De beste wensen! Op naar een mooi, uitdagend en gezond 2017. Na een kort kerstreces weer een versie update over de berichtgeving rondom de platformeconomie en wat eigen werk. Later deze maand zal ik een aantal voorspellingen voor de platformeconomie in 2017 delen, maar eerst ben ik nog bezig met een blog waarin in terugkijk op mijn voorspellingen van 2016. Ik klaag nogal eens over ’trendwatchers’ die alleen vooruit kijken en niet terug op hun eigen voorspellingen, dus laat ik hier in maar het eigen voorbeeld geven. Volgende week zal ik ‘m delen in deze nieuwsbrief.

Platformeconomie top 5

Peugeot koopt meta-zoekapp voor deelauto’s – Emerce

Ook al hebben veel platformen de wens om marktleider (of nog beter: monopolist) binnen het eigen segment te worden, uiteindelijk zullen er altijd binnen een categorie meerdere spelers actief blijven. Hoewel het voor de markt goed is dat niet niet één partij alle macht heeft: voor de klant zijn al die verschillende apps soms wat onoverzichtelijk. Emerce bracht in dit bericht het volgende: ‘Peugeot heeft het Duitse Carjump gekocht, een dienst waarmee gebruikers het aanbod van alle autodeelsites kunnen doorzoeken naar een ritje.’

Het is uiteindelijk meer dan logisch dat er uiteindelijk een aantal dominante aggregatie sites zullen komen die het vernipperde aanbod samenbrengen. Een soort booking.com voor mobiliteit. Slim dus dat Peugeot hier (mede) haar zinnen op zet.

Vlaanderen legt Airbnb-verhuurders nieuwe eisen op | De Tijd

Vlaanderen heeft nu ook eigen Airbnb regels opgesteld (via Facebook post Rogier de Langhe):

• online registreren
• verzekering burgerlijke aansprakelijkheid
• bewijs van goed zedelijk gedrag
• bewijs dat hij eigenaar of huurder is van de accommodatie
• brandveiligheidsattest:
• minstens twee evacuatieroutes
• een brandblusapparaat per 150m²
• controleattesten (elektriciteit, gas, verwarming)
• aanwezigheid plan met evacuatieroutes
• aanwezigheid brandinstructies in vier talen
• aangifte belastingen

Een volgende stap zou zijn om een soort van gemeente keurmerk voor het platform toe te voegen. Door duidelijk over dit keurmerk te communiceren krijgt deze ook een extra toegevoegde waarde voor de verhuurder: huurders hebben met het keurmerk meer duidelijkheid en veiligheid, wat weer kan leiden tot betere bezetting. Ik denk dat steden als Amsterdam hier ook eens naar moeten kijken: op dit moment heb je als gast geen idee bij wie je in huis komt (los van de recensies), of de adverteerder ook de eigenaar of huurder is.

Het atikel is alleen na (gratis) registratie te lezen, klik hier voor de PDF versie.

Crowdfundingplatformen moeten informatie over risico’s verbeteren | AFM

De verantwoordelijkheden van platformen is een onderwerp dat in deze nieuwsbrief vaak voorbij is gekomen. Platformen profileren zich veelal graag als onafhankelijke marktplaatsen die vraag en aanbod transparant maken en hen faciliteren om een transactie te doen. In de praktijk zijn platformen natuurlijk helemaal niet zo onafhankelijk en mogen gebruikers de nodige verantwoordelijkheden van deze platformen verwachten.

Het afgelopen jaar is er veel discussie geweest over transparantie van crowdfunding platformen en dan in het bijzonder lening crowdfunding. Nu de branche wat lange bestaat worden langzaam maar zeker ook de werkelijke rendementen en risico’s zichtbaar. De branchevereniging voor crowdfunding (eerder: crowdfinancing) in Nederland is in 2016 een offensief gestart om met de platformen zelf meer transparantie te bieden, maar intussen heeft de AFM in dit bericht wat meer druk op de ketel gezet.

In mijn ogen een goede zaak, dit omdat investeerders in veel gevallen geen experts zijn, de snelheid waarmee wordt ingestapt hoog is en het dus belangrijk is om goed te weten wat de risico’s en het werkelijk te verwachten rendement is. En aangezien een crowdfunding platform zelf baat heeft bij zoveel mogelijk transacties, is het geen goed idee om een slager zijn eigen vlees te laten keuren….

Takeaway koopt Duitse en Belgische activiteiten Resto-in – Emerce

In de nieuwsbrief van 5 oktober behandelde ik een nieuwsbericht over de lancering van UberEATS, een paar dagen voor de beursgang van Thuisbezorgd.nl. Een van mijn aandachtspunten voor Thuisbezorgd was toen het feit dat zij weliswaar een sterke positie hebben, maar niet de controle over de bezorgers. Het ziet er naar uit dat Thuisbezorgd flink aan de weg aan het timmeren is om ook dit stuk van de dienstverlening in handen te krijgen. Hoognodig als je het mij vraagt met de opkomst van apps als UberEATS en Foodora.

‘Na 7 minuten was ik al UberEATS-koerier’ – Trends.be

Uitdaging voor iedere onderneming: bij opschalen de kwaliteit van wie je in huis haalt op het juiste niveau houden en je niet laten verleiden om de groei ten koste te laten gaan van de kwaliteit van de dienstverlening. In dit artikel lees je de ervaring van een journalist die als UberEATS-koerier aan de slag wilde gaan. Na 7 minuten stond hij buiten als ‘werknemer’. In San Francisco heb ik eind 2014 soortgelijke verhalen van Uber chauffeurs gehoord: de drempels om te starten als chauffeur waren enorm laag, het aantal chauffeurs op de weg enorm (gevolg: veel auto’s die rondjes rijden, lage verdiensten per chauffeur en alles moesten zij zelf uitzoeken). Voor de lange(re) termijn lijkt mij dit geen wenselijke strategie.

Opmerkelijk

Ook dit jaar zijn er weer meerdere partijen die met overzichten komen van de crowdfunding resultaten van 2016. Opmerkelijk blijft dat de opgehaalde bedragen nogal van elkaar verschillen, zo bericht Douw&Koren over een totaalbedrag van 169.700.000,- en Fundwijzer op een bedrag tussen de 140 en 150 miljoen. Interessant dat er geen journalist is die hier vragen over stelt. Dat de competitie tussen de adviesbureaus in de race om aandacht verder gaat dan alleen de cijfers blijkt ook uit het feit dat Douw&Koren met een (willekeurige en vooral op sentiment gebaseerde) top 10 komt en Fundwijzer met een (op volgorde van opgehaald bedrag) top 100.

Belangrijke noot: in de verhalen over succes gaat het over het succesvol behalen van het financieringsdoel. Geen woord wordt er gerept over of het project ook voor de investeerders succesvol was. http://www.koenvvliet.nl/

Uitgelicht

Vermogende Rotterdamse havenfamilie koopt 200 huizen voor vluchtelingen – RTL Nieuws

Gewoon een mooi voorbeeld van hoe de crowd, in dit geval de vermogende crowd, zelf het initiatief neemt om ‘goed’ te doen. “Een Rotterdamse stichting is een initiatief gestart om Syrische gezinnen een dak boven hun hoofd te bieden. De stichting wil 200 huizen kopen. Met de huur die de gezinnen betalen, wordt een taal- en integratieprogramma voor hen gefinancierd.”

Eigen publicaties en in de media

5 succesfactoren van online platforms zoals Uber en Airbnb | Sprout

Voor intrapreneur.nl, het content platform van Trivento, schreef ik eind december dit artikel. Gisteren werd het stuk doorgeplaatst op Sprout.nl. “Google, Facebook, Uber en Airbnb: vier bedrijven die in korte tijd dé dominante speler in hun segment zijn geworden. Uber groeide bijvoorbeeld in zeven jaar tijd uit tot het grootste logistieke bedrijf ter wereld. Platform-expert Martijn Arets ontrafelt de succesformule van deze diensten.”

Vrije jongens van Airbnb en Uber in het nauw – Economie – Voor nieuws, achtergronden en columns

Eind december werd ik voor dit artikel in de Volkskrant geïnterviewd. Helaas is er van mijn bijdrage slechts één quote overgebleven die zonder de juiste context niet hetgeen verteld wat ik wilde melden. Voor de volledigheid de oorspronkelijke passage uit het interview dat in de eindredactie ronde helaas samen met de context is gesneuveld:

Werden de deeleconomiebedrijven in veel steden aanvankelijk binnengehaald als voorbeelden van vernieuwing, nu krijgen de overheden meer oog voor de sociale problemen die de apps met zich meebrengen, zegt deeleconomiepublicist Martijn Arets. ‘Overheden moesten lange tijd wennen aan de platforms, maar ze zien nu in dat hun agenda’s weinig met de deeleconomie van doen hebben.’ Het idee van de deeleconomie is dat consumenten via internetplaftorms spullen met elkaar gaan delen. Dit zorgt voor minder verspilling in de maatschappij. Maar Uber en Airbnb zijn bedrijven met miljarden aan investeringen gericht op het verdienen van zoveel mogelijk geld en zo hoog mogelijk rendement voor hun investeerders. Dit heeft niks meer met de idealen van de deeleconomie te maken, zegt Arets, die zich al drie jaar met het onderwerp bezig houdt en overheden adviseert over de vraag hoe ze met bedrijven als Uber en Airbnb moeten omgaan. ‘Met de deeleconomie zelf is niks mis. Het is voor de ongebreidelde groei die op weerstand stuit.’

Airbnb kan alleen zo hard groeien omdat het bedrijf ook allerlei cowboys op zijn website toelaat als verhuurders, zoals huisjesmelkers en vastgoedspeculanten. Deze verhuurders drijven de huurprijzen in steden op en zijn de oorzaak van veel overlast door toeristen. Buurtbewoners zien huizen in illegale hotels veranderen en ervaren overlast.

En Uber is misschien wel het grootste taxibedrijf in de wereld aan het worden maar doet er alles aan de kosten voor zichzelf zo laag mogelijk te houden. In veel steden probeert het bedrijf particulieren als chauffeurs te laten rondrijden zonder vergunning (UberPop). Als dat niet meer mag dan probeert het bedrijf zzp-chauffeurs voor zijn app te werven (UberX). Maar ook dan zoekt het steeds naar manieren om onder regels en vergunningen uit te komen, zegt Arets. ‘De bedrijven kunnen alleen exponentieel groeien zo lang ze zelf zo min mogelijk verantwoordelijkheid nemen.’

Foto van de week

Uber domineerde deze week de berichtgeving met nieuws over de verliezen, vergunningloze zelfrijdende taxi’s die door rood reden en een flink data schandaal. Zowel de manier waarop het bedrijf intern met data omgaat als hoe zij bij invallen de data op lokale kantoren snel versleutelen deed flink wat stof opwaaien. Stof opwaaien gebeurde deze week ook letterlijk: ik tekende een huurcontract voor een nieuw kantoor (huidige kantoor wordt gesloopt) en de eerste voorbereiding voor de verhuizing zijn dus in volle gang. In deze mail wederom weer 5 mooie artikelen én een super inspirerende podcase. Fijne week!

