Is Google Duplex het einde van bijna alle platformen die wij kennen? | Hoe ride sharing wél werkt | Primeur: ik was te gast op de ‘Op De Pot Cast’

Mijn Twitter timeline stond afgelopen week vol van berichten van een ‘bot’ die een kappersafspraak bestelde. Had je mij dit 10 jaar geleden verteld, dan had ik je voor gek verklaard. Een aantal dagen later viel bij mij het kwartje wat de impact van een ontwikkeling als deze op de platformeconomie kan hebben. In deze nieuwsbrief deel ik mijn gedachten. Ik hoop dat je ze een beetje kunt volgen. Kun je dat niet, dan ligt dat vast eerder aan mij dan aan jou 😉

Ook deze week weer 5 mooie stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

Google I/O 2018: How Google’s Duplex Demo Stole the Show | WIRED

Google I/O 2018: How Google’s Duplex Demo Stole the Show | WIRED

Afgelopen week raakte niemand uitgepraat over de video waarin een Google ‘bot’ zelfstandig een afspraak bij de kapper maakte en een gesprek had met een medewerker van een restaurant. Hoewel het gesprek an sich niet zo boeiend was (ga toch de wereld redden in plaats van ieder een eigen assistent te geven…) en we ons af moeten vragen of een ‘bot’ zich niet eerst moet voorstellen, gaf de presentatie wel een inkijkje in wat er in de (nabije) toekomst mogelijk is.

Ik besefte mij een aantal dagen na het zien van de video dat er één bevinding is waar ik nog niemand over heb gehoord. En dat is dat met de komt van een Google systeem als deze een infrastructuur platform als Google zich nog makkelijker kan omvormen tot een sectoraal platform. Wat een bedreiging is (wat niet slecht hoeft te zijn) voor andere sectorale platformen.

Een korte toelichting: tot voor kort spraken we over 2 typen platformen: infrastructurele en sectorale platformen. Infrastructurele platformen zijn platformen die, je raad het al, een infrastructuur neerzetten waar anderen vervolgens op intappen. Zo heeft Apple met de App Store een infrastructuur ontwikkeld waardoor drempels voor app makers worden verlaagd om een miljardenpubliek te bereiken. Sectorale platformen richten zich op een specifieke sector: transport, media, toerisme, etc. In een presentatie van José van Dijck die ik onlangs filmde deelde zij haar bevinding dat de infrastructurele platformen steeds meer macht krijgen binnen de sectorale platformen. Zie ook deze video.

Dan terug naar mijn gedachten. Platformen verlagen transactiekosten. Zij zorgen er voor dat mensen die iets aanbieden, maar die geen zin, (priori)tijd of skills hebben om dit zelf online te verkopen. En ze zorgen er voor dat mensen die iets willen kopen, maar geen zin hebben om hier veel moeite voor te doen, snel kunnen worden geholpen. Een platform als Booking.com kon bijvoorbeeld groeien omdat de hotels te lui waren om zelf te investeren in online marketing en online boeking- en betaalsystemen. En omdat de consument dankzij e-commerce gewend raakte aan het gemakt van bestellen (en vinden en vertrouwen) via internet.

Tot nu toe hadden we sectorale platformen als Booking, Uber en Airbnb nodig om de offline wereld te verbinden aan de online ‘convenience’ voor de klant. Hoe meer ik lees over het nieuwe systeem van Google, hoe meer ik besef dat deze ontwikkeling dit type platformen wel eens overbodig zou kunnen maken. Zeker omdat Google een steeds breder scala aan dienstverlening (zoals betaling) in haar portefeuille heeft.

Is dit dan goed voor de gebruiker? It depends. Misschien zou een alles regelend systeem vanuit een praktisch oogpunt ideaal zijn voor de gebruikers, maar het is ook altijd wel fijn om de optie te hebben om voor een alternatief te gaan. We gaan het meemaken….

Cities are crowdfunding more. But is it fair to ask the people to pay? | Apolitical

Cities are crowdfunding more. But is it fair to ask the people to pay? | Apolitical

In een editie een aantal weken geleden deelde ik een verhaal over hoe gemeenten aan ‘subsidie 2.0’ kunnen doen met een combinatie van ‘civic crowdfunding’ (ideeën en projecten vanuit de burger) met ‘matchfunding’ (de gemeente legt geld bij wanneer de burgers bedrag-x bij elkaar hebben verzameld).

In dit stuk wordt de keerzijde van de groei van crowdfunding en gemeenten benoemd, waarbij in dit artikel de nadruk ligt op gemeenten die hun burgers via crowdfunding geld vraagt voor projecten waarvan je voorheen zou verwachten dat deze door de overheid gefinancierd zouden worden.

Tax reform in the US has eaten into a significant chunk of cities’ revenue. In the UK, by 2020 funding to local government will have dropped 77% from the 2015 level. City governments are having to find new ways of funding new developments which would previously have come from taxes.”

De conclusie van het stuk is dat dit niet zo’n vaart zal lopen en ‘civic crowdfunding’ voornamelijk zal worden ingezet voor projecten op het snijvlak van publiek en privaat. En dat lijkt mij een prima plan.

Verzekeraars zijn gesjoemel via deelplatforms zat | Het Financieele Dagblad

Al bij de start van de ‘peer2peer’ auto verhuur platformen was het de verzekeraars een doorn in het oog: de grote kans op fraude. Stel: ik heb een schade aan mijn auto, maar een WA verzekering. Ik verhuur mijn auto voor een dag aan jou via een platform als SnappCar, welke er een all-risk verzekering overheen gooit. En juist die dag wordt op papier de bestaande schade gereden en vanuit de all-risk verzekering gedekt.

SnappCar zette vorige maand met verzekeraar Allianz de stap om alle auto’s ouder dan 10 jaar nog maar voor een dagwaarde van 750 of 1250 euro te verzekeren. Voor veel auto’s op leeftijd, inclusief de mijne, zal dit einde deeleconomie betekenen. Daarnaast heb je vanaf nu met de eerste keer verhuren een eigen risico van 500 euro.

Op zich een helder verhaal, het heeft mijns inzien nog echt wel best lang geduurd voordat een dergelijke stap werd gezet. Daarnaast zal het ook bijdragen aan de milieu doelstellingen en verhaal van het platform: met de verhuur van jongere auto’s heb je ook op dat vlak een beter verhaal.

Wat mij in dit artikel opviel was de reden die SnappCar opgaf voor het stijgen van de schadelast. Immers: de constructie was al vanaf dag 1 fraude gevoelig. Dus waarom was er nu wel de urgentie om in te grijpen?

“Wat is er gebeurd dat platforms moeten ingrijpen? Groei, stelt Snappcar. De website begon in Utrecht kleinschalig als platform waarop particulieren onderling verzekerd auto’s aan elkaar kunnen verhuren. Een soort Airbnb voor voertuigen. Maar inmiddels is het bedrijf internationaal actief, met een kleine 500.000 leden die volgens het bedrijf nu 40.000 auto’s met elkaar delen. En waar een sector groeit, neemt ook de kans op fraude toe, aldus het bedrijf.”

De link dat de kans op fraude procentueel groeit wanneer het platform groeit, die snap ik nog niet helemaal. Kan het ook niet zijn dat er in de groei misschien de boodschap naar de (nieuwe) gebruikers is veranderd, waardoor er een ander soort klant lid is geworden? Bijvoorbeeld meer nadruk op inkomsten, het invoeren van ‘direct boeken’, waardoor mensen SnappCar meer als een verhuurbedrijf zijn gaan zien en zich hier ook naar zijn gaan gedragen?

Wat mij opvalt is dat platformen die dure assets verhuren als SnappCar, maar ook bijvoorbeeld Gearbooker, nog niet experimenteren met andere verzekeringsfondsen zoals bijvoorbeeld Common Easy of een eigen garantiefonds. Want de grote achilleshiel van dit soort platformen is dat zij volledig afhankelijk zijn van een externe verzekerings partij. En op het moment dat deze de handdoek in de ring gooit, ligt je model op zijn gat. Dat is een afhankelijkheid die mij niet wenselijk lijkt….

Bezorgers Deliveroo nu tóch verzekerd – NRC

Bezorgers Deliveroo nu tóch verzekerd – NRC

Interessante ontwikkeling: Deliveroo gaat zijn bezorgers verzekeren. Interessant omdat Deliveroo dit eerst niet wilde doen omdat zij bang waren om als werkgever te worden aangezien. Nu dus wel. Dit lijkt mij ook wel een absolute vereiste om de business door te laten draaien: het is een kwestie van tijd totdat een ZZP fietskoerier die zelf geen verzekering heeft afgesloten een ongeluk krijgt. Opmerkelijk is het overigens wel dat Deliveroo vol blijft houden dat er een speciale wet voor platformwerkers moet komen, maar niet duidelijk is wat er dan in die wet moet staan. To be continued…

Werknemers Dow kruipen massaal bij elkaar in de auto | Zeeuws-Vlaanderen | pzc.nl

Werknemers Dow kruipen massaal bij elkaar in de auto | Zeeuws-Vlaanderen | pzc.nl

De carpool markt is een lastige in Nederland: de afstanden zijn veelal te klein om het ‘gedoe’ van omrijden, vaste tijden en sociale onzekerheid op te laten wegen tegen een redelijke vergoeding. Dat is dan ook de reden dat dit in Nederland niet heel erg van de grond komt. Toogethr is een van de partijen die dit in Nederland hebben geprobeerd. En toen kwam de unicorn BlaBlaCar. Toogethr richt zich nu voor zover ik kan zien voornamelijk in het b2b segment. En dan is carpoolen ineens een stuk logischer: mensen hebben een vaste route, vaste tijden en de eindbestemming is voor iedereen gelijk. En dan kunnen er ook de nodige incentives vanuit de organisatie worden aangeboden om mensen te stimuleren hun rit te delen. In dit artikel wordt een mooi voorbeeld uitgelicht.

In de media

Op de Pot Cast by Jelle Drijver on Apple Podcasts

Op de Pot Cast by Jelle Drijver on Apple Podcasts

Kantoorgenoot en vriend Jelle Drijver heeft al een aantal jaar een succesvol Podcast kanaal waarin hij (internationale) ondernemers aan de tand voelt. Een tijdje geleden vroeg hij mij om mee te werken aan een nieuw concept: zijn ‘Op De Pot Cast’. Je raadt het al: een korte podcast uitzending, kort genoeg om tijdens een toiletbezoek te beluisteren. Check hier de eerste aflevering waar ik te gast mocht zijn.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Platformen vs uitzendbranche: kans of bedreiging? | Deepdive in netwerkeffecten | Wanneer wordt de crowdfunding markt volwassen?

Een dagje later dan gebruikelijk: ook ik heb even van deze mooie voorzomer genoten 😉 Het aantal lezers van deze nieuwsbrief groeit gestaag, erg leuk om te zien uit welke hoeken de nieuwe lezers die zich elke week aanmelden komen: welkom! Mocht je suggesties, gedachten of feedback hebben: voel je vrij om te reageren in een reply op deze mail. Zijn er mensen waarvan jij denkt dat zij deze nieuwsbrief moeten lezen, voel je vrij de link naar de profielpagina van deze nieuwsbrief door te sturen.

Ook deze week heb ik weer 5 interessante stukken geselecteerd en voorzien van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

‘Platformen bedreigen uitzendbranche’ – Emerce

‘Platformen bedreigen uitzendbranche’ – Emerce

Deze week gooide het ING Economisch Bureau een mooie knuppel in het uitzend hoenderhok: “Uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers kunnen binnen één decennium 20 tot 70% van hun markt verliezen aan platformen. Technologische ontwikkeling en arbeidsregels zijn hierbij bepalend. Door zelf als platform te gaan werken, kan de sector voorkomen dat ze markt verliest aan platformgiganten als LinkedIn of de spin-offs van Deliveroo en Uber.”

