Goedemorgen! Deze laatste nieuwsbrief voor mijn vakantie schrijf ik in het (3 uur vertraagde) vliegtuig vanuit Londen na een heel interessant tweedaags congres over platform coöperaties. Check mijn bevindingen via mijn Twitter timeline. Op het moment dat je deze nieuwsbrief ontvangt zit ik (als het goed is) met vriendin en kinderen op de camping in Frankrijk. Dit jaar voor het eerst in 8 jaar zonder laptop. De wereld draait ook wel zonder mij door. Echt vakantie dus.

In deze laatste editie, de volgende editie valt op 27 augustus op je digitale deurmat, heb ik weer 5 mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn commentaar. Als kijkvoer heb ik nog twee nieuwe eigen video’s toegevoegd. Voor de thuisblijvers: houdt het Reformatorisch Dagblad van 10 augustus in de gaten, daar heb ik in een interview een heel verhaal mogen doen over de opkomst van de platformeconomie. Tot over 3 weken!

Wet DBA: Deliveroo wint rechtszaak van ZZP rider. – Charlotte’s Law & Fine Prints

Vorige week maandag was de langverwachte uitspraak in de rechtzaak waarbij Deliveroo koerier Sytze zijn werkgever (of beter gezegd: niet zijn werkgever) aanklaagde vanwege het gegeven dat hij zich gedwongen voelde om als ZZP’er voor het platform te moeten werken. Zijn eis: erken dat ik een werknemer ben en neem de koeriers weer in dienst.

Hoewel dit om een specifieke case gaat, werd de zaak door veel partijen, zowel platformen, politiek als vakbonden, gevolgd. Ik deed op de ochtend van de uitspraak via Twitter de voorspelling dat de rechter geen uitspraak zou doen die dag, aangezien de zaak toch ingewikkeld is en aangezien de rechter geen toegang heeft tot de data en algoritmes van het platform deze ook geen goede inzicht heeft op de exacte relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.

Mijn voorspelling kwam niet geheel uit De rechter bepaalde dat Deliveroo zich aan de wet houdt door deze fietskoerier als ZZP’er voor zich te laten werken. In dit artikel zet Charlotte (volgtip!) de feiten van de uitspraak en zaak heel helder en zonder agenda neer.

De vakbonden en politiek, en dan in het bijzonder de PvdA die een crowdfunding campagne heeft georganiseerd om de kosten van de rechtzaak voor Sytze te kunnen betalen, reageerden geschokt. Tweede Kamerlid Gijs van Dijk reageerde in het NRC als volgt: “Het was David tegen Goliath en helaas is de eerste slag voor Goliath.”. Maar de waarheid is dat het misschien wel andersom was, want FNV is met 1.700 medewerkers in deze zaak toch echt een slagje meer Goliath dan het relatief kleine Deliveroo.

Is de zaak daarmee nu af? Voor Sytze misschien wel. Maar deze uitspraak is zeker nog niet het einde van de discussie over de status van werknemers die via een platform werken. Hierop meldt het NRC het volgende:

“De rechter noemde nog wel de maatschappelijke discussie over de veranderende arbeidsverhouding in de zogenoemde ‘platformeconomie’. Als die „ongewenst worden geacht”, is het aan de politiek om de wet te veranderen.”

En daarmee is mijn voorspelling toch uitgekomen. De rechter heeft (in deze zaak) bepaald dat deze eigenlijk weinig kan zeggen over deze zaak en kijkend naar hoe de regels nu zijn eigenlijk alleen kan oordelen dat Deliveroo niets fout. En legt de bal terug bij de politiek om een meer fundamentele discussie te voeren.

Noot: intussen heeft Deliveroo in een open brief van de founder de nodige ideeën op tafel gelegd om de werkomstandigheden van de koeriers aanzienlijk te verbeteren. Uiteraard met behoud van de freelance relatie.

Uber’s e-bikes are cannibalizing rides from Uber’s cars

Deze week kwam een opmerkelijk bericht over Uber voorbij: “Uber is disrupting itself – and the company says it couldn’t be happier about it”. Breaking nieuws zou je zeggen, maar dat valt mee wanneer je de volgende passage leest:

“Six months after jumping into the bikesharing game, Uber has made a fascinating discovery: New riders taking a spin on its red Jump electric bikes in San Francisco are more likely to continue riding the bikes instead of hopping in one of its ubiquitous cars.”