Why Silicon Valley VCs Are Giving Up on On-Demand Delivery

Als je dit verhaal mag geloven hebben VC’s steeds minder vertrouwen in ‘on demand delivery’ services.

Een paar oorzaken:

• Delivery startups continue to grapple with fierce competition, thin margins and a host of operating challenges that have defied easy solutions or economies of scale
• Widespread discounting and artificially low consumer prices have made on-demand delivery a race to the bottom
• Many delivery startups, he said, “make the assumption that once you get bigger, things will get easier, and that’s wrong. There is driver churn, operations people that cost money, more support costs.”
• “You can’t raise prices on consumers, and you can’t cut labor costs,” he said. “The core unit economics didn’t make sense.”

Een voorbeeld dat bewijst dat het toch lastig is om de link te leggen tussen de technologische ‘scaling’ logica en de ‘offline’ wereld.

Uber is losing $2 billion a year, new report says, with passengers paying for only 41% of each ride – San Francisco Business Times

“Uber’s passenger-based model, which is theoretically built to avoid overhead and reward drivers directly, actually pays for very little of the cost of each ride.”

De belofte van platformen is dat dankzij technologie de transactiekosten drastisch kunnen worden verlaagd, waardoor het model enorm schaalbaar en winstgevend kan zijn. In de praktijk zie ik op steeds meer plekken dat dit voordeel er nog wel steeds is, maar dat het een stuk minder groot is dan menigeen denkt. In veel publicaties kom ik verhalen tegen dat een platform een enorm lucratief model is: je bouwt software en vervolgens stroomt het geld binnen. Niets is minder waar.

De overhead van platformen is nog steeds enorm: marketing, sales, legal, development, etc. etc. etc. Ik ben benieuwd of dit ook goed is meegenomen in de enorme waarderingen die telkens voorbij komen. Ja; het potentieel is enorm, maar het is niet zo dat bij het opschalen van de business ook de kosten niet hard meeschalen….

Ubers zelfrijdende taxi: geen licentie én door rood – de Volkskrant – Blendle

Nieuw zijn testen met zelfrijdende auto’s niet. Zeker niet in Amerika. Wel nieuw is dat een bedrijf denkt dat de regels niet voor hun situatie geldt en besluit om in tegenstelling tot wat de rest doet maar geen vergunning aan te vragen voor pilots met zelfrijdende auto’s. Dat kan natuurlijk maar één bedrijf zijn: Uber. Pijnlijk is dan wel dat de eerste dag van het experiment 2 zelfrijdende Uber’s door rood rijden, waarvan 1 gefilmd door ene dashcam van een taxi waar toevallig een journalist in zat. Ai.

Waarom dit doen? Ik denk enerzijds om te kijken hoe ver je kunt gaan wanneer je je in jouw beleving strikt aan de regelgeving houdt (er zit nog steeds een persoon die in kan grijpen), maar de officials hier anders over denken. Anderzijds ook omdat door te rijden met een vergunning je aan meer regels zit verbonden, zoals het melden van incidenten.

De zelfrijdende taxi’s van Uber in Californie rijden intussen gewoon door, wat duidelijk maakt dat Uber de discussie in de rechtzaal wil uitvechten. Hebben ze gelijk? Misschien wel. Is het slim? Mwha. Daar heb ik mijn twijfels over. Want wat wanneer er nu écht iets gebeurt, dan heb je het sentiment tegen je.

Uber said it protects you from spying. Security sources say otherwise  |  Reveal

Twee jaar geleden kwam naar buiten dat medewerkers (nee, niet de chauffeurs) van Uber beschikten over de app ‘God View’. Een app waarmee realtime alle ritjes ter wereld konden worden bespied. Dit leek te zijn opgelost, totdat deze week oud security medewerker Ward Spangenberg uit de school klapte:

“Uber’s lack of security regarding its customer data was resulting in Uber employees being able to track high profile politicians, celebrities, and even personal acquaintances of Uber employees, including ex-boyfriends/girlfriends, and ex-spouses,”

De beveiliging van data voor interne medewerkers blijkt nog steeds dramatisch te zijn bij dit bedrijf met een waardering van 69 miljoen dollar. De ‘God View’ app is overigens intussen gerebranded naar ‘Heaven View’.

De uitdaging voor dit soort bedrijven is dat je met de berg data die je kunt verzamelen enerzijds enorm veel gemak kunt creëren voor de gebruiker (zie ook dit stuk over de nieuwe versie van de Uber app die o.a. een link maakt met jouw agenda), maar anderszijds ook de verleiding erg groot is om hier dingen mee te doen die niet in het voordeel zijn van de gebruikers van de app. Enerzijds dingen als bespioneren en nieuwsgierig meekijken en anderzijds ook echt de data gebruiken voor andere doeleinden. Zie ook deze tweet:

Waarom we straks lachen om onze angst voor de zelfrijdende auto

Leuk stuk waar de link wordt gelegd tussen hoe de samenleving destijds reageerde op de komst van de auto en hoe de samenleving nu reageert op de komst van dezelfrijdende auto. Naar aanleiding van het stuk had ik wat gedachten:

1. Stel voor de grap de vraag ‘wanneer gaan we over op volledig zelfrijdende auto’s’ aan een ondernemer en daarna aan een wetenschapper. De eerste zal zeggen ‘5 jaar’, de tweede ’35’. De volledig zelfrijdende auto gaat er komen, maar ik hoorde onlangs dat zelf Travis, de baas van Uber, zich letterlijk achter zijn oren krabte toen hij de chaos van de binnenstad van Amsterdam zag. Een verandering van deze gaat niet van de 1 op de andere dag, maar geleidelijk aan. En is eigenlijk al begonnen toen de cruisecontrol werd ingevoerd. Wat dat betreft zal de overgang van auto naar zelfrijdende auto in 100 stappen gaan, ipv de grote verandering van paard en wagen naar paard zonder wagen.

2. De discussie rondom rondom innovaties wordt veelal vanuit een technisch perspectief gevoerd. Over wat kan. Niet over wat gaat gebeuren. Technisch gaat over ratio, maar mensen zijn zo irrationeel als de nete. Daarom moeten we ook niet te veel waarde hechten aan wat mensen nu zeggen, ze doen uiteindelijk toch het tegenovergestelde, maar niet het meest logische. (voorbeeld: ik heb een Volvo V70 die 95% van de tijd stil staat en waar ik zelf 9 van de 10 ritjes in min eentje in rijdt. Rationeel zou je veel efficientere én goedkopere manieren van transport kunnen bedenken, maar toch kies ik voor de minst logische optie).

3. Bij transitie van paard met wagen naar paard zonder wagen waren de paarden de klos. Dus aten we ze op. Van de transitie van auto met chauffeur naar auto zonder chauffeur is de situatie anders. Niet alleen minder chauffeurs, maar ook 90% minder auto’s nodig door autodelen (mobiliteit als service). Een garagehouder vertelde mij onlangs dat electrische auto’s nog maar 10-15% van het onderhoud nodig dan fossiele auto’s. De impact in de (menselijke) keten is enorm (ook toeleveranciers en ecosysteem). Dus wordt het tijd om ons te focussen op de toekomst van arbeid of nog breder: de toekomst van ‘zijn’. Wat dat betreft nog een pré voor een oplossing als het basis inkomen.

4. Ik kan niet wachten op de volledig zelfrijdende auto. Lijkt me heerlijk. En omdat deze niet in de stad of straat hoeven te parkeren wordt onze leefomgeving ook gelijk een stuk vriendelijker. Ondanks dat ik met veel plezier irrationele ritjes in mijn Volkswagen T2 busje heb gemaakt…. Wat mij betreft ga ik dus voor die 5 jaar 😉

Inspiratie

Luisteren: Hoe onze rijke, maar zieke samenleving er weer bovenop kan komen

Mooi stukje inspiratie voor in de auto of voor op de fiets: “Volgens de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter zijn we door al onze aandacht op consumeren, carrière, genot en ikkigheid te richten het belangrijkste uit het oog verloren: zingeving. Gelukkig zijn er remedies.”

Foto van de week

Deze week mocht ik het team van online uitzenbureau Morgenwerk inspireren met mijn Brand Expedition verhaal. Morgenwerk begon een jaar of 6 geleden oorspronkelijk met een model als wat we nu ‘de Uber van….. uitzendwerk’ zouden noemen. En ontdekte toen dat iets dat logisch klinkt (alles digitaal, on demand, etc.) in de praktijk toch flink wat aandacht vraagt om te worden geaccepteerd. Mooi om ook van hun expeditie te hebben geleerd.

Platformeconomie top 5

Een op drie accommodaties op Airbnb direct te reserveren | NU.nl

In September kondigde Airbnb al aan zich hard te maken tegen discriminatie. Een van de tools zou zijn om gebruikers te overtuigen om de optie ‘direct boeken’ te activeren. Immers: wanneer iedereen zonder dat jij toestemming hoeft te geven jouw ruimte kan boeken, heb je ook niet meer de kans om te discrimineren. Ik was hier toen al wat sceptisch over.

Deze week op nu.nl: “Meer dan een miljoen accommodaties op Airbnb zijn direct te boeken, zonder dat een verhuurder nog toestemming hoeft te geven. Op die manier wil de huizenverhuursite racisme en discriminatie op het platform tegengaan.”

Natuurlijk is de kans op discriminatie kleiner bij direct boeken, maar om te zeggen dat het tegengaan van discriminatie dé reden is om direct boeken te promoten, dat is natuurlijk complete onzin. Direct boeken verlaagt de drempel enorm voor mensen om een locatie te boeken: je hoeft geen leuk klinkend verhaal richting de verhuurder te sturen in de hoop dat hij of zij jouw aanvraag accepteert: je hebt direct zekerheid. Deze drempel verlagende optie zal absoluut conversie verhogend werken. Goed voor de handel en groei en Airbnb wordt op deze manier een nog beter alternatief voor Booking.com. Slim, maar in mijn beleving wel wat laf (zelfs voor een marketeer) om discriminatie te gebruiken als dekmantel voor conversie optimalisatie.

Why riders can lose access to Uber

Uber heeft een tijd zich matig bekommerd om haar chauffeurs. Klanten waren tevreden, maar de chauffeurs veelal niet. Van de chauffeurs werd veel gevraagd en het leek wanneer ik de Uber en Lyft drivers forums volgde, dat de klant een steeds grotere klootzak aan het worden was. Om nu ook de klant op te voeden besteed Uber nu ook aandacht voor het opvoeden van de klant. Oftewel: hoe dien je je te gedragen als goede klant. Weet dat je als klant van Uber ook gewoon een cijfer van de chauffeur krijgt en ik al veel discussies voorbij heb zien komen of je klanten met een gemiddelde van onder de 4,2 sterren (van 5) uberhaupt nog wel mee moet nemen.