Als ze echt humor hadden gehad, dan hadden ze van 1 tot 99% neergezet 😉 Want dat is natuurlijk ook het geval: ‘it all depends of….’. Laat ik een paar gedachten op een rijtje zetten:

  1. De rol van de ‘dinosaurs’ wordt in veel van dit soort discussies nog zwaar onderschat. Ik had daar vroeger ook wel een handje van. ‘Corporates zijn dinosaurussen en olietankers en gedoemd om uit te sterven, veel te log en korte termijn denkend en handelend’. Wijsheid komt gelukkig met de jaren (ja echt!) en ik zie om mij heen dat veel bestaande organisaties prima in staat zijn om, zij het met enige vertraging (wat in sommige gevallen een slimme keuze is) om nieuwe markten in te duiken en te innoveren. Dit door te investeren, faciliteren, over te nemen of dingen zelf te gaan doen. Mijn reactie op Twitter adhv het onderzoek en een tweet van het ABU vat mijn gedachte mooi samen: “Een ander scenario is natuurlijk dat een grote uitzendreus een platform overneemt en de skills & data combineert met de digital first mindset van het platform. In automotive industry gebeurt dit bijna maandelijks.”;
  2. Ik zie veel digitale ‘asset light’ partijen na een paar jaar steeds meer in ’traditionele’ infrastructuur investeren. Zo bouwt Airbnb al hotels, ontwikkeld Uber een eigen zelfrijdende auto en ga zo maar door. In een goed stuk op Zipconomy haalde ik de afbeelding onder aan dit stuk tekst dat mooi de verschuiving aangeeft. En laat zien dat we toe gaan naar veel meer hybride organisaties. Het is geen ‘of-of’ landschap. ING is daar zelf ook een goed voorbeeld van: die noemt zich naar buiten toe ook tegenwoordig een tech bedrijf in plaats van een bank (en daar kun je wat van vinden);
  3. ‘Uitzenden is meer dan algoritme’ schreef ABU directeur Jurriën Koops in een reactie op het ING rapport. En dat is natuurlijk ook helemaal waar. Het probleem van veel verhalen en voorspellingen rondom (platform) technologie is dat er nagenoeg alleen naar technologie wordt gekeken. Naar ratio. Men vergeet (of onderschat) vaak dat veel dienstverlening verder gaat dan de rationele transactie of uitkomst. Natuurlijk kan veel repeterend werk worden overgenomen, maar voor sommige zaken wil je gewoon iemand spreken die met je meedenkt, die dingen voor je oplost en die verder kijkt dan alleen de vraag. Een mooi voorbeeld dat ik onlangs hoorde was het verhaal dat bij een grote organisatie een algoritme de voorselectie deed in de screening van een young potential programma. Het aantal aanmeldingen was simpelweg te groot (wat misschien ook iets zegt over de te brede boodschap van de advertentie) om door mensen te laten screenen. Maar uiteindelijk was de laatste ronde altijd face2face. Natuurlijk laat het bedrijf kansen liggen door mensen die door een unieke eigenschap door het algoritme worden geweigerd (omdat het algoritme ook maar is geprogrammeerd met beperkte variabelen), maar de berg werk dat het scheelde maakte dit wel weer goed. Techniek, maar altijd nog de mens die een unieke waarde toevoegt;
  4. Er wordt naar mijn mening nog te veel naar platformen voor volledige matching processen gekeken. Platform technologie kan ook interne transactiekosten bij een bestaande uitzender verlagen. Je ziet dit ook wel bij blockchain terugkomen: de grote winst wordt nu gemaakt door het verlagen van interne transactiekosten binnen financiële instellingen. Alleen is dat wel een stuk minder sexy om over te schrijven…;

Online uitzendbureau Morgenwerk pakte de aandacht rondom het ING rapport aan om een white label uitzendbureau dienst (volledig compliant aan alle uitzend normen) te lanceren. En laat daarmee nogmaals zien wat ik al jaren roep: de technologie is om succesvol te zijn niet meer onderscheidend en uiteindelijk voor iedereen toegankelijk. Of wat een professor die ik onlangs sprak zei: ’technologie verschuif van asset waarin je dik moet investeren naar een variabele kostenpost’. Wat het heel makkelijk maakt om te experimenteren, op te schalen en je model aan te passen. Wat dat betreft was ondernemen en fouten maken nog nooit zo goedkoop….

p.s. lees ook het interview met mij in het Reflex magazine over platformen en uitzendbranche.

The Network Effects Bible

The Network Effects Bible

Als je over platformen praat, dan praat je over netwerkeffecten. Alleen dan wel vaak op een manier dat een netwerkeffect een universeel iets is. Dat is het dus niet. Investeerder NFX schreef al eerder over de verschillende soorten netwerkeffecten en lanceerde onlangs ‘The Network Effects Bible’.

Netwerkeffecten zijn volgens de auteurs belangrijk, omdat: “Network effects have been responsible for 70% of all the value created in technology since 1994. Founders who deeply understand how they work will be better positioned to build category-defining companies.”

In deze long read gaan zij in op de volgende onderwerpen:

  1. Why Network Effects Are Important
  2. How Networks Work
  3. Properties of Networks
  4. Building and Maintaining Network Effects
  5. Related Concepts

Dit stuk is dan ook een must read voor iedereen die iets wil snappen van het succes van platformen en waarom sommige modellen wel en sommige modellen niet werken.

Leerzaam zijn de twee onderstaande filmpjes van NFX over de netwerk effecten van Uber en Facebook. Waarbij duidelijk wordt dat het Uber model (in de huidige vorm) een zwak en Facebook een sterk netwerkeffect heeft. En daar komt ook gelijk een ‘zwakte’ van het model naar voren: er wordt imho te weinig rekening gehouden met maatschappelijke druk wanneer het merk negatief in de picture komt.

The Network Effects of Uber: Under the Hood – YouTube
Why Facebook Will Survive – YouTube
Projectinformatie op crowdfundingplatformen veelal niet toereikend | April | AFM

Projectinformatie op crowdfundingplatformen veelal niet toereikend | April | AFM

“Crowdfundingplatformen stellen vaak niet voldoende informatie beschikbaar aan investeerders over de projecten die zij op hun website hebben staan. Voor investeerders is het hierdoor niet mogelijk om passende investeringsbeslissingen te nemen. Dit concludeert de AFM na een onderzoek naar de projectinformatie op de websites van 18 crowdfundingplatformen met een ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden.”

Hoe goed Nederland is om bij een nieuwe innovatie in de voorhoede een plek te veroveren, hoe slecht zijn wij om deze plek uit te bouwen en te behouden. Crowdfunding in Nederland is daar een passend voorbeeld van.

Nederland lag echt mooi voorop in deze ontwikkeling (zie de ondernemer die als eerste ter wereld in 2011 een equity crowdfunding campagne op een Nederlands platform deed). Alleen daarna ging er (ook met mijn campagne) het een en ander mis. Even kort (door de bocht) de ontwikkelingen bij de diverse stakeholders in het spectrum op een rijtje:

  1. Aanbod geld: het aanbod van geld is geen probleem: er is meer geld in de markt dan goede projecten om in te investeren. Dit is ook gelijk een probleem, omdat daardoor een gekte ontstaat waardoor projecten met een paar uur zijn volgeschreven;
  2. Vraag geld: gaat op zich goed, alleen zal ook deze markt (icm de adviseurs) zich moeten ontwikkelen naar modellen met meer hybride financiering, etc. En de markt zal moeten groeien, zo is hypotheek crowdfunder Jungo al een paar jaar bezig om van de grond te komen, tot nu toe nog zonder resultaat. Dat soort dingen moeten sneller kunnen;
  3. Overheid: hoewel lening platformen een AFM ontheffing hebben, kan de AFM nu voorlopig alleen met adviezen komen. Waar veel andere landen al lang crowdfunding wetten hebben aangenomen is er hier nog niets van de grond gekomen. Uit onderzoek is gebleken dat regulering een stimulans voor de markt is (of: onzekerheid is een rem, het is maar net hoe je het bekijkt..).
  4. Individuele platformen: Zoals uit het onderzoek van de AFM blijkt laten zij nog regelmatig steken vallen. Ik zie zelf ook veel discutabele zaken voorbij komen: “onder de investeerders wordt een gratis fiets verloot”, “het gaat snel, dus wees er snel bij” en “de spaarrente op de bank is zo laag, dan kun je beter je geld bij ons kwijt” zijn kreten die ik de afgelopen maanden in mijn mailbox heb zien belanden. Ze leren het ook nooit….
  5. De branche: ja: er is een branchevereniging (met flinke subsidie van het rijk), maar het ziet er niet uit dat de branche voorlopig op 1 lijn zit. En daarmee snijden zij zichzelf in de vingers, omdat zij zo niet als één front naar buiten in het debat (ook wel lobby genoemd) kunnen treden.

Het is dus zaak dat er het e.e.a. in een versnelling wordt gebracht. Dat is goed voor iedereen.

Los daarvan begrijp ik nog steeds niet dat er geen vragen worden gesteld rondom de in mijn ogen niet al te onafhankelijke positie van het platform, die veel verder gaat dan alleen een ‘marktplaats’. Er is te veel geld in de markt > het platform doet de check en bepaalt welk plan wel of niet op het platform wordt gepubliceerd > het allergrootste deel valt af en het succespercentage voor funding is nagenoeg 100% > vraag: geeft het platform dan niet indirect advies aan haar investeerderscrowd door met de goedkeuring eigenlijk te zeggen: “wij hebben dezelfde checks als een bank (dit pretenderen zij ook), wij hebben het goed bevonden (bij Collin Crowdfund is de adviseur van de aanvraag zelfs verplicht om minimaal 1.000euro mee te investeren), dus nu is het veilig om je geld zo snel als mogelijk in dit project te stoppen. Het kan aan mij liggen, maar ik zie hier voer voor een goed gesprek.

Steward-ownership is capitalism 2.0 – Better sharing – Medium

Steward-ownership is capitalism 2.0 – Better sharing – Medium

Twee weken geleden opende ik deze nieuwsbrief met een stuk over het ‘Steward Ownership’ model dat Sharetribe, een open source oplossing om zonder enige technische kennis in no-time je eigen marketplace live te bouwen, met haar nieuwe crowdfunding campagne aan het verkennen is. In deze vervolgpost geeft oprichter Juho meer informatie over dit model: “ll dive into the background of the model, how it works in practice, and how we’re applying it at Sharetribe.” Interessant stuk om te lezen hoe bepaalde waarden en zekerheden ‘by design’ in de organisatie worden geborgd. Het verhaal doet mij overigens sterk denken aan hoe veel familie bedrijven zijn ingericht.

Gig Economy Business Model Dealt a Blow in California Ruling – The New York Times

Gig Economy Business Model Dealt a Blow in California Ruling – The New York Times

Interessante uitspraak van de rechter in California in de discussie of platform medewerkers wel of geen werknemers zijn:

“The court ruled that employers
must treat workers who do work related to a company’s “usual course of business” as full-fledged employees. For example, if a store hires a plumber to fix a sink, that plumber wouldn’t need to be considered an employee because the store isn’t in the plumbing business. But if a clothing company paid someone to sew clothes at home, then that person should be considered an employee, entitled to minimum wage, breaks, and other benefits of employment.

The case only directly applies to delivery company Dynamex, but it sets a precedent that could affect many types of workers in California, including care givers, dog walkers, hair stylists, and, of course, drivers for Uber and other gig economy companies, says Eve Wagner, a founding partner of Sauer & Wagner LLP with a background in employment law.”

To be continued…

Video’s

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Op 23 april nam ik deel aan de workshop ‘Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives’. In de vorige nieuwsbrief deelde ik al de eerste video registraties van de presentaties op deze dag. Intussen is de playlist compleet en staan alle 11 video’s online. Binnen een paar uur een ‘deep dive’ in de platform economy…

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Matchfunding als ‘subsidie 2.0’ | Nieuwe business modellen in de ‘ride hailing’ sector | Playlist video’s workshop platform economy

Afgelopen maandag heb ik weer veel nieuwe inzichten opgedaan bij de workshop “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Ik had mijn camera’s mee, dus (bijna) alle talks zijn op video terug te zien. Aanrader! Afgelopen week ook weer meters gemaakt met Wavemakers: het boek dat ik samen met Hans van der Loo en Patrick Davidson schrijf dat in September of Oktober dit jaar in de winkel zal liggen. De voor mij inspirerende Wavemakers reis duurt intussen al bijna 3 jaar. Tijd voor de grote finale 😉 Ook deze week weer wat mooie stukken op een rijtje gezet en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Gemeente Rotterdam gaat bijdragen aan crowdfundingcampagnes op voordekunst – voordekunst

Gemeente Rotterdam gaat bijdragen aan crowdfundingcampagnes op voordekunst – voordekunst

“Makers en instellingen uit Rotterdam die een crowdfundingcampagne beginnen kunnen vanaf nu matchfunding tot 25% van het doelbedrag ontvangen van de gemeente.”

Ik noem het al een tijdje ‘subsidie 2.0’ voor lokale maatschappelijke initiatieven. Je zet je idee en voorstel voor uitvoering online, je bewijst het draagvlak vanuit de community door via een crowdfunding campagne geld op te halen en wanneer het project voldoet aan de criteria opgesteld vanuit de beleidsmakers dan ‘matcht’ de (lokale) overheid automatisch het subsidiebedrag met een bijdrage vanuit de overheid.

Natuurlijk zijn er mitsen en maren te bedenken:

  • Het succes van een crowdfunding campagne kun je faken: je kunt zelf geld in het project storten, verschillende fake accounts aanmaken en hiermee geld storten, de begroting verdubbelen, zodat je jouw eigen inleg weer terug krijgt, etc. Je moet dan ook niet naïef zijn als ‘matchende’ partij en eventueel voorwaarden van ID check en betrokkenheid in het vervolg verwachten van de bijdragers;
  • Je loopt het risico dat alleen ‘populaire’ onderwerpen hun doelbedrag halen en meer niche onderwerpen voor een kleine doelgroep het onderspit delven;
  • Alleen diegenen die hun verhaal weten te verkopen aan de massa hebben succes.

Maar deze mitsen en maren mogen natuurlijk niet de reden zijn om iets niet te doen. Experimenteer, zorg er voor dat mensen met verschillende ideeën op verschillende manier bij funding kunnen komen en maak zo een mooi, inclusief en efficiënt model.

Onderstaande afbeelding ‘leende’ ik uit de nieuwsbrief van Ronald Kleverlaan. Hier staat een aantal vormen hoe matchfunding kan worden toegepast omschreven.

