Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de 300ste editie van deze nieuwsbrief! Dat zijn 300 (veelal) zondag avonden lezen, schrijven en nadenken (in willekeurige volgorde), ruim 1.500 besproken publicaties over de platformeconomie en zo’n 1.200uur werk. Ik had zelf nooit gedacht dat ik dit meer dan zes jaar vol zou houden, maar het lezen, de reacties, het leren, het moeten nadenken en opschrijven wat voor een brede groep interessant is en de impact van de nieuwsbrief zorgen ervoor dat ik door ben gegaan. En hier ook voorlopig mee door zal gaan. De nieuwsbrief heeft intussen ruim 1.000 abonnees en wordt gelezen door alle relevante beslissers en stakeholders in het debat.

Hoewel ik natuurlijk ook na deze 300ste editie doorga met deze nieuwsbrief, is deze editie wel de laatste voor mijn zomerstop. De komende weken ga ik met mijn gezin op reis naar Italië en maandag 15 augustus zal de eerstvolgende editie verschijnen. Mocht je in de tussentijd niet zonder platform inspiratie kunnen, dan kun je altijd nog altijd mijn boek ‘Platformrevolutie’ bestellen en in de zon lezen 😉

Fijne week en fijne zomer!

Digital Services: landmark rules adopted for a safer, open online environment | European Parliament

In eerdere edities van deze nieuwsbrief (zoals vooral deze en ook deze) deelde ik al de nodige inzichten over de wetsvoorstellen voor de DMA (Digital Services Act) en de DSA (Digital Services Act). Afgelopen week zijn beide wetten aangenomen. Een historische stap. En hoewel er nog veel valt op- en aan te merken op deze wetten en het altijd de vraag is hoe handhaving plaats zal vinden, is dit toch een ontzettend grote stap in de strijd in het borgen van publieke waarden in de digitale economie.

Lees het hele stuk om beter zicht te krijgen op beide wetten. Een korte samenvatting:

“The Digital Markets Act (DMA) sets obligations for large online platforms acting as gatekeepers (platforms whose dominant online position make them hard for consumers to avoid) on the digital market to ensure a fairer business environment and more services for consumers.”

“The Digital Services Act (DSA) sets clear obligations for digital service providers, such as social media or marketplaces, to tackle the spread of illegal content, online disinformation and other societal risks. These requirements are proportionate to the size and risks platforms pose to society.”

Hoewel het nog de vraag is hoe handhaving er precies uit gaat zien, zijn de straffen op overtredingen niet mals (= understatement): “If a gatekeeper does not comply with the rules, the Commission can impose fines of up to 10% of its total worldwide turnover in the preceding financial year, or up to 20% in case of repeated non-compliance.”

Een heel mooie stap dus.

The Uber files | The Guardian

Het is algemeen bekend dat de strategie en cultuur van Uber in de begindagen van het bedrijf niet al te positief waren. De interne cultuur, de agressieve lobby, de technologie gedreven oplossingen om de belangen van het bedrijf te verdedigen en de manier van het negeren van regels (en fatsoen) zijn in vele artikelen omschreven. En leidden uiteindelijk tot het vertrek van oprechter Travis Kalanick. Alles stond in het teken van het doordrukken van de eigen overtuiging (en het eigen belang) en het omzeilen van alles en iedereen die hier niet in mee ging. Deze manier van denken werd duidelijk toen toenmalig Uber COO Kees Koolen (de man die ook Booking groot heeft gemaakt) tijdens een interview op The Next Web in 2016 werd gevraagd hoe hij tegen regulering keek (video). Zijn antwoord (even samengevat): je doet iets nieuws, dus de regels die er zijn, die zijn niet gemaakt met jouw oplossing in gedachten. Het kán zijn dat er regels zijn waarmee je in conflict bent. Maar als je je daar druk over gaat maken, zul je nooit groot worden. En dat is ‘your loss’.

Een kleine anekdote: in de begintijd in Nederland toen UberPop (iedereen kon zonder vergunning taxi chauffeur spelen) hier nog actief was spiegelde Uber handhavers en kritische stemmen een schaduw app voor waar geen Uber Pop chauffeurs te bestellen waren, om zo het probleem voor deze doelgroep te downsizen. Ook ik werd door Uber ‘geblockt’ na een kritisch stuk en had de optie ‘Uber Pop’ opeens niet meer in mijn scherm. Mijn kantoorgenoten wel. We maakten een screenvideo van mijn telefoon en die van een kantoorgenoot, ik schreef een blog ‘werd ik geblokt door Uber?’ en een half uur later kon ik de app ‘opeens’ weer normaal gebruiken.

Genoeg herinneringen: we spoelen door naar het heden. Afgelopen weekend publiceerden o.a. The Guardian, Trouw, FD en Investico ’the Uber files’.

“The unprecedented leak to the Guardian of more than 124,000 documents – known as the Uber files – lays bare the ethically questionable practices that fuelled the company’s transformation into one of Silicon Valley’s most famous exports.

The leak spans a five-year period when Uber was run by its co-founder Travis Kalanick, who tried to force the cab-hailing service into cities around the world, even if that meant breaching laws and taxi regulations.

During the fierce global backlash, the data shows how Uber tried to shore up support by discreetly courting prime ministers, presidents, billionaires, oligarchs and media barons.”

Het is een interessante set artikelen om te lezen: ze geven een uniek kijkje in de onbeschaamde lobby wereld. Ik neem ze mee op vakantie 😉 Voor Nederland ging het nieuws vooral over Neelie Kroes: “Kroes lobbyde voor Uber, hoewel de Europese Commissie haar expliciet had verboden om een functie bij het techbedrijf aan te nemen. Het bedrijf wilde via de oud-Eurocommissaris invloed uitoefenen op de taxiwetgeving en op een strafrechtelijk onderzoek van het Openbaar Ministerie. Kroes zocht uit naam van Uber contact met verschillende bestuurders en topambtenaren en met premier Rutte.”

Vanuit Uber gezien zijn deze activiteiten in die periode niet heel verrassend. De manier van lobby, strategie en cultuur zijn al vaak beschreven. Wat in dit nieuws vooral schokkend is de betrokkenheid van vele prominenten zoals Neelie Kroes die in deze artikelen reeks op basis van de 124.000 (!!!) gelekte documenten worden omschreven.

De reactie van Uber op de aantijgingen naar Investico is kenmerkend: “‘Uber is vandaag een ander bedrijf,’ liet het bedrijf weten in reactie op vragen over de Uber Files. ‘We zullen geen excuses maken voor gedrag uit het verleden dat niet in overeenstemming is met onze huidige waarden.’” Ik ben benieuwd of deze onthulling nog een staartje zal krijgen, zeker voor de betrokken prominenten.

Gebruikers moeten Amazon Prime in twee klikken op kunnen zeggen | ACM.nl

“Gebruikers moeten Amazon Prime in twee klikken op kunnen zeggen. Dat hebben de Europese Commissie en de consumentenautoriteiten van de EU-lidstaten afgesproken met Amazon.”

Een klein maar mooi voorbeeld hoe overheden en andere instituties sturing kunnen geven en zaken kunnen afdwingen bij dit soort grote bedrijven.

Just Eat Takeaway sluit commercieel contract met Amazon | De Aandeelhouder

Just Eat Takeaway, het moederbedrijf van Thuisbezorgd, maakte afgelopen week zelf bekend dat het een deal heeft gesloten met Amazon. “Just Eat Takeaway.com heeft een commerciële overeenkomst gesloten met Amazon in de Verenigde Staten. Dit maakte de Amsterdamse maaltijdbezorger woensdagochtend bekend. Vanaf vandaag kunnen Amazon Prime-leden in de VS een jaar lang gratis lid worden van Gubhub+. Ook betalen zij geen bezorgkosten.”

Een slimme zet voor het kwakkelende Grubhub (onderdeel van Just Eat Takeaway). Grubhub en de aankoop hiervan word al een tijdje gezien als een grote miskoop. Dit goede nieuws komt dus op een goed moment. Via Amazon Prime krijgt Grubhub toegang tot miljoenen nieuwe klanten én profiteert het

Naast de samenwerking is er nog een interessant nieuwtje in de bekendmaking: “Ook krijgt een dochteronderneming van Amazon warrants goed voor 2 procent van Grubhub, en nog eens 13 procent als bepaalde prestaties worden gerealiseerd, vooral op het vlak van nieuwe klanten. De maaltijdbezorger bevestigde woensdag opnieuw dat het actief blijft kijken naar een gedeeltelijke of volledige verkoop van Grubhub.”

Het zou dus prima kunnen dat Amazon de samenwerking als test heeft opgezet, om op een later moment heel Grubhub, of mogelijk zelfs heel Just Eat TakeAway, te kopen. Ik denk dat dit overigens voor alle partijen die professioneel bij Just Eat TakeAway (JET) zijn betrokken zijn, het meest ideale ‘exit scenario’ is.

Het grappige aan deze ontwikkeling is dat de transformatie van een verkoop platform naar een logistiek platform, wat vooral onder druk van concurrenten als UberEats, Deliveroo en anderen is gegroeid, mogelijk op termijn juist de reden kan zijn dat JET interessant is voor Amazon. Immers: Amazon heeft (net als veel andere e-commerce spelers) een uitdaging wanneer het gaat om ‘last mile delivery’ en kan met de aankoop (Amazon heeft geld genoeg) heel eenvoudig een last mile delivery platform toevoegen aan de dienstverlening. Daarnaast past maaltijd bezorgen ook prima in het Amazon Prime ecosysteem en is weer een extra ‘lock in’ voor klanten.

Dat gezegd hebbende zou een overname van Grubhub en mogelijk heel JET voor zowel JET als Amazon een heel goede deal zijn. Of het voor de aanbieders en bezorgers goed nieuws is, dat is dan weer een ander verhaal…

BIYU haalt €1,9 miljoen op voor Circulair Product Toegang Platform – Duurzaam Financieel

Afgelopen week kwam een interessant platform voorbeeld voorbij: BIYU. “BIYU lanceerde haar product lidmaatschap platform in Amsterdam in 2021. BIYU biedt toegang tot hoogwaardige producten van toonaangevende merken tegen een vast maandelijks bedrag. Denk aan elektrisch gereedschap van Festool, dj-sets van Pioneer, tuingereedschap van STIHL en hogedrukreinigers van Kärcher. Het model heeft tot doel mee te bouwen aan een circulaire toekomst, waarbij steeds meer mensen toegang krijgen tot producten die ze af en toe nodig hebben, in plaats van die producten te kopen.”

Een soort van Peerby, maar dan niet meer peer2peer verhuur, maar een bedrijf dat zelf de spullen koopt en verhuurt via lokale hubs. Een slimme constructie, hoewel het de vraag is of een dergelijk model met relatief hoge kosten (aanschaf, onderhoud, afschrijving, reparatie en huur en bemensing van de hubs) op zichzelf zou kunnen bestaan. Ik ben daar kritisch over, maar ik wordt graag overtuigd van het tegendeel.

Veel mensen schuiven platformen als BIYU en ook Peerby onder ‘circulaire economie’. Ik denk dat het zeker een goede stap is: apparaten worden efficiënter gebruikt en er hoeven minder apparaten geproduceerd te worden. Maar ik denk dat de echte ‘shift’ pas gaat komen wanneer fabrikanten deelnemen en hun model van ‘inkomsten door vervangingsaankoop’ naar ‘inkomsten door betalen voor gebruik’ verschuift. Want ook bij gebruik via aanbieders als Peerby en BIYU heeft de fabrikant geen enkele incentive om een product te maken dat langer mee gaat en eenvoudiger is te repareren. Het echte wachten is dus op de producenten / fabrikanten. Maar in de tussentijd zijn dit soort oplossingen natuurlijk meer dan welkom.

Worker-Owned Apps Are Redefining the Sharing Economy | WIRED

Een mooi stuk over de opkomst van platform coöperaties: “Scholz estimates that there are around 550 projects in 43 countries, spanning industries like short-term rental, transportation, domestic work, care, and energy, but the real figure could be much higher. There’s cleaning business Up & Go in New York City, ethical home-sharing alternative Fairbnb, which operates in more than 20 European cities, and Cataki, a Tinder for informal waste collectors in Brazil—known as catadores—to connect with residents who want to recycle their trash.”

En hoewel de impact van de platform coöperaties op het geheel nog beperkt is, is het toch mooi om te zien hoe veel mensen bezig zijn om te experimenteren met meer duurzame modellen in de platformeconomie.

Zoals je mogelijk weet staat dit onderwerp ook al een aantal jaren op mijn agenda. Ik schreef hier twee academische papers over (lees hier en hier), verschillende blogs, stond aan ‘de wieg’ van een PhD positie over dit onderwerp en bezocht conferenties in New York (3x), Londen en Berlijn. Dit jaar zal ik mijn kennis over dit specifieke onderwerp, waarbij ik specifiek geïnteresseerd ben hoe je coöperatieve principes kunt toepassen binnen de platform economie en Decentrale Autonome Organisaties (nee, ik ben echt geen nerd ;-)), verder uitbreiden. Zo heb ik mij afgelopen week ingeschreven voor de online course “Cooperate to Own the Future: using cooperative principles to build a more democratic digital economy” en zal ik in November naar Rio de Janeiro gaan voor het congres ‘Owning the Future: Sustainably Scaling Platform Cooperatives With the Global South‘.

Een meer duurzame platform economie kun je overigens op meerdere manieren bereiken. Naast de meer coöperatieve constructies zijn er ook interessante eigenaarschap modellen zoals het Steward Ownership Model, zie ook deze blog.

Vannacht (van zondag op maandag) eindigde Booking ‘uitdager’ Moonback, welke gebruik maakt van het Steward Ownership Model, succesvol de tweede crowdfunding campagne en haalde ruim 2,3 miljoen op bij meer dan 2.000 investeerders. Een knappe prestatie, zeker gezien de grote onzekerheden van het project. Hoop doet geven zal ik maar zeggen 😉 Het zou heel mooi zijn wanneer dit een mooie succescase zal worden van hoe het ook kan.

Ik heb overigens aan beide campagnes meegedaan. Niet vanwege het rendement (met 2x 250euro inleg zal ik geen miljonair worden), maar om een goed initiatief te steunen en om als aandeelhouder op de hoogte te worden gehouden van de vorderingen.

In de media

Bijdrage BNR Nieuwsradio

Afgelopen woensdag ging de wekker ruim op tijd voor een korte bijdrage op BNR Nieuwsradio over flitsbezorging en de gemeente Amsterdam.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596). (let wel op: ik ben dus even op vakantie ;-))

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.

Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de een-na-laatste nieuwsbrief voor mijn zomer reces. De 299ste editie al weer.

Vorige week bracht ik een bezoekje aan Amsterdam om de demonstratie van 15 chauffeurs voor het hoofdkantoor van Uber te aanschouwen. In deze editie deel ik, via een artikel dat ik afgelopen week op ZiPconomy publiceerde, mijn bevindingen. Daarnaast nog 4 andere mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar.

Fijne week!

Wat een bezoekje aan een demonstratie mij leerde over het debat in de arbeidsmarkt.