Deze zet ligt in lijn met wat mij de laatste tijd opvalt: Uber die steeds meer aandacht lijkt te geven aan de chauffeurs. Ik vermoed dat hier het volgende achter zit: de ultieme natte droom van Uber is de zelfrijdende auto, chauffeurs zijn slechts een tijdelijk en noodzakelijk kwaad. Even kort door de bocht dan. Nu gaat die zelfrijdende auto er komen, alleen is de belangrijkste vraag: wanneer. Als je deze vraag aan een ondernemer stelt dat hoor je ‘5 jaar’, als je de vraag aan een wetenschapper stelt, dan hoor je ’30 jaar’. Ik vermoed dat bedrijven als Uber iets te enthousiast waren toen zij hun planningen maakten voor de toekomst wbt zelfrijdende auto’s. Daarnaast zijn ‘ride hailing services’ als Uber voornamelijk actief in grote steden: de plek waar de volledig zelfrijdende auto als allerlaatste zal komen. Te veel variabelen om op korte termijn mee om te kunnen gaan. Genoeg redenen om de chauffeurs nog even een jaar of 10 te vriend te houden…

BMW seeks to be ‘coolest’ ride-hailing firm with autonomous car| Reuters

Waar veel corporates moeite hebben om aanlsuiting te vinden met de ontwikkelingen van de platform economie, zie je dat de mobiliteitssector flink actief is. Begrijpelijk: met de komst van de zelfrijdende auto is dit een van de weinige branches waar de urgentie overduidelijk is: wanneer deze auto er is, zal het hele business model omver gaan. BMW is een van de koplopers wat betreft experimenteren in het model van de toekomst rondom mobiliteit.

Wat gaan ze doen? “The German carmaker will have about 40 vehicles with self-driving functions in Munich’s inner city and then expand the project to other cities, BMW executives said on Friday.”

En wat is er nu zo interessant aan ‘ride hailing’ (een taxi betellen via een app): “Ride hailing is nothing more than manual autonomous driving,” Tony Douglas, Head of Strategy for BMW’s mobility services said. “Once you dispense with the driver you have a license to print money.”

Airbnb plummets, Facebook ranks top in tech on Glassdoor’s Best Places to Work 2017  |  TechCrunch

Hoe houd je als groeiende organisatie je medewerkers tevreden? Dat is iets waar Airbnb moeite mee lijkt te hebben. In dit stuk: “Airbnb, plummeted 34 spots in Glassdoor Best Places to Work 2017. According to Glassdoor Community Expert, Scott Dobroski, that was largely due to written reviews from employees who said there has been an increasing amount of bureaucracy and decreasing amount of transparency from senior leaders in the company as it has grown.”.

Wat is een common? | New Commons

Nu er veel projecten en discussies rondom commons voorbij komen en dit aantal in de toekomst naar mijn verwachting alleen maar zal groeien, is het goed om eens stil te staan bij de vraag ‘wat is een common nu eigenlijk’. Rogier de Langhe schreef hier deze heldere blog over.

Off topic

De echte les van het beruchte Stanford Prison Experiment: vertrouwen is sterker dan haat | De Correspondent

Iedereen kent het berruchte experiment uit de vorige eeuw: wat gebeurt er wanneer je 18 volkomen normale studenten twee weken bij elkaar zet in een nagebouwde gevangenis. 9 zijn bewakers en 9 zijn gevangenen. Het resultaat: binnen 2 dagen volslagen barbaarse taferelen. Conclusie: in ieder mens schuilt een beest en beschaving is een flinkterdun laagje. Wat blijkt: dit hele experiment is geen knip voor de neus waard. Lees het stuk van Rutger Bregman.

Écht interessant wordt het bijna op het eind bij ‘Het kwaad is niet banaal, integendeel’ met o.a.

• ‘Als de samenleving je een rol geeft, neem je dan ook de eigenschappen aan die bij die rol horen?’
• ‘In werkelijkheid is er heel veel nodig om gewone mensen in monsters te veranderen. En nog belangrijker, we kunnen elkaar ook tot grote hoogtes drijven als we keer op keer, jaar in jaar uit, het goede aannemen in de ander. Vertrouwen en medeleven zijn minstens zo besmettelijk als agressie en haat.’
• ‘Diepe waarheid is dodelijk saai.’

Eigen publicaties

Why International Collaboration Platforms Are The Future – Webcertain TV

Tijdens mijn bezoek aan de WebSummit in Lissabon werd ik benaderd door de redactie van Webcartain TV voor een interview. Volslagen onvoorbereid (ik had geen idee waar het over zou gaan), stapte ik hun TV studio in. Zie hier het resultaat:

“With the rise of Uber and Airbnb, the success of international collaboration platforms is clear to see. Martijn Arets, from Crowd Expedition, has invested in this style of business over the past three years, and joins us to explain why he thinks it will the change the face of most sectors around the world. He discusses why such businesses have found such high levels of success and the benefits of a good marketing story to get the process off the ground.”

Dankzij Sint & Griep deze week een unieke woensdag editie van de wekelijkse nieuwsbrief. Met als primeur een eenmalige nieuwe categorie ‘zo slecht, dat het bijna goed is’. Airbnb en Uber domineerden afgelopen week het platformeconomie nieuws, maar we gaan ook de diepte in met een interview gesprek tussen Michel Bauwens and Douglas Rushkoff. Michel sprak ik o.a. in Parijs en start in maart 2017 aan een uniek project: ‘Gent als commonsstad voor de toekomst’. Douglas leidde een slotsessie tijdens het Platform Cooperativism event in New York en is auteur van o.a. ‘Throwing rocks at the Google Bus‘.

Platformeconomie top 5

Amsterdam en Airbnb sluiten unieke overeenkomst | Gemeente Amsterdam

Deze week kwam de langverwachte deal tussen Airbnb en de Gemeente Amsterdam naar buiten. Amsterdam was in 2014 een van de eerste steden ter wereld die een samenwerking met Airbnb afsloot én een duidelijke regulering rondom verhuur via online platformen neerzette. Maximaal 60 dagen per jaar, maximaal 4 personen tegelijk en niet in sociale huurwonigen. Probleem was alleen: hoe handhaaf je dit wanneer je als overheid geen toegang hebt tot de data?

Toegang tot data krijgt de gemeente niet, alleen heeft Airbnb in de nieuwe overeenkomst toegezegd de regelgeving in het platform te programmeren en actiever mee te werken in de bestrijding van illegale verhuur. Alle details lees je in het de MUO zelf.

Interessant is het om enkele aszijnpis reacties te vernemen zo vlak na het bekendmaken van de deal. Zo zou de deal niet ver genoeg gaan, zou Airbnb meer veantwoordelijkheid moeten nemen, zouden huizen in een VvE automatisch moeten worden geblokkeerd en alleen bij overleggen van de juiste documenten worden ‘unlocked’, etc. Ik denk dat:

• de deal uit 2014, waar nu veel kritiek op is, met de kennis van die tijd een prima deal was. Amsterdam was een van de eerste ter wereld die het experiment aan ging en gekeken naar de situatie toen was dit een mooie stap;
• Amsterdam met deze nieuwe deal een mooie stap heeft gemaakt in de zoektocht van de verantwoordelijkheden van platformen;
• dat we soms iets te veel alle problemen én verantwoordelijkheden op platformen schuiten en te weinig kijken naar onze eigen verantwoordelijkeden en de problemen in een bredere context (illegaal verhuur is niet nieuw);
• geen enkel systeem waterdicht is. Hoe groter de benefit, hoe meer lonend het is om de grenzen van de wet op te zoeken. Voor de fulltime illegale verhuur partijen is dit een lonende business, dus zij zullen altijd hun uiterste best doen om hun business te kunnen continueren;
• we nu gaan zien dat digitale platformen de snelheid waarmee de fysieke wereld zich aan hen aanpassen (in die volgorde) hebben onderschat en hun strategie verzachten om hun bestaansrecht veilig te stellen.

Eind Augustus schreef ik overigens deze open brief naar de founders van Airbnb.

Uber, Seeking to Expand, Defends Itself at Europe’s Highest Court | New York Times

Afgelopen week stond in het teken rechtzaak van Uber in het ‘European Court of Justice’ over de vraag of Uber een transportbedrijf of een technologiebedrijf is. Op zijn vroegst horen we in april de uitspraak, maar ik zou erg venbaasd zijn wanneer een transportbedrijf die gebruik maakt van technologie zich niet zou moeten conformeren aan de (mogelijk verouderde) regelgeving in de branche.

Het argument van ‘wij zijn een marktplaats waar vraag en aanbod zich kan vinden’ blijft niet staan: de manier waarop het bedrijf een rol speelt in de matchmaking en de manier waarop het chauffeurs en klanten stuurt naar gewenst gedrag is verre van onafhankelijk te noemen. Knap staaltje werk, maar wel een duidelijke invloed.

Opmerkelijk is onderstaand fragment uit de algemene voorwaarde van Uber die ik doorgestuurd kreeg door René Lucassen. De chauffeur heeft in de algemene voorwaarden moeten toegeven dat Uber geen vervoersdiensten levert. Diezelfde chauffeur heeft in de nieuwe algemene voorwaarden overigens ook moeten beloven Uber nooit aan te klagen.

Uber is deactivating New York drivers for ‘advertising’ for rival Juno – Recode

Naast de discussie over de classificatie van Uber als techbedrijf of transportbedrijf is het vraagstuk of een gig economy platform als Uber wel of geen werkgever het grootste hoofdpijndossier van dit soort ondernemingen. Waarom? Omdat wanneer zij als werkgever worden gezien het hele exponentiële groeimodel om zeep wordt geholpen.

Deze week kwam naar buiten dat Uber chauffeurs die in hun auto reclame maken voor de ‘Uber concurrent in oprichting’ Juno, het risico lopen om uit de app te worden gezet. Bijzonder dat een bedrijf dat pretendeert puur een marktplaats te zijn en verder geen invloed uit te oefenen iets als dit verwacht van mensen die van het platform gebruik maken. Het is algemeen bekend dat chauffeurs doorgaans voor meerdere platformen rijden en soms 3 smartphones in hun auto aan hebben: de app die als eerst met een rit komt, daar wordt op dat moment voor gereden. Dat Uber verbiedt om te adverteren voor Juno is hierdoor extra vreemd: wanneer een chauffeur meerdere telefoons met apps open heeft staan dan zijn er sowieso meerdere namen van concurrenten zichtbaar tijdens de rit.

Ik merk in de reacties op berichten in de Uber en Lyft drivers groepen op Facebook dat Uber en Lyft de druk op chauffeurs aan het opvoeren zijn om zoveel mogelijk online te zijn, zo snel als mogelijk te reageren en een zo groot als mogelijk aantal aanvragen te accepteren. Zie ook de printscreen hier onder. Wederom een punt in de discussie rondom wel of geen werkgever….