DoorDash makes a big push into grocery delivery through a pilot program with Walmart – TechCrunch

DoorDash makes a big push into grocery delivery through a pilot program with Walmart – TechCrunch

“DoorDash  is about to make a huge move into grocery delivery, but instead of going all out as a delivery service on its own, it’s instead going to be working behind the scenes to power delivery networks for larger companies — with Walmart as its first big partner.”

Goed stuk dat de complexiteit van (on demand) bezorg apps laat zien. En de vraag: wie is jouw klant en welke rol pak jij in het proces? Bedien je losse restaurants / winkels, de eindklant óf grote ketens? En pak je de rol van partij die het klantcontact heeft (zoals een Deliveroo of UberEats), of biedt je een meer ‘white label’ delivery rol, waarbij je meer offline markten oplossingen biedt om local delivery toepassingen aan te bieden aan bestaande klanten, zonder dit klantcontact te verliezen?

In dit stuk komen aan de hand van cases in de VS eigenlijk nagenoeg alle varianten voorbij. De vraag is natuurlijk welke variant het meest succesvol is, op zowel korte als lange termijn. Amazon komt hier ook als een heel sterke speler naar voren, ook omdat zij in de VS natuurlijk een flinke vinger in nagenoeg alle retail activiteiten hebben. Het is dan ook maar de vraag dat wanneer je je succes van één of enkele ketens af laat hangen, hoe lang het duurt voordat ze zeggen: “dankjewel, en nu gaan we het zelf doen”.

Ook is het nog steeds maar de vraag of de grote waarde die in dit soort artikelen wordt toegeschreven aan de ‘big data’ die wordt gegenereerd in de praktijk ook echt een grote voorsprong op zal leveren.

Ik ben overigens vooral benieuwd wanneer er markten in de ‘local delivery and transportation’ zich gaan vermengen. De grootste investeerder in DoorDash is Softbank. Je weet wel, die club waar ik het al vaker over heb gehad die aandelen heeft in Uber, Lyft en eigenlijk ieder serieus ‘ride hailing’ platform waar ook ter wereld. Ze hebben overigens, net als bij o.a. Uber, ook een seat in de board. Die zitten daar natuurlijk niet voor niets….

Didi forms global alliance for car sharing – Nikkei Asian Review

Didi forms global alliance for car sharing – Nikkei Asian Review

“Didi Chuxing kicked off an international car-sharing alliance on Tuesday, aiming to provide a cheap, on-demand alternative to vehicle ownership, starting in the world’s biggest auto market.

The Didi Auto Alliance, or D-Alliance, will jointly develop a custom fleet of low-cost electric vehicles, China’s largest ride-hailing company said.”

Interessant om te zien dat na Uber (zie dit stuk) ook Didi zich meer gaat richten op het samenwerken met andere partijen om grip te krijgen op ‘on demand mobility’. Indrukwekkend is om te lezen hoeveel en vooral ook met welke partijen Didi hun ‘alliance’ heeft opgezet. Ze zijn er echt op gebrand om een belangrijke leidende rol te nemen in het vormgeven van de toekomst van mobiliteit. Wat natuurlijk een super interessante (uiteraard ook vanuit een business perspectief) markt is…

Didi is wat waardering betreft Uber overigens al even voorbij gestreefd en heeft in totaal al meer dan 20 miljard dollar opgehaald. Softbank is overigens ook een van de grotere aandeelhouders in dit bedrijf.

WaiveCar, a car-sharing company promising free rentals arrives in New York City | Crain’s New York Business

In de zoektocht naar een goed en uniek business model, kwam ik dit stuk tegen: een ‘car sharing’ company (de grens tussen car sharing en car rental company is tegenwoordig wat vaag moet ik toegeven…) die wel een heel bijzonder model heeft. De huurder “pays nothing for the first few hours and is charged an hourly rate thereafter”. In ruil hiervoor rijdt je rond met advertenties op het dak van de auto.

Doet mij een beetje denken aan de auto’s van MijnDomein die je kunt leasen waarbij je minder betaald wanneer je met MijnDomein reclame rondrijdt 😉 En met de lease auto’s wordt weer reclame gemaakt voor het het Mijn Domein hosting bedrijf.

Ihkv zoeken naar business modellen is dit stuk ook interessant: “Lyft is testing a Netflix-style monthly subscription plan“.

‘Onze hele economie draait op het verkeerde algoritme’ – NRC

‘Onze hele economie draait op het verkeerde algoritme’ – NRC

Prettig interview met Tim O’Reilly, ‘het orakel van Silicon Valley’ waarin hij aangeeft dat:

  • de ophef over tech bedrijven een kans is om de juiste discussie te voeren;
  • de kern van veel problemen niet zozeer alleen aan de tech bedrijven is toe te schrijven;
  • er meer transparantie moet komen in algoritmes en hoe systemen werken;
  • er een aantal ‘weeffouten’ zitten in onze economie en hoe tech bedrijven geld verdienen.

Je zult in dit stuk geen wereldschokkende nieuwtjes lezen, maar het is wel altijd even prettig om (zeker uit de mond van een Amerikaan) een aantal belangrijke issues op een rijtje te zien staan.

Steeds meer beoordelingen: ‘Dit geeft alleen maar stress’ | Nieuwsuur

Steeds meer beoordelingen: ‘Dit geeft alleen maar stress’ | Nieuwsuur

“Online gebeurt het constant: na een aankoop word je gevraagd de service te beoordelen. Ook offline worden we nu ook steeds vaker gevraagd om de winkelervaring een cijfer te geven.

In de winkels van Bruna of de Bijenkorf bijvoorbeeld, en ook Uber-chauffeurs willen na de rit beoordeeld worden. Maar negatieve beoordelingen kunnen voor werknemers grote consequenties hebben.”

Ik ben van mening dat we een aantal cruciale vragen over het (online) waarderen vergeten te stellen. In 2016 schreef ik hier al over in een blog ‘Is online reputatiemanagement doorgeslagen?‘ Daarnaast ben ik ook heel benieuwd hoeveel mensen eigenlijk bereid zijn om te waarderen, ik merk zelf al dat ik de meeste mailtjes met vragen en onderzoeken om mijn mening over een dienstverlening te geven al in de prullenbak gooi. Fijn dat een ander zijn kwaliteit controle en HR proces op de gebruiker wil afschuiven, maar als ik daar als klant niets van terugzie, dan bedank ik toch echt…

Nieuwe video’s

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Afgelopen week was ik aanwezig bij de workshop “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Op verzoek van Koen Frenken had ik mijn camera’s meegenomen en heb ik de talks op video vastgelegd. 9 van de 11 video’s staan inmiddels online. Het is een interessante collectie geworden.

Zeker aan te raden zijn de video’s van Martin Kenney en José van Dijck waar mooi het verschil over hoe over platformen en macht wordt gedacht tussen VS en Europa naar voren komt. Maar ook de talks van Koen Frenken waarbij hij de platformeconomie vanuit een nieuw institutioneel perspectief belicht, de talk van Mark Boons over over de dynamieken van de crowd op crowdsourcing platformen en de talk van Taneli Vaskelainen over de ontwikkeling van de Duitse auto deel markt.

De link gaat naar de playlist waar je alle video’s kunt bekijken.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Ode aan Eckart | Wat moeten gemeenten met platformen? | Het steward ownership model van Sharetribe

Afgelopen week weer een hoop mooie inzichten opgedaan tijdens verschillende events. Op een congres van de ABU mocht ik mijn visie en duiding delen op de ontwikkelingen rondom arbeid en platformen. Tijdens de ‘Workshop on the Sharing Economy & Resilient Neighborhoods’ die ik mede organiseerde mijn verhaal over platform coöperaties mogen delen en in een workshop weer interessante inzichten opgehaald. En tot slot tijdens een bijeenkomst over platformen en arbeid bij de SER goede discussies gehad over de vraag ‘wat is er nu écht nieuw’ en mijn analyse van de in sommige gevallen beperkte noodzaak voor nationale of globale netwerkeffecten voor platformen gedeeld. Ik heb mij dus wel vermaakt 😉 Vandaag ben ik aanwezig op het academische event “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Ik heb mijn camera(s) bij mij en ik zal alle presentaties de komende dagen delen op mijn YouTube kanaal. In de volgende nieuwsbrief / nieuwsbrieven zullen deze video’s ook nog voorbij komen.

Deze week weer een aantal mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en analyse. Niet allemaal puur op platformeconomie, maar soms kleur ook ik buiten de lijntjes 😉 Fijne week!

Sharetribe – Building a better sharing economy – Invesdor

Sharetribe – Building a better sharing economy – Invesdor

In Helsinki zit een klein bedrijfje met een bijzondere missie: “to democratize the sharing economy by making platform technology accessible to everyone”. Zij hebben de ambitie om de ‘WordPress’ voor marketplace software te worden. Open source. Dit bedrijf luistert naar de naam Sharetribe en is een platform organisatie die ik al een tijdje volg. Ik schreef er eerder dit stuk over (check ook de video onderaan het artikel).

Hoewel het bedrijf alle software open source produceert, is het eigenaarschapsmodel van Sharetribe nog traditioneel. Dit is iets dat de eigenaren Juho en Antti al een tijd dwars zat. Na het verkennen van de opties van gemeenschappelijk / coöperatief eigenaarschap hebben zij gekozen om voor een (nieuw) systeem dat ‘steward ownership’ heet.

“Steward-ownership is a company structure designed to ensure that our company’s profits are purely a means to pursue its mission, and forever removes any personal financial incentive of profit maximization from the company’s management. Unlike B Corp certificates, the steward-ownership structure is protected with a foundation structure and can never be dismantled once introduced.

From now on, it’s in the best interest of our management to put our social mission first, even if that means slowing down our growth. Everyone working in the company is incentivized, first and foremost, to make decisions that benefit not just the owners of the company, but all other stakeholders, the environment, and society at large. After this change, we can finally — confidently — say that our company will always be a force for good in society. (bron)”

Wat het model kort door de bocht geanalyseerd doet is de ‘perverse’ prikkels van korte termijn winstmaximalisatie ten koste van de missie en toekomst van het bedrijf elimineren. Wie investeert zal na 10 jaar maximaal 5x zijn inleg terugverdienen. En op verschillende manieren zijn de waarden en continuïteit van de organisatie geborgd. Hoe langer ik hier over nadenk, hoe meer dat deze constructie lijkt op hoe de familie bedrijven die ik tijdens mijn Brand Expedition in 2010 heb geïnterviewd te werk gaan. Visie en missie gedreven, verantwoordelijk voelen voor directe en indirecte stakeholders, gezonde groei en de investering vandaag hoeft er morgen niet direct factor 10 uit te komen. Mooie case om te blijven volgn

TransferWise becomes first non-bank to join BoE payment system | Financial Times

TransferWise becomes first non-bank to join BoE payment system | Financial Times

In 2013 zat ik aan tafel met de marketing directeur van een grote Nederlandse bank. Ik was op bezoek om te spreken over een partnership voor mijn Crowd Expedition en we spraken over platformen, innovatie en banken. Crowdfunding was uiteraard het eerst waar we het over hadden. Toen vroeg ik hem of hij al van Transferwise had gehoord. Het antwoord was: ‘nee’. Ik was verbaast: een bedrijf waarvan de oprichters aan de wieg hadden gestaan van Skype en PayPall, die net een investering van 100 miljoen hadden binnengehaald van Richard Branson én die de belofte hadden om het internationaal overmaken van geld voor een fractie van de prijs van de bestaande aanbieders te verzorgen….  En hij had er nog nooit van gehoord. Voor mij een belangrijke les dat veel organisaties vooral binnen hun eigen bubble kijken wanneer het gaat over concurrentie.

Twee jaar laten kwam ik een bericht tegen dat het bedrijf meer dan 500 miljoen pond per maand over het platform verscheepte via een slimme peer2peer technologie. Ik heb een printscreen naar de beste man gestuurd. En vervolgens nooit meer iets gehoord 😉

De impact van Fintech in de bankensector is intussen voelbaar: “almost 14 per cent of revenues in the UK banking and payments sector in 2017 was earned by companies that did not exist ten years ago, according to a forthcoming report by Accenture.”

In dit artikel weer een mooie stap voor Transferwise. Maar ook een mooie stap van de Britse regelgevers die laten zien dat ook zij een manier hebben gevonden om met deze ontwikkeling om te gaan.

En Transferwise? Die moet intussen ook op zijn hoede zijn: “Last week Santander launched a blockchain-based foreign exchange service that it hopes will rival TransferWise.” En juist dát vindt ik mooi aan deze tijd: als organisatie moet je bijna 24/7 je toegevoegde waarde bewijzen en je moet beseffen dat het succes van vandaag geen enkele garantie voor morgen is. (iets dat ook pas mooi naar voren kwam dat het einde van de itunes music store nadert…)

Seattle considers raising rates for Uber and Lyft rides to boost driver compensation – GeekWire

Seattle considers raising rates for Uber and Lyft rides to boost driver compensation – GeekWire

In de VS hebben taxi apps als Uber en Lyft een aparte status: Transportation Network Companies. Dit is een aparte status voor taxi’s die via een app worden opgeroepen. TNC heeft eigen regels en is een stuk flexibeler dan de taxiwetten. Zo is er in veel gebieden geen maximum aantal taxi’s die als TNC taxi mogen opereren, terwijl er wel een maximum aantal taxi’s rond mag rijden. En mogen TNC’s zelf de prijs bepalen, terwijl taxibedrijven veelal een wettelijke minimumprijs hebben.