Via Twitter zag ik een bericht voorbijkomen van een aankomende demonstratie voor het Uber. In het bericht: “TIJD VOOR ACTIE! – Voor respect en een leefbaar inkomen”. Tijdens deze demonstratie wilden Uber chauffeurs, onder leiding van FNV Platformwerk, aandacht vragen voor de consequenties van het annuleren van ritten door chauffeurs en het gegeven dat chauffeurs voor het accepteren van een rit geen informatie over desbetreffende rit krijgen. Je hoeft geen expert te zijn om te snappen dat deze twee vraagstukken een sterk verband met elkaar hebben. De oplossing volgens FNV: neem de chauffeur in dienst. Ik besloot om naar Amsterdam te reizen om de demonstratie te observeren, foto’s te maken en wat gesprekken te voeren. In deze uitgebreide blog deel ik mijn observatie en analyse.

Personeel vertrekt in hoog tempo bij huizensite Funda – NRC

“Een slepend conflict met makelaarsvereniging NVM en het recente vertrek van topman Quintin Schevernels hebben geleid tot een uittocht van personeel bij huizensite Funda. Dat blijkt uit gesprekken van NRC met zes werknemers die Funda onlangs hebben verlaten.”

Funda is een van de mooiste succesvolle voorbeelden van platformen waar het bestuur en eigenaarschap in handen ligt van diegenen die afhankelijk van het platform . Een voorbeeld waar een sector proactief (!!!) en met succes het voortouw heeft genomen en hiermee een dominante positie op de markt heeft weten te verwerven. Een prachtig voorbeeld. Maar ook een prachtig voorbeeld van hoe het mis kan gaan en hoe een sector het eigen bestaansrecht op het spel zet door mismanagement en een focus op de korte termijn. Welkom bij het verhaal van Funda.

Het grote probleem bij Funda ligt op dezelfde plek waar ook het onderscheidende vermogen ligt: eigenaarschap en bestuur. In het begin waren er drie aandeelhouders. Een groep makelaars en aandeelhouders van het eerste uur (verenigd  in FundaBelang), NVM en Wegener Media. In het begin een mooie combinatie en balans. In 2013 verkoopt Wegener zijn aandelenbelang aan NVM. En voor zover ik het kan inzien ging het daar mis en werd de stem en vooral het kortetermijnbelang van de makelaars via de NVM de grootste bedreiging voor het platform dat de vereniging zoveel heeft gebracht. Innovatie die kon knagen aan het verdienmodel en belang van makelaars werd door de NVM tegengehouden.

De intussen jarenlange strijd tussen Funda, NVM en een aantal andere aandeelhouders laat zien dat het design van het Funda model indrukwekkend, maar zeker niet perfect is. En hierdoor het langetermijn bestaansrecht van het platform, en hiermee ook de investering en positie van de leden, op het spel staat.  Onverantwoord als je het mij vraagt. Waarbij het de vraag is hoe het kan dat het NVM bestuur niet de rug recht kan houden om boven het individuele belang uit te stijgen.

Het probleem op korte termijn

Je zou kunnen zeggen: wat is het probleem? Funda heeft een geweldige dominante positie en doordat de makelaars achter het platform staan, zal geen enkel platform het voor elkaar krijgen een vergelijkbare positie te verwerven. Op zich heb je, wanneer je alleen naar korte termijn kijkt en verder geen ambities in het leven hebt, een punt. Op korte termijn heeft Funda weinig te vrezen en zal het echt nog wel flink wat jaren kunnen doormodderen. Het bedrijf Funda zal langzaam leeglopen, maar de machine draait wel door. Beter nog: het rendement zal alleen maar toenemen met dalende kosten. In een Tweet vertelt voormalig Funda-CEO Quintin Schevernels hierover: “Je kunt de huidige positie financieel maximaal laten renderen: met minder kosten naar 70-75% marge”. Kort gezegd: voor wie alleen naar korte termijn kijkt, is er geen probleem. Uitmelken van het succes tot de laatste druppel.

Het probleem op lange termijn

Voor wie wel iets heeft met langetermijn (zoals een makelaarsvereniging ;-)) en wie geen genoegen neemt met stilstand en vooruit wil is er wel degelijk een probleem. Of beter: een ontzettend grote gemiste kans.

Het Funda platform biedt makelaars kansen om een betere en meer complete dienstverlening aan hun klanten aan te bieden. Op het moment dat een huis op Funda komt of een bezoeker naar een huis kijkt, dan weet je dat deze klant meer kunt bieden dan alleen zoeken en bemiddelen in aan- of verkoop van een huis. Denk aan hypotheek, financieel advies, verhuis service, verzekering, schilder, nieuwe meubels en ga zo nog maar even door. In een markt waar steeds minder huizen te koop staan zou dit voor makelaars een droom kans zijn om per transactie meer geld over te houden.

Daarnaast zijn veel makelaars verenigd in verenigingen als de NVM, maar dat zegt niet dat dit een homogene populatie is. De ambitieuze makelaars (ik heb er meerdere gesproken) zullen vooruit willen en andere wegen zoeken, zodat alleen de minder ambitieuze makelaars overblijven. Daarnaast is NVM niet de enige vereniging van makelaars: zo heb je bijvoorbeeld ook VastgoedPro en VBO. Schevernels laat in een andere tweet weten dat 30% van het aanbod in de markt komt van niet-NVM makelaars (and counting), er veel kleine makelaars zijn die nergens lid van zijn en dat Nederland redelijk uniek is, omdat de meeste mensen (nog wel) een huis met een makelaar kopen. Als je hierbij optelt dat ook NVM leden geen homogene groep zijn, dan is die ‘lock in’ die makelaars nu hebben op lange termijn niet heilig. Zeker wanneer de wel ambitieuze makelaars niet gehoord worden.

Conclusie

Voor de korte termijn zal de NVM melkkoe, luisterend naar de naam Funda, nog wel zijn centen opleveren. Op lange termijn kan Funda bij de huidige conservatieve koers de grote splijtzwam binnen de NVM worden en mogelijk zelfs, in een uiterst scenario, het einde van de dominante positie van de NVM. Dat gezegd hebbende is het extra onverantwoord dat het bestuur zwicht voor deze korte termijn strategie. Juist ook omdat de huidige aandeelhouders, dus ook de NVM leden, daarmee op termijn niet alleen het bestaansrecht van hun vereniging, maar ook het bestaansrecht van hun investering / bezit in rook op kunnen zien gaan. Want hoewel de melkkoe nu aantrekkelijk lijkt, zorgt de huidige strategie er ook voor dat toekomstig rendement (Schevernels schetst een optie om de huidige positie te gebruiken als springplank naar een breder platform, waarmee je met een groter team naar 4-5x meer winst/waarde kunt toewerken) niet wordt waargemaakt. En daarmee schiet NVM, en ook de NVM leden, zichzelf in de eigen voet. Zonde.

Apple handelt leningen voor ‘betaal later’-dienst zelf af | RTL Nieuws

“Apple handelt de leningen voor zijn nieuwe dienst Apple Pay Later zelf af. Met de functie zijn aankopen te splitsen in vier betalingen. De iPhone-maker zet met de dienst een nieuwe stap op het gebied van financiële dienstverlening.

Een nieuw dochterbedrijf van Apple, genaamd Apple Financing, verzorgt de kredietcontroles en de besluiten over de leningen voor Apple Pay Later, melden Amerikaanse media. Apple kondigde de nieuwe functie van zijn betaaldienst Apple Pay deze week aan tijdens het ontwikkelaarscongres WWDC.”

Een grote stap, waarbij Apple voor deze dienst bestaande financiële dienstverleners passeert. Een interessante route: eerst Apple Pay uitrollen via bestaande financiële aanbieders om vervolgens hier ook eigen diensten op aan te gaan bieden. Apple heeft het klantcontact, het device, de schaal, data en kan zo en ultieme klantervaring bieden.

Ik ben benieuwd banken met het omarmen van Apple Pay dit hebben voorzien. Ik kan mij zelf haast niet voorstellen dat dit niet het geval is. En zo heeft Apple een slimme manier gevonden om te leren op (letterlijk de) rekening van anderen om zo uiteindelijk een eigen dienst uit te kunnen rollen. Tien punten voor Apple en een dikke onvoldoende voor iedereen die hier aan heeft bijgedragen.

Big pharma betaalde Medworq miljoenen voor landelijke patiëntendatabase – Follow the Money

“Medworq, het software- en consultancybedrijf met een datalek van tienduizenden patiëntendossiers, kreeg miljoenen betaald door grote farmaceuten en farmagroothandels. Met deze financiering werkte het tot 2020 aan een landelijke database waarin medische gegevens van huisartsen, ziekenhuizen en apotheken aan elkaar gekoppeld konden worden. Experts waarschuwen voor de risico’s die dit soort databases opleveren voor de vertrouwelijkheid van medische dossiers.”

Goed uitzoekwerk van Follow The Money. Hier is natuurlijk ontzettend veel mis met het moraal kompas van de ‘big farma’ sector. Als je überhaupt mag spreken over een moraal kompas. Los daarvan is het ook duidelijk dat toezicht ontbreekt of op zijn minst tekortschiet.

Wat je van deze casus kunt leren? Eigenlijk een zelfde les als de les uit het stuk over de leningen die Apple gaat verstrekken met dank aan de data van de transacties die zij middels samenwerking met banken hebben vergaard. En dat is: wees heel kritisch wanneer je met een externe data partij, of dat nu een platform of software leverancier is, in zee gaat. Val niet snel voor de verleiding van gemak, lage kosten en doorloopsnelheid, maar houdt de lange termijn implicaties in gedachte. Onderstaande afbeelding met afwegingen maakte ik een keer voor een presentatie voor overheden, deze kun je prima als basis gebruiken, maar is niet (beter: nooit) volledig.

Op het moment dat je een kleine partij bent en niet de capaciteit om dergelijke controles uit te voeren: verenig je en maakt gebruik van die schaalvoordelen. Een goed voorbeeld hiervan is het in het artikel omschreven Mondriaan-project, dat uiteindelijk zelf een initiatief is gestart.

Een goede en uitgebreide afweging is belangrijk voor de continuïteit, concurrentiepositie en toekomst van jouw bedrijf, maar ook (zeker bij het gebruik van gevoelige data als in dit FTM stuk) je absolute verantwoordelijkheid richting jouw klanten die jou hun gevoelige data toevertrouwen. En dat is dan weer een grote morele verantwoordelijkheid.

Noodgedwongen een oppas van de zaak als secundaire arbeidsvoorwaarde

“Waar bedrijven zich voorheen positioneerden als goede werkgever met extraatjes als een sportabonnement en dertiende maand, gooien de grote werkgevers uit ons land het tegenwoordig noodgedwongen over een andere boeg: een oppas van de zaak als secundaire arbeidsvoorwaarde.”

Mooie en slimme uitbreiding van diensten van oppas platform Charly Cares. Medewerkers van de nu 75 aangesloten organisaties kunnen hun ‘oppas van de zaak’ boeken via Charly Cares, waarbij de werkgever een tegoed stort op het account van de werknemer.

Vanuit de werkgever is dit een sympathieke en leuke arbeidsvoorwaarde: iets dat zeker in een krappe arbeidsmarkt een plus is. Natuurlijk kun je die extra tijd die vrijkomt gebruiken om te werken, maar ik kan mij ook voorstellen dat het ook als werkever fijn is wanneer een medewerker dit gebruikt om even op adem te komen. Als vader van 3 kinderen zou ik dat zeker kunnen waarderen, al heb ik natuurlijk als ondernemer een ontzettend flexibele baas 😉

Voor het platform snijdt het mes aan meerdere kanten:

1. Meer omzet: de drempel om een oppas in te huren wordt verlaagd;
2. Nieuwe klanten: wanneer een medewerker via het platform boekt, is het aannemelijk dat een aanzienlijk deel ook extra oppas-uren zal inkopen via het platform;< /li>
3. Nieuwe aanbieders (oppassers) op het platform: In dit stuk: “Medewerkers van Deloitte kunnen gebruikmaken van Charly Cares en hebben zelfs de mogelijkheid hun eigen vertrouwde oppas via Charly Cares Business in te zetten.” Deze kunnen mogelijk hierna ook voor andere klanten van Charly Cares oppas klussen uitvoeren.

De uitdaging voor het platform:

1. Groei van vraag, waardoor het aanbod op peil moet worden gehouden. Naast een particuliere klant straalt de beschikbaarheid nu ook af op de ‘employer brand’ van de corporate klant;
2. Minder controle op groei: waar je je normaal redelijk gericht op een bepaald postcodegebied kunt richten bij groei en hiermee de balans vraag/aanbod zelf in de hand hebt, zal de vraag vanuit de organisaties zich op meerdere en misschien ook onverwachte locaties richten. Dit kun je beperken door bijvoorbeeld deze optie alleen open te zetten voor plaatsen waar je als platform al actief bent, maar daar zal de corporate klant op termijn niet tevreden mee zijn: die wil medewerkers, ongeacht de plek waar zij wonen, tevreden willen houden.

Al met al een mooie casus.

Leuk kijkvoer

Tech Monopolies: Last Week Tonight with John Oliver (HBO)

“John Oliver discusses tech monopolies, and how to address the hidden harm they can do.”

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.

Goedemorgen! Vandaag een relatief korte nieuwsbrief: het was even druk. In deze editie bespreek ik de vorige week verschenen ‘Monitor online platformen 2021’ van het CBS. Waar ik op het eind een oproep doe om de achterliggende data van dit soort onderzoeken vrij te geven.

Afgelopen week druk geweest met onderzoeken en het voorbereiden van een Wageindicator webinar eind oktober over de impact van platformen op ‘domestic work’ vanuit een ‘global perspective’. En waar er bij ‘global’ vaak naar Europa en de VS wordt gekeken, kijken we met Wageindicator écht naar ‘global’. Interessant om hier verder in te duiken. Dit weekend volgde ik ook, niet alles dat ik doe staat in het teken van platformen, een workshop creatieve studiofotografie waar we aan de slag gingen met creatieve schaduw technieken. De resultaten, ik ben er trots op, vind je hier. Op Linkedin schreef ik iets meer over deze sessie.

Na deze editie volgen er nog twee en dan knijp ik er een paar weken met mijn gezin tussenuit. Voor nu: fijne week!

Monitor online platformen 2021 | CBS

Wat is de omvang van de platformeconomie in Nederland? Hoeveel platformen zijn er? Wat doen zij precies? Maken zij winst? Allemaal vragen die regelmatig voorbij komen in het platformdebat waar cijfers doorgaans ontbreken of selectief zijn.

In 2021 publiceerde het CBS voor het eerst een overzicht van het platform landschap over 2020 in de publicaties ‘Meer zicht op online platformen in Nederland‘ en ‘Monitor online platformen 2020‘. Het was een mooi begin, maar het overzicht was nog verre van compleet. Het CBS was zich hier ook bewust van en zag dit als een eerste aanzet. Het is in de praktijk namelijk helemaal niet zo makkelijk om platformbedrijven op grote schaal te identificeren. In het KvK register is er bijvoorbeeld geen categorie ‘platformbedrijven’. Dat zou ook redelijk onzinnig zijn, maar het maakt het niet makkelijk om op grote schaal een monitor op te zetten.