Buurt wil stamkroeg ’t Sluisje kopen – Amsterdam – PAROOL

“Stamkroeg op Funda, dan kopen we hem toch zelf? Vaste gasten van Café ’t Sluisje op de Nieuwendammerdijk beloofden zeven ton.” Mooi voorbeeld van hoe steeds meer buurten het heft in eigen handen nemen en nieuwe manieren vinden om invloed uit te oefenen op de eigen leefomgeving. Ander mooi voorbeeld is de ‘Jan Evertsen BuurtCoöperatie‘, waaromwonenden via een coöperatie invloed uitoefenen op op het winkelaanbod in de Jan Evertsen straat. Ik voorzie dat dit de komende jaren meer en meer gaat gebeuren en bewoners geld, invloed én skills inzetten voor het verbeteren van de eigen directe leefomgeving.

Ik ben daarbij wel benieuwd of dit niet vooral iets gaat worden voor de gemiddeld hoger opgeleide en kapitaal krachtige buurten en of dit niet het ‘eigen buurt eerst’ effect gaat versterken. Met als mogelijk gevolg dat de minder gestelde buurten de ‘klos’ zijn.

Digital Generative Economies and the New Guilds: A Conversation between Michel Bauwens and Douglas Rushkoff – Commons TransitionCommons Transition

Fijn (en verplicht) stukje luisterkost: “An audio conversation between Michel Bauwens and Douglas Rushkoff covering finance, the commons how to replace the extractive economy with generative models.” Altijd fijn om twee uitgesproken experts met ieder een eigen invalshoek met elkaar in gesprek te horen.

Eigen publicaties

Is de Airbnb- overlast nu voorbij? – de Volkskrant – Blendle

Door de Volkskrant werd ik geïnterviewd over de deal tussen Airbnb en de Gemeente Amsterdam. Lees het stuk via Blendle.

Airbnb en Gemeente Amsterdam sluiten nieuwe overeenkomst – BNR Nieuwsradio

Door BNR werd ik geïnterviewd over de deal tussen Airbnb en de Gemeente Amsterdam.

Unlocking idle luggage space with Mandao

In Lissabon sprak ik de funder van Mandao: een in Panama gevestigd platform waarop je als reizigers items voor anderen mee kunt nemen. De ‘Airbnb voor hand- en ruimbabage’ zal ik maar zeggen.

Zo slecht, dat het bijna goed is

Crowdfunding: het investeringsmodel voor losers – FaillissementsDossier.nl

Je hebt kort door de bocht en kort door de bocht. En dan heb je dit stuk. Daarom dit artikel in de eenmalige categorie ‘zo slecht, dat het bijna goed is’. Veel leesplezier! “Zoekt u tegen het eind van dit boekjaar nog een aftrekbare bestemming voor wat overtollig geld? Denk gerust eens aan een van de vele duizenden projecten waar u via crowdfunding uw centen in kunt steken. In potentie in het rendement niets minder dan duizelingwekkend.”

Foto van de week

Een paar actiefoto’s van mijn guest lecture aan de University of Southampton afgelopen week. Leuk om te doen en weer veel nieuwe mensen leren kennen. In 2017 staan er overigens ook alweer een aantal buitenlandse gastcolleges gepland: Lund, Southampton, Madrid en mogelijk Izmir en Shanghai.

Na twee weken expeditie in New York en Lissabon was deze week even ‘pas op de plaats’ maken. En een gastcollege geven bij Windesheim in Zwolle. Hoewel gastcolleges de rekening niet betalen (mijn bank accepteert nog steeds geen flessen wijn bij het aflossen van de hypotheek), is het altijd leuk om te doen en mooi om de reacties en gedachten van studenten te horen. Komende week ga ik 2 dagen naar Southampton voor een gastcollege. En dat is dan (vermoedelijk) ook gelijk de laatste buitenland expeditie van 2016.

Platform economie top 5

Hotels en de deeleconomie | ING

Goed stuk (PDF) van het ING Economisch Bureau over hotels en de deeleconomie. In dit stuk gaan ze in op de nieuwe mogelijkheden binnen het businessmodel van hotels. Met een keuzemenu ‘hoe te reageren op de deeleconomie’, ‘aansluiten bij eigen positionering en strategie’, ‘visie op vraag en aanbod’, ‘vatbaarheid van hotels’ en ‘hoe te anticiperen op de deeleconomie’.

​In Brussels, Online Food Couriers Launch Their Own Platform Co-op | Platform Cooperativism

Mooie platform cooperativism case. Toen het oorspronkelijke Belgische ‘Take Eat Easy’ (een variant op Deliveroo) failliet ging, besloten 50 bezorgers in Brussel het heft in eigen handen te nemen en startte zij hun eigen coöperatie waarin zij hun activiteiten voortzetten. Heel interessant vond ik deze passage:

“They sent a proposal to enter the CoopCity incubator for social entrepreneurs, a new program funded by the Region of Brussels and the European Union. The CoopCity incubator for social entrepreneurs is a first in Belgium; it’s an 8 month-long program, led by professional coaches from the best business schools and co-ops in the city.”

Binnenkort maar eens verder in verdiepen….

Uber wil stempel ’transportbedrijf’ omzetten in ‘digitale dienst’ om regels | NU.nl

Naast de discussie of ‘gig economy’ platformen als Uber wel of geen werkgever zijn, wordt er ook veel gesproken over de classificatie van platformen. Is een platform een ’tech bedrijf’ die puur vraag en aanbod met elkaar in contact brengt, of is er meer? In dit stuk: “Taxidienst Uber hoopt in de Europese Unie de classificatie van ‘digitale dienst’ te krijgen. Daarmee zou de onderneming strenge regelgeving voor reguliere transportbedrijven kunnen omzeilen.”

In mijn ogen is de uitkomst helder: hoewel een bedrijf als Uber zonder technologie niets voorstelt, kun je niet spreken van een open platform die vraag en aanbod van ritjes bij elkaar brengt. Een paar punten:

• Uber werft actief chauffeurs en klanten voor hun dienst, dit is geen organisch proces;
• Uber bouwt aan een sterk merk waar mensen in vertrouwen. Mensen kiezen voor Uber vanwege Uber, niet vanwege de individuele chauffeurs;
• Er is geen transparantie in de vraag en het aanbod: het algoritme maakt de match en je hebt geen mogelijkheid om hier vanaf te wijken, je kunt geen voorkeuren aangeven en als chauffeur bouw je ook geen klantenkring op;

Koen Frenken reageerde op dit stuk: “In december 2014 bepaalde de Nederlandse rechter overigens dat het een transportbedrijf is, omdat Uber per uitgevoerde rit zijn geld verdient” en verwees naar het stuk ‘Uber in landmark court battle on Tuesday to escape strict rules‘ van Reuters. Ik vermoed dat het vraagstuk wel of geen werkgever en wel of geen taxibedrijf de komende jaren nog vele malen ter discussie zal worden gesteld. Vanuit de business gezien logisch: aangezien beide vraagstukken het exponentiële groeimodel van platformen in gevaar brengt. Met een reden.

Crowdfunding onschuld voorbij | De Telegraaf

“Crowdfunding is de fase van de onschuld voorbij. De bedragen nemen toe, toezicht ontbreekt en steeds meer experts waarschuwen voor een nieuw beleggingsschandaal als waakhond AFM niet harder optreedt.” Interessant stuk met wat leerzame haken en ogen rondom (lening) crowdfunding. Hoofdpersoon in het stuk is Lex van Teeffelen, lector en onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht. Als je van kritische publicaties rondom crowdfunding houdt, dan is het aan te raden Lex op Linkedin te volgen. Hij investeert zelf veel in crowdfunding en aan de hand van zijn investeringen deelt hij zijn praktijk ervaringen, zoals dit stuk over een propositie op Geldvoorelkaar.

Sommige punten in dit stuk zijn overigens al bijna achterhaald, aangezien de branchevereniging al goed bezig is om standaarden af te spreken wbt communicatie over risico en defaults. Al zou het geen slechte zaak zijn wanneer de AFM dit als eis over zou nemen, om zo deze eis voor alle platformen (niet iedereen is lid van de branchevereniging) neer te leggen en ook wat extra druk op de ketel te kunnen zetten.

Uber Wants To Make Drivers’ Jobs Easier With ‘Compliments’ | WIRED

Tot nu toe was het de enige communicatie met de chauffeur ná een Uber ritje gebaseerd op de raring van 1 tot 5 sterren en eventueel een opmerking in een apart veld. Deze week maakte Uber bekend met een proef te starten dat klanten chauffeurs achteraf ook kunnen bedanken met meer uitgebreide feedback (‘compliments’) en badges. Wired zei hier dit over: “It starts with a simple way to say thanks for a job well done. It could end with a complete shift in how riders and drivers interact.”

Of dit nu écht voor een shift gaat zorgen waar Wired het over heeft…. ik betwijfel het. In de Uber chauffeur groepen waar ik lid van ben was het algemene sentiment niet bepaald positief en had men liever gezien dat Uber een fooi knop in de app had toegevoegd.

Even los van de vraag of de chauffeurs hier op zitten te wachten, vraag ik mij ook af of de klanten hier op zitten te wachten. De drempel om sterren te geven is laag, een badge misschien ook (al moet je daar wel de toegevoegde waarde van zien) en een uitgebreidere tekst is een stap te ver. Ik word zelf de laatste maanden een beetje moe dat voor iedere dienst die ik afneem en iedere bestelling die ik doe, ik een mailtje ontvang met de vraag om mijn mening te delen. Ik kan mij voorstellen dat wanneer je regelmatig een Uber neemt je ook echt geen zin hebt om iedere keer een reactie (of compliment) te geven, behalve wanneer de service extreem goed of slecht was. Voor je het weet moeten we ook de kassière bij de supermarkt, de pakketbezorger en de treinconducteur per keer uitgebreid beoordelen…..

Foto van de week

De laatste tijd lever ik steeds vaker korte bijdragen in boeken van anderen. Super leuk om te doen, omdat het mij meestal dwingt om naar vraagstukken of branches te kijken waar ik zelf niet zo snel op zou komen.

Afgelopen weken bezocht ik de Web Summit in Lissabon en het Platform Cooperativism congres in New York. Web Summit was met 53.000 bezoekers en een main stage in een overdekt stadion (waar ik met mijn pers pas echt overal toegang tot had) iets te veel van het goede. Gelukkig ook in deze mensenmassa interessante mensen kunnen spotten. New York was bizar. Twee dagen na de verkiezingen was de sfeer bijzonder (schreef er dit over). Ook van het congres een hoop geleerd, als de rust in mijn hoofd is teruggekeerd zal ik het e.e.a. op papier zetten. Intussen kun jij weer vooruit met 5 mooie artikelen en deel ik ook 3 video interviews die ik in Lissabon deed. Fijne week!