Zo rijden in New York al jaren lang ruim 13.000 taxi’s rond (er is een maximum aantal vergunningen, die dan ook een boel geld waard zijn). In 2015 reden zo’n 20.000 TNC taxi’s door de stad. Nu is dat aantal al gestegen naar 63.000. Met een enorm effect op de leefbaarheid van de stad, maar ook voor de positie van de bestaande chauffeurs, die vaak honderdduizenden dollars hebben geïnvesteerd in een vergunning.

Het is dan ook niet heel vreemd dat er zo links en rechts vraagtekens worden gezet of dit wenselijk is voor een stad. Seattle is er daar een van. De klant mag dan blij zijn: convenience tegen een concurrerende prijs, maar dat mag natuurlijk nooit leidend zijn in een discussie. Een samenleving heeft namelijk met een hoop meer stakeholders te maken dan een platform. En daar wringt de schoen.

Wat interessant is aan wat er in Seattle aan de hand is, is het volgende: “While the most heated point of the legislation is on the idea of maybe, possibly raising base fare, the most concrete thing the legislation does is request data from taxi companies, for-hire drivers, and companies like Uber to identify the scope of the issues affecting ride-hailing drivers and passengers. <> The legislation asks the companies to share data with the city by the end of May. If companies don’t provide the data, then the Council might turn around and require the data from companies.”

Interessant omdat de overheid hier op basis van data (ben overigens benieuwd of ze die gaan krijgen) beslissingen gaat nemen. En dat is iets dat ik nogal eens mis in het (politieke) debat.

Nog even over die TCN. Toen ik hier voor het eerst van hoorde dacht ik: waanzinnig lobby werk van de sector! Totdat ik een paar maanden geleden in Leuven op een congres over legal issues en platform economy was. Hier werd een case gepresenteerd van een wet uit 1946 in België die ook al sprak over 2 categorieën taxi regulering: “conventional taxi regulated by municipal authorities and taxi services on demand by phone with no regulation and lower price.” Dat klinkt erg veel als wat we nu in de VS onder een TCN verstaan…. Soms is het dus ook interessant om een beetje terug in de tijd te kijken….

Frankrijk komt met eigen WhatsApp-alternatief uit angst voor spionage | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

Frankrijk komt met eigen WhatsApp-alternatief uit angst voor spionage | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

“Frankrijk komt voor interne overheidscommunicatie met zijn eigen chatapp als alternatief voor de versleutelde berichtendienst WhatsApp.”

Frankrijk moet hebben gedacht: wat China kan, dat kunnen wij ook! Op zich natuurlijk een hele logische stap om zelf een dergelijke dienst te ontwikkelen. Een paar gedachten:

  • Deze dienst heeft de potentie om groot te worden. Mits er natuurlijk wordt nagedacht over bepaalde zaken ‘by design’. Want een dienst als deze gaat natuurlijk alleen groeien wanneer de gebruikers de dienst vertrouwen en ‘zeker’ weten dat de overheid niet meekijkt;
  • In een nationalistisch land als Frankrijk kan ik mij voorstellen dat de kans van slagen extra groot is;
  • De overheid zou dit kunnen laten groeien door de berichtenapp te koppelen aan bepaalde overheidsdiensten. Dat je via de app beter wordt geholpen dan buiten de app;
  • Wat betreft het netwerkeffect: ik merk dat het in Europa echt per land verschilt welke apps worden gebruikt voor messaging. Whatsapp, Facebook Messenger, Telegram of Signal. Dat biedt perspectief.
In memoriam Eckart Wintzen, aflevering 1: Harry Starren en Femke Groothuis – Café Weltschmerz

In memoriam Eckart Wintzen, aflevering 1: Harry Starren en Femke Groothuis – Café Weltschmerz

Van sommige mensen besef je pas de impact die zij op je leven hebben gehad op het moment dat zij er niet meer zijn. Na mijn studie ging ik aan het werk bij In’tent: een bijzonder (mooi) communicatie en evenementenbureau in Amsterdam. Een van de twee directeuren was Birgitta van Loon, voormalig communicatiedirecteur van BSO: het bedrijf dat Eckart Wintzen met zijn beroemde celtheorie. Toen Eckart BSO verkocht begon hij Ex’tent: een green venture capital club. Birgitta begon In’tent. Eckart was aandeelhouder en samen haalden zij o.a. Ben&Jerry’s naar Europa.

In mijn periode bij In’tent ben ik ‘opgegroeid’ met het gedachtegoed, waar persoonlijke aandacht een belangrijke rol in speelde. En dan niet alleen in de kernwaarden, maar écht. Eckart heb ik in die tijd, niet bijzonder bewust, een paar keer ontmoet. We hebben met het hele bedrijf zijn boek Eckart Note’s vooraf mogen inzien. Wat een mooi verhaal.

Toen ik na mijn In’tent avontuur als marketingmanager bij Talent&Pro aan de slag ging kreeg ik na een week te horen: we gaan reorganiseren. Ik: “leuk! wat gaan we doen”. Het antwoord: we gaan de organisatie naar een cellenstructuur geïnspireerd op het model van BSO transformeren. Ik: “ok, mooi, waarom gaan we niet een keer zelf met hem hier over in gesprek?”. En zo geschiedde. De hele reorganisatie bracht de organisatie uiteindelijk bijna in de afgrond. Daar heb ik geleerd dat het boekje heel lekker wegleest, maar je het echt wel 2 tot 3 keer moet lezen om de onderliggende laag te begrijpen en voorbij het ‘we geven elkaar vrijheid en dan komt alles goed’ verhaal te komen. Super leerzame periode waar ik aanschouwer van vele interessante besprekingen heb mogen zijn. Deze lessen en die van bij In’tent draag ik tot op de dag vandaag met mij mee.

Na zijn plotselinge dood, de belofte om nog een keer langs te komen is er niet van gekomen, kreeg ik ook meer te horen van zijn tweede project: het Ex’Tax project. Een project dat het huidige belastingsysteem op de schop wil gooien om, op een heel logisch klinkende manier, voortaan meer belasting te heffen op zaken die waarde onttrekken aan onze planeet en samenleving en minder belasting te heffen op zaken die waarde toevoegen. Oftewel: niet veel belasting op arbeid en weinig belasting op grondstoffen zoals nu is, maar andersom. Hie
r lees je er meer over
.

Deze week kwam ik via via op een 3-delige podcast serie van Café Weltschmerz die is gemaakt in het kader van het feit dat Eckart dit jaar 10 jaar geleden is overleden. Alle 3 de afleveringen zijn een feest om te luisteren (en ook erg leerzaam). Ik heb in deze nieuwsbrief de editie over zijn idee voor belastinghervorming uitgelicht. Een idee dat na zijn dood is opgepakt door oud-medewerker Femke Groothuis:

“Over duurzaam investeren en de belasting op milieu degradatie. Als arbeid wordt belast, zoals nu gebeurd, zullen ondernemingen op arbeid besparen. Als het fiscale accent daarentegen op energie en grondstoffen ligt, zal de ondernemer gaan bezuinigen op consumptie. Wintzen bepleitte een fiscale dubbelslag die werk creëert en het milieu spaart.”

Aanrader!

Video van de week

Did senators questioning Facebook’s Mark Zuckerberg understand the internet? – YouTube

Waanzinnig (in alle opzichten) om te zien hoe laag het kennisniveau van de vragenstellers doorgaans was tijdens het ‘verhoor’ van Mark Zuckerberg. Ik vraag mij af of het bij ons er anders aan toe zou gaan. Ik denk dat de vragen een stuk pittiger zouden zijn, maar ik vraag mij zeer af of het kennisniveau echt hoger ligt….

In de media

‘Faciliteer platformeconomie, maar laat het initiatief aan de markt’ | VNG

‘Faciliteer platformeconomie, maar laat het initiatief aan de markt’ | VNG

Voor het VNG magazine (Vereniging Nederlandse Gemeenten) werd ik geïnterviewd over de vraag hoe je je als lokale overheid moet verhouden tot de platformeconomie. Zie hier het resultaat. Ik kreeg fijn veel ruimte om mijn duiding en vragen te delen. En deed een poging om gemeenten te stimuleren om projecten die met publiek geld zijn gefinancierd te voorzien van open standaarden én om meer met open source te doen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

BOVAG gaat concurrentie aan met Marktplaats: een analyse | Digital lessons learned uit Estland | Analyse van de kluseconomie

Afgelopen week twee zeer inspirerende expedities achter de rug. In Brussel een tweedaagse expert workshop ‘Measuring the platform economy: size and impact’ om vervolgens 3 dagen mij met een aantal leden van UNETO-VNI onder te dompelen in de vraag hoe je je land als platform bestuurd in Estland. In het eerste stuk in deze editie deel ik mijn lessons learned. Ook deze week weer 5 mooie stukken gevonden en de publicatie van mijn eerste ‘cover’ interview. Het moet niet gekker worden 😉 Fijne week!

Estonia, the Digital Republic | The New Yorker

Estonia, the Digital Republic | The New Yorker

Voor als je deze nieuwsbrief al wat langer volgt zal het je opgevallen (moeten) zijn dat Estland als meest digitale land ter wereld een van mijn favoriete cases is. Vorige week mocht ik met een afvaardiging van de UNETO-VNI groep grote bedrijven op expeditie naar Estland. Tijdens deze expeditie verzorgde ik zelf een presentatie over de opkomst van de platformeconomie en de impact op de branche én voorzag ik enkele ontwikkelingen in Estland van duiding. Daarnaast draaide ik ook mee in het programma en mocht ik als gast de nodige presentaties van verschillende bedrijven én departementen van de overheid bijwonen.

Hier onder een korte samenvatting van wat mij allemaal opviel en verwonderde over dit land:

  • Wanneer je een bepaald gegeven, laten we zeggen je adres, eenmaal aan de overheid hebt gegeven, mag de overheid daarna daar NOOIT meer om vragen. Dit is geen uitgesproken ambitie, maar een in de wet vastgelegd gegeven. Dit heet overigens ‘One single source for truth’ Ieder stukje informatie wordt slechts éénmaal opgeslagen;
  • Alle gegevens worden maar één keer opgeslagen in het daarvoor verantwoordelijke departement. Departementen versturen elkaar dus onderling geen kopie van data, maar krijgen inzicht in de data die op dat moment voor hun relevant is;
  • 246 overheidsdiensten maken gebruik van één systeem;
  • Wanneer bijvoorbeeld de busmaatschappij wil weten of jij in Tallinn woont (dan mag je buiten Tallinn gratis met de bus), dan krijgt deze alleen een JA of een NEE uit het systeem. Geen adresgegevens, geen andere data, alleen dat wat nodig is voor de transactie;
  • Mocht er een grote cyber aanval zijn, dan kunnen hackers als reservist worden opgeroepen om de overheid te komen helpen;
  • ‘Cybersecurity heeft de op een na hoogste prioriteit. Data integriteit staat op nummer één’
  • In Estland weten ze de transactiekosten van belasting inning. Lees dat nog maar een keertje extra. 100 Euro belasting ophalen kost de overheid 40 eurocent;
  • Er is een digitale agenda die de election cyclus overstijgt. Echt lange termijn en niet (of nauwelijks) gestuurd door de waan van de (politieke) dag;
  • Innovatie gaat niet verticaal (dus binnen een bepaalde afdeling), maar horizontaal. Met steun van de president;
  • Meetings bij de overheid duren minder dan 5 minuten. In die tijd worden gemiddeld 60 beslissingen genomen. Dit wordt ondersteund door een…. digitaal systeem;
  • Toen de overheid besloot om het land digitaal te maken, besloten zij om het goede voorbeeld te gaan en als eerste stap in 2000 papierloos te gaan werken;
  • Decentraliseren van processen: ieder proces heeft eigen snelheid en houdt anderen niet tegen. En zorgt er voor dat er geen macht (en ego) concentratie ontstaat

Wat mij verder opviel:

  • In Estland zitten (heel) veel jonge mensen op key posities bij de overheid;
  • Ambtenaren hebben veel autonomie;
  • Er is ruimte om fouten te maken, ik vermoed dat daardoor mislukte projecten veel eerder stop worden gezet en de schade daardoor beperkt blijft (het grootste mislukte IT project kostte 5 miljoen)

Belangrijkste mindset: het gaat om mindset. Technologie is niet uniek. Maar dat heb je mij volgens mij al een aantal keer eerder horen zeggen 😉

In deze map staan een aantal foto’s die ik maakte van slides die gaan over de digitale strategie van Estland.

Weer wat geleerd….