Het word disruptive is gelijk weer tien punten in waarde gedaald ;-). Voor ons Nederlanders is dit nieuws niet meer dan logisch, zeker wanneer je weet hoe vol de wegen in San Francisco met stilstaande auto’s staan.

Daarnaast past dit nieuws ook goed in de toekomstplannen van het bedrijf: het wil dé ‘entry app’ worden voor alles wat met (on demand) mobiliteit te maken heeft.

Enerzijds is dat logisch, aangezien de positie van Uber met het huidige zwakke netwerkeffect behoorlijk zwak is. Zie ook deze video. Veel chauffeurs hebben meerdere apps tegelijkertijd openstaan en zijn niet merk trouw. Dat maakt Uber, hoewel ze natuurlijk een indrukwekkend merk en markt hebben opgebouwd kwetsbaar.

Anderzijds komt er ook vanuit steeds meer hoeken vragen of de groei van ‘ride hailing apps’ als Uber en Lyft maatschappelijk wel gewenst is.

Eerste stuk dat hierover verscheen is het bericht dat New York overweegt stappen te nemen om na een explosieve groei van het aantal taxi’s die via een app te bestellen zijn (en die dus buiten het vergunning systeem vallen) een halt toe te roepen.

“It is the second attempt by New York City — Uber’s largest United States market — to cap the company’s vehicles after a failed effort by Mr. de Blasio in 2015. Since then, the number of for-hire vehicles in the city has surged, rising to more than 100,000 vehicles, from about 63,000 in 2015, according to the city.

Mr. de Blasio, Mr. Johnson and other elected officials have raised concerns about the decimation of the once-thriving taxi industry and the increasing gridlock on city streets. “Er wordt dus niet alleen maar een maximaal aantal auto’s gedacht, maar ook aan andere manieren gekeken: “city officials could also set standards for how often a vehicle must be occupied by a passenger, to reduce the time spent driving around the city while empty.”

Tweede stuk gaat over de vraag van wie de Uber taxi nu concurrent is. Uber meldt zelf vaak dat het de ambitie heeft om de ‘private car’ van mensen te vervangen. De praktijk is helaas anders:

“Ride-hail services are more likely to be undermining mass transit than helping it, by providing a convenient option for travelers who otherwise might have taken the subway. And the companies’ heavily promoted pooled rides are not, in fact, cutting the number of miles that people travel in cars, but adding to them.

About 60% of ride-hail company users “in large, dense cities would have taken public transportation, walked, biked or not made the trip” if those services had not been available, writes transportation consultant Bruce Schaller in “The New Automobility: Lyft, Uber and the Future of American Cities.” The other 40% of users would have taken their own car or a taxi.”

Dit soort onderzoeken zal steden munitie geven om maatregelen te nemen tegen deze services die popular zijn bij haar inwoners. En zorgen er voor dat Uber ook echt verder moet gaan kijken dan alleen het vervoer van mensen in een auto.

Samenwerking Hi,hi Guide en Ctrip – Emerce

Waar ik in de editie van vorige week de investering van Booking.com in Didi onder de aandacht bracht, is er deze week weer een leuk bericht te delen over de samenwerking binnen de reisbranche. Wederom een Nederlands platform, maar dan van een heel ander formaat dan Google, gaat een samenwerking aan met een Chinese partij:

“Hi,hi Guide gaat samenwerken met Ctrip, de grootste online reisagent van China. De Nederlandse startup brengt via het platform van Ctrip Chinese reizigers in contact met lokale gidsen in tien grote Europese steden.”

Mooi om te zien dat ook Nederlandse platform startups het voor elkaar krijgen om buiten onze landsgrenzen een verschil te maken.

iemand.nl Zakelijk nu ook beschikbaar in de regio Gouda!