Platform economie top 5

Welcome to 2030. I own nothing, have no privacy, and life has never been better | World Economic Forum

Interessant vergezicht, geschreven door het Deense parlementslid Ida Auken. Een vergezicht waarin ze een wereld schetst waar bezit (nagenoeg) is verbannen en (on demand) toegang tot de nieuwe regel is. Ida gaat behoorlijk ver in het stuk: ook haar huiskamer wordt gebruikt als kantoor wanneer ze er niet is en er zitten wat discutabele passages in, zoals deze:

“In our city we don’t pay any rent, because someone else is using our free space whenever we do not need it. My living room is used for business meetings when I am not there.” > uiteindelijk moet iemand de rekening betalen, hoe laag deze ook is. En ze spreekt nog steeds van ‘my’.

Goed is dat ze niet alleen in de praktische modus schiet: “Funny how some things seem never seem to lose their excitement: walking, biking, cooking, drawing and growing plants.” Dingen die je praktisch gezien niet meer hoeft te doen, maar die ons gewoon ‘mens’ maken door ze wel te doen.

De opkomst van bezorg drones zouden het einde van eigenaarschap overigens drastisch kunnen versnellen. In New York sprak ik met Daan van Peerby af (Nederlanders zoeken elkaar altijd op heb ik intussen wel gemerkt) en hij wees mij op het artikel ‘Delivery drones will mean the end of ownership‘. Sowieso een boeiend stuk om te lezen.

Bij VGZ gaat patiënt voortaan oordelen wat goede zorg is – NRC

Het artikel begint veelbelovend: “VGZ schrijft geschiedenis. Het oordeel van de patiënt wordt voortaan leidend bij het bepalen van de kwaliteit van de zorg.” Wat blijkt: VGZ gaat de mening van de patient meenemen in de totaal beoordeling van de zorg en is hiervoor een samenwerking met het onafhankelijke ‘Zorgkaart Nederland’ gestart. Hier worden zowel instellingen als individuele specialisten beoordeeld. Ik vind het goed dat zoiets gebeurd, zolang het wel goed gebeurd. En daarbij heb ik mijn twijfels. In mijn beleving geeft zo’n systeem alleen een goed beeld wanneer:

• Het beoordelingsproces standaard in de ontslag procedure van een patient wordt meegenomen: anders heb je kans dat alleen hele positieve of hele negatieve ervaringen worden gedeeld, wat geen goed beeld geeft van de werkelijkheid;
• Er een eigen anonieme chat tool is waarbij ziekenhuizen of specialisten in kunnen gaan op de feedback, zonder dat de patient angst heeft om zijn identiteit blood te geven wanneer hij/zij dit niet wil. Uiteindelijk moeten instellingen en specialisten iets met de feedback kunnen doen, wat vaak om verdieping vraagt;
• Patiënten de mogelijkheid hebben om hun waardering aan te passen wanneer zij A) hun mening willen bijstellen nadat zij in ’the heat of the moment’ hun hart hebben gelucht of B) door de reactie van het ziekenhuis hun mening willen bijstellen;
• Scores die ouder dan zeg 4 jaar zijn niet of minder zwaar meetellen. Zie ook mijn interview met MeetingReview: zij schrijven een waardering in 4 jaar geleidelijk af.

Risico’s van crowdfunding door investeerders mogelijk onderschat | November | AFM

Interessante uitkomsten van een onderzoek van de AFM van de risico’s en beleving hiervan bij investeerders:

“De AFM komt op basis van de eerste uitkomsten tot de voorlopige bevinding dat een deel van de investeerders de risico’s van crowdfunding onderschat. Een groep investeerders schat de kans op mislukking van een project in op minder dan 2,5%. Dat lijkt, op basis van de huidige kennis, geen realistische inschatting. Daarnaast acht ongeveer 40% van de respondenten de risico’s van crowdfunding lager dan die van beleggingsfondsen én aandelen.”

De platformen zijn intussen ook goed bezig om zelf aan transparantie en goede communicatie te werken. Dat snap ik: zij kunnen dit beter proactief doen, dan dat de AFM reactief met maatregelen komt die in de meeste gevallen minder uitpakken voor de platformen.

Rabobank gaat samenwerken met Kapitaal Op Maat – Kapitaal Op Maat

Banken weten steeds meer de weg naar crowdfunding platformen te vinden. Knab biedt intussen zelf crowdfunding diensten aan (op de infrastructuur van Collin Crowdfund) en ook Rabobank heeft al de nodige crowdfunding experimenten op haar naam staan. Afgelopen week werd bekend gemaakt dat Rabobank gaat samenwerken met Kapitaal op Maat: zij gaan leningvragers actief doorverwijzen. En er is een mogelijkheid tot gestapeld financieren, waarbij de bank een deel financiert (zeg: 70%) en de crowd de rest (30%). Dit laatste is in mijn ogen het meest interessant. Mits de bank en de crowd onder dezelfde voorwaarden financieren en zij aan zij staan wanneer het mis gaat.

Op Twitter kwam een reactie van Frans van der Reep, die wees op zijn blog uit 2011 waarin hij al verwees naar deze optie. Hij heeft hier een goed punt, al stond in die tijd crowdfunding nog écht in de kinderschoenen (zeker lening crowdfunding) en ik snap dan ook wel dat je als bank toen nog niet je naam wilde verbinden aan deze manier van financieren.

Om eerlijk te zijn weet ik ook niet of dat nu wel al het juiste moment is. Ja, de branche is goed bezig om volwassen te worden, maar wanneer ik in het stuk van Kapitaal op Maat het volgende zie dan krijg ik wel kriebels:

• Laat je geld renderen met rentes van 5,5 tot 9,5% per jaar.
• Sinds de oprichting hebben via kapitaalopmaat.nl al 171 ondernemers een financiering (vanaf 25k) gerealiseerd met een gemiddeld leningbedrag van € 90.000,- en rentevergoeding van 7,25%.

Waarom kriebels? Omdat in dit bericht (en ja: het is een persbericht en die zijn altijd positief) niets wordt gezegd over het risico en het werkelijkerendement. Uit niet representatieve onderzoeken (er is nog te weinig data) bleek al eerder dat het werkelijke rendement in veel gevallen op ongeveer de helft ligt.

Deliveroo riders seek to unionise and gain workers’ rights – BBC News

“Couriers working for food delivery service Deliveroo take legal steps to gain workers’ rights.” Weer een voorbeeld van workers die voor platformen diensten leveren opkomen voor hun rechten. “If Deliveroo and Uber want to bring forward these new technological platforms, then they have to ask themselves is their business model sustainable if they have to exploit their workers to be able to make themselves viable.”

Tijdens het congres in New York nog veel van dit soort voorbeelden gezien. Maar ook voorbeelden van hoe het wél kan. Zo was er een presentatie van Green Taxi: een taxi coöperatie met 600 leden die samen hebben geïnvesteerd in een app en een marktaandeel hebben van 37%. Zonder gebruik te hebben gemaakt van externe financiering. Dat meer mensen dit bijzonder vinden blijkt uit het feit dat mijn tweet hier over 33 retweets en 41 likes kreeg 😉

Eigen publicaties

Explore a city as a local with Rent a Local Friend – YouTube

Op de Web Summit kwam ik deze twee dames uit Brazilië tegen die een app hebben ontwikkeld waar je je als toerist nog meer als een local kunt wanen. In plaats van een gids huur je een ‘local friend’. Locals die het leuk vinden om toeristen een kijkje te bieden in hun leven en stad.

Spullen opslaan bij de buren via Djeepo – YouTube

Ondanks de belofte van de deeleconomie dat toegang belangrijker wordt dan bezit hebben we stiekum allemaal toch wel een heleboel spullen. Opslag van spullen vindt traditioneel gezien bij professionele opslag bedrijven plaats. Duur, onpersoonlijk en op verlaten industrie terreinen buiten de stad. Dit terwijl er vast ook genoeg mensen zijn bij jou in de buurt die wél nog ruimte over hebben. In dit gat van de deeleconomie is Jaap Sybenga met Djeepo gesprongen: opslag bij je buurtgenoten. Lagere prijs, in de buurt en sociaal.

In dit gesprek op de WebSummit in Lissabon, waar ik Jaap tussen de 49.999 andere bezoekers tegenkwam, praten we over het idee, de ontwikkeling, de uitdagingen en de toekomst.

Op de WebSummit in gesprek met Coen Dahlhaus, oprichter Heroes & Friends – YouTube

Op de WebSummit sprak ik met Coen Dahlhaus, mede oprichter van crowdfunding platform Heroes & Friends. Zij bouwen een internationaal schaalbaar platform waarbij zij anderen faciliteren om hun projecten en dromen te realiseren. Bijzonder hierbij is dat het ophalen van geld niet het hoofddoel is: een project eigenaar maakt zijn projectbegroting openbaar en donateurs kunnen ook in natura een bijdrage doen.

Foto van de week

New York is in alle opzichten een stad van contrasten. In de vrije uurtjes heb ik de stad verkend en mijn ‘oude’ hobby fotograferen (ik deed ooit eens toelating voor de kunstacademie fotografie en werd in de laatste ronde afgewezen omdat ik al te veel een eigen stijl had ontwikkeld) maar weer eens opgepakt.

Never stop exploring. Mijn levensmotto neem ik de komende twee weken wel erg letterlijk. Deze update schrijf ik in het vliegtuig op weg naar Lissabon voor de Web Summit. Donderdag vlieg ik door naar New York voor een platform cooperativism congres. De volgende twee edities zullen dus waarschijnlijk vol staan met interviews en nieuwe gedachten. En dan is zo’n vlucht altijd even een fijn moment om alles te laten bezinken. Ook deze week heb ik weer 5 mooie artikelen voor je uitgezocht en voorzien van mijn gedachten en visie. Mooie week!

Platformeconomie top 5

Controle bij crowdfunding schiet tekort | Het Financieele Dagblad

Goed stuk dat terecht vragen stelt over de verantwoordelijkheden van de diverse stakeholders rondom crowdfunding. Naast de platformen en ondernemers wordt hier terecht ook gesproken over de rol en verantwoordelijkheid van adviseurs en accountants.

Cijfers van werkelijk rendement en defaults (wanneer het mis gaat) zijn er nog niet of nauwelijks en voornamelijk gebaseerd op berekeningen van beleggers met een breed portfolio.

Het stuk waarschuwt dat crowdfunding niet het afvoerputje van financieringsland moet worden, waarbij aanvragen die nergens terecht kunnen dan maar gaan crowdfunden.

Om deze discussie op het juiste niveau te krijgen is het denk ik belangrijk om goed na te denken over verantwoordelijkheden, maar ook over hoe consumenten beschermd en opgevoed kunnen worden. De verplichte AFM toets is natuurlijk een mooie gedachte, maar zal vermoed ik in de praktijk weinig uitmaken. De uitdaging wordt om te beschermen en op te voeden, zonder hier onnodige drempels op te werpen.