BOVAG komt met eigen site voor occasions | NU.nl

BOVAG komt met eigen site voor occasions | NU.nl

Altijd interessant wanneer een belangenvertegenwoordiger / branche organisatie zijn eigen platform start om te concurreren met de bestaande platformen in de markt. Bij Horeca Nederland zagen we dat dit jaar ook al gebeuren (al bleef het daarna stil) en deze week kwam BOVAG in het nieuws voorbij: “Branchevereniging BOVAG komt met een eigen verkoopsite voor tweedehands auto’s om zo de strijd aan te gaan met Marktplaats en Autoscout24.”

Wil je in een branche die bestaat uit een uiterst gefragmenteerde markt een platform starten waar de belangen van de gebruikers beter geborgd zijn, dan is een branche vertegenwoordiging club een van de eerste die hier voor in aanmerking komt. Zij hebben de macht om het aanbod op het platform te verzamelen en te activeren.

Een paar overwegingen:

  • Een stap als deze is een goede test hoe goed de band tussen de vereniging en haar leden is. Is de branche vertegenwoordiger in staat om haar leden te activeren om te switchen van platform en daarmee (waarschijnlijk) op korte termijn minder inkomsten te hebben (een platform moet groeien) om er op de lange termijn beter uit te komen;
  • Positief in dit geval is dat BOVAG zowel richting aanbod als vraag een sterke merknaam heeft. Mensen (klanten) kiezen nu al voor BOVAG producten en het merk straalt kwaliteit uit. Dit is een voordeel t.o.v. Horeca Nederland, dat alleen een uitstraling heeft richting de aanbieder kant van het platform: de restaurateurs;
  • Met de opmerking dat BOVAG enkele miljoenen in het platform wil starten en een landelijke media campagne aankondigt (zie hier de PDF brochure richting garagehouders) laat BOVAG zien dat het serieus is. Dat is ook wel nodig, omdat niet alleen het aanbod, maar ook de vraagkant (de eindklant) naar het platform getrokken moet worden;
  • BOVAG kan concurrerend zijn t.o.v. de andere platformen mbt de prijsstelling. Immers: het platform hoeft niet persé break even te draaien met de abonnement en advertentie inkomsten vanuit het platform;
  • Het is wel de vraag hoe de belangen van de gebruikers op de (lange) termijn zijn geborgd. Een korte search op de site van de KvK laat zien dat BOVAGgoed is in het opzetten van BV’s. Dit platform valt onder de ‘BOVAG Bovenmij Portal BV‘ (BBP BV) en we hebben gezien dat op het moment dat een platform van een belangenclub heel succesvol is (zie Funda), dat er vroeg of laat discussies gaan ontstaan met de vraag of er toch niet (een deel) van de aandelen verkocht moeten worden. En dat is een discussie die je eigenlijk al ‘by design’ wil borgen om duidelijkheid en zekerheid voor de leden te brengen.

Al met al een interessante stap en zeker een case die het waard is om te blijven volgen.

Uber wants to do it all: ride-share, car-share, train tickets | Reuters

Uber wants to do it all: ride-share, car-share, train tickets | Reuters

“Uber Technologies Inc is looking to be virtually a one-stop transportation shopping app, saying on Wednesday it will add new services, including car-sharing and train tickets.”

Dat Uber verder zou gaan dan alleen taxi services is natuurlijk al een paar jaar duidelijk. Interessant is dat er nu ook steeds meer over bekend wordt, zoals je onder andere in dit stuk van Reuters kunt lezen.

Als er voor iets dat al jaren lang logisch is opeens veel aandacht wordt besteedt, dan komt er bij mij altijd maar één vraag naar boven: waarom nu?

Dus… waarom nu? In veel artikelen wordt deze stap toegekend aan de nieuwe CEO van Uber: Dara Khosrowshahi. Ik geloof dat niet zo en zie vooral dat hij de vermenselijking is van de nieuwe collaboratieve weg die Uber is ingeslagen. Al voordat Travis het veld moest ruimen.

Wat een scenario zou kunnen zijn: Uber heeft uitgesproken in 2019 naar de beurs te willen gaan. Dat het bedrijf in 2017 zo’n 4,5 miljard verlies heeft gemaakt (maar nog steeds een fikse waardering heeft) zorgt voor urgentie om a) de verliezen terug te dringen) en b) het vertrouwen te wekken dat het bedrijf op een unieke plek in een markt zit waar genoeg potentie zit.

Om punt A op te lossen heeft Uber al flinke stappen gezet. Niet alleen liepen de verliezen in Q4 vorig jaar al terug, ook heeft Uber de laatste tijd verliesgevende markten verlaten en de focus gelegd op markten waar een overwinning is geboekt of op de loer ligt en waar op relatief korte termijn het break even punt kan worden bereikt.

Wat betreft B heeft Uber lang ingezet op de zelfrijdende auto. Ik denk dat Uber veel kan betekenen voor -en veel kan verdienen aan- de zelfrijdende auto. Maar niet door ze zelf te gaan bouwen (dat is geen succesvol project en bovendien enorm kosten intensief en lange termijn gedreven), maar door de zelfrijdende auto te voorzien van data en algoritmen én om een platform te bieden die de logistiek en match tussen vraag en aanbod van deze auto’s gaat organiseren. En daar ligt een hele grote kracht van Uber.

En om met punt B de link te maken met dit artikel: uiteindelijk voorspel ik dat Uber naar een totaaloplossing wil gaan. Een ‘one stop shop’ voor transport en mobiliteit. Niet alleen afhankelijk van die (zelfrijdende) auto, maar een meta platform voor alles wat je kunt gebruiken om van A naar B te gaan. En dat is dan ook de reden waarom ik vermoed dat a) deze communicatie ineens heel prominent op de voorgrond komt en b) Uber nu veel investeert in andere (smart) vervoersmiddelen in steden.

Maar het kan natuurlijk ook gewoon toeval zijn 😉

Hoe bol.com groeit dankzij last mile-innovatie – RetailTrends.nl

Hoe bol.com groeit dankzij last mile-innovatie – RetailTrends.nl

Leuk kijkje achter de schermen bij de logistiek bij Bol.com (zouden ze ooit een keer winst gaan maken?). Ook bij Bol.com kun je bezorging voor een jaar afkopen. Voor de klant erg handig, maar voor variatie in arbeidsvoorwaarden bezorgers en milieu volgens mij een ramp. Ook kun je uit steeds meer variabelen kiezen wanneer en hoe je jouw pakketje wilt laten bezorgen. Volgens mij biedt dit dan weer kansen, maar staat ook een beetje haaks op het afkopen van bezorging. Dan krijg je een soort van ‘all inclusive’ mentaliteit die je ook hebt in een hotel in Alanya: je hebt er toch al voor betaald dus je neemt a) te veel en b) het makkelijkst / duurst.

De Formule: hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen – NRC

De Formule: hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen – NRC

“Algoritmes, wiskundige formules, besturen ons dagelijks leven. Ze sturen ons mediagebruik, bepalen de prijzen, speuren fraudeurs op en beslissen wie er voorrang krijgt. NRC gaat op zoek naar de formules achter de schermen. Wie bedenkt die regels, en hoe werken ze?”

Waanzinnige serie in het NRC over de impact van algoritmes op ons dagelijks leven.

In de media

‘De kluseconomie zit in de lift’

‘De kluseconomie zit in de lift’

Mijn primeur als cover model 😉 In het magazine van de ABU mocht ik mijn mening en visie geven over (de toekomst van) arbeid en platformen in relatie tot de uitzendbranche. Altijd tof om zoveel ruimte te geven om de huidige ontwikkelingen van duiding te voorzien.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Fietskoerier: sluitpost of merkambassadeur? | Het krediet van de massa | Private companies want to replace public transport. Should we let them?

Goedemorgen! Als je dit bericht ontvangt ben ik op weg naar Brussel om een presentatie te geven over platform coöperaties. Waarna ik door zal gaan naar Estland om een presentatie te geven, maar ook om weer veel te leren van dit meest digitale land ter wereld. Mooie week!

Private companies want to replace public transport. Should we let them? | The Guardian

Interessant stuk met mooie voorbeelden, zoals Citymapper:  “a solution for dynamic shared transportation in cities. Essentially, it’s a cross between a taxi and a bus.”

Hoewel de voorbeelden mooi zijn, geeft het stuk eigenlijk helemaal geen antwoord of suggesties op de vraag die het zichzelf in de kop stelt. De vraag of we public companies basis infrastructuur van een samenleving moeten willen laten overnemen is volgens mij relevanter dan ooit.

Op zich is het volgens mij gene probleem wanneer bedrijven stukken van de basis infrastructuur die wij hebben als samenleving overnemen, maar moeten er wel belangrijke voorwaarden en spelregels worden gesteld. Hier onder een drietal:

  1. inclusiviteit by design: voor een organisatie met winstoogmerk is het logisch om voor de grote vissen / het laaghangende fruit te gaan. Immers: met minimale inspanningen een maximaal rendement halen is voor iedere organisatie interessant. Maar niet voor een samenleving. Bij het maken van afspraken zou ook moeten worden vastgelegd dat ook de minder interessante, en in sommige gevallen ook verliesgevende, doelgroepen bediend zouden moeten worden.
  2. privacy by design: klinkt logisch, maar is niet altijd even logisch. Vandaar in deze lijst meegenomen.
  3. exit by design: wat gebeurt er wanneer een organisatie besluit een gebied te verlaten of -al dan niet gedwongen- haar deuren te sluiten? Op een moment dat een samenleving op je rekent, is het onverantwoord om opeens de deur achter je dicht te slaan. Dit is iets dat bij het opzetten al over moet worden nagedacht.

In het kader van deze discussie is het ook interessant om het artikel in De Correspondent ‘We hebben een groot probleem met Facebook. En dat gaat verder dan privacy’ te lezen.

Coolblue gaat pakketjes bezorgen met de fiets | AD.nl

Coolblue gaat pakketjes bezorgen met de fiets | AD.nl

Het moet de nachtmerrie van iedere ondernemer zijn: je besteedt kapitalen om de customer journey te optimaliseren, maar het laatste belangrijke stuk ligt (nagenoeg) geheel buiten jouw controle. En als iedereen nu tevreden was over die laatste stap: ok. Maar helaas is de customer journey bij een pakketbezorger niet geheel vlekkeloos.

Coolblue besloot een tijd geleden al om haar witgoed zelf te gaan bezorgen. Immers: alles voor een glimlach. Deze week maakten zij bekend ook in steden zelf pakketjes met de fiets te gaan bezorgen.

De techniek lijkt nog redelijk primitief lijkt: je geeft een tijdvak van 1 uur aan en krijgt 15 minuten vooraf een sms met de exacte bezorgtijd. Ook het gegeven dat het niet same day delivery betreft, maar je een dag vooraf moet bestellen maakt deze mededeling niet wereldschokkend.

Wat is er dan wél interessant aan dit bericht? Echt interessant is dat Coolblue de koeriers ziet als onderdeel van hun merkbeleving en laatste station van de customer journey. Zo belangrijk dat zij kiezen om de koeriers zelf in dienst te nemen en te behandelen als volwaardige leden van de Coolblue familie. Geen subcontractors, geen freelancers, maar echte werknemers.

Op het moment dat je de bezorgers als uitdragers van je merk ziet, kijk je ook een heel stuk anders tegen het prijsmodel aan. Dan hoeven de bezorgers niet alleen op prijs te concurreren met de concurrent. Dan mag eigen bezorging best een stuk duurder zijn. Omdat de bezorger degene is die het laatste stukje van de klantreis doet en het enige ‘live’ contact is van de webshop. Een bezorger als merkambassadeur mag dan ook prima wat meer kosten: omdat deze kosten niet puur uit het potje bezorging hoeft te komen.

En die techniek en same day delivery? Ach. Dit is een eerste stap. Wedden dat ze over een jaar of 2 same day delivery in een strakke app hebben waarin je de koerier real time kunt volgen? Want uiteindelijk: de technologie is nooit uniek. De totaal executie wel.

Rijk en gemeenten werken samen voor aanpak illegale vakantieverhuur | NU.nl

Rijk en gemeenten werken samen voor aanpak illegale vakantieverhuur | NU.nl

“Het Rijk, gemeenten en verhuurplatforms zoals Airbnb slaan de handen ineen om illegale vakantieverhuur van woningen te bestrijden.”

Een mooie stap: hoewel het heel goed is dat Amsterdam ervaring heeft opgedaan met de vraag ‘hoe je als overheid omgaat met een platform’, was het tijd om de strategie naar een nationaal niveau te trekken. Interessant om te zien dat Airbnb (weer) als eerste vooraan staat om met een dergelijke samenwerking te experimenteren. Uiteraard heeft het platform ook het meest te verliezen, maar ik ben er van overtuigd dat deze bijdrage aan een nationale oplossing waardevol zal zijn.

Het krediet van de massa – VPRO Podcast

Het krediet van de massa – VPRO Podcast

Via een tweet van Marco Derksen kwam ik terecht bij deze zeer interessante podcast aflevering van Tegenlicht waarin je in 30 minuten meer context krijgt over de ontwikkelingen van de ‘social credit’ systemen in China. Luistertip! Ook de andere Tegenlicht podcasts zijn overigens zeker de moeite van het beluisteren waard. Ik heb ze intussen aan mijn favorieten toegevoegd.