In het rapport ‘Monitor platformen 2021‘ heeft het CBS weer flink wat stappen gezet. “Naast een analyse van de via de nieuwe enquête verkregen gegevens zijn in 2021 en 2022 een tweetal aanvullende onderzoeken verricht. Er is een analyse gemaakt van de omzetontwikkeling en het aantal werkzame personen van online platformen over de afgelopen jaren. Hierbij is gebruikgemaakt van reeds bij het CBS bekende gegevens over bedrijfsomzetten en het aantal werkzame personen bij bedrijven.”

Het is ook zeker de moeite waard om het hoofdstuk ‘Samenstelling onderzoekspopulatie‘ te lezen. Hier staat mooi beschreven hoe het CBS via innovatieve data methoden uiteindelijk bij een aantal van 1.200 platformen gekomen, waarvan 726 de enquete hebben ingevuld.

Het onderzoek kijkt naar platformen in arbeidsbemiddeling, free-services, commerciële en niet commerciële platformen en verkoop van bedrijven via online platformen.

Is de lijst compleet? Nee. Maar dat is ook iets dat je niet mag verwachten. Ik vind de vooruitgang die zij in 1 jaar hebben geboekt heel positief. Daarnaast zal er altijd discussie zijn over definitie en welke bedrijven nu wel of niet binnen de definitie vallen. En dat is prima en alleen maar goed.

De grote gemiste kans van het CBS

En daar kom ik aan het eind van deze analyse (met aanbeveling om de monitor te lezen: hij is heel overzichtelijk en visueel opgesteld) toch met iets dat ik wél echt mis in de monitor. Iets dat juist die belangrijke discussie onmogelijk maakt.

Het onderzoek is gebaseerd op data. Heel veel data. Bijeengebracht met publiek geld. De monitor is leesbaar en compact, maar daardoor staat er ook heel erg veel níet in. En dat is prima. Wat niet prima is, is dat de achterliggende dataset niet beschikbaar is. Zodat wanneer je een vraag mbt nuance hebt of andere variabelen met elkaar wilt vergelijken die in de monitor zijn meegenomen, dit niet kan. En dat vind ik echt een grote gemiste kans. Het CBS maakt gebruik van veel openbare databronnen en maakt dankbaar gebruik van de tijd en capaciteit van respondenten bij het invullen van de vragenlijsten. Het zou wat mij betreft dan niet meer dan logisch zijn dat de achterliggende dataset, geanonimiseerd en mogelijk wat beknopt, vrij te gebruiken zou moeten zijn. Dat andere onderzoekers voort kunnen borduren op het goede werk van het CBS. Dat kan nu niet. En daardoor liggen er nu een paar mooie resultaten, maar is iedere weg naar verdieping, wat juist met dit vraagstuk zo belangrijk is, afgesneden. Ontzettend zonde en onnodig. Ik hoop dat iemand die hier iets mee kan wakker wordt en dit alsnog mogelijk maakt.

Event

Global Perspectives on Women, Work and Digital Labour Platforms | Digital Future Society

The rise of digital labour platforms has attracted the attention of the media, regulators, and academics. A vast amount of literature and commentary has been produced over the last few years. However, with some exceptions, there continues to be important knowledge gaps about the gender dynamics that exist in the platform economy and about women’s experiences of platform work across different economic and social realities.

To help fill this gap, Digital Future Society is publishing “Global perspectives on women, work and digital labour platforms”, a collection of 10 articles written by 26 experts on the gig economy.

To confirm your attendance, please visit this link: https://digitalfuturesociety.com/agenda/global-perspectives-on-women-work-and-digital-labour-platforms/

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.  Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.

Goedemorgen! Vorige week gewerkt aan de doorontwikkeling van – en het opzetten van validatieonderzoeken rondom – KlusCV. Dat datadelen nu ook op de politieke agenda staat is daarin natuurlijk alleen maar goed nieuws.  Vorige week ook weer een mooie expeditiedag gehad met het team van de Provincie Zuid Holland in de zoektocht naar de provincie als platform. Deze keer bij LaatBloeien in Rotterdam (foto’s) met bijdragen van Daan Weddepohl van Peerby (foto’s) en Niels Meijssen van Booking concurrent Moonback (foto’s). Ik merk dat ik steeds vaker het begeleiden, modereren en spreken bij dit soort sessies combineer met fotografie. Voor velen een niet al te logische combinatie, maar het is fijn om met een camera rond te lopen, aan te horen, na te denken en hardop te reflecteren en daarna modereren.

Voor deze editie weer een aantal stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

Ecosystem business models: A teardown | Sangeet Paul Choudary

Wat is nu precies een platform? En wat voor soort platformen zijn er? Dit zijn vragen die ik regelmatig krijg. Het leuke is dat bij iedere discussie over deze vragen weer nieuwe vragen zich aandienen.

Afgelopen week verscheen deze blog van platform expert Sangeet Paul Choudary. Sangeet was de eerste expert die het voor elkaar kreeg om de platform mechanismen en de kansen en impact van platformen voor organisaties wist te duiden. Hij heeft hier enkele boeken over geschreven en publiceert veel waardevolle kennis in zijn nieuwsbrief. Er zijn maar weinig mensen die deze materie zo helder en gestructureerd uit kunnen leggen.

In zijn nieuwste blog gaat Sangeet in op de verschillende ‘ecosystem business models’ van platformen. Hierin maakt hij onderscheid tussen 3 typen platformen:

1. Aggregators;
2. Integrators;
3. Infrastructures.

In deze blog gaat hij in op deze 3 typen, definieert hij per type de ‘key functions in a business ecosystem’ en legt hij uit hoe deze opschalen. Zeer lezenswaardig,

Apple geeft, na grote druk, toe aan eisen ACM in App Store-zaak | NOS

Een mooi resultaat na ingrijpen van de ACM: “De zaak draait om de positie van dating-apps in de Nederlandse App Store. In de ogen van de ACM maakt Apple misbruik van zijn macht. Dating-apps, zo stelt de toezichthouder, moeten de mogelijkheid krijgen consumenten andere betaalopties aan te bieden.” Dat gaat nu dus gebeuren.

Hoewel we met zijn allen vaak genoeg kritiek hebben op beleidsmakers en toezichthouders (net als een epidemioloog doe je het natuurlijk nooit goed: je bent altijd te laat of te vroeg), laat deze zaak zien hoe je zelfs een groot techbedrijf als Apple nog bij kunt sturen.

Natuurlijk is de zaak nog niet gesloten: het vraagstuk over de hoge commissie van Apple in de Appstore en het feit dat de consument ligt nog op tafel. Misschien dat Apple dacht dat ze een goede sier konden maken door toe te geven op een punt die het minst pijn zal doen. Wie weet.

Goed dat in het stuk bij NOS ook aandacht wordt gevraagd over hetgeen waar veel mensen een aanname over maken, maar wat in de praktijk nog moet blijken: was schiet de consument hier mee op? Want de tegenstanders van Apple in het debat schermden veel met de claim dat consumenten onnodig hoge prijzen betaalde als gevolg van het beleid van Apple. Het is dus interessant om te zien, en relevant om te monitoren, of de prijzen voor consumenten voor de dating-apps nu ook omlaag zullen gaan als gevolg van deze wijziging. Of dat het verschil vooral ten goede zal komen voor de winstmarges van de dienst.

Airbnb maakt grote woorden niet waar – Sociale Vraagstukken

Platformen in de deeleconomie claimen nogal eens bij te dragen aan sociale cohesie en het vertrouwen in de mens. Maar wat is daar van waar? In deze prettig geschreven blog lees je:

“Veel deelplatformen claimen een positieve sociale impact te hebben. Zo zegt spullendeelplatform Peerby dat zij het contact tussen buren bevordert en noemt Airbnb zijn eigen gebruikers een community. Positief gevolg van dit soort persoonlijk contact zou zijn dat het wederzijdse vooroordelen tussen groepen mensen tegengaat. Ofwel, een positieve ervaring met een lid van een groep kan ervoor zorgen dat we ons beeld van die ene persoon bijstellen, maar ook dat we positiever naar de groep kijken waartoe hij of zij behoort.”

Airbnb, het platform dat centraal staat in dit onderzoek, is ook duidelijk in het communiceren van deze claim: “Met de Airbnb-community willen we een wereld creëren waarin mensen zich welkom en gerespecteerd voelen, ongeacht hun achtergrond of hoe ver ze van huis zijn. Hierbij gaan we uit van twee grondbeginselen die van toepassing zijn op zowel hosts als gasten: inclusiviteit en respect.”

Bevindingen

De resultaten van het onderzoek: “In tegenspraak met het gangbare optimistische narratief van de deelplatforms, vonden we niet dat Airbnb-gebruikers meer vertrouwen koesterden in mensen uit landen waar zij via het platform eerder ervaring mee hadden gehad.”

Er zijn een aantal bevindingen die uit het experiment komen:

1. “Uit eerder onderzoek blijkt dat intensiever contact voor een grotere verandering in vooroordelen zorgt dan oppervlakkig contact”;
2. “Contact via Airbnb is eerder oppervlakkig dan intensief”;
3. Airbnb is meer en meer een platform waar de focus ligt op de transactie: “de huurders en verhuurders worden hoofdzakelijk gedreven door financiële redenen en zijn minder vaak op zoek naar intensief contact.”;
4. “Verder stijgt het aandeel Airbnb-verhuurders dat meerdere woningen verhuurt. Omdat deze professionele verhuurders niet op meerdere plekken tegelijk kunnen zijn, zullen zij minder tijd met hun huurders doorbrengen.”;
5. De doelgroep voor het onderzoek kwam uit verschillende landen, maar leken toch wel erg veel op elkaar: “De deelnemers aan ons onderzoek hadden geen sterke negatieve stereotypen over hun tegenspelers. Maar als mensen geen vooroordelen hebben, kunnen die vooroordelen ook niet afnemen.”

Analyse

De claim en de dynamiek van platformen als Airbnb zijn de laatste jaren flink veranderd. Waar bij Airbnb in het begin het ‘community’  en ‘delen’ centraal stond en de laatste tijd het steeds meer om de ’transactie met een beleving’ draait. Dat is op zich ook niet heel gek: uiteindelijk moeten platformen een stabiel aanbod hebben en zijn de incidentele verhuren meer leuk voor de diversiteit van het aanbod en de longtail.

Het volgende fragment draait hier ook om: “Ook is er op Airbnb telkens meer informatie beschikbaar over huurders en verhuurders, in de vorm van beoordelingen en onderscheidingen als ‘superhost.’ Dit zorgt ervoor dat gebruikers van het platform al veel over elkaar weten voordat ze elkaar ontmoeten. Dat maakt het contact minder risicovol en daardoor mogelijk minder intens.” Oftewel: wanneer er meer informatie op het profiel aanwezig is, is het risico van het contact ook minder groot.

Ik verwacht dan ook dat hoe meer het platform sturing en controle heeft over de transactie en hoe professioneler het aanbod, hoe minder het sociale component en vertrouwen een rol zal spelen.

Tot slot

Al met al een mooi onderzoek. Wat ik vooral mooi vind is dat de auteurs van het academische paper de moeite hebben genomen om naast het wetenschappelijke artikel ook een goed leesbare blog te schrijven om hiermee de resultaten met een breder publiek te delen. Ik ben van mening dat dat vaker zou moeten gebeuren en zeker bij papers met een maatschappelijke relevantie standaard zou moeten zijn. Er zit immers al zoveel tijd in het onderzoek en het paper, dat die paar uur voor een leesbaar blog er ook nog wel van af moet kunnen om zo de impact van het onderzoek te vergroten.

Spain had a plan to fix the gig economy. It didn’t work | WIRED UK

Vakbonden strijden voor het (uitzend) dienstverband van de maaltijd koerier. Maar wat is het gevolg van zo’n verandering? Worden de voorwaarden voor de koeriers er ook echt beter op?

Als je dat wilt weten, dan is het interessant om eens naar Spanje te kijken. Hier zijn platformen sinds Augustus vorige jaar verplicht de bezorger in dienst te nemen. In dit artikel op Wired lees je dat het in dienst nemen van bezorgers een stuk ingewikkelder en moeizamer verloopt dan je op het eerste gezicht zou denken.

Dan is er nog de claim van de platformen. “Gig companies say that providing employee status would make 23,000 of their 30,000 riders lose their jobs, since they would have to shut down operations in cities with fewer than 100,000 inhabitants.” Deliveroo heeft zich intussen uit Spanje teruggetrokken: de nieuwe wet was het laatste zetje voor het platform om het land, waar het maar niet echt voet aan de grond kreeg, te verlaten.

De claim van de platformen dat door het in dienst nemen banen verloren gaan is aan de ene kant niet zo gek. Nu ligt het risico op geen werk bij de werkende en zijn er altijd meer werkenden ingelogd dan nodig. Bij het in dienst nemen komt het risico (terecht) bij het platform te liggen. Je zou ook kunnen zeggen: “in een krappe arbeidsmarkt waar meer werk dan werkenden zijn, kunnen we dit soort precaire banen missen als kiespijn”. Als je niet verder kijkt dan je neus lang is, zou je het hier zeker mee eens kunnen zijn. Het probleem is dat de waarheid een stuk minder platgeslagen is. Dit blijkt ook uit het volgende fragment:

“However, not all riders dream of becoming staffers. Freitas prefers being a contractor because he feels that working for several platforms will be the only way he can guarantee an income. “I am self-employed because job stability can’t be found in Spain. I’d start a new job, and then be fired a few months later. So I need to have many jobs in case one of them fails,” he says. Like him, many immigrants fleeing from Venezuela’s economic and political crisis now account for a significant proportion of riders in the Spanish takeaway industry. Even those without a work permit can easily rent a Deliveroo or Glovo account from other riders who advertise them on Facebook groups. “It’s the easiest job to find”, says Freitas. “Think about it, you arrive in a foreign country with nothing and someone offers you the chance to make money working off the books… You just do it, I mean, you’ll need to buy food at some point.”

Oftewel: de discussie over de status van de maaltijdbezorger die via platformen geld verdient platslaan dat het in dienst nemen alle problemen oplost, is het grotere probleem negeren. Dan boek je op papier succes (gefeliciteerd!), maar het is de vraag wat de kwetsbare werkende hier mee opschiet. Want wat is het alternatief? En niet dat ik zeg dat platformen daarom maar alles zo moeten kunnen doen, maar denken dat het in dienst nemen alle problemen voor een groep kwetsbare werkenden oplost, is te rooskleurig bedacht.

Startup van de Week Smiler bouwt de grootste marktplaats voor fotografen wereldwijd | MTSprout

Een paar weken geleden deelde ik een persbericht van Smiler: een platform voor (hobby)fotografen. Afgelopen week stond er een meer uitgebreid artikel op MTSprout over het platform. Het leek mij voor jou interessant om ook deze hier te delen.

Advies AG aan Hoge Raad: maaltijdbezorgers van Deliveroo werken op basis van arbeidsovereenkomst – Hoge Raad

“De maaltijdbezorgers van Deliveroo zijn werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat de bezorgers de rechten hebben die bij zo’n overeenkomst horen. Dat adviseert advocaat-generaal (AG) De Bock de Hoge Raad in haar conclusie van vandaag.”

Op 23 december zal de Hooge Raad uitspraak doen. Een spannende dag dus! Zeker omdat dit advies op veel meer werkenden impact kan hebben dan alleen op de maaltijdbezorgers, aldus een interessante blog op ZiPconomy.