De sector zelf is overigens al goed bezig om standaarden af te spreken rondom het communiceren van risico’s en defaults. Een stap verder zouden zij komen door:

1. een splitsing te maken tussen crowdfunding (donatie en voorverkoop) en crowdfinance (investeren met zicht op rendement). Zie ook deze blog van Roy Cremers van Voordekunst waarin hij zich distantieert van crowdfinance. Slimme zet. En ook vermakelijk: waar eerst de finance kant liep te schreeuwen over innovatie en lacherig leek te doen over het donatie en voorverkoop model zie je nu dat juist deze doelgroep zich wil distantiëren;
2. een portfolio platform bouwen (en faciliteren met data) waardoor investeerders een beter overzicht hebben van hun investeringen en werkelijk rendement (crowdfundmarkt.nl heeft hier overigens pas een tool voor gelanceerd);
3. transparantie in cijfers van aanvragen door te werken met standaarden die uniform zijn én begrijpelijk.

* disclaimer: ik ben natuurlijk geen accountant of finance specialist, bovenstaande punten zijn gebaseerd op gezond verstand en de beste bedoelingen 😉

Amsterdamse restaurants in actie tegen machtspositie Iens  – PAROOL

“Amsterdamse topzaken keren zich en masse af van recensie website Iens, nu deze hen verplicht zich aan te sluiten bij het aanpalende reservering programma”

Sinds het horeca rating platform Iens.nl is overgenomen door Tripadvisor en met een advertentie systeem is gaan werken, zijn de horeca ondernemers boos. En dat snap ik wel. Zo lees ik dat in sommige gevallen de helft van de marge van een tafel direct naar Iens.nl gaat.

Hier kun je een hoop van vinden, maar laat ik hier drie dingen over zeggen:

Wie contact met de klant heeft, is de baas

De heisa rondom Iens is natuurlijk helemaal niet uniek. Hotel ondernemers hebben hetzelfde probleem met Booking.com, alle merken die op Facebook zitten en opeens moeten betalen voor contact met hun eigen fans, etc. Probleem voor ondernemers van dit soort aggregatie sites is dat zij eerst heel blij zijn vanwege de nieuwe handel, tot het moment komt dat ze zich beseffen dat ze met handen en voeten gebonden zijn.

Koninklijke Horeca Nederland heeft zitten slapen

Een van de oplossingen, en daarvoor moet je er vroeg bij zijn, is om óf zelf een rating en reservering platform op te zetten, of eentje mee initiëren en hier een belang in nemen. De NVM heeft al heel wat jaartjes geleden Funda.nl opgezet en hierdoor de grip op de online markt zelf behouden. Voor de klant is dit in mijn ogen niet goed: ze hebben geen incentive om tot het uiterste te gaan voor hun klant. Onlangs heb ik een huis gekocht en verkocht en ik kan je uit ervaring zetten: alle clichés rondom makelaars in grote steden zijn waar. In dit stuk in Trouw pakt KHN de rol van slachtoffer. Ik denk dan met mijn nuchtere hoofd: zeur niet en doe je werk.

De rek van macht is niet onuitputtelijk

Soms lijkt het alsof dit soort monopolies niet te doorbreken zijn, maar uiteindelijk is er ook voor gebruikers op een gegeven moment een maximum bereikt. Dit hebben we gezien bij Kieskeurig.nl. Jarenlang dé plek om prijzen te vergelijken, totdat de fees zo hoog waren dat kleine en grote spelers zich terugtrokken van het platform. Wat timing betreft lijkt dit dus HET moment te zijn om een concurrent van Iens.nl te starten, Eventueel door of samen met KHN. Ik ben benieuwd wie de bal oppakt….

Oproep ongeneeslijk zieke Emma brengt ruim 50.000 euro op – De Utrechtse Internet Courant

Crowdfunding zoals crowdfunding bedoeld is. Emma is al tien jaar ongeneeslijk ziek is uitbehandeld en heeft nog een jaar te leven. Door haar ziekte kan ze nergens een uitvaartverzekering krijgen. Na een oproep op DIUC is al meer dan 50.000euro opgehaald. Waardoor niet alleen Emma, maar ook zeker 8 anderen in een vergelijkbare situatie een uitvaart kunnen bekostigen. Dit soort crowdfunding, waar verontwaardigd publiek haar portemonnee trekt, laat de kracht van de crowd zien en dat is mooi. Deze week ook in het nieuws de rechtzaak rondom de Brexit waar ook binnen no-time een flink bedrag werd opgehaald om de advocaten te betalen.

End of nations: Is there an alternative to countries? | New Scientist

Een super interessante mustread, maar ga er wel even voor zitten. Online denken we vaak grenzenloos, maar in de offline wereld zijn grenzen steeds vaker een onhandig iets. Daarnaast zie je dat macht zich steeds óf globaal bundelt, of super lokaal. Hoewel ik je aanraad om het hele stuk ter inspiratie te lezen, heb ik 3 interessante fragmenten hier onder geplaatst:

“City and regional administrations often seem to serve people better than national governments. How, then, should we organise ourselves? Is the nation state a natural, inevitable institution? Or is it a dangerous anachronism in a globalised world?”

“Before the late 18th century there were no real nation states, says John Breuilly of the London School of Economics. If you travelled across Europe, no one asked for your passport at borders; neither passports nor borders as we know them existed. People had ethnic and cultural identities, but these didn’t really define the political entity they lived in.”

“Try, for a moment, to envisage a world without countries. Imagine a map not divided into neat, coloured patches, each with clear borders, governments, laws. Try to describe anything our society does – trade, travel, science, sport, maintaining peace and security – without mentioning countries. Try to describe yourself: you have a right to at least one nationality, and the right to change it, but not the right to have none.”

This Small Startup Wants To Kill Uber, And This Is Their Plan | TruthVoice

Met een miljardenmarkt rondom taxi ritjes én veel ontevredenheid vanuit de taxi chauffeurs zijn er veel nieuwe spelers op de taxi app markt die allemaal een stukje van de taart willen pikken. Een aantal hiervan zijn decentraal georganiseerde (en soms ook decentraal eigenaarschap) platformen. In dit artikel wordt Cel411 beschreven: een decentrale ride sharing app waarbij de chauffeur meer controle heeft over de prijs (via een bieding systeem, wat overigens ook een race to the bottom kan opleveren), de drempel om te gaan rijden voor Cel411 is laag vanwege het ontbreken van achtergrond checks en er is geen centrale organisatie (dus ook niemand die je een vraag kan stellen, dit zal wel via een Q&A platform gaan, maar wie pakt verantwoordelijkheid?)

Hoewel ik fan ben van decentrale modellen, zie ik toch een aantal haken en ogen aan dit model. Het model is erg gericht op de chauffeur, maar de klant kant wil gewoon gemak en veiligheid. Het ontbreken van een background check, het bied systeem dat vast langzamer gaat dan een algoritme en het ontbreken van een uniform merk zal klanten afschrikken. Mooi dat je met bitcoin kunt betalen, maar dat is nu nog voor een enkeling een pré.

Voor alle inspectie en controle diensten is deze case wel een hele interessante oefening: hoe ga je om met regulering, handhaving, belasting, etc., etc., etc. wanneer je geen bedrijf hebt om mee te praten? Dit zal in de toekomst vaker voor gaan komen, dus het zou verstandig zijn om hier alvast iets van te gaan vinden.

Foto van de week

Al klinken expedities naar Lissabon en New York (en later deze maand naar Southampton) natuurlijk super vet (en dat zijn ze ook), zal het toch ook weer erg fijn zijn om over een kleine twee weken weer thuis te komen….

Deze week sprak ik op het NRC Deeleconomie congres: naar eigen zegge, maar ook nu naar mijn zegge, het eerste strategische deeleconomie congres in Nederland. Een mooie dag met een flinke line-up en een diverse bezoekersgroep. Lees de Twitter feed voor alle bevindingen en gedachten. Het congres liet zien dat we de deeleconomie uit de kinderschoenen is en we nu de écht interessante onderwerpen en vraagstukken aan kunnen gaan snijden. Verbaast was ik overigens wel over het beperkt aantal bezoekers uit de corporate hoek: hoe lang moet het duren voordat hier de urgentie wordt gevoeld?

Deze week zette ik weer 5 interessante reads voor je op een rijtje en voorzag ze van mijn gedachten. De stukken zijn ook individueel te delen door op het ‘share’ tekstje onder de titels te klikken. Fijne week!

Platformeconomie top 5

Bijzonder Thuisafgehaald is nieuwe vorm in de deeleconomie | Eindhovens Dagblad

In alle discussies over de unicorn platformen vergeten we soms dat de platformeconomie een enorme diversiteit kent en groter is dan alleen die paar grote namen. En er veel platformen zijn die ook op landsniveau binnen hun segment een grote (positieve) impact hebben. Thuisafgehaald.nl is er daar een van.

In dit stuk gaat het over Bijzonder Thuisafgehaald, waarbij “Hobbykoks thuis maaltijden bereiden en deze persoonlijk bezorgen bij hulpbehoevende buurtgenoten: ouderen, zieken, mensen met een beperking.”

Waar bij Thuisafgehaald een kwartje per transactie naar het platform gaat, is de fee bij Bijzonder Thuisafgehaald nul. Inkomsten komen uit bijdragen van gemeenten en fondsen. Interessant vindt ik dat ik vermoed dat bij Thuisafgehaald die invloed van dat kwartje per transactie op de begroting niet leidend is, wat de medewerkers ruimte geeft om met initiatieven als Bijzonder Thuisafgehaald te ontplooien.

Het kwartje maakt het concept ook lastiger schaalbaar. In een interview dat ik had met initiatiefneemster Marieke Hart geeft ze aan dat internationalisering voor hun geen manier is om schaal te vergroten om de kosten beter te kunnen dekken. Het kwartje per maaltijd staat niet in verhouding met de kosten van lanceren in een nieuw land.

Thuisafgehaald is in mijn ogen een van dé voorbeelden die laat zien hoe platformeconomie (je mag ook deeleconomie zeggen) bij kan dragen aan een betere samenleving. En daarmee ook een van dé voorbeelden die de noodzaak laat zien om als overheid na te denken hoe een betere overheid te zijn door samen te werken met platformen.

Als je baas een app is – NRC

In de platformeconomie is na deeleconomie de ‘gig economie’ de grote ‘next big thing’. Met de potentie van de gig economie verbaast het mij overigens enorm dat hier vanuit overheid en wetenschap nog zo weinig aandacht aan wordt geschonken.

Dit stuk pakt de Tegenlicht strategie: je bespreekt grote vraagstukken (werkgeluk, inwisselbaarheid, etc.) en pakt een concreet voorbeeld om het onderwerp een gezicht geven. Een begrijpelijke keuze, maar ook eentje met beperkingen. Het verhaal van hoofdpersoon Jan (hij wil niet met zijn achternaam in de krant, maar geeft wel zijn beroep naast Uber X en leeftijd prijs, waardoor Uber zo kan achterhalen wie Jan is) is vrij positief, maar hij heeft dan ook nog een andere baan, waardoor de effecten van het werken voor een app worden afgevlakt. Het enige negatieve punt wat hij kan bedenken is dat hij nooit contact heeft met zijn mede chauffeurs. Interessant is in het bijgevoegde YouTube filmpje van Uber de hoofdpersoon zegt dat ‘zijn mede chauffeurs meer dan vrienden zijn geworden en altijd voor hem klaar staan’.