Wanneer we het hebben over platformen die individuele schoonmakers aan particulieren koppelen, dan spreken we eigenlijk alleen over Helpling. Onlangs kwam ik tijdens een bijeenkomst van ATR Regeldruk, ik zit in een begeleidingscommissie bij een onderzoek naar of platformen kunnen bijdragen voor het verlagen van de regeldruk, de mensen van het platform iemand.nl tegen. Iemand.nl is in 2016 opgericht en doet eigenlijk exact wat Helpling ook doet. En dat al in, naar eigen zegge, 40 steden in Nederland.

Er zijn twee dingen die dit platform in mijn ogen interessant maakt. Even los van het gegeven dat het goed is om in de discussie alle relevante partijen in de markt mee te nemen.

Ten eerste dat het platform twee varianten heeft. Een variant als Helpling waarbij individuele schoonmakers onder de wet Dienstverlening aan Huis aan particuliere klanten worden gekoppeld. De tweede variant onder de vlag van Iemand.nl is een zakelijke variant. Met deze variant kunnen bedrijven (ook eenpitters) individuele schoonmakers als ZZP’er inhuren. Tegen een (iets) hoger tarief. Iemand.nl is daarmee een van de weinige spelers die zowel de particuliere als de zakelijke markt bedient.

Tweede interessante bevinding is dat het platform onderdeel is van een grotere organisatie: “ADG dienstengroep is met haar elf groepsmaatschappijen actief in de sectoren Schoonmaak & Facility Management, Zorg & Welzijn en Personeelsdiensten. De bedrijven zijn: HEYDAY Facility Management, Asito, Gul, iemand.nl, Persoonality, Reparaad, Timing, TSN Zorg en Welzijn, Youbahn, Zorgwerk en Zorg Diensten Groep.” In een wereld die voornamelijk wordt gedomineerd door platformen die ‘van scratch’ als start-up worden gelanceerd is een initiatief die vanuit een bestaande organisatie wordt opgericht een mooie afwisseling.

Google, Facebook, Microsoft, and Twitter partner for ambitious new data project – The Verge

Today, Google, Facebook, Microsoft, and Twitter joined to announce a new standards initiative called the Data Transfer Project, designed as a new way to move data between platforms.

In de categorie: hoe kom je er op?

Vanaf nu voor iedereen een privézwembad – De Limburger

Om deze editie met een vakantiegevoel af te sluiten, hier een bericht (via Blende) over een nieuw platform in wording: Pooloha. Via dit platform kunnen eigenaren van privé zwembaden en exclusieve hotels die nog lege bedjes rondom hun zwembad over hebben hun ‘onbenutte capaciteit’ verhuren aan andere geïnteresseerden.

Is hier markt voor? Ik heb geen idee, maar echt serieus neem ik het idee niet. Momenteel doen de oprichters een crowdfunding campagne op Kickstarter om hun startkapitaal op te halen. Een discutabele (dat is de politiek correcte vertaling van ‘dom’) keuze. Kickstarter is wel het laatste platform dat geschikt is voor een dergelijk project. We gaan het meemaken…

Eigen publicaties

Up&Go: Facilitating local worker cleaning coops with a shared platform – YouTube

In Londen interviewde ik afgelopen vrijdag een van de initiatiefnemers van het platform Up&Go. Dit coöperatieve platform dat in New York actief is, biedt werknemers coöperaties die actief zijn in schoonmaak voor particulieren een digitale infrastructuur (een platform) om hun werk te organiseren. En ondersteunt hen in de marketing. De resultaten zijn erg positief. In deze video ga ik in op het verhaal achter Up&Go, de motivaties, de uitdagingen, de aannames vs de realiteit en meer. Up&Go is een van mijn favoriete platform coöperaties. Zeker de moeite van het bekijken waard.

Building a cooperative alternative to the commercial local food delivery platforms – YouTube

Een aantal weken geleden interviewde ik Antoine Struelens, mede-oprichter van het Brusselse Molenbike. Molenbike is een coöperatie (in wording) van fietskoeriers die zich aan wil sluiten bij het meta platform CoopCycle. Om zo met een coöperatieve infrastructuur een tegenwicht te kunnen bieden tegen de grote platformen als Deliveroo die daar nu de markt domineren.