Het is dan vervolgens ook de vraag wat er na de uitspraak zal gebeuren. Zo oordeelde de rechter vorig jaar dat taxichauffeurs die via Uber rijden werknemers zijn, maar is er in de tussentijd voor de chauffeur nog niets veranderd. En daarom eist FNV dat er een dwangsom komt. Een prima manier om het proces te versnellen. Al laat het eerdergenoemde Wired artikel zien dat de waarheid een stuk ingewikkelder in elkaar zit…

In de media

Reflectie op kabinetsreactie initiatiefnota ‘herovering van de platformeconomie’ – ZiPconomy

Mijn bijdrage vorige week waarin in reflecteerde op de kabinetsreactie initiatiefnota ‘herovering van de platformeconomie’ is ook gedeeld op ZiPconomy.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Goedemorgen! Twee weken geleden kwam de kabinetsreactie op de initiatiefnota ‘herovering van de platformeconomie’ uit. Eem reactie op een initiatiefnota uit 2019. Ik heb de nota én de reactie uitvoerig gelezen en heb deze 296ste editie van mijn nieuwsbrief gebruikt om hier een uitvoerige analyse over te schrijven. Wat voor mij mooi was om te zien dat het kabinet in deze reactie het belang van dataportabiliteit voor platformwerkers onderschrijft, aangezien juist dat hetgeen is dat ons is gelukt met het KlusCV project. Ontzettend gaaf om dat dan ook in deze reactie terug te lezen. Veel leesplezier en fijne week!

Het is in de media alweer een tijdje stil in het debat rondom platformwerk. Er zijn de afgelopen jaren de nodige uitspraken geweest en er spelen op de achtergrond nog enkele lopende rechtszaken. Het gegeven dat uit deze lopende rechtszaken niets naar buiten komt, wijst erop dat ook hier nog geen duidelijke winnaars of verliezers uit zijn gekomen. Immers: successen worden altijd met ronkende persberichten gevierd.

Intussen groeit de markt van platformwerk door en lijkt het gevoel van urgentie van de discussie wat af te zwakken nu door een schaarse arbeidsmarkt tarieven hoger dan ooit zijn en veel platformen zelf voorzieningen mbt verzekeringen organiseren. Hoewel het debat naar buiten toe minimaal is, zitten beleidsmakers niet stil. Zo presenteerde de Europese Commissie in December 2021 een wetsvoorstel voor platformwerk, waarin voorstellen over de juridische status van de platformwerker en transparantie in o.a. automatische besluitvormingsprocessen zijn voorgesteld.

In Nederland hebben instituten als de SER en TNO de afgelopen jaren de nodige onderzoeken rondom dit onderwerp uitgevoerd, maar de politiek zelf houdt zich op de vlakte. Tot twee weken geleden: op 3 juni kwam de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met de kabinetsreactie op de initiatiefnota ‘herovering van de platformeconomie’. Een reactie op een motie die op 26 juni 2019 (!!) is ingediend door toenmalig PvdA kamerlid Gijs van Dijk. In dit stuk een reflectie op – en samenvatting van – deze reactie. En een korte vooruitblik. Of noem het een wens.

Inleiding

In de motie van van Dijk worden enkele zaken aangehaald:

1. De onduidelijkheid van de arbeidsrelatie;
2. De zwakke onderhandelingspositie van platformwerkers;
3. Eerlijke voorwaarden voor platformwerkers;
4. Inzicht en inspraak in de algoritmes van platformen;
5. Dataportabiliteit.

In het 14 pagina’s tellende document (een aantal dat ik nog wel mee vind vallen) krijgt van Dijk antwoord op zijn vragen. Net als eerdere berichtgeving ziet het kabinet platformwerk als een positieve ontwikkeling, maar herkent zich ook in de punten van van Dijk. Uit de reactie: “Het kabinet wil daarom – in de bredere context van de arbeidsmarkt – stappen zetten om de positie van platformwerkers te verduidelijken en waar nodig te verbeteren.”. Een mooie ambitie.

Onduidelijkheid arbeidsrelatie

In de passage ‘Problematiek rondom onduidelijkheid arbeidsrelatie’ wordt gesteld dat: “de problematiek rondom schijnzelfstandigheid en onduidelijkheid over de arbeidsrelatie rondom platformwerk is weliswaar onderdeel van de bredere problematiek van onduidelijkheid over de afbakening tussen zelfstandigen en werknemers, maar is extra klemmend in de sfeer van platformwerk.”

Waarom de problematiek ‘extra klemmend is in de sfeer van platformwerk’ wordt mij niet geheel duidelijk. Mogelijk kan dit komen doordat platformen drempels verlagen en bestaande onduidelijkheid hierdoor sneller kan worden ‘opgeschaald’. Je kunt er dan voor kiezen om naar de versnellende factor te kijken, of het bij de kern aan te pakken. Die laatste optie lijkt mij de meest verstandige keuze.

In de nota van van Dijk wordt ook gesproken om de arbeidsrelatie te verduidelijken door het omkeren van de bewijslast. Kort gezegd: niet de werkende, maar het platform moet bewijzen welke contractvorm de werkende die klussen uitvoert via het platform heeft. De zogenaamde ‘werknemer tenzij’ route.

In de reactie wordt verwezen naar het Europese wetsvoorstel waar vijf criteria worden voorgesteld. Wanneer een platform aan twee of meer criteria voldoet, is het werkgever. De criteria:

• Het platform bepaalt de beloning van de werkende;
• Het platform stelt eisen aan het uiterlijk van de werkende (zoals het dragen van een uniform);
• Het platform monitort de prestaties van de werkende via digitale middelen;
• Het platform bepaalt de werktijden;
• Het platform beperkt de mogelijkheden van de werkende om voor anderen te werken.

De minister geeft aan mee te willen gaan in deze denkwijze, maar geeft ook aan dat er een uitdaging is in het stellen van normen: “Heel open normen zijn niet geschikt omdat ze aan de voorkant te weinig zekerheid bieden. Tegelijkertijd is ook een té smalle benadering niet wenselijk en naar verwachting niet toekomstbestendig.”

Die uitdaging zie je ook in de criteria uit het Europese wetsvoorstel. Alleen platformen die bemiddelen in een on demand transactie (bezorging en taxi) zullen onder deze wet zullen vallen. Alle andere platformen, zoals de platformen die bemiddelen in dienstverlening aan huis (schoonmaak, oppas en huiswerkbegeleiding) en platformen in de to-business dienstverlening, vallen hierbuiten.

Daarnaast zit er ook een gevaar in deze criteria, namelijk dat de status van de werkende afhankelijk is van de manier waarop de bemiddeling tot stand is gekomen. En dat is naar mijn mening niet een heel sterke (lees: heel zwakke) benadering die in de kern de problemen die er zijn niet op gaat lossen. Een goed voorbeeld hiervan is de commotie vanuit de bonden over platformen die bemiddelen in thuisschoonmaak, terwijl er al tientallen jaren niet-platform bemiddelaars actief zijn die een identieke dienst aanbieden en bij strengere wetgeving van platformwerk een oneerlijk voordeel zullen hebben. Een duidelijk geval van selectieve pleisters pakken in plaats van de kern van het probleem aanpakken zou ik zeggen.

Versterken onderhandelingspositie van platformwerkers

In de reactie wordt gesproken over “de vaak zwakke onderhandelingspositie van platformwerkers”, zonder dat dit verder wordt onderbouwd. Ik ben zelf wel benieuwd waar dit vandaan komt. Er zijn immers diverse vakbonden opgericht door maaltijdbezorgers, taxichauffeurs en andere platformwerkers. En ik ben wel benieuwd of platformwerkers zich in bepaalde sectoren nu echt minder goed organiseren dan collega’s in eenzelfde sector maar niet door een platform bemiddeld.

De reactie geeft aan dat er de nodige mogelijkheden voor platformwerkers zijn om zich te organiseren: “De ACM heeft in de ‘Leidraad tariefafspraken zzp’ers’ uiteengezet welke uitzonderingen dit zijn en tevens verduidelijkt onder welke voorwaarden collectief onderhandelen voor en door zzp’ers toegestaan is. <…> Het gaat hierbij over de toepassing van het mededingingsrecht en het toezicht van de Commissie op collectieve afspraken tussen en met zzp’ers. Het zegt niets over de juridische status van zzp’ers op grond van andere domeinen, zoals het arbeidsrecht of fiscaalrecht. Omgekeerd is de juridische status van een zzp’er op grond van diedomeinen ook niet bepalend voor de beoordeling van de activiteiten van een zzp’er onder het mededingingsrecht. <…> Deze groep zzp’ers die zij-aan-zij werken met werknemers in een bedrijf of sector, zijn voor die activiteiten geen onderneming in de zin van de Mededingingswet. <….> Onlangs heeft de Europese Commissie ontwerprichtsnoeren gepubliceerd waarin zij beschrijft welke ruimte het Europese mededingingsrecht zzp’ers biedt om gezamenlijk met opdrachtgevers te onderhandelen. <….> De Commissie is verder voornemens om niet langer in te grijpen bij collectieve afspraken tussen zzp’ers die zich in een zwakke onderhandelingspositie bevinden en daardoor niet in staat zijn hun arbeidsomstandigheden te verbeteren.”

Daarnaast is het de vraag of werkenden in de praktijk de regels mbt mededing als beperkend ervaren om zich te organiseren. Ik kan mij dit om eerlijk te zijn niet voorstellen. De vakbonden die ZZP’ers vertegenwoordigen die ik heb gesproken maken zich weinig zorgen over mogelijke issues mbt mededinging. Angst voor mededinging lijkt mij dan ook echt niet een drempel voor platformwerkers om zich te organiseren.

Als laatst bij dit onderwerp een interessante passage: “Daarnaast kunnen werkenden, inclusief werknemers en zzp’ers, zich verenigen in een zogenoemde werkerscoöperatie. De werkers sluiten een arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht met de werkerscoöperatie, die deze vervolgens als werknemers of zzp’ers inzet om werkzaamheden te verrichten voor het platform.” Dit idee komt uit het paper van J.M. van Slooten & J. Holscher, ‘De werkerscoöperatie’. Naast de activiteiten van Smart in België (welke ik hier omschrijf) is dit concept nog niet in de praktijk gebracht. Wat overigens een heel interessant experiment zou zijn!

Dataportabiliteit

Over dit onderwerp wordt in de nota en in de reactie het volgende gezegd:

“Voor een deel van de platformwerkers speelt data over hun kennis, ervaring en prestaties een belangrijke rol in het krijgen van werk. Het kunnen meenemen van deze data (dataportabiliteit) naar andere platformen stelt platformwerkers beter in staat om over te stappen naar een ander platform. De initiatiefnemer pleit er daarom voor dat de overheid het meenemen van de opgebouwde reputatiedata van platformwerkers bevordert en optreedt tegen platformen die dit verhinderen.

Het kabinet onderschrijft dat platformwerkers zoveel mogelijk in staat moeten worden gesteld om hun data, waaronder recensies, integraal mee te nemen naar andere platformen. Het eenvoudig ‘meenemen’ van deze data is niet alleen in het belang van de platformwerker, maar kan ook in het belang zijn van de consument. Het biedt consumenten immers waardevolle informatie om te kiezen voor welke producten of diensten zij willen afnemen, en van wie. Bovendien versterkt het de concurrentie tussen platformen onderling.

Het kabinet constateert dat bestaande regelgeving weliswaar aanknopingspunten biedt voor het meenemen van gegevens door platformwerkers, maar tegelijkertijd geen afdwingbare rechten voor platformwerkers om hun recensiedata mee te nemen. Het kabinet is daarom voornemens om in de gesprekken die het voert met platforms in het kader van het eerdergenoemde richtlijnvoorstel, de mogelijkheden tot het overdragen van data die voor platformwerkers van waarde zijn, aan de orde te brengen.”

Om te beginnen natuurlijk heel mooi dat het kabinet onderschrijft dat platformwerkers hun data mee moeten kunnen nemen. Dit is precies wat ik met mijn KlusCV initiatief doe: een standaard waarmee platformen data delen rondom transactie en reputatie met de platformwerker. Nu nog een export, in de toekomst ook mogelijk een import. KlusCV heeft nu al impact op +50.000 platformwerkers en is al meer dan 3.000 keer gedownload door platformwerkers die via de 4 deelnemende ‘launching platforms’ klussen hebben uitgevoerd. Ik ben in gesprek met andere platformen om deze standaard breder te omarmen.

Het zou wel mooi zijn wanneer de overheid niet alleen punten aan de orde stelt, maar ook een verantwoordelijkheid neemt in het opzetten en (vooral ook) borgen van een dergelijke infrastructuur. Om dit vervolgens ook door te trekken naar andere vormen van arbeidsbemiddeling waarbij data wordt opgeslagen van transacties. Lees: de uitzendsector. De eerste gesprekken hiervoor starten binnenkort.

Waarbij niet moet worden vergeten essentiële vragen te stellen én budget vrij te maken voor onderzoeken. Het debat over portabiliteit blinkt uit in het aantal aannames, zo ook deze reactie. Zoals: wat is de waarde van die data voor de werkende? En: draagt deze meegenomen data bij aan het vertrouwen van de werk- of opdrachtgever en binnen welke context? De waarde van het meenemen van data wordt zonder achtergrond als waardevol bestempeld, terwijl er nog heel veel is dat we niet weten. Daarom moeten deze aannames worden gevalideerd. Met KlusCV start ik binnenkort een aantal van dit soort onderzoeken, maar dat is slechts een begin. Ik nodig anderen uit om dit onderwerp ook te omarmen.

Conclusie

Al met al een reactie met goede punten, al ben ik erg benieuwd naar het vervolg en de ambitie die het kabinet heeft met het oplossen van de problemen op de arbeidsmarkt. In het stuk wordt gezegd: “Het is een urgente en tegelijkertijd complexe opgave die het kabinet ter hand neemt.”. Wat ik altijd doe wanneer iets complex is geworden: vereenvoudigen. Want complexiteit is niet moeilijk en eenvoud is een kunst.

Tot nu toe lijkt, en dat komt ook terug in deze reactie, dat het meer gelijktrekken van contractvormen vooral zit in het versoberen van de zzp status, zonder te tornen aan het heilige (vaste) contract. Een echte hervorming van de arbeidsmarkt is daarme nog ver weg, hoewel deze hervorming in deze tijden meer dan ooit nodig zijn. Er zijn steeds meer mensen die dit onderschrijven en ook laten zien dat het niet (alleen) de gevestigde partijen zijn die het verschil kunnen maken. Zo sprak Hans Borstlap onlangs in een podcast nog de wijze woorden: “Ik weet niet of een overheid voorop kan lopen. Die leggen dingen vast die gegroeid zijn. En dus moet de vernieuwing van iets anders komen. En ik zou bijna willen zeggen van de nood der tijden: begin gewoon en laat de wetgever zien hoe het werkt. Zoek de randen van de regels op en als jij kans ziet om op een niet gebruikelijke manier mensen die nu in de berm van de economische snelweg verkeren, om die op die snelweg te krijgen, moet ik nog zien wie jou tot de order roept. Begin!”.