Aangestuurd door een app
“Volgens onderzoek van de Amerikaanse universiteit Carnegie Mellon naar chauffeurs van Uber en van concurrent Lyft, zijn chauffeurs grotendeels tevreden over dit soort ‘algoritmisch management’ omdat het wordt ervaren als objectief en eerlijk. „Maar er ontstaan problemen als het algoritme iets opdraagt dat onredelijk is, bijvoorbeeld een heel kort ritje, of het oppikken van een passagier heel ver weg”, schrijft onderzoeker Min Kyung Lee” Wat ik zelf in de gebruikersgroepen veel terug zie komen is dat het misschien wel fijn is om een algoritme als baas te hebben (zie ook het stuk ‘MIT scientists say people would rather take orders from a robot than their boss’), maar dat wanneer je puur door een algoritme wordt aangestuurd én beoordeeld er geen ruimte meer is voor nuance, flexibiliteit én dat fouten bijna altijd bij de worker worden neergelegd. In een lopende band omgeving zal het naar mijn mening dus vaker goed werken om een algoritme als baas te hebben: het gaat immers om een gecontroleerde omgeving en in veel gevallen een individu versus een machine die een repeterende handeling doet. Maar wanneer het van bijvoorbeeld individuele klant versus schoonmaker gaat, dan komen er veel en veel meer variabelen bij kijken. De klant is geen ervaren facility manager en heeft geen goed inzicht in wat goed, redelijk en kwaliteit is. Waardoor er altijd ruimte moet zijn voor nuance: als worker heb je geen niet alle factoren onder controle. Verre van.

Werkrelatie?
In het stuk wordt ingegaan op de vraag of platformen werkgever zijn of niet. Koen Frenken zet terecht vraagtekens hierbij en in het stuk ‘British Uber drivers are employees entitled to minimum wage and holiday pay, tribunal rules‘ zie je dat ook de Britse rechter hier zo over denkt. De discussie werkrelatie wordt ook in het stuk ‘Zullen digitale jobs voldoende betalen?‘ aangehaald.

Conclusie
Hoe groter en dominanter een platform wordt, hoe groter bepaalde problemen, zoals inwisselbaarheid, ook worden. Belangrijke noot bij dit stuk is wel dat je je moet beseffen dat het soort platformen (Uber, Helpling, Deliveroo) waar we nu over praten makkelijk inwisselbare arbeid faciliteren. Ik heb een tijd geleden een onderzoekje gedaan naar dit soort platformen en hierbij ontdekte ik dat je arbeid platformen kunt opsplitsen in 2 soorten platformen:

1. Platformen die makkelijk aan te leren en door nagenoeg iedereen uit te voeren arbeid faciliteren (schoonmaak, chauffeur, bezorger). Deze platformen richten zich voornamelijk op de klant kant en houden de worker kant flink onder controle: weinig data vrijgeven, strak aansturen, snel en eenvoudig afstraffen, etc. Dit zorgt er voor dat zij het platform nodig blijven hebben om überhaupt werk te hebben: de workers bouwen zelf geen eigen reputatie en klantenbestand op en blijven afhanjelijk;
2. Platformen die skilled professionals faciliteren. Oftewel: professionals die een specifieke skill hebben, hier veelal ook al klanten voor hebben en het platform puur gebruiken als middel om extra werk (vaak de verloren uurtjes) te krijgen. Hier zie je dat de platformen de workers faciliteren om een betere professional te zijn: een eigen profielpagina met referenties.

Grofweg zie je hier ook in het verdienmodel van het platform een verschil: marge op transactie versus abonnement of advertentie modellen. Enerzijds omdat de platformen weten dat ze groep 2 nooit alles via het platform kunnen laten doen, maar ook omdat het type werkzaamheden zo divers en per casus verschillend te zijn, dat ze niet makkelijk zijn te standaardiseren. Waar een rit van A naar B de variabelen tijd en afstand genoeg zijn om automatisch tot een prijs te komen heb je voor een verbouwing een intensief traject voordat je tot een prijs komt.

Een eerlijker alternatief voor de deeleconomie [Engelstalig]                 – FTM

“Op 1 en 2 december vindt in Pakhuis de Zwijger te Amsterdam MoneyLab plaats, een internationaal congres dat alternatieven onderzoekt voor ons huidige financieel-economische stelsel. In de aanloop naar het congres publiceert Follow the Money elke week een artikel van iemand die op MoneyLab zal spreken. Deze week gaat Trebor Scholz in op de vraag hoe we de technologie van bedrijven als Uber kunnen inzetten om tot eerlijker welvaartsverdeling te komen.” – interessant stuk weer van Trebor over platform coöperaties. Over twee weken vlieg ik naar New York om een congres over dit onderwerp te bezoeken dat ook door hem is georganiseerd.

British Uber drivers entitled to minimum wage, holiday pay, tribunal rules – Business Insider

In de UK heeft de rechter bepaald dat Uber chauffeurs gewoon werknemers zijn, met de nodige gevolgen vandien. Uiteraard is hier het laatste woord nog niet over gezegd, maar het is interessant dat ook nu in Europa dit soort uitspraken door rechters worden gedaan. Besef je wel dat dit geen puur platform gerelateerde discussie is: dit is een discussie over de steeds flexibeler wordende arbeidsmarkt en het feit dat de huidige wetgeving hier niet op is ingesteld.

‘Zullen digitale jobs voldoende betalen?’ | De Tijd

‘De digitale economie zal veel en snel banen vernietigen. Er komen nieuwe jobs in de plaats, maar de vraag is of mensen die wel willen’, zegt Nobelprijswinnaar Economie Jean Tirole. – interessant interview (je kunt het lezen door je gratis aan te melden) waarin Jean een aantal zaken op een rijtje zet, relativeert en eerlijke antwoorden geeft op de zaken die we nog niet weten.

Foto van de week

Wanneer de kreet ‘bij de loodgieter lekt thuis de kraan’ over tafel gaat dan kijken we meestal naar een ander, in plaats van onszelf. Deze week ontdekte ik, mede door een goed gesprek met Wavemaker co-auteur Hans, dat ik erg goed ben in het delen van kennis, maar wanneer iemand wilt weten waar ik uniek in ben en waar ik hem of haar mee kan helpen, dan is dat een stuk lastiger te vinden. Dus heb ik mijn persoonlijke website op de schop genomen om ook mijn eigen profilering helder op de kaart te zetten. Hij is nog under construction, maar feedback is welkom!

’Airbnb buigt onder druk’ | Telegraaf.nl

De relatie tussen Airbnb en de staat New York staat op scherp: een nieuwe wetsvoorstel ligt op het bureau van de gouverneur om het aanbieden van een volledig huis of appartement op Airbnb te verbieden op straffe van forse geldboetes. Airbnb heeft intussen een charme offensief ingezet, waarbij het haar gebruikers mobiliseert om via mail en sms protest aan te bieden. Ook is Airbnb met een tegenvoorstel gekomen, meldt het NRC:

“De belangrijkste nieuwe regels die Airbnb voorstelt, zijn een online registratie van iedere ‘host’ in de staat New York en een verbod om per 1 november meer dan één woning in de stad aan te bieden op de site.”

Dus wat De Telegraaf als ‘buigen’ omschrijft valt in mijn beleving wel mee. Of tegen.

Al met al dus nog niet wat de overheden zo graag willen: inzicht in de data. De oplossing van Airbnb is sympathiek, maar natuurlijk verre van waterdicht. Waterdicht wordt het wanneer alleen de eigenaar van het object zich kan registeren als host (inclusief ID check) en het huis of appartement waar hij of zij volgens het kadaster eigenaar is op het platform kan zetten. Gebeurt dit niet, dan is het eenvoudig om via ‘stromannen’ het beleid te omzeilen. Daarnaast blijft het probleem dat de lokale overheid Airbnb op haar blauwe ogen moet geloven dat het haar werk doet, net als met het afdragen van toeristenbelasting. Tenzij er een digitale koppeling tussen de geregistreerde host en het reserveringssysteem van Airbnb wordt gemaakt, gecontroleerd door een onafhankelijke instantie.

Ik spreek veel mensen die niet snappen waarom Airbnb zo moeilijk doet. Bij mij begint het te dagen: wanneer Airbnb écht buigt voor de druk van bijvoorbeeld de staat New York, dan schept het hiermee een precendent voor álle steden in de wereld. De afspraken met Nw York worden dé minimale inzet van iedere stad in iedere discussie met Airbnb. En als men weet dat dreiging tot verbieden en boetes leidt tot onderhandelingsruimte, dan is het hek van de dam….. En het exponentieel schaalbare model iets minder schaalbaar (maar wel duurzaam). Ik wacht af…..

The future: where borrowing is the norm and ownership is luxury | Technology | The Guardian

“Turn any idle asset into a productive piece of capital. All you have to do is set a price, and the robots will take care of the rest. What could possibly go wrong?” Interessant stuk waar onder andere over de impact van blockchain op de deeleconomie wordt gesproken. Ga ik verder geen woorden aan vuil maken: lezen die handel 😉

De onmenselijke organisatie – Linkedin

(wederom) Goed stuk van Sander Duivestein over de impact van technologie op organisaties. Waarbij ook het begrip organisatie zoals e dat nu kennen ter discussie wordt gesteld. Van ‘geëmancipeerde auto’s die op eigen houtje zaken doen’ tot ‘‘autonomous’-capaciteiten van technologie die het organisatielandschap radicaal op de schop nemen.’ Lezen dus.

Musk Bans Tesla Drivers From Ridesharing Their Cars, Will Roll Out its Own Program – NBC News

Dat de zelfrijdende auto voornamelijk een deelauto zal worden, daar zijn velen het over eens. En velen overigens ook over oneens 😉 Deze week dook bij Tesla een interessante en discutabele passage in de algemene voorwaarden op:

“Please note that using a self-driving Tesla for car sharing and ride hailing for friends and family is fine, but doing so for revenue purposes will only be permissible on the Tesla Network, details of which will be released next year,”

Oftewel: met vrienden en familie delen is prima, maar denk er maar niet aan om deze auto te delen via Uber of Lyft achtige netwerken. De tweet leverde veel verbaasde reacties op, zoals deze van IamB&B oprichter Dirk Minnebo: “Is toch vreemd dat een autobouwer zegt waar je je auto voor mag gebruiken? Next up: een bakker die zegt dat je geen pindakaas op brood mag?”