Workshop

CFP: Workshop (April 18 2018) Sharing Economy Platforms in Resilient Neighborhoods | The Mobile City

CFP: Workshop (April 18 2018) Sharing Economy Platforms in Resilient Neighborhoods | The Mobile City

Mooie workshop op 18 april in Amsterdam waar ik mede organisator van ben:

One of the promises of the emerging sharing or platform economy is that it could make neighborhoods more resilient: Platforms can provide new economic opportunities for citizens; contribute to social capital formation; empower citizens in democratic processes; and they could play a role in a more efficient management of resources and overall sustainability. At the same time critics have pointed out that platforms could also undermine some of these aspects: they could induce a precarization of labour, lead to social exclusion based on cultural capital, cause social fragmentation, or increase rather than decrease the use of resources.

In this workshop we want to further discuss / explore the relations between the rise of a platform economy in relation to the organization of resilient (social inclusive, sustainable) neighborhoods. What contexts, policies, design principles and governance models of digital platforms could contribute to more resilient neighborhoods? In particular, we would want to shift the debate from a focus on the major international platforms such as Airbnb and Uber, and explore the opportunities for locally organized platforms in relation to resilient neighborhoods.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

De zwakke plek van Thuisbezorgd | Het verschil tussen gig- en freelance economy | Hoe duurzaam is de deeleconomie?

Afgelopen week een presentatie gegeven op het ‘VNG Realisatie congres 2018’ over platformen en lokale overheden. Interessant is om op de website onder het kopje ‘presentaties’ de slides van veel presentaties door te scannen om te ontdekken wat er allemaal speelt in gemeenteland. VNG deed overigens ook zelf een verkenning van de vraag hoe gemeenten zich verhouden tot platformen. Ik werkte hier ook aan mee. Met o.a. deze mindmap als resultaat.

Afgelopen week waren er weer mooie stukken in overvloed om iets van te vinden. Ik verzamelde de 5 meest interessante en voorzag ze van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

p.s. heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Delen wordt gewaardeerd. Fijne week!

Oproer tegen Thuisbezorgd.nl kraait op vele plekken | Het Financieele Dagblad

Het is al een tijdje onrustig in thuisbezorgd land. De restaurateurs voelen zich klemgezet door Thuisbezorgd.nl en roepen om -én komen met- alternatieven.

Hoewel een paar weken geleden met eten.com een landelijke tegenhanger werd aangekondigd zijn er intussen ook best wat lokale alternatieven in Enschede, Zwolle, Almere, Goes, Hellevoetsluis en Emmen.

In dit artikel, dat een mooi overzicht biedt van de alternatieven op de markt, is de oprichter van eten.com sceptisch over het succes van de lokale alternatieven op de lange termijn. Zij zouden niet op kunnen tegen de marketing power van Thuisbezorgd.

Lokale afzetmarkt
Ik ken de cijfers niet, maar ik vermoed dat de thuisbezorgd markt grotendeels afhankelijk is van lokale klanten: mensen die in de bezorg radius van een restaurant wonen. Je moet niet vergeten dat Thuisbezorgd ‘slechts’ een sales platform is: de bezorging wordt in de meeste gevallen door de restaurants zelf gedaan. Op het moment dat alle lokale restauranthouders zich verenigen, een korte tijd flink investeren in marketing en na een overgangsperiode van een maand of 6 collectief hun samenwerking met Thuisbezorgd opzeggen, dan kan Thuisbezorgd adverteren wat het wil, maar zonder aanbod op de site ben je nergens.

Aangezien een platform als Thuisbezorgd groeit per postcode(gebied) zou een decentrale aanpak op korte termijn mogelijk juist de grootste kans van slagen hebben: op het moment dat het aanbod lokaal goed is, dan is het pas interessant voor een klant om over te stappen.

Schaalvoordeel
Hoewel het op korte termijn activeren van restaurateurs en het doen van lokale reclame heel effectief kan werken, verwacht de klant uiteindelijk een gelijkwaardige en het liefst nog betere klantervaring. Niemand gaat bestellen via een brakke app. En dat is het gevaar van een versplinterd landschap: dat je straks 100 lokale alternatieven hebt met….. 100 brakke apps. De taximarkt laat ons zien dat de klant gaan voor prijs en convenience. Dat is dus ook wat je de klant moet bieden. Want je kunt wel met zijn allen het contract bij Thuisbezorgd opzeggen, maar op het moment dat je je klant geen goed alternatief biedt (verplichte winkelnering), dan zal er vroeg of laat een ondernemer komen die een betere oplossing bedenkt en… hup…. alle klanten lopen weer bij je weg.

Hier ligt dus zeker de toegevoegde waarde van een landelijk platform als eten.com. Een meta platform dat wordt gerund als een tech bedrijf en dat, mogelijk met hulp van Horeca Nederland, een stevige ICT- en marketing basis neerlegt. De lokale groepen kunnen vervolgens gebruik maken van de materialen die de meta organisatie hen aanlevert. Een soort van best of both worlds: de voordelen van lokaal (snel, betrokken) en nationaal (kwaliteit en continuïteit) gecombineerd. Wat dat betreft is het al mooi dat eten.com een coöperatie is: dit zal ook voor de lange termijn de belangen van de leden borgen.

Prototyping on-demand shuttle bus services in Singapore

Geweldig initiatief van de overheid in Singapore: Beeline. “Beeline is an open, cloud-based smart mobility platform developed to provide data-driven shuttle bus services for commuters. Through Beeline, commuters are empowered to “crowd- start” and activate more direct, private express bus routes that cater to their travel needs, especially during peak periods.”

The 4 Things You Need to Thrive in the Gig Economy

The 4 Things You Need to Thrive in the Gig Economy

Via de dagelijkse (!) nieuwsbrief van Erwin Blom van Fast Moving Targets kwam dit artikel voorbij. Harvard Business Review interviewde 65 gig workers en Erwin haalde deze 5 elementen die belangrijk zijn voor het goed functioneren in de gig economy er uit:

Place. Wie geen bedrijfsomgeving meer heeft om naar toe te gaan, doet er goed aan op zoek te gaan naar een lokatie waar hij / zij zonder afleiding en druk kan werken
Routines.
Purpose.
People.

Ik denk, en ik deelde deze gedachte twee weken geleden voor het eerst, dat het belangrijk is om niet alle soorten flexibele arbeid op één hoop te gooien. Dit stuk gaat over, en ze benoemen het zelf ook, de freelance economy. Gemiddeld wat langer durende opdrachten, uitgevoerd door professionals met een track record die op hun eigen manier een stukje unieke waarde toevoegden en die redelik autonoom handelen. Dit staat, in mijn beleving, haaks op wat we nu scharen onder de ‘gig economy’ of ‘kluseconomie’. Hier gaat het om korte, opgeknipte werkzaamheden, welke alleen economisch rendabel zijn omdat platformen de transactiekosten verlagen. De ‘worker’ biedt weinig unieke toegevoegde waarde, heeft buiten het platform veelal geen klanten en bouwt een afhankelijkheidspositie tegenover het platform op, omdat hij/zij makkelijk inwisselbaar is. Voor jou tien anderen.

Dit stuk van HBR gaat dus over de freelance economie. Niet over de gig economy. Ik zal dit stuk afsluiten met dezelfde zin als dat ik 2 weken geleden deed: “Zolang we deze twee ‘uitersten’ op één hoop blijven gooien, wordt het lastig om de juiste duiding in de discussie aan te brengen.”

Gissen naar hoe duurzaam Airbnb is – Trouw – Blendle

Gissen naar hoe duurzaam Airbnb is – Trouw – Blendle

Hoe duurzaam is die hele deeleconomie nu eigenlijk? Een vraag die terecht regelmatig terugkeert. Alleen bij peer2peer autodelen is dit bewezen. Deze week publiceerde Airbnb een onderzoek naar de duurzaamheid van het platform. De conclusie: “Airbnb reizigers in Nederland besparen CO2 uitstoot van 60.000 auto’s”. Daar kun je mee thuiskomen.

In dit artikel in Trouw (link via Blendle) vind je een interessante discussie over de (on)mogelijkheden die zo’n onderzoek als deze met zich meebrengt. Ik deel dit niet om het onderzoek te veroordelen, maar juist om te laten zien hoe moeilijk het is om hier, met de beste bedoelingen, iets zinnigs over te zeggen.

Ride-sharing apps are driving NYC cabbies into financial ruin | New York Post

Ride-sharing apps are driving NYC cabbies into financial ruin | New York Post

In dit stuk en in het stuk ‘Why are New York taxi drivers killing themselves‘ lees je hoe een taxi markt en het leven van taxi chauffeurs in de VS kapot worden gemaakt. De cijfers zijn niet mals. Een paar ‘hoogtepunten’:

  • De prijs van een taxi vergunning in NYC was in 2014 nog ruim 1 miljoen dollar. Nu nog maar 200.000.
  • NYC heeft een maximum gesteld aan het aantal taxi’s: 13.600. Het aantal ‘ride hailing’ auto’s die via apps passagiers ophalen staat nu op 63.000. In 2015 waren dit er nog 20.000.
  • In veel staten is er een minimum prijs voor taxi ritjes. Deze gelden niet voor ‘ride hailing’ services.

Ik moest bij het lezen van deze twee stukken denken aan de premiere avond (ik schreef er later deze blog over) van de docu ‘Taxibotsing’ van Frans Bromet in Pakhuis de Zwijger. Een docu over de opkomst van UberPop in Amsterdam. Ook hier zaten enkele taxi chauffeurs, die ook een rol in de docu speelden, in de zaal. Hoewel de taxi chauffeurs zeker geen heilige boontjes zijn en écht de nodige steken hebben laten vallen in het verleden en heden, is hetgeen nu gebeurt niet puur op deze groep mensen af te schuiven. Als je de bovenstaande 3 punten lees, dat moet het ook duidelijk zijn dat de (lokale) overheden ook de nodige steken hebben laten vallen en hun verantwoordelijkheid moeten pakken. En verantwoordelijkheid moet nemen voor het gevoerde beleid.

Onderzoek

Interessante voorbeelden uit een paper van Nathan Schneider over initiatieven die de data terug in de handen van de gebruiker legt.

In de media

De deeleconomie blijkt vooral weggelegd voor hogeropgeleide Nederlanders | TROUW

De deeleconomie blijkt vooral weggelegd voor hogeropgeleide Nederlanders  | TROUW

Voor Trouw werd ik gevraagd commentaar te geven op een onderzoek over wie actief zijn in de deeleconomie.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

De beperkte creativiteit van de kluseconomie | Airbnb verbreed aanbod | Case: decentraal social media alternatief Mastodon

Na een week vakantie vandaag weer volle bak aan de slag met mijn onderzoeken in de platformeconomie. Hoofd weer ‘leeg’ en volle kracht vooruit. En alvast twee expedities naar Brussel en Estland in april voorbereiden. Voorlopig mijn laatste twee reizen voordat onze derde zich eind mei zal melden.

In deze editie weer 5 stukken voorzien van mijn duiding en commentaar. Let ook goed op de vermelding van Mastodon: een Twitter alternatief die de voordelen van een centraal platform brengt zonder de nadelen van… een centraal platform. Nog heel pril, geen idee of ze het gaan redden, maar zeker interessant om van te leren.

Fijne week!

p.s. heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Delen wordt gewaardeerd. Fijne week!

The 50 Best Gig Economy Apps to Land Your Next Gig – Wonolo

The 50 Best Gig Economy Apps to Land Your Next Gig – Wonolo

Deze post wilde ik oorspronkelijk beginnen met de tekst “hier een lijst met 50 platformen om te laten zien dat de kluseconomie verder gaat dan alleen alleen taxi ritjes, eten bezorgen, schoonmaken en klusjes.” Maar toen ik de lijst doornam om mijn statement kracht bij te zetten kwam ik eigenlijk nauwelijks verder dan de eerder genoemde werkzaamheden. Want eigenlijk zegt het woord kluseconomie het al: klusjes.

Ik omschreef dit eerder al een keer als “in hapklare brokjes geknipte (en vaak repeterende) werkzaamheden. Kleine afgebakende klusjes. Dit brengt een extra afhankelijkheid met zich mee, omdat je als individu dit soort werk nooit zonder platform zou kunnen doen: de opbrengsten van 1 ‘gig’ kunnen nooit op tegen de acquisitie- en organisatiekosten. Dat kan alleen door een platform die a) processen automatiseert middels software (apps) en algoritmes en b) de klusjes met een grote schaal faciliteert, waardoor kosten kunnen worden verdeeld over een heel groot aantal klusjes.”

De markt waar een platform zich op stort moeten natuurlijk ook wel businesswise interessant zijn:

  • het betreft een regelmatig terugkerende activiteit;
  • het betreft een markt waar consumenten nu al geld aan uitgeven met een marktpotentieel van enkele tientallen miljarden;
  • het betreft een gefragmenteerde markt zonder dat er één partij een monopoliepositie inneemt;
  • het betreft een markt waar de dienstverlening of product redelijk universeel is en daardoor relatief makkelijk (internationaal) schaalbaar.

En dan is het opeens niet zo heel gek dat in deze lijst van 50 voorbeelden weinig verrassende platformen te vinden zijn.