En met die woorden wil ik dit stuk eindigen: begin! Ga experimenteren, ook in het delen van data. Ga valideren. Erken dat er veel is dat we niet weten en ga vanuit nieuwsgierigheid op zoek naar betere oplossingen. Startend vanuit gemeenschappelijke waarden. Waarbij je het best kunt beginnen met het kijken naar de volledige context in plaats van het selectief shoppen. En erkennen dat de zekerheid die we ons nu voorhouden eigenlijk schijnzekerheid is en controle een illusie. Veel succes en plezier 😉

Goedemorgen! Vorige week was er een weekje geen nieuwsbrief, simpelweg omdat die week weinig relevant nieuws was verschenen. Gelukkig was dat afgelopen week wel anders en daarom weer een editie (de 295ste!) van mijn wekelijkse nieuwsbrief.

De afgelopen twee weken naast mijn onderzoeken en andere activiteiten weer ‘live’ kennis mogen delen voor o.a. deelnemers van de UvA-Academy over de toekomst van werk en een gastcollege bij de Universiteit Twente. Fijn dat het weer kan.

Daarnaast de prijsuitreiking van de Emerce Dutch Innovation Awards (DIA) in de Beurs van Berlage bijgewoond. KlusCV was genomineerd in de categorie data. Helaas hebben we de nominatie niet kunnen verzilveren in een award, maar terugkijkend naar de avond moet ik toch echt wel bekennen dat het ontzettend tof is dat een case met minimaal budget, uitblinkend in eenvoud, toffe stakeholders en vanuit een unieke samenwerking en maximale impact een plek tussen al die grote dure merken heeft weten te bemachtigen. Ik ben nooit zo goed in terugkijken naar / erkennen van eigen successen en hier trots op zijn, maar in dit geval moet zelfs de nuchtere ik bekennen erg trots te zijn. Zeker omdat het onderwerp nu ook echt op de politieke agenda staat (volgende week meer hier over).

Dan weer over op de orde van de dag 😉 In deze editie weer 5 mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar en ook twee stukken uit de media waar ik zelf een rol(letje) in speelde gedeeld. Fijne week!

The Platform Navigator – Bosch IoT Lab

Voor het uitdenken van een platform strategie wordt nog vaak het bekende Business Model Canvas gebruikt. Dit is een mooie methode om jezelf te dwingen om aan alle mogelijke stakeholders te denken in het uitdenken van een propositie, maar het is ook een beperkt model voor het uitdenken van platformen. Zo hebben platformen immers twee klanten: vraag en aanbod en zijn er bij platformen meer samenwerkingen mogelijk dat in het traditionele canvas passen. Een meer op platformen toegesneden canvas is de ‘Platform Design Toolkit‘. Het nadeel van deze methode is dat het een behoorlijke verzameling aan canvassen is en het, in mijn ervaring, behoorlijk wat verdieping vraagt om de canvassen te gebruiken. Iets té uitgebreid dus.

Via mijn werkzaamheden bij de Haagse Hogeschool, we zijn bezig om een minor Platformeconomie op te zetten, én via een postvan Marco Derksen kwam ik in aanraking met een derde methode / variant: ‘The Platform Navigator’. “Door de belangrijkste literatuur en meer dan 150 cases te bestuderen, hebben Felix Wortmann, Sven Jung, Wolfgang Bronner en Oliver Gassmann vanuit Bosch en de universiteit van St. Gallen 88 patronen geïdentificeerd in vijf fasen om platform business modellen te ontwerpen en te implementeren.

Het recent gelanceerde rapport ‘The platform navigator: 88 patterns to design and implement platform business models‘ (pdf) biedt naast de platform navigator een platform canvas (pdf) dat kan worden gebruikt bij het vormgeven en implementeren van een platform.”

Ik zie de Navigator als een handige en complete tool om jezelf te dwingen de juiste vragen te stellen bij het uitwerken van een platform idee. Het bijbehorende YouTube kanaal neemt je overzichtelijk mee in de verschillende stappen:

1. Ideate
2. Design
3. Monetize
4. Scale
5. Manage

Mocht je een platform idee verder willen uitwerken is dit dus een prima en laagdrempelige manier om je door het proces van concreet maken van het idee te leiden.

Is de Navigator perfect? Zeker niet. Zo is het volstrekt onduidelijk hoe de input van de 150 cases is meegenomen in het design van de Navigator en de bijbehorende 88 patronen. Wanneer je de PDF leest dan lijkt het ook meer dat eerst het rapport is geschreven en achteraf is gekeken welke (algemene) literatuur hier bij past als bronvermelding. Dat de bronvermelding is op gezet als ‘Literature and further reading‘ zegt wat mij betreft genoeg.

Is dit erg? Voor 99% van de gevallen niet en het blijft een prima algemene tool voor platform design. Let wel op: het gaat met deze Navigator vooral om ‘solo’ en ‘from scratch’ platformen. Niet in hoe je een bestaande organisatie transformeert naar een platform organisatie. Dit is natuurlijk ook een stuk lastiger te vangen in een ‘algemeen’ model, maar het zou goed zijn wanneer iemand hier een keer serieus tijd in gaat steken. Mijn agenda zit behoorlijk vol, dus wie interesse heeft: laat het weten!

Nieuw sociaal netwerk uit Nederland wil alternatief bieden voor ‘plundernetwerken’ | NU.nl

“Begin volgend jaar verschijnt PubHubs, een nieuw sociaal netwerk van Nederlandse bodem waar gelijkgestemden elkaar kunnen vinden. De oprichters maken er een belangrijk punt van dat gegevens van gebruikers nooit verzameld worden. “Wij worden geen plundernetwerk”, zegt Bart Jacobs, bedenker van PubHubs en hoogleraar Computerbeveiliging in Nijmegen.”

Een mooi initiatief en ook een heel goede manier om ervaring op te doen hoe een ‘eerlijk’ platform met respect voor privacy, publieke waarden en democratische legitimiteit er uit zou moeten zien. Want hoewel het heel makkelijk is om te roepen wat er allemaal mis is met de huidige generatie social media platformen, is het juist interessant om te verkennen wat dan wél werkt. En volgens mij kan dit project daar heel goed aan bijdragen.

Smiler comes up with a different kind of gig economy for event and venue photographers – TechCrunch

Wanneer het gaat over platformwerk, dan wordt er voornamelijk gesproken over bezorging, taxi, dienstverlening aan huis of to-business platformen voor horeca, logistiek en retail. Daarom is het goed en leuk dat er ook af en toe een heel ander soort casus voorbijkomt. Afgelopen week was dit het internationale platform van Nederlandse bodem Smiler:

“Freelance photographers can simply use the platform to roam around events, selling event photography formally attached to the venue and allowing customers to buy photos there or later online.

Launched in May 2021, Smiler is an on-the-spot photography marketplace used by freelance, professional and enthusiast photographers. They show the customer a QR code to connect them to the photos. Customers are then matched with their photoshoot, which they can then review and purchase.

It means any photographer can then trade at a large number of public locations around the world, or at one of Smiler’s partner venues. It now has more than 9,000 photographers on its books.”

Wat mij interesseert in dit platform is dat je geen professionele fotograaf hoeft te zijn om via dit platform aan de slag te kunnen gaan. Ik ben dan ook heel benieuwd welk deel van de fotografen het platform als opstapje naar een (meer) professionele carrière als fotograaf gebruiken. Voor een platform als deze zou het natuurlijk voor de platformwerkers heel interessant kunnen zijn om hun portfolio, inclusief klantreviews, te kunnen downloaden. Dat zou via een standaard als KlusCV kunnen, of via een eigen standaard.

How has the rideshare fuel surcharge actually worked out for drivers?

Platformen bedienen markten waar de verschillende zijden van het platform gefragmenteerd zijn. Dit geeft platformen een grote machtspositie. Een manier om hier meer balans in te krijgen is door een van de zijden te laten organiseren. Dit is ook een van de redenen dat ik veel naar coöperatieve oplossingen kijk.

Een mooi voorbeeld hierin is Driver’s Seat Cooperative: een coöperatie van taxi chauffeurs. Zij verzamelen data van de chauffeurs en maken daar analyses van om hen inzicht te geven en beter geïnformeerde keuzes te laten maken.

In dit voorbeeld gaat het over het verzamelen en analyseren van data met betrekking tot de brandstof toeslagen die chauffeurs hebben ontvangen: “Rideshare and delivery drivers were among the first to feel it when gas prices started skyrocketing earlier this year. Uber and Lyft responded with a per trip fuel surcharge of $0.45 to $0.55 and said they’d test it for 60 days. Exactly how has this surcharge been working?”

Een initiatief als  Driver’s Seat Cooperative laat zien hoe je waarde kunt creëren voor werkenden door te organiseren. Een soort van data vakbond dus. Dit soort initiatieven zou je mogen verwachten van traditionele vakbonden, maar dat heb ik nog niet gezien. En dat is hartstikke zonde. Ook vakbonden zouden platformen en technologie moeten gebruiken om zichzelf opnieuw uit te vinden. En dat is als het aan mij ligt niet iets vrijblijvends: het is een verantwoordelijkheid die zij vanuit de positie die de bonden hebben (wees eerlijk: ook daar valt iets te zeggen over marktmacht) zouden moeten nemen.

16 digitale merken die 1.000 gerechten per dag bereiden vanuit een keuken

Kort en interessant inkijkje in de productiekeukens van de toekomst. Keukens waar bestaande, maar ook vooral virtuele restaurants die alleen bezorging doen en geen fysieke locaties hebben, vanuit werken. Ik ben benieuwd in hoeverre dit in Nederland groot gaat worden, maar de gedachte achter deze productie keukens en virtuele merken, die op alle vlakken veel efficiënter en goedkoper kunnen produceren dan een normaal restaurant, is ontzettend logisch.

Uitreiking Dutch Interactive Awards

In de media

Kaf van het koren gescheiden in Flitsbezorg-land | NPO Radio 1

Te gast bij Radio1. “Binnen tien minuten je boodschappen thuis afgeleverd krijgen. Snelheid en gemak staan bij flitsbezorging voorop. Lange tijd leek het fenomeen de wind in de zeilen te hebben. Maar deze week werd bekend dat flitsbezorgers Getir en Gorillas voor het eerst mensen moeten ontslaan. Zo’n vijfduizend medewerkers staan op straat.”

Van kleren verkopen tot seksuele intimidatie op Vinted: ‘Mag ik een gedragen bikinibroekje van je kopen?’ | bd.nl

‘Wat is je borstomvang?’ Dit is een van de vele vragen die de 23-jarige Celine uit Brabant krijgt op Vinted. Hier blijft het niet bij. ‘Ik wil dat je op mijn gezicht komt zitten’ en ‘ik betaal je 50 euro als je gebruikt ondergoed opstuurt dat sterk ruikt’. Dit zijn een paar berichten waar de 26-jarige Andreea uit Maastricht mee te maken krijgt.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Goedemorgen! Afgelopen week ben ik bezig geweest met enkele nieuwe onderzoeken in de kluseconomie, het voorbereiden van een nieuw Wageindicator event in oktober dit jaar en wat praktische zaken uitzoeken voor onze grote reis (4 maanden) volgend jaar april. Wordt het Azië of toch met een camper of jeep door Europa. Luxeproblemen 😉

Voor deze editie, de 294ste alweer (!!!), een aantal mooie en diverse stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

ACM komt met leidraad over regels voor platformbedrijven en online ondernemers | ACM.nl

“Online platforms, zoals marktplaatsen, zoekmachines en boekingssites, hebben meer duidelijkheid nodig over hoe ze invulling moeten geven aan de Platform-to-Business-verordening. Dat blijkt uit een marktverkenning die de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft gedaan. De verordening bevat onder meer regels over welke informatie ondernemers horen te krijgen die via online platforms diensten of artikelen aan consumenten aanbieden. Er gaat een wetsvoorstel naar de Raad van State waarin wordt voorgesteld dat de ACM toezicht gaat houden op deze regels. Daarom bereidt de ACM alvast een leidraad voor waarin ze verder verduidelijkt waar platforms en zoekmachines aan moeten voldoen.”

Volgens mij is dit een volgorde zie we meer zouden moeten zien:

1. Ontwikkel regelgeving / een verordening;
2. Wijs een verantwoordelijke aan voor handhaving;
3. Ga en blijf in gesprek met de sector waar deze op van toepassing is, om het werkbaar te houden met het doel centraal;
4. Leer van elkaar, maar sta ook open om een wet aan te passen wanneer dit nodig blijkt (zowel strenger als soepeler).

Een goede zaak dus.

‘We laten Amsterdam nooit meer overnemen door een verdienmodel’ | FD

“Amsterdam gaat de afgeplakte magazijnen van flitsbezorgers zoals Gorillas, Getir of Flink definitief naar het bedrijventerrein verbannen. Het besluit, dat hoogstwaarschijnlijk navolging krijgt in andere steden, zet het verdienmodel van flitsbedrijven flink onder druk.”

De publicaties over flitsbezorgers vlogen je afgelopen week om de oren. Aan de ene kant de gemeenten die vaak selectief verontwaardigd over elkaar heen buitelen om flitsbezorging ‘de kiem te smoren’. Grote woorden, maar vaak op basis van N=1 of zelfs N=geen ervaring en zeker niet op basis van gedegen onderzoek. Aan de andere kant zie ik de flitsbezorgbedrijven die zich zonder al te veel reflectievermogen beklagen dat de hard werkende mens een grondrecht wordt ontnomen. Verontwaardigd zijn dat ze wel inzien dat het in het begin niet helemaal goed ging, maar nu zó hun best doen dat zij het legitiem vinden dat er blind vertrouwen in deze innovatieve partijen zou moeten zijn.

Flitsbezorging vs Airbnb

Ik zie in berichtgeving veel vergelijkingen met Airbnb. Er zitten raakvlakken tussen beide casussen: Airbnb was net als de flitsbezorgers in het begin ook van het groeien tussen de regels door en zeer slechthorend voor feedback en reflectie. Maar waarin de beide casussen absoluut niet op elkaar lijken is de snelheid van de ontwikkeling en de mogelijkheden tot regulering en handhaving. Bij Airbnb was het voor gemeenten in het begin onmogelijk te handhaven: juridisch hadden gemeenten geen poot om op te staan. Je hebt immers te maken met een gefragmenteerde en slecht zichtbare groep aanbieders en afnemers. Daarnaast reageerden gemeenten simpelweg ontzettend traag. Waar ik overigens geen waarde oordeel aan wil verbinden: traagheid op zijn tijd heeft ook zeker nut. Het handhaven en regels maken is bij flitsbezorgers een stuk eenvoudiger. Deze bedrijven hebben eigen panden (de lokale distributiepunten), eigen fietsen en eigen koeriers. Oftewel: je kunt relatief eenvoudig in een bestemmingsplan zaken aanpassen en om te handhaven hoef je alleen maar naar het lokale magazijn te gaan. Kind kan de was doen. En dan kan het zomaar gaan dat regelgeving wat te snel wordt opgetuigd.

Flitsbezorging verbannen: te snel, te selectief

Waar bij Airbnb regelgeving behoorlijk lang heeft geduurd (het was ook wel een wat complexer issue wbt uitvoering), gaat het bij flitsbezorging wat mij betreft te snel en te selectief. Of zoals Walther Ploos van Amstel in zijn blog schrijft:

“Door de aanpak van Amsterdam en andere gemeenten lijkt het alsof overlast in woonwijken alleen door flitsbezorging worden veroorzaakt. Juristen stellen dat van enig gedegen onderzoek naar de problemen geen sprake is. Dat duidt op willekeur bij handhaving, en met het gelijkheidsbeginsel dienen gelijke gevallen gelijk behandeld te worden. Dat lijkt niet het geval. Dan resteert de gang naar de rechter.”