In de media

27 juli – Audio Airbnb by CrowdExpedition | SoundCloud

Afgelopen week maakte Airbnb bekend dat zij een reclame campagne in Amsterdam starten om het sentiment rondom het merk een positieve boost te geven. BNR maakte een audio item voor het programma ‘Spitsuur’ of dit een juiste keuze was. Vanuit Londen deed ik een bijdrage.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Met de vakantie voor de deur (de uittocht in mijn buurt is over zijn hoogtepunt heen) een van de laatste nieuwsbrieven voor mijn vakantie. Want ook ik heb het goede voornemen opgepakt om 3 weken de focus (nagenoeg) te leggen op het offline leven.

Maar niet voordat ik deze week nog even naar Londen afreis voor een Europees congres over platform coöperaties en een academisch event ‘Unboxing the Sharing Economy‘. Volgende week maandag valt dan de laatste nieuwsbrief op de digitale deurmat voordat mijn vakantie dan écht is begonnen. Of beter gezegd: al is begonnen 😉

Deze week weer 5 stukken uitgezocht en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Digital Exile: How I Got Banned for Life from AirBnB

Steeds meer beoordeling en beslissing processen worden uitbesteedt aan de afnemers en algoritmes. Afnemers omdat zij de producten en dienstverlening achteraf beoordelen (en bij tweezijdige marktplaatsen beoordelen ook de aanbieders en afnemers) en vervolgens zorgen algoritmes er voor dat op basis van die data reputatie profielen worden gemaakt en dat andere processen automatisch in gang worden gezet. Op die manier kun je met relatief weinig mensen én kosten veel bereiken.

Dat is natuurlijk heel mooi, maar er zit wel een keerzijde aan dit verhaal. Bij het programmeren van een algoritme benoem je de variabelen die je mee wilt nemen in de berekening en bepaald je in welke situatie wat gebeurt. En dat is natuurlijk in veel gevallen veel en veel te beperkt. Op zich is daar nog niet al te veel mis mee, maar dan moet je wel de processen zo hebben ingericht dat op het moment dat iemand het idee heeft een variabele te zijn waar je vooraf niet of onvoldoende over hebt nagedacht je diegene verder kunt helpen. Daarnaast moeten de mensen op de werkvloer zich dan ook bewust zijn welke variabelen in het algoritme zijn meegenomen en dat het algoritme nooit perfect is. En daar gaat het wel eens mis.

In deze vermakelijke blog wordt een Airbnb klant van het platform gegooid, zonder dat er duidelijk was waarom. Wel duidelijk is de boodschap dat deze beslissing onomkeerbaar is en dat er over de beslissing niet kan worden gecorrespondeerd: “Airbnb reserves the right to make the final determination with respect to such matters, and this decision will not be reversed.”

Even los van de vraag wat we hier als samenleving van moeten vinden en of dit juridisch wel oké in elkaar zit, is het ook strategisch natuurlijk niet slim van, in dit geval, Airbnb. De vraag is dan ook met automatiseren: hoe ver ga je in het doorautomatiseren van je processen en op welke processen wil je nog wel grip (en verantwoordelijkheid over) hebben. Een vraag zonder eenvoudig antwoord, maar wel eentje die in mijn beleving wat vaker gesteld en vervolgens herhaald. mag worden.

Gabriel Weinberg’s answer to What is the revenue generation model for DuckDuckGo? – Quora

If You’re Not Paying For It, You Become The Product. Een veel gebruikt zinnetje wanneer mensen klagen over de macht van Facebook, Google en anderen. Ik ben van mening dat dit zinnetje iets te vaak wordt gebruikt om ongezonde (of in ieder geval discutabele) activiteiten van o.a. een onbegrensde datahonger goed te praten.

Maar als je ‘The Product’ bent, bewust of onbewust, betekent dit dat dan alles maar moet kunnen? Ik denk van niet. In dit verhaal verteld de oprichter van zoekmachine DuckDuckGo hoe hun verdienmodel in elkaar zit. Ja, zij verdienen geld aan advertenties, maar dan wel op een minimalistische manier. Hiermee zullen zij nooit een exponentieel groeiend miljardenbedrijf worden, maar misschien is dat dan ook maar goed zo. Misschien moeten we iets minder respect gaan krijgen voor ’the next unicorns’ en meer respect voor bedrijven die kiezen voor klant- in plaats van winstmaximalisatie.