Wat mij wel aan het denken zette is dit fragment uit de inleiding:

“One study by Intuit predicts that by 2020, 40% of American workers will be independent contractors. The reason? The workforce is becoming mobile as the digital age empowers workers to complete a job from anywhere. Freelancers can choose jobs or projects from anywhere in the world, and employers have access to a wider pool of workers who are qualified for specific projects.”

Naast dat dit fragment een heel rooskleurig beeld schetst van de kansen en de onafhankelijkheid van de workforce, val ik ook wel een beetje over het fragment over independent contractors. Ik denk dat het niet heel slecht zal zijn om eens na te denken of we alle soorten ‘freelancer’ jobs op één hoop moeten gooien. Omdat een ZZP (ik ben meer fan van de term Zelfstandig Professional) contract voor een paar maanden waarbij een worker wordt ingehuurd om zijn of haar specifieke expertise een heel ander verhaal is dan de Deliveroo koerier die per bestelling wordt betaald en bij protest zo wordt ingeruild voor een ander. Zolang we deze twee ‘uitersten’ op één hoop blijven gooien, wordt het lastig om de juiste duiding in de discussie aan te brengen.

Airbnb is for everyone | Airbnb Citizen

Airbnb is for everyone | Airbnb Citizen

Dit bericht begint met de aanhef: ‘Dear Boutique Hotel and Bed and Breakfast Owners’. Het is duidelijk dat Airbnb zijn landschap aan het verbreden is. En het heeft de nieuwe markten ook zeker wat te bieden: een internationaal platform met miljoenen gebruikers.

Deze stap is niet meer dan logisch: uiteindelijk zal Airbnb een totaaloplossing worden voor iedere soort accommodatie die je je maar kunt wensen. Omdat ieder persoon afhankelijk van de context van de reis (zaken, privé, kinderen, kort, lang, etc.) op iedere reis weer andere behoeften heeft.

Deze stap maakt Airbnb ook kwetsbaar en minder uniek. In de ‘niche’ (voor zover je van een niche kunt spreken…) waar Airbnb is begonnen waren zij uniek, maar nu komen zij in het speelveld van een aantal machtige spelers als Booking.com. Spelers met (ook) diepe zakken. En op het moment dat Airbnb zich meer losweekt van zijn ‘roots’, komt er ook daar weer ruimte voor nieuwe spelers.

Ben ik tot slot benieuwd of Airbnb haar naam eeuwig aan zal houden, aangezien het ‘air bed’ misschien nog wel symbool staat voor de vrijheid, maar verder eigenlijk niets meer te maken heeft met de uiteindelijke activiteiten van het platform.

Facebook Needs To Understand The Difference Between Fault And Responsibility

Facebook Needs To Understand The Difference Between Fault And Responsibility

In de discussie rondom verantwoordelijkheden van platformen hebben we er sinds vorige week weer een mooie case bij: Facebook vs Cambridge Analytica. De kop van dit artikel slaat de spijker op zijn kop in deze case. Zal dit Facebook de kop kosten? Een platform blijft natuurlijk altijd kwetsbaar en als er een nieuw platform komt waarmee je via een Facebook koppeling zo je data en contactlijsten kunt overzetten, dan is die kans wel aanwezig. Alleen blijft dan wel de vraag hoe een platform te ontwerpen waar de (privacy) van de gebruiker wel centraal staat. Omdat voor het neerzetten van een succesvol social network nu eenmaal 1 centrale hub moet zijn waar iedereen bij zit.

Een tijd geleden stuitte ik op een decentraal en open source variant van Twitter: Mastodon. Een platform waar geen Venture Capital geld in zit met nog een beperkt aantal gebruikers, maar in de opzet zeker interessant om in de gaten te houden. Hoewel heteen centraal platform is, wordt er gewerkt in communities die verantwoordelijk zijn voor de governance, dit zou nepnieuws etc. kunnen tegengaan: “Mastodon comes with effective anti-abuse tools to help protect yourself from online abuse. With small, interconnected communities, it means that there are more moderators you can approach to help with a situation. This also means you can choose who sees your posts: friends, your community, or the entire fediverse.”

The “Sharing” Economy v. 2018

The “Sharing” Economy v. 2018

Interessante slide deck om eens doorheen te bladeren van platformeconoie onderzoeker Hugo Gruyader. Gewoon om een goed beeld te krijgen van wat er speelt. Voor mij sprong de onderstaande slide er uit met een overzicht in welke corporates in de automotive industry betrokken zijn bij platformen in de mobility sector. Het overzicht is verre van compleet, maar geeft wel aan dat het een druk speelveld is:

Uber Agrees on Southeast Asian Sale to Grab – Bloomberg

Uber Agrees on Southeast Asian Sale to Grab – Bloomberg

“Uber Technologies Inc. has reached an agreement to sell its Southeast Asian ride-hailing business to rival Grab”. Interessant dat deze move in veel media wordt gebracht als een verlies, terwijl het bedrijf bij een verkoop steeds een aanzienlijk belang in de ‘lokale’ marktleider verwerft.

Interessant is ook de rol van investeerder Softbank in deze deal: “SoftBank Group Corp., a major backer of Grab’s and Uber’s as well as China’s Didi Chuxing, has pushed consolidation to improve the profitability of a global ride-hailing business that bleeds billions of dollars a year.” Eerder schreef ik dit stuk over de rol van deze investeerder in de ‘ride hailing’ markt.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Didi streeft Uber voorbij | Chatgroepen gig platforms: vloek én zegen | Laatste interview platform coops in Frankrijk

Goedemorgen! Terwijl ik van een weekje vakantie geniet op Vlieland, draait de wereld natuurlijk gewoon door. Voor mijn vakantie was ik nog twee dagen in Bratislava om een presentatie over ‘Decentral ownership and governance of sharing economy platforms’ op de ShareTechsummit te geven. Mooie ervaring weer en goede gesprekken gehad.

Tussen de zandstormen door heb ik weer een aantal mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en mening. Fijne week!

Heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Delen wordt gewaardeerd. Fijne week!

Didi Chuxing took on Uber and won. Now it’s taking on the world | WIRED UK

Didi Chuxing took on Uber and won. Now it’s taking on the world | WIRED UK

Toen Didi in 2016 Uber ‘versloeg’ in thuisland China dachten veel mensen dat de strijdbijl daarmee begraven was en de ‘buit’ verdeeld. Niets is minder waar. In dit zeer lezenswaardige stuk krijgen we een kijkje achter de schermen van dit miljardenbedrijf. Een bedrijf dat in alle opzichten de absolute tegenpool lijkt te zijn van concurrent Uber. Waar Uber in de beginjaren stond voor een compromisloze mannelijke macho cultuur, wordt Didi sinds 2014 geleid door een vrouw die dit artikel afsluit met de volgende woorden: “I think the key is: be humble. And be open minded. And not to think you know everything.” Niet een zin die je ooit uit de mond van Travis zou hebben gehoord.

Naast een interessant inkijkje in de cultuur van het bedrijf (dat intussen meer waard is dan Uber), geeft dit artikel ook een mogelijk nog interessanter kijkje in de (groei)strategie en toekomstvisie van het bedrijf. En de schaalvoordelen die een data bedrijf als Didi voor de lokale markten kan bieden.

Foodora fires courier for refusing to quit workers’ chat group | afr.com

Foodora fires courier for refusing to quit workers’ chat group | afr.com

Veel workers in de kluseconomie zijn georganiseerd in officiële, maar vaker ook niet officiële, chatgroepen via o.a. Telegram. Hoewel algoritmes de planning en beoordeling van workers vervangt, hebben workers voor platformen altijd nog de nodige praktische vragen. Wanneer deze door de ‘crowd’ zelf worden opgelost, is dit in het voordeel van het platform. Crowdsourcing pur sang.

Maar op het moment dat de toon van de discussie kritisch wordt en de workers deze groepen gebruiken om zich te organiseren tégen het platform, dan is de situatie voor de platformen opeens een stuk minder relaxed. Dit is dan ook gelijk het kritische punt wanneer je kijkt naar de monopolie posities van platformen. Deze lijken sterk, maar aangezien de platformen ‘asset light’ opereren en zelf de middelen niet in bezit (of onder contract) hebben, is zo’n monopolie ook vrij kwetsbaar. De macht van een platform is groot wanneer vraag en aanbod gefragmenteerd zijn en elkaar niet weten te vinden, maar op het moment dat een van deze groepen zich weet te organiseren, dan is het model bijzonder kwetsbaar.

Dit stuk gaat over een casus waarbij een ‘rider’ van Foodora werd ontslagen nadat hij weigerde het beheer van een privé groep aan het bedrijf over te dragen.

“Mr Klooger set up the invite-only “Teamchat Foodora Melbourne” in 2016 via the encrypted messaging service Telegram to allow cyclists to exchange tips about the job and swap shifts.

But after Foodora removed base rates and set pay at $7 a delivery, cyclists started using the group to talk about pay and conditions and to find out what other similar jobs were paying.”

Deze casus is in meerdere opzichten interessant. Zeker vanwege de vraag in hoeverre een platform dit soort zaken van een freelancer mag verwachten en of het platform in dit geval niet gewoon werkgever is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ‘Mr Klooger’ in zijn strijd wordt vertegenwoordigd door een vakbond….

Airbnb and the Unintended Consequences of Disruption – The Atlantic

Airbnb and the Unintended Consequences of Disruption – The Atlantic

“Tech analysts are prone to predicting utopia or dystopia. They’re worse at imagining the side effects of a firm’s success.”

Interessante read over de ‘bijeffecten’ van nieuwe platformen. Bijeffecten waar we (ook de founders) bij de lancering in eerste instantie niet aan hebben gedacht. Zo heeft Airbnb geen negatief effect op de hotellerie, maar wel op huizenprijzen.

“Like just about every story these days about revolutionary tech platforms, Airbnb is a story both of democratized access to commerce and the unintended consequences of those democratizing efforts, even when they succeed on their own terms.”

Andrew Keen: ‘Mijn hoop is vooral gericht op Jeff Bezos’ | Sprout

Andrew Keen: ‘Mijn hoop is vooral gericht op Jeff Bezos’ | Sprout

“Ondernemende criticaster Andrew Keen waarschuwde als een van de eersten tegen de gevaren van internet.” Mijn Wavemakers co-auteurs interviewden in de VS Andrew Keen over zijn nieuwe boek, waarin hij pleit voor een Internet of People, in plaats van een Internet of Things.

Interessant is dat ook bij hem de mooie case van Estland (lees ook deze blog) onder de aandacht is gekomen. Ook Unilever komt in zijn verhaal voor. Weer een voorbeeld waarin Amerikanen kijken naar Europa wanneer het gaat om tech in combinatie met publieke waarden. Ook las ik afgelopen week een blog van SXSW waar tijdens dit tech festival met respect werd gesproken over de nieuwe privacy wetgeving GDPR/AVG die per eind mei van kracht wordt. Volgens mij hebben we hier een mooie USP voor Europa te pakken.

Interessant is dat hij Jef Bezos, de oprichter van Amazon en rijkste man op aarde, als rolmodel voor de toekomst ziet: “het intellectuele vermogen, hij kan vooruitdenken en heeft als rijkste mens aller tijden ook de financiën”. Hoewel zijn prestaties zeker bijzonder zijn, hoor ik ook steeds meer kritiek op het feit dat heel Amazon draait op het uitbuiten van de onderklasse. Niet iets wat je van een rolmodel zou mogen verwachten….

Tweet van de week


Doet mij denken aan ‘The Circle’. Niemand is een brave burger en een uitspraak als ‘brave burgers moeten niet bang zijn’ is natuurlijk idioot. Meer kan (en zal) ik er niet over zeggen.

Eigen publicaties

Providing local worker coops with a digital solution – YouTube

Tijdens mijn ‘Tour de France’ interviewde ik in Parijs de oprichter van CoopCycle. Net als Applicolis een meta platform waar lokale worker coops op in kunnen tappen om hun ‘local delivery’ te organiseren.

Hoewel de twee platformen voor een buitenstaander er misschien identiek uitzien, heb ik tijdens de gesprekken ontdekt dat er een wereld van verschil is. Hoewel CoopCycle en Applicolis beiden een platform coop zijn die lokale worker coops in de local delivery faciliteren, gedraagt Applicolis zich als een ‘normale’ startup. CoopCycle is meer een ‘movement’ en heeft een meer activistische toon. Binnenkort zal ik hier meer over schrijven.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Jubileum: 100ste nieuwsbrief over de platformeconomie! | Een ‘deep dive’ in het fenomeen ‘netwerk effect’ | Innovatie in mobiliteit | Platform coop accelerator gestart

Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de 100ste editie van deze wekelijkse nieuwsbrief. De profielpagina geeft hiermee intussen een mooi overzicht van de ontwikkelingen van de platformeconomie van de afgelopen 2 jaar met ruim 500 artikelen, allen vergezeld van mijn gedachten en duiding. Het archief begint nu ook voor mijzelf steeds vaker een naslagwerk te worden. Ik zal binnenkort maar eens een blogje schrijven over wat deze nieuwsbrief mij oplevert. Op nummer één zal komen te staan dat het maken van deze nieuwsbrief mij dwingt om veel te lezen en iedere week 5 stukken te vinden waar ik een mening over vorm die ik wil delen. Hoewel je misschien zou zeggen dat nummer één doel van een nieuwsbrief het opbouwen van een (personal) brand is wat moet leiden tot conversie (presentaties, advies, etc.), merk ik dat in mijn geval het maken van deze nieuwsbrief er voor zorgt dat ik een betere professional wordt. Het houdt mij scherp en bij de tijd. Ik zie ook dat de nieuwsbrieven door de tijd heen steeds langer zijn geworden, maar dit heeft geen effect op het openingspercentage (bijna 50%) en het uitschrijf percentage. De afgelopen 12 maanden hebben maar 4 mensen zich uitgeschreven. 3 Van hen hebben na het uitschrijven nog oude edities opgevraagd. Dat is best bizar weinig.