Want hoewel sommige flitsbezorgers zich in het begin te veel als een stier in een porseleinkast hebben gedragen en de onmenselijk grote kapitaalinjectie in deze sector ook echt niet bijdraagt aan een duurzame ontwikkeling, is het te makkelijk om te roepen dat alle problemen zijn opgelost wanneer je deze partijen maar uit je stad veegt. Dat is jezelf willens en wetens voor de gek houden.

Wat wordt vergeten is dat flitsbezorging niet een op zichzelf staand fenomeen is, maar het exponent van een verandering de laatste vijf tot tien jaar in het steeds meer online bestellen, inzicht in waar de bezorger is en het steeds sneller (same day of ‘bestel voor 23:59, morgen in huis) willen hebben van bestelde goederen. En maaltijden, vergeet deze niet. Ook een sector die enorm is gegroeid door nieuwe technologie en bizarre investeringen (lees: sponsoren van gratis dienstverlening om markt te winnen). Een fenomeen waar beleidsmakers jaren lang eigenlijk weinig naar om hebben gekeken, terwijl het aantal dieselbusjes die door de straten scheuren en (e)fietsen met eten over de stoep knallen met het jaar toenam. En denk ook aan de lokale pizzeria en snackbar met tien fietsen op de stoep.

Wat een gemeente als Amsterdam ook had kunnen doen is de opkomst van flitsbezorging als aanleiding gebruiken om nu eens goed na te denken van wie de publieke ruimte is en hoe bezorg activiteiten kunnen plaatsvinden in een stad waar de consument de lusten, maar de samenleving niet de lasten van draagt. En hier, desnoods via vergunningen, beslissingen over moeten maken mbt capaciteit en andere voorwaarden. De leiding kunnen pakken in plaats van selectief verbieden.

Want hoewel ik goede hoop had met de ‘noodknop’ van de gemeente om de opening van darkstores voor 1 jaar te verbieden om zo tot een gedegen beleid te komen, voelt iedereen op zijn of haar theewater aan dat de huidige route tot niets gaat leiden. Want wat doe je met supermarkten die een extra deur inbouwen om via Thuisbezorgd of Deliveroo te laten bezorgen (wat al gaande is). En wat doe je met een Gal en Gal die afgelopen week aangeeft drank binnen een uur vanuit de winkel te willen bezorgen? En moeten we ook niet een keer iets gefundeerds gaan vinden van platformen als Amazon die dankbaar gebruik maken van onze publieke ruimte, maar daar geen cent aan willen bijdragen in de vorm van belasting?

Laat ik duidelijk zijn: ik heb verder geen mening of belang bij de opkomst of het vertrek van deze partijen. Partijen die voor de duidelijkheid geen platformbedrijven zijn en zeker ook geen kluseconomie. Maar wat ik persoonlijk zonde vind is dat gemeenten zo selectief beleid aan het maken zijn, waarbij iedereen vooraf weet dat de uitkomst weinig zal gaan brengen. Het doet mij een beetje denken aan vakbonden die ontkennen dat de zwarte markt bestaat 😉

To be continued vermoed ik…

What Are Blockchain-Based Platform Cooperatives? | Platform Cooperativism Consortium

Zoals je mogelijk weet staan platform coöperaties al flink wat jaren op mijn radar. Ik heb vanuit de Universiteit Utrecht een verkennend onderzoek gedaan, wat heeft geleid tot een PhD plek waar nu waardevol onderzoek wordt gedaan. Daarnaast volg ik sinds 2016 de ontwikkelingen rondom blockchain en platformen. Deze twee onderwerpen komen samen in mijn nieuwe interesse in Decentralized Autonomous Organizations: DAO’s.

Hierbij is mijn idee dat DAO’s heel hip en nieuw klinken, maar dat de basis principes van gedeeld eigenaar en bestuur natuurlijk al ontzettend oud is. Een basis waar vanuit je ontzettend veel kan leren van coöperaties.

De platform coöperatie ontwikkeling kun je vanuit twee standpunten bekijken. De eerste gaat over hoe platformen kunnen worden omgezet in coöperaties. Hoe bijvoorbeeld chauffeurs eigenaar en bestuurder van hun eigen Uber app kunnen zijn. De tweede is het perspectief vanuit de coöperaties. Dan is de vraag: hoe kunnen coöperaties platformen omarmen om hun leden beter te bedienen. Een waanzinnig voorbeeld hierin is SEWA, een ‘Self-Employed Women’s Association’ in India: een federatie van coöperaties met 300.000 leden.

Ook wanneer je kijkt naar DAO’s kun je diezelfde twee invalshoeken gebruiken. Hoe kun je DAO’s versterken met de lessen uit de coöperatie wereld rondom gedeeld bestuur en eigenaarschap. Maar dan ook: hoe kunnen coöperaties profiteren van de ontwikkelingen en mogelijkheden van DAO’s.

In dit artikel worden verschillende varianten aangehaald, zoals deze mooie voorbeelden:

“For instance, let us mention Gitcoin, a platform to pay open-source developers for the work they provide and fund (digital) Public Goods. In particular, it builds on quadratic voting to push forward the projects that the community values.

Closer to the world of cooperatives are the examples of dOrg, a software development managed as a cooperative where decisions are made collectively and that was the first DAO to have the legal status of LLC in the US.

DisCO, an abbreviation for Distributed Cooperatives, is a variant of DAOs and platform co-ops that emphasizes “value sovereignty, care work, and commons” to value invisible work and fund pro bono translations to promote specific causes, and has recently become connected to coops in Spain.”

In dit stuk gaat de auteur nog wat dieper op dit soort vragen in: “Are DAO-cooperatives just platform-cooperatives using a blockchain or are they functionally different?”

Interessant stuk en ik ga de auteur en onderzoeker zeker volgen in zijn zoektocht de komende jaren.

Finetuning the EU’s Platform Work Directive | Oxford Law Faculty

Vijf maanden geleden presenteerde de Europese Commissie het wetsvoorstel rondom platformwerk. Onder andere in nieuwsbrief editie 275 besteedde ik hier aandacht aan. Veel berichtgeving ging uit naar de passage over de juridische status van de platformwerker. In het voorstel wordt de bewijslast of iemand werkgever is omgedraaid. Oftewel: een platform is werkgever, tenzij.

Wat in de media nagenoeg géén aandacht kreeg, was het meest interessante deel van het voorstel waarin werd gesproken over “to ensure fairness, transparency and accountability in algorithmic management in the platform work context”. Drie slimme en zeer bekwaamde wetenschappers hebben afgelopen week een reactie / aanvulling geschreven op dit deel van de platformwork directive:

“Overall, the proposed Directive holds much promise for regulating algorithmic management. It is a well-drafted instrument which builds on the existing acquis in a coherent and targeted way. Adopting the above recommendations would further strengthen the instrument’s role as a powerful blueprint for regulating algorithmic management more broadly.”

Een zeer lezenswaardige (en ook leesbaar: altijd fijn) aanvulling.

Nederlandse uitgevers richten platform op voor audioboeken, e-books en podcasts | NU.nl

“Een aantal Nederlandse uitgevers en boekhandels brengen begin juni samen het nieuwe streamingplatform Fluister uit. Daarmee kunnen mensen luisterboeken en podcasts luisteren en e-books lezen voor 12,99 euro per maand.”

Mooi om te zien hoe een sector met concurrenten elkaar weet te vinden om krachten te bundelen om een eigen platform op te zetten. Waarbij het natuurlijk de vraag is of het wat propositie, prijsstelling en (niche) aanbod voldoende bestaansrecht heeft. Waar ik vooral benieuwd naar ben is hoe deze partijen hun ‘legacy’ als kans gaan inzette
n. Heel vaak wordt legacy als iets negatiefs ervaren, maar als bestaande onderneming heb jij iets dat een willekeurige startup niet heeft. Daar ligt jouw kans. Ik ben benieuwd of deze uitgevers deze weten te benutten.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Goedemorgen! Vorige week een leuke sessie gehad op het festival van de modern werkende, ben ik met de provincie Zuid Holland weer op expeditie geweest in de platformeconomie, bracht ik een bezoek aan een gemeente om in gesprek te gaan over platformen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, keek ik met collega’s van de Haagse Hogeschool naar hoe platformen voedselverspilling kunnen tegengaan en keek ik met de 4 deelnemende platformen aan KlusCV terug en vooruit. Stil zitten is voor anderen 😉

Voor deze nieuwsbrief weer een aantal artikelen voor je geselecteerd. En in de ‘in de media’ sectie een stuk in NRC waar ik in deze bijdrage wat gedachten deel over het debat in de arbeidsmarkt. Fijne week!

Platformen voor flexibel werken zien uurtarieven flink stijgen | FD

Wanneer ik iemand vraag wie de klant is, dan wordt over het algemeen de partij die de factuur betaalt benoemd. Eigenlijk is dat natuurlijk heel erg gek. Een organisatie heeft veel klanten, zoals ook de eigen medewerkers. Dus waarom al die moeite op alleen diegene die de factuur betaalt, terwijl ook alle andere stakeholders belangrijk zijn? Dat is wat ik dan ook zo interessant vindt aan platform denken: daar heb je altijd minimaal twee klanten: vraag en aanbod. Een eeuwigdurende balanceer oefening waar je de ene keer meer energie moet stoppen in de ene kant, en de andere keer moet weer alle energie naar de andere kant. Volgens mij zou iedere organisatie, publiek en privaat, alle stakeholders meer als klant moeten zien. Met als doel om het uiteindelijk voor iedereen heel goed te doen.

Ook met werkplatformen zie je continu die balanceer oefening. En nu de arbeidsmarkt schaars is, is het ook niet zo gek dat de tarieven met de markt meebewegen. In dit stuk in het FD wordt gemeld dat YouBahn, een platform voor dagklussen dat werkt via een uitzendovereenkomst, tarieven in sommige gevallen ziet stijgen met 20%. Ook bij Temper, een platform in een zelfde markt dat werkt met freelancers, meldt dat “bedrijven voor bedieningspersoneel een gemiddeld 16% hoger uurtarief in vergelijking met januari. De uurtarieven voor horecaklussen in het algemeen zag Temper de afgelopen vier maanden met ongeveer 9% toenemen.”

En meer betalen werkt: “Zo steeg het percentage vervulde opdrachten voor een gezochte barmedewerker in vier maanden tijd aanzienlijk nadat de tarieven met gemiddeld een vijfde waren toegenomen. In januari was nog 12,5% van de aangeboden opdrachten vervuld, in april 42%.” <…> “Bij een hotel zagen we zelfs een week nadat de uurlonen werden verhoogd van bijna €13 naar ongeveer €15,50, dat de opdrachten van 23% meer werden vervuld.”

Bedenk wel dat het hier voornamelijk gaat om dagklussen en ik betwijfel of opbieden met tarieven voor de lange termijn voor een organisatie de beste strategie is. Uiteindelijk wil je natuurlijk ook gewoon mensen aan je binden en dat mensen om meer bij jou willen werken dan alleen vanwege het uurtarief. Oftewel: investeer niet alleen in een hoger tarief, maar ook in de mensen zelf. Daarnaast ben ik er voorstander van om tarieven aan de basis van de arbeidsmarkt te verhogen. En met een krappe arbeidsmarkt is het nu wel echt het momentum om dit te doen.

Die flexibiliteit naar boven is natuurlijk mooi, maar hoe zit het wanneer de markt de andere kant op gaat? Dan zie je dat de uitzendplatformen de cao als ondergrens hebben en alle freelance platformen die ik ken met een minimumtarief werken. Want flexibiliteit als race naar de bodem, dat moet je niet willen.

Expertwired secured close to €1M to scale its tech-driven industry expert sourcing & matching platform

Platformen werken goed in gefragmenteerde markten met veel informatie asymmetrie en verlagen de kosten voor een transactie. Dat is een standaard zin die ik regelmatig uitspreek. Om dit handen en voeten te geven gebruik ik veel voorbeelden. Sinds vorige week heb ik er weer een mooi voorbeeld bij: Expertwire. Een platform dat organisaties de mogelijkheid biedt om even ‘in te tappen’ bij experts overal ter wereld. Voor organisaties een voordeel: laagdrempelig toegang tot unieke expertise. En voor de experts ook positief: laagdrempelig toegang tot klanten tegen een acceptabele fee.

Volgens het bericht is de dienstverlening van Expertwire niet uniek, maar de manier waarop het via een platform is georganiseerd wel. Laagdrempelig en tegen lagere kosten dan via een ’traditionele’ bemiddelaar. Waar volgens het bericht een traditionele bemiddelaar, waarschijnlijk vanwege de hoge transactie- en zoekkosten, al snel de prijs 4-5x over de kop laat gaat (het gaat vaak om eenmalige transacties), pakt Expertwire een commissie van 20 procent.

Een mooi platform voorbeeld en een mooi voorbeeld hoe platformen een rol kunnen spelen in de toekomst en organisatie van werk.

Flitsbezorgers beloven dat er geen ‘darkstores’ meer komen in winkelstraten | NU.nl

Nu flitsbezorging onder (deels zelf veroorzaakte) druk staat, hebben de aanbieders besloten om zich van de goede kant te laten zien en met een eigen gedragscode te komen:

1. Wij kiezen de locaties van onze vestigingen in nabijheid van onze consumenten met zorg uit.
2. Wij hebben veel aandacht voor onze buren en de openbare ruimte nabij onze vestigingen.
3. Wij zorgen voor een uitstraling van onze vestigingen die past in de omgeving.
4. Veiligheid voor ons personeel enmedeweggebruikers heeft onze hoogste prioriteit.
5. Wij zetten actief in op duurzaamheid en gaan voedselverspilling tegen.
6. Wij zorgen goed voor ons personeel en zijn gecommitteerd om een nieuwe standaard te zetten in de gehele bezorgsector.

De verdieping van deze zes punten vind je hier in PDF.

Natuurlijk valt of staat alles met de uitvoering, maar het is interessant te zien dat de markt het voortouw pakt om met een zelfbedachte ondergrens de goede intentie te tonen. Het organiseren is een slimme keuze: zij moeten dealen met een gefragmenteerd landschap aan gemeenten. Hierdoor is het handig om vanuit de aanbieders meer samen te werken.

Ik denk dat het een goede stap is: want hoewel de manier waarop flitsbezorgers de markt zijn opgekomen niet de meest handige en subtiele is geweest, is het wel zaak om deze ontwikkeling en het debat naar een volwassen niveau te brengen. Dat vraagt wat van de bedrijven en van de gemeenten. Waarbij de gemeenten natuurlijk uiteindelijk de lead moeten nemen. En dan het liefst op basis van goed onderbouwde keuzes.

Als onderdeel van het ‘charme offensief’ transformeerde Getir in Rotterdam een van de lokale distributiepunten de afgeplakte etalage om naar een galerie volgehangen met kunstwerken gemaakt door mensen met een beperking. Ik denk dat het interessant is om eens te verkennen hoe deze aanbieders ook als distributiepartner kunnen optreden voor lokale winkels, met het lokale distributiepunt (laten we alsjeblieft die term darkstore verbannen…) als middelpunt. Gewoon eens verder kijken dan de neus lang is. Zonder naïef te zijn. Dat lijkt mij prima te doen.