Een paar gedachten wanneer je deze passage in gedachten houdt:

• de passage gaat uit van individueel bezit van een zelfrijdende auto, dit terwijl velen eerder van een scenario waarin grote bedrijven de auto’s bezitten en als ‘mobility as demand’ aanbieden aan haar gebruikers. Ik denk eerder dat het een mix zal worden van zowel individueel bezit (omdat je echt iets voor jezelf wilt en het kunt betalen of als investering: een auto kopen die voor jou geld gaat verdienen), publiek bezig (zelfrijdende bussen) en bezit door organisaties (dit kunnen autobouwers zijn of de Ubers van deze wereld). In deze discussie vergeten velen volgens mij nog wel dat praktisch gezien een zelfrijdende auto 24/7 kan worden benut, maar in de praktijk ook tussen ritjes moet worden gecontroleerd (interne camera’s en sensoren?) en schoongemaakt (intern robotje?).
• het is natuurlijk slim om een premium Tesla ride sharing brand neer te zetten. Op lange termijn haalbaar, maar op korte termijn niet als ‘mobility as a service’, aangezien je daarvoor overal waar je opereert een enorme berg Tesla’s op de web moet hebben om te kunnen voorzien aan de ‘on demand’ mobiliteitsbehoefte.
• het kan zo zijn dat Tesla een eigen netwerk op zet, maar dat er weer overkoepelende apps zijn waarmee je in één app (zelfrijdende) auto’s van alle aanbieders kunt boeken. Een soort van Booking.com voor mobiliteit.

Google gaat voorspellen of vliegtickets goedkoper worden |  NU.nl

“De vliegticketdienst Google Flights gaat proberen te voorspellen of tickets goedkoper worden, als iemand ze probeert te kopen.” Dit bericht laat zien dat de luchtvaart een hoop meer uitdagingen heeft dan men nu misschien denkt. Google heeft de data om de algoritmen van de airliners te doorgronden. Dan heb je dus een probleem. Of een aanleiding om dat systeem eens op de schop te gooien 😉

De voorspellingen zijn dat het aantal vluchten de komende jaren zal verdubbelen, maar de vraag is wel voor de airliners: hoe behoud je je unieke karakter zo, dat klanten ondanks prijs voor jou zullen blijven kiezen. Vanuit eigen ervaring vermoed ik dat dit voornamelijk verschil zal maken op de lange afstanden. Voor korte afstanden maakt het mij echt geen bal uit waar ik mee vlieg en ga ik puur op prijs (en betrouwbaarheid). Natuurlijk heb ik voorkeur voor de vriendelijkheid van KLM, maar als EasyJet voor 30euro minde vliegt, dan weet ik het wel…..

Eigen publicaties

Interview RTLZ over de spanning tussen Airbnb en de staat New York

Afgelopen vrijdag werd ik als deeleconomie / platform expert geïnterviewd door RTLZ over het businessmodel van Airbnb in verband met de situatie van Airbnb in New York. Check hier het fragment en lees ook nog een keer mijn analyse in het tweede artikel van deze nieuwsbrief.

Deeleconomie door de ogen van een economiefilosoof – Crowd Expedition

In de (digitale) transitie waar we ons nu in bevinden, is het van belang om verder te kijken dan onze huidige neuzen lang zijn. Hoe kun je dit beter doen dan in gesprek te gaan met een economiefilosoof. Niet van achter een bureau op mijn kantoor, maar al varende op de laatste zomerdag met een Greenjoy ‘deelboot’ door de Utrechtse grachten.

In deze video en podcast (hij duurt een uur) spreek ik met Rogier de Langhe, economiefilosoof aan de Universiteit van Gent. We gaan in gesprek over de transitie naar een digitaal tijdperk, negatieve externaliteiten, de onderstroom van kleine initiatieven die worden overschaduwd door Uber en Airbnb en de verschillen in de discussies en de toon hiervan tussen België en Nederland,

Ook spreken we over zijn rol als economiefilosoof en ontdekken we dat ‘normale’ economen alles eigenlijk veel te plat willen slaan (zei ik nu bijna dat ze lui zijn?). De economie is meer dan de variabelen die we nu meten. In dat kader ook interessant om het artikel ‘The economy is more a messy, fractal living thing than a machine‘ te lezen die in de nieuwsbrief van Wouter van Noort voorbij kwam.

n.b. de video is ook in 360 graden te bekijken via deze link, dus zet je VR bril op en vaar met ons mee op de Utrechtse grachten!

Foto van de week

Ook deze week verzamelde ik weer mijn 5 meest interessante reads en deel ik mijn inzicht en gedachten via deze nieuwsbrief. Sinds kort is het overigens ook mogelijk om individuele artikelen (+ mijn commentaar) te delen door op ‘Share’ te klikken. Deze zie je onder iedere titel staan. Goede week!

Platformeconomie top 5

Airbnb goes design | de Volkskrant

Nadeel van Airbnb is dat het lastig is om een constant kwaliteitsniveau te kunnen bieden aan gasten. Ook daar zit beweging in volgens dit artikel: “Airbnb heeft een gedegen designteam opgetuigd dat zich buigt over handdoeken, ontbijtservies en wie weet zelfs een compleet interieur, te bestellen door de eigenaar van het Airbnb-adres, zodat de gast bij elke overnachting in ieder geval weet dat de inrichting in orde is.” Ook is een ontwerp van een eerste Airbnb huis een feit. Volgens Airbnb “een speeltje van mede-oprichter Joe Gebbia”. Dit geeft een veranderend verwachtingspatroon van de gemiddelde Airbnb gast weer. Ik had onlangs nog een gesprek de oprichter van Iamb&b, hij bevestigde dit ook. Het aanbieden van producten door Airbnb zou hier een stap in kunnen zijn.

De reden dat ik dit stuk in deze update meeneem is niet vanwege het nieuws zelf, maar vanwege het feit dat de claim van platformen als Airbnb dat zij puur een technologie bedrijf zijn en niet (in het geval van Airbnb) een hotelaanbieder (of een variant op dit woord) steeds minder en minder stand houdt. Uber ondervond dit ook weer deze week.

‘Merendeel crowdfunding-projecten binnen 24 uur volgeschreven’ | Accountant.nl

Afgelopen week had ik de mannen van Crowdfundmarkt.nl over de vloer. Zij wezen mij op een klein onderzoekje dat zij deden naar hoe snel crowdfunding (lening) projecten hun doelbedrag bereikten. Hun conclusie: “Wie wil investeren via crowdfunding moet alert zijn. 55 procent van de crowdfundingprojecten is namelijk binnen 24 uur volgeschreven.”

Deze week zag ik toevallig een tweet van GeldVoorElkaar langskomen waar zij een nieuw project op hun website aankondigde. Ik besloot een half uurtje iedere minuut op ‘refresh’ te klikken. En ja hoor: binnen 20 minuten was de benodigde 95.000euro bij elkaar gebracht door 142 investeerders. Om mij heen hoor ik veel mensen die enthousiast zijn over zulke successen. Ik heb mijn bedenkingen.

Niet dat ik de ondernemers en de platformen hun succes niet gun, maar wanneer een project in 20 minuten is volgeschreven (disclaimer: er is natuurlijk geen zicht in wat er achter de schermen aan voorbereiding is gebeurd), dan ga je mij niet wijsmaken dat alle 142 investeerders alle bijgesloten paperassen goed hebben doorgelezen. Ik vermoed dat velen geen idee hebben waar hun geld in gaat.

Is dat erg? Niet als het goed gaat. Ik ben benieuwd wat er gaat gebeuren wanneer het mis gaat. Ik ben vooral benieuwd hoe er dan wordt gekeken naar de rol van het platform. Lening crowdfunding platformen wijzen doorgaans 75% van de aanvragen af, slechts 25% van de projecten komt daadwerkelijk online. Hiermee is de organisatie van het platform een belangrijke poortwachter. De vraag die ik heb: vertrouwen investeerders niet té blind op de kwaliteiten van deze poortwachter? En nog belangrijker: wanneer platformen een poortwachtersfunctie vervullen, zijn zij dan eigenlijk niet gewoon indirect beleggingsadvies aan het geven? Ik heb de casus bij een crowdfunding advocaat neergelegd en volgens haar is wat er nu gebeurd legaal, maar een gezonde twijfel is naar mijn beleving hier op zijn plaats.

Zomaar wat gedachten…. Al met al blijft het belangrijk om goed na te denken wat je als ‘succesvol’ bestempeld. Hoe succesvol is het succes op lange termijn? En is het ook een succes voor álle betrokken stakeholders?

Airbnb beschermd door privacywet | Telegraaf

Geeft nog eens aan dat hoewel de oplossingen voor de hand lijken te liggen, de uitvoer niet zo eenvoudig is… “De gemeenteraad wil dat verhuurbedrijf Airbnb meer gegevens gaat overdragen van mensen die zich niet aan de regels houden. Maar diverse deskundigen waarschuwen dat het bedrijf deze privacygevoelige informatie helemaal niet zomaar mag delen met de overheid, omwille van de privacy.” Mijn uitgangspunt: waar een wil is….

GM’s CEO: Ride Sharing Is a Bigger Shift Than Electric, Autonomous

Interessant statement van General Motor’s CEO Mary Barra die aangeeft dat de transitie naar zelfrijdende auto’s voor hen niet als een probleem wordt gezien. Het blijven immers auto’s (hardware). Dé grote transitie zit ‘m volgens haar in de shift naar het delen van deze zelfrijdende auto. “ride- and car-sharing requires “a different mind set than the other technology-driven ones”. Niet voor niets hebben zij een tijdje geleden 500 miljoen dollar geïnvesteerd in Uber concurrent Lyft.

Airbnb verwijdert verhuurster na weigeren Israëlische gasten – PAROOL

Airbnb heeft aangegeven de strijd tegen discriminatie op het platform aan te gaan. In een eerdere nieuwsbrief ging ik hier al uitgebreid op in. Afgelopen week in het Parool: “Airbnb heeft het profiel van een verhuurster uit Amsterdam verwijderd nadat ze weigerde huurders uit Israël te ontvangen.”. Hoewel ik tegen discriminatie ben en weet dat hotels niet (of zelden) discrimineren wanneer iemand een boeking wilt doen, denk ik toch dat het goed is om de discussie open te houden. Uiteindelijk laat je mensen bij jou in huis en wat als je faliekant tegen de overtuiging van de potentiële gast bent; is het dan niet je goed recht om deze gast niet te accepteren? Ik weet: het is en blijft een lastige discussie, maar niet eentje die we uit de weg moeten gaan….

Grasduinen…

Comprehensive List of Uber Incidents and Assaults | Who’s Driving You?

We’ve developed an ongoing, updated list of incidents, assaults and accusations involving Uber and Lyft.

Eigen publicaties

Foto van de week

C2C-economie: default vertrouwen of default wantrouwen? – 42bis

Niet zelf geschreven, wel over mij geschreven. Artikel naar aanleiding van mijn presentatie over vertrouwen via peer2peer platformen voor de Social Media Club Utrecht enkele weken geleden.