Vandaag ook maar eens begonnen aan het boek van Douglas Rushkoff ‘Throwing Rocks At The Google Bus’. Dat gaat hier ook over. Leestip. En dat al na 12 bladzijden 😉

Crowdfunders willen verhandelbare aandelen en leningen, maar stuiten op AFM | Het Financieele Dagblad

Waar lening crowdfunding (ik pleit er voor om dat woord in crowd financing te veranderen) de afgelopen jaren een leuke groei heeft doorgemaakt, zien we dat de groei van aandelen crowdfunding een stuk minder snel gaat. Ik was zelf de eerste ondernemer in de wereld die een aandelen campagne succesvol afrondde in 2011 (en dat ging later aardig mis) en heb ook in veel aandelen campagnes geïnvesteerd.

In dit stuk uit het FD wordt een van de grootste uitdagingen (naast het proces van waardering van een propositie) van aandelen crowdfunding belicht. Want dan besteedt je je geld in een campagne, je krijgt een aandeel in een bedrijf. En dan? Dan is het wachten totdat het bedrijf een exit maakt, aandelen zelf terug wil kopen, een nieuwe investeerder aandelen over wilt nemen en natuurlijk wachten op dividend. Naar mijn eigen ervaring een redelijk hopeloos (ok: kansloos) proces. En wat als je in de tussentijd je aandelen wilt verkopen omdat je even geld nodig hebt, of je hebt het idee dat het bedrijf in een mooie piek zit en je wilt je winst kapitaliseren? Dan heb je pech gehad.

Daarom pleiten velen al een tijd voor het opzetten van een ‘secundaire markt’ waar aandelen ook tussentijds verhandeld kunnen worden. In Engeland (die lopen wel vaker ver voorop met crowdfunding tov de Nederlandse markt) kan dit al even, maar in Nederland zijn de drempels vanuit de AFM te hoog om een serieuze poging te wagen.

En zo moeilijk hoeft het niet te zijn volgens Lex van Teeffelen, lector Financiële en Economische Advisering aan de Hogeschool Utrecht (volgtip, hij is prettig kritisch!) hoeft het allemaal niet zo ingewikkeld te zijn: “Aan het Verenigd Koninkrijk zie je heel mooi dat restricties, zoals een grens van €1000 per belegging, ervoor zorgen dat er weinig te belazeren valt. Je kan het heel simpel houden, maar de AFM maakt het juist heel moeilijk. Dat is niet de bedoeling.”

Airbnb moet zijn verhuurvoorwaarden aanpassen aan EU-regels | NU.nl

“Airbnb moet zijn voorwaarden voor de verhuur van tijdelijke accommodaties in de EU in overeenstemming brengen met Europese consumentenwetgeving.”

En dat is eigenlijk niet meer dan logisch. “Zo moet een potentiële klant al bij de eerste klik tijdens zijn zoektocht op de website van Airbnb kunnen zien wat de totaalprijs is voor een aangeboden accommodatie, inclusief zaken als een eindschoonmaak. Ook moet het beleid voor annuleringen en compensatie in duidelijke taal worden vermeld.” Dit geldt al voor andere aanbieders, dus ik zie niet in waarom dit voor Airbnb niet van toepassing zou zijn.

Ook interessant: “De commissie wil tevens dat Airbnb duidelijk maakt wanneer de accommodatie door een privépersoon wordt aangeboden en wanneer door een professioneel bedrijf. In het laatste geval gelden andere regels voor de bescherming van de consument.” Ik denk dat het ook voor Airbnb van belang is om dit onderscheid te gaan maken. Dit omdat je van een bedrijfsmatige verhuurder een betere service, communicatie en meer mag verwachten. En je dit als (zeker zakelijke) reiziger over de streep kan halen om toch voor een Airbnb te gaan.

Dit hele proces beschrijf ik ook in een blog ‘Fuck de regels?’ die ik vorig jaar publiceerde op Marketingfacts.

Travel giant Booking invests $500M in Chinese ride-hailing firm Didi Chuxing – TechCrunch

“Didi Chuxing,  China’s largest ride-hailing company, has pulled in some strategic capital after Booking Holdings invested $500 million into its business.”