With €5.5M funding, this Estonian insurtech wants to help growing gig economy workers of Bolt, Deliveroo, Uber and more — TFN

Twee weken geleden sprak ik in Brussel de oprichter van Cachet: ‘a platform worker-focused insurance services marketplace’. Vorige week las ik dat zij net een investering van 5,5 miljoen hebben binnengehaald om verder te kunnen groeien.

Wat is Cachet? “Cachet solves the issue of a platform worker’s employment-related data being spread across multiple platforms by aggregating the data across platforms. By building a better picture of worker employment patterns, it enables insurers to create fair and flexible insurance policies and cut the costs for workers.

Already, Cachet provides more affordable motor insurance for ride-hailing drivers as well as regular consumers, and delivery rider insurance that covers personal injury and property damage, accidents and medical expenses. The company’s new insurance plans will include third-party liability as well as personal health and accident coverage for gig workers.”

Het is interessant te zien dat het bestaande verzekeraars op de een of andere manier niet lukt om ‘data driven’ producten aan te bieden en hier echt op te innoveren. Ik krijg dit ook terug wanneer ik platform founders spreek die hebben geprobeerd met een bestaande verzekeraar een nieuw innovatief product te ontwikkelen. Dit geeft ruimte voor nieuwe spelers. In Nederland is nieuwkomer Alicia bijvoorbeeld een hele interessante. Zij ontwikkelden onder andere een verzekering voor Temper, waarmee werkenden die via het platform klussen uitvoeren automatisch voor bedrijfsaansprakelijkheid, ongevallen en tijdelijke arbeidsongeschiktheid zijn verzekerd. Nadeel is wel dat het om een platform silo gaat, terwijl je liever zou willen dat je als werkende voor al het werk, onafhankelijk via welk platform je werk verkrijgt, verzekerd bent. Dat is iets waar Cachet zich op lijkt te richten. Ik verwacht dat ABN AMRO met PayDay (lees wat ik hier eerder over schreef) uiteindelijk ook deze kant op zal willen gaan.

Het is wel de vraag of het bestaande verzekeraars gaat lukken om in deze markt voet aan de grond te krijgen. Of dat zij uiteindelijk zullen eindigen als toeleverancier zonder klantcontact: een positie waar als ik een verzekeraar zou zijn nooit tevreden mee zou kunnen zijn. Maar het kan wel die kant opgaan, dat maak ik ook op uit het bericht van Cachet: “Meanwhile, Cachet is already used by more than 12 insurance underwriters with leading carriers like Allianz, PZU and VIG Group. It works with platforms like Bolt, Uber, Upsteam, Citybee and Cleanify. In Estonia, the company’s first market, Cachet holds 40% of the app-taxi segment’s market share.”

Algorithms as figures: Towards a post-digital ethnography of algorithmic contexts

Pittig, maar zeer relevant paper om eens goed door te lezen:

“This article intervenes in contemporary discussions of critical algorithm studies about the meaning of the notion ‘algorithm’. While many critical scholars as well as most public and private organisations understand this concept as a computational procedure instantiated by a programming code in a software stack, I argue that the algorithm is better understood as a ‘figure’; a discursive short-hand pointing to diverse modes of procedural governance and not always digital ones. Since algorithmic figures are generated by a bundle of heterogeneous contexts, their emergence leads to conflicting visions about the reality, materiality and effects of algorithmisation. This article provides four ethnographic strategies to describe the contexts of production and circulation of algorithmic figures: observing the observers of algorithms; mapping and creating algorithmic figures; drawing relations across contexts of figuring; and analysing the transformative effects of algorithmic figures on the attempts to govern them.”

In de media

Maaltijdbezorger Lino brak zijn knie. Wie gaat hem nu helpen? – NRC

“Arbeidsomstandigheden: Leonardos Theodorakis brak zijn knie en scheenbeen nadat het zadel van zijn Thuisbezorgd-fiets afbrak. Nu zit hij vast in een hostel…”

Interessant artikel met (bescheiden) bijdrage van ondergetekende. Wat dit stuk mij leerde, of eigenlijk bevestigde, is het volgende.

Wanneer platformen hun ‘workers’ in dienst nemen, gaat dit doorgaans altijd via een tussenpersoon. Maar het is uiteindelijk wel het platform die de werkende, vaak via een app, aanstuurt. Je zou je dan af kunnen vragen hoe een uitzendbureau de zorgplicht die zij hebben ooit kunnen uitvoeren. Dat zie je nu ook goed in het NRC stuk waar bei
de partijen naar elkaar wijzen. Waar de kluseconomie voor uitzenders in het begin als concurrentie werd gezien, zie ik dat dat zij intussen ook de kansen zien. Randstad presenteerde onlangs dat de ‘gig staffing market’ in de regio EMEA in 2020 61 miljard dollar bedroeg.

Je ziet met deze voorbeelden dat vakbonden met hun acties in de platformeconomie het verkeerde debat voeren. Zij pleitten voor een dienstverband en weten dat dit in nagenoeg alle gevallen een uitzendovereenkomst zal worden. Ik heb een keer op het punt gestaan een “De Speld” stuk na te maken met het nieuws dat FNV het nieuwste lid is van de ABU. Immers: FNV promoot in de platformeconomie de uitzendsector. Hierbij zeggen zij te vechten tegen schijnzelfstandigheid, maar promoten ze eigenlijk schijnzekerheid. Wat is een dienstverband waard wanneer het via een tussenpersoon tegen uitgeklede uitzend voorwaarden wordt uitgevoerd? Is de werkende hier dan echt beter mee af? Net als bij de zaak tegen het platform voor thuisschoonmakers Helpling, waarbij FNV voor het gemak negeert dat de concurrentie van de thuisschoonmaakster via het platform niet een schoonmaakbedrijf, maar de zwarte markt is. Heb jij een vakbond al eens iets over de zwarte markt horen zeggen?

Je zou de reactie vanuit vakbonden dan ook meer als selectieve verontwaardiging kunnen zien. Maaltijdbezorging is altijd een kwetsbaar beroep geweest waar misstanden niet ongewoon zijn. De Arbeidsinspectie deed in 2020 onderzoek naar de omstandigheden van maaltijdbezorgers in dienst van restaurants. Weet dat een maaltijdbezorger in dienst van een restaurant via de horeca cao werkt en soms slechts een paar euro per uur verdient. Bij meer dan de helft van de gecontroleerde bedrijven ging het mis. Vanwaar nu de verontwaardiging? Daarnaast is het alternatief voor deze werkenden ook niet een baan met alle zekerheden.

Wat de voorbeelden uit het NRC artikel laten zien is dat het een illusie is dat een arbeidsovereenkomst alle problemen oplost. Een stap in de goede richting zou zijn dat we collectief erkennen dat er onderbetaalde en precaire sectoren zijn (zeker in transport en logistiek) waar, hoe je het organiseert, altijd misstanden zullen zijn. Dat hardop zeggen maakt de weg vrij om op zoek te gaan naar oplossingen en een breder debat te voeren over de waarde van werk en wat voor arbeidsmarkt wij willen. En wat we bereid zijn hiervoor te betalen. Een debat dat al te lang niet wordt gevoerd en waar nagenoeg alle betrokkenen hun verantwoordelijkheid niet nemen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Goedemorgen! Afgelopen week net als de helft van Nederland genoten van de mei vakantie met een midweekje naar Limburg met familie en een leerzame workshop ‘portretfotografie in de stad’. Wat resultaten zijn hier te bekijken. Deze week weer vol aan de slag met KlusCV, een bijdrage aan het Festival voor Modern Werkenden van de Werkvereniging en een inspirerende dag in de Platform expeditie voor de Provincie Zuid Holland.

In deze nieuwsbrief weer 5 mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

Klemgezet in de App Store: het taaie verdienmodel van Apple

“De App Store van Apple ligt over een breed front onder vuur. Apple zou zijn marktmacht misbruiken om heel veel geld te verdienen. Komt er nu een einde aan deze goudmijn? De worsteling van de Nederlandse kartelwaakhond ACM met Apple maakt duidelijk dat het nog lang kan duren.”

Een goed en compleet artikel over de status van – en vraagstukken rondom – het gevecht tegen de ongewenste marktmacht van Apple in de Appstore: de toegangspoort (met een jaaromzet van 80 miljard dollar) voor app-ontwikkelaars om de 1 miljard iPhone bezitters te kunnen bedienen.

Het stuk laat ook duidelijk zien dat:

1. Nederland een belangrijke rol speelt in veel zaken tegen Apple;
2. Een uitspraak en verandering in 1 land een precedent zet voor andere landen (en het daarom niet verwonderlijk is dat Apple zich zo verzet);
3. De discussie intussen verder gaat dan alleen de commissies van de Appstore, maar nu ook over het gebruik van de contactloos betaalchip in de iPhone waar andere betaal aanbieders dwingt dit via Apple te organiseren;

Wat mij vooral opvalt is dat Apple het inhoudelijke debat over de keuzes die zij maken vermijden. Er wordt geschermd met ‘privacy’ en ‘veiligheid’ als grootste argument gebruiken voor de strategie die zij volgen, maar daar blijft het ook bij. Ik zou van Apple willen horen wat hun argumenten zijn voor zowel aanbieders als afnemers. Het uitblijven van dit debat doet mij vermoeden dat het Apple aan goede argumenten ontbreekt. Dus rest Apple niets meer dan de strategie van het vertragen van… alles. Iets wat zij tot nu toe met succes toepassen. En dit laat ook de uitdaging zien van de aangekondigde wetgeving rondom platformen:

“Volgens De Rijke laat het spel dat Apple speelt met de ACM bovendien zien hoe lastig het implementeren van de Digital Markets Act gaat worden. ‘Er staan algemeen geformuleerde verplichtingen in de DMA. Je kunt lang discussiëren over hoe die verplichtingen moeten worden geïmplementeerd. Dat zie je ook in de zaak van de ACM. Apple zegt: we voldoen aan het besluit van de ACM terwijl de ACM een andere mening is toegedaan.’”

Dat is ook de reden dat ik bij de aankondiging van o.a. de DMA altijd heb gezegd: het is een mooie en bewonderenswaardige eerste stap, maar we zijn er nog (lang) niet. To be continued dus.

Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmes | Rapport | Rijksoverheid.nl

Een interessant fenomeen in de platformeconomie (en ook daarbuiten) is dat technologie wordt ingezet om transactiekosten te verlagen en te personaliseren door te automatiseren. Dit klinkt waanzinnig, maar dit is niet zonder gevaren. Fouten kunnen in een systeem sluipen. Bewust (door mismanagement of het nastreven van maximalisatie van aandeelhouderswaarde ten koste van de gebruiker) of onbewust.

Er gaan al een tijdje stemmen op om algoritmes verplicht openbaar of accountable te maken. Inmiddels 3 jaar geleden organiseerde ik hier een multi stakeholder workshop over met als titel ‘de algoritme accountant’. Je leest het verslag hier. Het doel van het (door een derde partij gecontroleerd) inzichtelijk maken van algoritmes is dat gebruikers beter geïnformeerde beslissingen kunnen maken. Dit zou bij kunnen dragen aan het verminderen van bewuste fouten (lees: bewust ongewenste afwegingen). Daarnaast is een beter geïnformeerde gebruiker ook veel autonomer: je hoeft niet bang te zijn voor mogelijke consequenties omdat je de spelregels niet kent. Kort gezegd verbeter je de informatie disbalans tussen platform en gebruiker.

Onbewuste fouten (als gevolg van zowel bewust als onbewust onbekwame keuzes) kunnen ook worden voorkomen door…. vooraf als ontwikkelaar / opdrachtgever jezelf de juiste vragen te stellen. Een dergelijke ‘checklist’ is een ontzettend belangrijke en waardevolle manier om bepaalde ongewenste zaken te voorkomen én om ontwikkelaars / opdrachtgevers bewust te maken van de afwegingen en variabelen. Net een beetje als de AVG goed: het draagt bij aan een bewustwordingsproces en dwingt om de ‘waarom’ vraag en ‘is dit nu echt wel nodig’ vraag te stellen.

Daarom dat ik in deze editie graag aandacht vraag voor de volgende checklist, alias ‘Impact Assessment’: “Met het Impact Assessment voor Mensenrechten bij de inzet van Algoritmes (IAMA) kan een afgewogen discussie gevoerd worden tussen de relevante partijen bij de afweging om wel of niet een algoritmische toepassing te gaan ontwikkelen. En het IAMA helpt om de gekozen ontwikkeling en implementatie vervolgens op een verantwoorde manier te doen. In het IAMA worden verbanden gelegd met relevante regels, instrumenten en toetskaders op het gebied van algoritmen. Het IAMA is opgesteld door Prof. mr. Janneke Gerards, Dr. Mirko Tobias Schäfer, Arthur Vankan en Iris Muis.”

Het IAMA werd ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). En het mooie is: vorige maand is een motie welke de regering verzoekt “het verplicht te maken om dit impactassessment te doen voorafgaand aan het gebruik van algoritmen wanneer algoritmen worden ingezet om evaluaties van of beslissingen over mensen te maken; verzoekt de regering tevens te verplichten om waar mogelijk deze impactassessments openbaar te maken” aangenomen. Een mooie stap. Maar ook hierbij, net als bij het vorige bericht, is het een mooie stap, maar zijn we er nog niet. Iets dat in het opiniestuk ‘We moeten ons bezinnen op het bestaansrecht van algoritmen’ in het FD mooistaat beschreven.

Dutch ‘Airbnb of camping’ Campspace raises €3M backed by Booking.com executives — TFN

Zo, en nu een wat luchtiger en praktischer bericht: Campspace. Ik weet nog dat ik in 2017 of 2018 een stuk over het platform tegenkwam. De boodschap was: verhuur je tuin als camping. Het bericht verscheen ergens rond 1 april en ik dacht dat het een grap was. Maar dat was het dus niet. Campspace is een platform voor kleinschalige plaatsen voor overnachtingen. Je kunt je eigen tent meenemen en in sommige gevallen kun je een compleet en uniek onderkomen huren.

Door de jaren heen is het platform flink gegroeid: “Since its founding, Campspace has grown at a rate of 300% per year. Hugo topped this saying, “The team consists of about 25 people with more than 7 nationalities. It is a very ambitious team with a lot of experience in online travel.” While the pandemic and its associated lockdowns were responsible for a surge in the popularity of outdoor stays during early 2020, global demand has yet to slow down. Campspace’s CEO remarked, “We have nearly 10,000 spots in more than 30 countries. The majority of the business takes place in North-West Europe.”

Wat je kunt leren van de Campspace casus:

• In een (over)volle markt is er juist ruimte om een niche aan te boren;
• Deze niche bevindt zich op plekken die anderen hebben laten liggen. Zo stond Airbnb in het begin bekend om de unieke plekken, maar is in de groei steeds meer generieker gegaan. Wat weer ruimte gaf voor andere spelers;
• Het is vervolgens wel de kunst om in de groei deze niche vast te houden;
• Je een nieuwkomer nooit moet onderschatten 😉

Komen politici er niet uit? In deze landen vragen ze het aan burgers – De Correspondent

“Door heel Europa helpen burgers problemen te kraken waar politici op vastlopen – van abortuswetgeving tot klimaatbeleid. Daar kan de Nederlandse politiek een hoop van leren.” Een mooi en leerzaam stuk met 10 lessen van succesvolle burgerberaden.