Afgelopen woensdag avond kwam ik weer terug van mijn ‘Tour de France’. In 5 dagen reisde ik ruim 3.000 kilometer om in gesprek te gaan met 3 platform coöperaties, 2 worker coops en wat losse experts. Hoewel het in een tijd als deze logisch klinkt om lekker laagdrempelig via Skype te gaan interviewen, heb ik weer eens gemerkt wat de toegevoegde waarde is van fysiek naar een plek afreizen. Je krijgt zoveel meer los wanneer je iemand in de ogen kijkt, in de werkomgeving rondloopt en een hapje gaat eten. Daarnaast heb ik ook veel spontane ontmoetingen gehad die mij een heel goed en interessant beeld hebben gegeven van de dynamiek van het speelveld.

Genoeg intro voor vandaag. Ook voor deze 100ste editie heb ik weer 5 artikelen uitgezocht en van mijn mening en duiding voorzien.

Heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Delen wordt gewaardeerd. Fijne week!

Daimler buys remaining 25% stake of car sharing startup car2Go from EuropCar for $85M | TechCrunch

Daimler buys remaining 25% stake of car sharing startup car2Go from EuropCar for $85M  |  TechCrunch

Bij innovatie worden bestaande organisaties nogal eens weggezet als dinosaurussen die niet kunnen meebewegen en gedoemd zijn om uit te sterven. Hoewel innovatie binnen een bestaande grote organisatie inderdaad moeilijk is en veelal mislukt (net als dat de meeste startups falen, maar dat mag dan weer van de buitenwereld), zie ik rondom platform economie wel heel veel activiteit in de mobility sector. Op zich niet vreemd: iedereen weet dat er tussen nu en zeg 20 jaar de zelfrijdende auto het straatbeeld zal bepalen en dat alle kaarten dan opnieuw zijn geschut. Iedereen in deze sector is nu bezig te ontdekken (en te borgen) waar zijn of haar plekje in dit nieuwe ecosysteem zal liggen. Naast bedreigingen (veel partijen van buiten de mobiliteitsbranche met hele diepe zakken azen op een plekje), biedt deze transitie ook veel kansen.

Een veel gebruikte strategie is het starten van nieuwe initiatieven óf het investeren in (en faciliteren van) startups. In dit artikel een kijkje in de keuken van de strategie van Daimler.

Interessante fragmenten:

  • “German automaker Daimler has been steadily investing in a stream of new transportation services as it positions itself for the next generation of car ownership and travel. Today, it consolidated its position in one of those business: it paid €70 million ($85 million) to buy the remaining 25 percent of car-sharing company car2Go that it did not already own, valuing car2Go at €280 million ($341 million).” Valt het jullie ook op dat de bedragen die met dit soort transacties omgaan op zijn zachtst gezegd in schril contrast staan met de bedragen die in de scale-up wereld omgaan?
  • “Some have speculated (numerous times) that Daimler might be planning to merge car2Go with DriveNow, a similar service from BMW. Consolidating Daimler’s ownership in car2Go might be a step towards doing that.” Ik verwacht dat de komende jaren nog meer van dit soort modellen zullen samengaan en bestaande spelers in een sector elkaar op (moeten) gaan zoeken om samen sterk te kunnen staan. Enerzijds de enige manier om een vuist te kunnen maken tegen de miljarden uit de VS en China, maar ook omdat de eindklant uiteindelijk vooral interesse zal hebben in een totaal oplossing: Mobility as a Service via één aanbieder.
The Network Effects Manual: 13 Different Network Effects (and counting)

The Network Effects Manual:  13 Different Network Effects (and counting)

Netwerkeffecten zijn volgens velen de basis van de potentie van de platformeconomie. Toch lees ik hier erg weinig over terug. Veelal worden netwerkeffecten over 1 kam geschoren: hoe meer mensen meedoen, hoe beter een dienst werkt. Ik geloof daar niet in. Hoe het netwerkeffect werkt en of je een globaal, nationaal, lokaal of hyperlokaal netwerk effect nodig hebt om een platform succesvol te maken hangt sterk af van het soort transactie dat op het platform plaatsvindt. Dat klinkt wat abstract, hierbij dus twee voorbeelden:

  • Facebook werkt omdat iedereen op Facebook zit. Ik ben destijds in de tijd van Hyves naar Facebook overgestapt omdat ik ook vrienden van buiten Nederland aan mijn social network wilde toevoegen. Hoe meer mensen op Facebook zitten, hoe groter de kans dat je bekenden tegenkomt. Je kunt wel naar een concurrent overstappen, maar als jij de enige bent dan heb je daar weinig te zoeken. Facebook heeft dus een internationaal netwerkeffect;
  • SnappCar (peer2peer auto delen) heeft de ambitie om het grootste autodeel platform van Europa te worden. Dat gun ik ze van harte, maar als gebruiker zal ik nooit meer dan 5 tot 10 minuten fietsen voor een deelauto. (behalve als ik een hele speciale auto voor een speciale gelegenheid als een huwelijk zoek). SnappCar heeft daarom een lokaal of zelfs hyperlokaal netwerk effect nodig. Natuurlijk spelen er schaalvoordelen mee dat investeringen in technologie, merk, marketing en ontwikkeling over veel gebruikers kan worden verdeeld, maar de transactie zal altijd lokaal blijven.

Dit is ook de reden dat ik voor sommige platform modellen die een lokale en terugkerende transactie faciliteren twijfels heb of zij op lange termijn kunnen blijven bestaan. De kans dat mensen zelf een lokaal alternatief neerzetten en bij een vervolg transactie deze buiten het platform organiseren is immers aanwezig. Zeker nu de kosten voor technologie drastisch dalen, de autoverzekeraars ook de klant direct bedienen met een auto deel verzekering en reputatiesystemen ook door externe partijen worden opgepakt.

Het artikel ‘The 13 Network Effects & How They Actually Work’ gaat over de verschillende soorten netwerk effecten. Het is taaie kost, misschien zelfs wat saai, maar geeft een heel interessant overzicht van de verschillende soorten netwerkefecten die bestaan. Een ‘nice to read’ dus.

New pilot ‘accelerator’ launched for UK Platform Co-operatives | P2P Foundation

New pilot ‘accelerator’ launched for UK Platform Co-operatives | P2P Foundation

Het valt mij op dat in de platform coop sector, online platformen waarbij het eigenaarschap en de governance van een platform bij de gebruikers ligt, er veel aandacht is vanuit de coöperatie en vakbond hoek. Op zich is dat natuurlijk ook prima te verklaren: platform coops bieden coöperaties innovatie en toegang tot nieuwe markten en een kans om hun horizon te verbreden. Daarnaast is het voor hun ook interessant om te leren hoe platform coops digital governance inzetten. Voor vakbonden zijn platform coöperaties een kans om zichzelf opnieuw uit te vinden en in te stappen in een stroming waarbij gebruikers van platformen zich verenigen en samen een vuist maken. Typisch iets dat de kern is van een vakbond. Dus: aanhaken of de boot missen.

Interessant is dat de Co-operatives UK nu een eigen accelerator heeft opgezet om platform coops een boost te geven. Enerzijds natuurlijk hartstikke aardig, anderzijds ook hartstikke slim om zo dicht bij het vuur te leren over de strategie en motivatie van platform coops. Daarnaast is het ook slimme PR.

UnFound will give these early-stage platforms the opportunity to access the UK’s first structured programme of support.

Successful applicants will benefit from a team of six mentors and a series of masterclasses to support and develop the business planning and co-operative governance of their platform. Support is being made available through The Hive, a business support programme for co-operatives from Co-operatives UK and The Co-operative Bank. The accelerator culminates with live crowdfunding session, where the teams will pitch for financial support from 400 delegates at Co-operatives UK’s Co-op Congress event in London on 23rd June.”

Hoe lokale platformen de macht van Thuisbezorgd en Uber kunnen breken – Wisdom of the crowd

Hoe lokale platformen de macht van Thuisbezorgd en Uber kunnen breken – Wisdom of the crowd

Goed en fijn leesbaar stuk over welke elementen bepaalde sectoren waar platformen actief zijn sterk of zwak maken met de nodige aandacht voor de meer lokale alternatieven. De passage “Toch moeten ook de restauranthouders, taxicentrales en horecabazen niet denken dat ze er met het ontwikkelen van een app al zijn” in het stuk is ook precies wat ik vindt, alleen wordt er vervolgens in het stuk in mijn beleving vooral de nadruk gelegd op technologische innovaties (betaalsysteem, spraakassistent en kunstmatige intelligentie).

Mijn ervaring is dat het succes van een platform maar slechts deels in technologische innovatie ligt. De technologie van bijvoorbeeld Uber en Airbnb is indrukwekkend, maar niet uniek. Je maakt het verschil met je totaal propositie, strategie, marketing, etc. Dit is ook de reden dat ik erg benieuwd ben of ’traditionele’ organisaties in een sector de omslag kunnen maken van bijvoorbeeld een taxibedrijf naar een digital first tech bedrijf. Met de ervaring van de retailers, die het over het algemeen ook niet is gelukt om zich te transformeren naar een digital first organisatie, denk ik dat het lastig gaat worden.

In Frankrijk afgelopen week had ik interviews met de initiatiefnemers achter een aantal platform coöperaties die een heel andere strategie hanteren. Zij bouwen een meta platform voor een land. In dit meta platform zit de (ontwikkeling van de) software en worden collectieve afspraken gemaakt en inkopen gedaan (o.a. verzekering, lobby, etc.). Vervolgens heb je per stad een ‘worker cooperative’ waar -in dit geval- de fietskoeriers in zitten. Per stad 1 coop. Alle coops in het land zijn vervolgens weer eigenaar en bestuurder van de meta coop. Op die manier kunnen de worker coops zich richten op hetgeen waar zij goed in zijn en de meta coop (het meer digital first bedrijf) waar zij goed in zijn. Ik geloof hier wel in.

The Lean Marketplace book – How to build an online marketplace business

The Lean Marketplace book – How to build an online marketplace business

In Helsinki wordt door Sharetribe al een aantal jaar aan de ‘WordPress for Marketplace software’ gebouwd. Iedereen kan, zonder enige technische kennis, binnen een paar uur een eigen professioneel uitziende (deel)marktplaats online hebben staan. De software is open source, alleen voor de hosting wordt betaald. Ik interviewde en sprak de mannen achter deze startup al een aantal keer en schreef ook dit artikel (doorscrollen voor de video) over het bedrijf.

Tijdens de gesprekken met de oprichters werd al snel duidelijk wat hun probleem is. Hoewel het voor iedereen toegankelijk is om een marketplace online te zetten, is het nog altijd erg lastig om een succesvolle marketplace te runnen. Ik zeg altijd dat in de succesformule van een platform misschien maar 20% techniek zit. De overige 80% is strategie, marketing, etc. Dat is dan ook dé bottleneck van Sharetribe.

Om de gebruikers te helpen om een succesvolle marketplace op te zetten zijn zij een tijd geleden een eigen ‘academy‘ gestart. Deze week is ook hun boek uitgekomen:

“In this practical guidebook you’ll learn The Lean Marketplace method: everything you need to know about building a successful online marketplace business, from testing your idea to building your minimum viable platform to growing your marketplace.”

Ik heb hem nog niet g
elezen, maar ga hem zeker bestellen. Volgens mij sowieso een must read voor iedereen die een succesvolle marktplaats wil bouwen én voor iedereen die de dynamiek van dit soort marktplaatsen (ook vanuit een beleid en strategisch perspectief) wil leren begrijpen.

Eigen publicaties

Empowering local worker coops with a coop organised infrastructure – YouTube

Tijdens mijn ’tour de France’ vorige week interviewde ik in Toulouse de oprichter van Applicolis. Applicolis zou je kunnen omschrijven als een ‘Platform as a Service’ model, waarbij de organisatie een hele infrastructuur (ICT, datamanagement, overkoepelend merk, etc.) voor lokale ‘worker coops’ in de food delivery markt neerzet. Op die manier hoeven deze kleine lokale worker coöperatieven niet meer zelf in technologie en marketing te investeren om een alternatief tegen de Deliveroo’s en Foodora’s van deze wereld te bouwen, maar kunnen ze gebruik maken van Applicolis. Dit platform heeft de ambitie om ook zelf een coöperatie te worden, zodat ook de belangen van de gebruikers op lange termijn zijn geborgd. Check dit 15 minuten interview. Volgende week deel ik een video interview met een vergelijkbaar project CoopCycle waarmee ik in Parijs een interview had.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).