De vraag hoe inwoners (ik heb een grote hekel aan het begrip ‘burgers’) meer te betrekken bij besluitvorming houdt mij al een flink aantal jaren bezig. Dit begon toen ik  op een politiek congres een jaar of tien geleden werd gevraagd om een ‘merk advies’ te geven aan een aantal prominenten op het podium. Ik had niet lang daarvoor  mijn boek Brand Expedition uitgebracht. Ik weet nog dat ik Halbe Zeilstra (VVD) het volgende advies gaf: “als je iedere 4 jaar jouw potentiële kiezer in en kraampje op de markt moet overtuigen van jouw toegevoegde waarde, dan doe je in de tussentijd toch écht iets mis”. De zaal vond mijn tip wel vermakelijk. Zeilstra lachte als een boer met kiespijn.

Maar hier zit wel een kern van een probleem. Politieke partijen zijn onzichtbaar voor de kiezer en proberen veelal door moties en reacties op actualiteiten de aandacht te krijgen. Wat een ramp is voor… nou ja… heel veel. Wat nu als de kiezer en politiek meer met elkaar verbonden zouden zijn? De burgerberaden uit het stuk van De Correspondent vindt ik ontzettend interessant. Maar ook als politicus zou je jouw kiezer natuurlijk veel actiever kunnen betrekken. Een kiezer kan immers veel meer dan alleen 1 keer in de 4 jaar een rondje inkleuren op een stemformulier. Wat wanneer je deze kiezer ook inhoudelijk betrekt. Continu. Gebruik maakt van de expertise van de kiezer. En hiermee draagvlak creëert. Ik wil wedden dat dit het aantal zwevende kiezers (waar ik er zelf ook eentje van ben) drastisch kan verlagen. En de politiek kan versterken. En waarom dit betoog in een nieuwsbrief over platformen? Omdat ik denk dat platform als faciliterende technologie in dit proces een grote bijdrage kan leveren. Maar zoals je misschien als zult vermoeden: een mogelijk succes hierin gaat natuurlijk niet over technologie. Was het maar zo simpel 😉

Gegevens Grindr-gebruikers waren jarenlang te koop bij advertentienetwerken | NU.nl

“De gegevens van miljoenen gebruikers van Grindr, een populaire datingapp binnen de lhbtiq+-gemeenschap, zijn jarenlang te koop geweest. De data werden verzameld via advertentienetwerken, meldt The Wall Street Journal.”

Een afsluitend artikel in een nieuwsbrief editie met veel aandacht aan de ‘design’ principes van platformen en transparantie in besluitvormingsprocessen, maar ook verdienmodellen. En ook in het geval van Grindr: ik vermoed wanneer er meer transparantie was geweest wat er met de data gebeurde en bij Grindr (even voor het gemak uitgaand van een goede wil) vooraf beter werd nagedacht over de impact van het verkopen van bepaalde data, dat er een hoop ellende bespaard was gebleven.

Waar ik, bij het schrijven van deze nieuwsbrief op zondag avond laat, een ‘brainwave ballonnetje’ wil droppen: we hebben de WOP (Wet Openbaarheid Bestuur). Waarom geen WOA (Wet Openbaarheid Algoritme)? 😉

In de media

Inspectie verontrust over snelle groei flitsbezorgers: werkomstandigheden ‘verre van volwassen’ | Volkskrant

Artikel naar aanleiding van een rapport van de Arbeidsinspectie over flits- en maaltijdbezorgers, inclusief bijdrage van ondergetekende.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Goedemorgen! Afgelopen week had ik een mooie sessie bij en voor Rijkswaterstaat met mooie discussies hoe zij zich zouden kunnen en moeten verhouden tot de platformeconomie. Wat mij steeds opvalt in dit soort sessies met publieke instituten is dat er al ontzettend veel mooie dingen gebeuren, maar dat er echt sprake is van een interne informatie asymmetrie. Oftewel: men weet vaak van elkaar niet wie met wat bezig is. Daarnaast is er een gebrek aan standaarden, afsprakenstelsels en een gemeenschappelijke taal. Oftewel: decentraal verkennen, leren en falen, maar uiteindelijk moet je wel op elkaar aan kunnen sluiten. Ik heb hierbij het gevoel dat er een degelijk fundament ontbreekt dat nodig moet worden opgezet.

Afgelopen week ook weer voor het eerst naar Brussel geweest. Namens de Wageindicator Foundation nam ik deel aan een partner meeting van Reshaping Work. Erg leuk om mensen die ik vooral voor covid regelmatig ontmoette nu weer in het echt te zien. Dat zul je vast herkennen.

Voor deze editie weer een aantal stukken geselecteerd en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Leefbaar tarief in de platformeconomie: waarom krijgen platformen het niet voor elkaar? – ZiPconomy

“Meer Nederlandse ondernemers in de platformeconomie willen dat freelancers fatsoenlijk betaald krijgen. Waarom lukt dat nog niet? En wat is eigenlijk een eerlijk tarief?

Om dat te becijferen stelde de WageIndicator Foundation een model op, in samenwerking met het Nederlandse platform Temper. Dat deed de stichting eerder op verzoek van het internationale maaltijdbezorgplatform Glovo. Volgens de stichting moet een gemiddelde fulltime platformwerker in Nederland minstens 18 tot 20 euro per uur verdienen om te overleven. Als hij ook bedrijfskosten heeft, is dat bedrag hoger.”

Interessante discussie over wat nu een eerlijk / leefbaar tarief is voor platformwerkers. Hierbij is het verleidelijk om naar de context per werkende te kijken. Betreft het een student die bijklust voor biergeld in de kroeg of een kostwinnaar die afhankelijk is van het inkomen dat via het platform wordt verdiend. Maar los van de context moeten mensen natuurlijk gewoon fatsoenlijk betaald worden. En dat maakt dit soort berekeningen interessant en relevant. En houdt de boel ook eerlijk en zorgt ervoor dat er geen concurrentie op tarief is. Net als dat ik veel mensen spreek die met een vergelijkbare onderbouwing van mening zijn dat het minimum jeugdloon discrimineert en afgeschaft zou moeten worden.

Los daarvan is een schaarse arbeidsmarkt natuurlijk hét moment om minimum tarieven en lonen te verhogen. Waarbij wel moet worden gekeken hoe werkenden ook meer dan een minimum tarief kunnen verdienen, aangezien een minimum tarief of loon al snel zowel de bodem als het plafond is. Daarom ook goed dat er in dit stuk niet over een minimum, maar over een leefbaar tarief wordt gesproken.

Disclaimer: Wageindicator is een klant van mij en ik ben al ruim een jaar (tot mijn grote genoegen) actief betrokken bij de ‘gig’ sector van deze stichting. Niet dat een dergelijke betrokkenheid invloed heeft op wat ik over deze onderwerpen zeg, maar het leek mij voor de volledigheid wel goed om dat bij dit stuk te vermelden.

Musk neemt Twitter over: dit weten we (niet) over zijn plannen | NOS

Twee weken geleden ging ik in deze nieuwsbrief al uitgebreid in op het bod dat Elon Musk op Twitter heeft gedaan en deed ik enkele suggesties hoe een infrastructureel platform als Twitter beschermd zou kunnen worden door o.a. alternatieve eigenaarschapsmodellen. In die nieuwsbrief schreef ik dat ik de kans dat zijn poging zou slagen klein achtte. Hoe snel kan het gaan… In twee weken tijd is het Musk gelukt om niet alleen 43 miljard dollar bij elkaar te krijgen, maar het is hem ook gelukt om via druk van investeerders zijn zin te krijgen.

Natuurlijk zijn er nog wat hobbels: zo moet de overname door de mededingingsinstanties nog worden goedgekeurd. De kans lijkt groot dat dit gaat gebeuren: Twitter is immers het enige social media netwerk dat Musk bezit.

Dit is gelijk een mooie aanleiding om eens verder na te denken over hoe marktmacht te definiëren. Zeker wanneer het gaat over overnames van zulke infrastructurele platformen. Moeten wij als samenleving willen dat één (veel te) rijke individu de portemonnee kan trekken om een dergelijk bedrijf van de beurs te halen? En mag eigenaarschap en bestuur dan wel hand in hand gaan? Of moet dit, zoals bij het Steward Ownerschip Model, van elkaar gescheiden worden. Moet op een moment dat een bedrijf een bepaalde macht, omvang of status heeft, er niet een soort van ‘golden vote’ komen waar een onafhankelijke entiteit (eventueel vertegenwoordigd door gebruikers) het laatste woord heeft? Natuurlijk wil je dit soort initiatieven van organisaties zelf zien, maar op het moment dat er een groot publiek belang dient, vindt ik het prima en interessant om dit gesprek te voeren.

Valt dit onder mededingingsrecht? Ik heb geen idee. Ik denk dat dit recht sowieso een stuk breder / holistischer benaderd zou moeten kunnen worden. Maar voor mij natuurlijk ook prima om dit ergens anders onder te brengen, als het maar wordt geregeld 😉

Is het een ramp voor de wereld en/of voor Twitter dat Musk nu de baas wordt en hoogstwaarschijnlijk zijn (libertaire en onvoorspelbare) visie op het platform los gaat laten? Dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. Twitter heeft natuurlijk flink wat jaren stilgestaan en de ideeën van Musk om de algoritmes openbaar te maken en de identiteit van gebruikers te controleren om hiermee de ’trollen’ tegen te gaan zijn op zijn minst interessant te noemen. Een frisse wind kan wat dat betreft geen kwaad. Aan de andere kant is Musk voorstander dat Twitter weer het ‘marktplein’ wordt waar je alles maar moet kunnen zeggen. Musk houdt er wat dat betreft een nogal brede definitie van ‘vrijheid van meningsuiting’ op na. Dit terwijl juist roep om moderatie en het maken van spelregels voor social media platformen steeds luider wordt. Zo luid, dat in Europa deze regels zijn geborgd in de Digital Service Act waar ik vorige week over schreef. En aan die regels moet ook een libertair als Musk zich gewoon houden. Dat is dan wel weer een wat geruststellende gedachte.

Water nu gaat gebeuren: dat weet niemand. Maar wat een gebeurtenis als deze wel laat zien is dat we ontwikkelingen als de Digital Service Act alleen maar kunnen toejuichen (ik weet het: het is nog niet perfect, it’s a start….) en we vanuit het borgen van publieke waarden en democratische legitimiteit goed moeten nadenken over hoe private infrastructurele platformen invloed hebben op het publieke debat en hoe het publieke belang hier in te borgen. En alleen dat is al een goed iets.

Digitale transformatie van Ahold Delhaize naar een netwerkorganisatie – Koneksa Mondo

Veel verhalen over platformen gaan over nieuwe bedrijven die succesvol als nieuwe en autonome organisatie een nieuwe platform ‘silo’ opzetten. Minder aandacht gaat naar de casussen hoe bestaande bedrijven platform denken toepassen om te innoveren. Daarom wil ik aandacht besteden aan deze interessante blog van Marco Derksen over de casus van Ahold van de transformatie naar een netwerkorganisatie:

“Ahold Delhaize en dan met name Albert Heijn, heeft in toenemende mate te maken met de concurrentie van zowel internationale als lokale techbedrijven als Amazon en Picnic. Bedrijven die door hun technologische infrastructuur snel kunnen inspelen op de behoefte van de klant en daarin ook snel kunnen opschalen. Het antwoord voor AH is zelf ook slimmer samenwerken in het netwerk en snel kunnen schalen. Een strategie die AH jaren geleden al heeft ingezet, maar die door de coronacrisis versneld is uitgevoerd.” <….> “in de visie op digitale transformatie is aandacht voor het ‘human design’ van organisaties en introduceert het begrip ‘human platform’ als verbindende factor. De aandacht voor de menselijke kant van digitale transformatie om te komen tot een andere mindset, nieuwe vaardigheden en werkwijzen.”

Een aantal aspecten mbt de digitale transformatie die in dit artikel voorbij komen:

• Concurrentie draait niet langer om ketenoptimalisatie, maar gaat steeds meer om de som van alle verbindingen in het netwerk. Meer verbindingen is meer kracht en dominantie in de markt.
• Door de coronacrisis is de digitale transformatie van AH in een stroomversnelling gekomen. Veel plannen die er lagen zijn versneld doorgevoerd. Sommige projecten zijn wel drie jaar naar voren geschoven.
• AH wordt steeds meer een datagedreven netwerkorganisatie. API’s (Application Programming Interface) spelen daarbij een belangrijke rol in het koppelen van systemen en het uitwisselen van gegevens tussen systemen. Maar naast API’s voor technische systemen werkt AH ook aan API’s voor teams om de menselijke samenwerking te kunnen opschalen. Human API’s voor het human platform.

Het hele verhaal lees je in deze blog op de website van Marco. Check dan ook gelijk de rest van zijn website: het is een verzameling van ontzettend veel interessante content.

Marktplaats rolt alternatief voor Gelijk Oversteken-functie uit |  NU.nl

Hoewel het imago misschien wat stoffig is, is Marktplaats toch echt een van de meest succesvolle Nederlandse platform voorbeelden die ik ken. Wanneer je het hebt over het oplossen van informatie asymmetrie en het verlagen van transactie- en zoekkosten, dan is dit natuurlijk een prachtig voorbeeld.

Wat ik interessant vind aan de Marktplaats casus is dat waar het platform een aantal jaren geleden écht niets deed voor de gebruikers, het toch steeds meer functionaliteiten is gaan ontwikkelen om het vertrouwen in de transacties te vergroten. Zoals met het uitrollen van deze functionaliteit. Niet heel spannend, niet revolutionair, maar wel van grote toegevoegde waarde.

“Marktplaats introduceert maandag een functie waarmee kopers beter worden beschermd in het geval dat een product niet of beschadigd aankomt of als de inhoud van een pakket afwijkt van wat is afgesproken met de verkoper.”

‘Bossware is coming for almost every worker’: the software you might not realize is watching you | The Guardian

Binnen de platformeconomie wordt veel gesproken over ‘een algoritme als baas’. Met het steeds meer op afstand werken van werkenden zal technologie een steeds belangrijke rol gaan spelen in het faciliteren, maar ook in het controleren van werkenden. Dit artikel geeft een goed overzicht van de impact van deze zogenaamde ‘bossware’ en stelt een aantal belangrijke vragen.

In de media

Slechte omstandigheden voor flitsbezorgers: ‘Manager stelde voor te doen alsof ongeluk nooit was gebeurd’ | AD.nl

Radical Riders is nu een half jaar in de lucht. De vakbond zet zich in voor koeriers en flitsbezorgers. En dat blijkt hard nodig. In korte tijd zijn er al meerdere inzamelingsacties gehouden voor koeriers die na een fietsongeluk grotendeels hun inkomen verloren hebben. ,,De rode draad: het recht om ziek zijn wordt geschonden.’’

Het verafschuwde platformwerk wordt straks een bron van waardevolle carrières – Loopbaan pro

Denk je aan platformwerk, dan bekruipt je een slecht gevoel, terwijl platformwerk de potentie heeft om waardevolle loopbanen t
e creëren.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.