In een eerdere editie schreef ik: “Toen Didi in 2016 Uber ‘versloeg’ in thuisland China dachten veel mensen dat de strijdbijl daarmee begraven was en de ‘buit’ verdeeld. Niets is minder waar.”

Interessant aan deze deal is dat het eigenlijk helemaal niet om het geld gaat: geld heeft Didi nog genoeg op de plank liggen. Het gaat om een samenwerking en (potentieel) bereik van Booking voor Didi. “Besides Booking.com and Agoda, Booking also operates Kayak, Priceline.com, Rentacars.com and OpenTable, all of which makes it a powerful ally for Didi. That’s particularly important since the Chinese firm is in global expansion mode, having launched services in Mexico, Australia and Taiwan this year. Beyond those three, it acquired local ride-hailing company 99 in Brazil and announced plans to roll into Japan.”

Waar in Europa en in de VS dus vooral de kaarten op Uber werden gezet, zet ik mijn kaarten tocht echt op Didi. Lees ook dit stuk over de indrukwekkende opmars van dit bedrijf.

Luistertip

20VC: Lessons From 2x $Bn Exits in Trulia and lastminute.com

Podcast interview met een van de oprichters van NFX: een investeringsmaatschappij die alleen in digitale platformen investeert. Interessant is ook dat de oprichters zelf ook als ondernemer enkele indrukwekkende platformen (met indrukwekkende exits) hebben neergezet. In deze podcast verteld een van de founders over zijn ervaringen. Belangrijkste lessen: brand, marketing en focus. Niet technologie. Al denken veel mensen (van buitenaf) daar nog steeds helaas anders over: denken dat technologie leading is. Technologie is (bijna) nooit uniek. Maar dat heb je mij vast al vaker horen zeggen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week een toffe sessie gehad over de mogelijkheden van blockchain, cryptocurrencies en platformen. Ik merk dat dit soort discussies de afgelopen jaren steeds minder abstract zijn geworden. Maar in veel gevallen nog wel steeds toekomstmuziek.

Voor deze week weer 5 mooie stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en gedachten. Fijne week!

Buurtapp helpt lokale zelfstandige een handje | Het Financieele Dagblad

Lokale communities versterken en verbinden middels technologie. Op papier een waanzinnig kansrijk concept. Natuurlijk kennen we de Buurtpreventie Whatsapp groepen (8500 geregistreerde groepen), maar verder dan een berichten, marktplaats of preventie groep lijkt het, ondanks een aantal mooie platformen op de markt, voor nu niet te komen. Het lijkt alsof speciaal voor communities ontworpen apps het afleggen tegen de apps waar men al aan is gewend (Facebook en Whatsapp) te gebruiken en die men al dagelijks een tiental keer opent. Op zich zit daar iets in: uit onderzoek blijkt dat smartphone gebruikers gemiddeld 9 apps per dag en 30 apps per maand gebruiken. Zie daar maar eens tussen te komen. En ook al pochen veel apps met een hoge dekkingsgraad in buurten in Nederland, het is altijd de vraag wat het echte verhaal achter deze cijfers is. Want downloaden en een account aanmaken is 1, maar daarna is het de uitdaging om mensen terug te laten komen, blijkt uit het stuk ‘Gemiddelde app is in drie dagen al 80 procent gebruikers kwijt‘.

Maar als je voorbij de ‘beren’ kijkt, dan zou een platform voor lokale communities enorm veel waarde kunnen toevoegen. Niet alleen de buurtpreventie, communicatie, klusjes en tweedehands zaken, maar ook kennisoverdracht, (mantel)zorg, verschillende vormen van crowdfunding en meer. Daarnaast kunnen lokale retailers ook via het platform hun diensten en producten verkopen, samenwerken met bezorging en meer. En dat uiteindelijk met een eigen lokale (digitale) munt, wat er voor zorgt dat het geld lokaal wordt uitgegeven.

Als je over deze gedachte een commercieel sausje gooit, dan kom je uit bij het platform DigitalTown: “DigitalTown empowers residents, visitors, merchants and municipalities to work together to create thriving, sovereign local communities. DigitalTown CityShares empower local stakeholders to share in the transition to the peer-to-peer economy. We are equipping communities around the world with the digital tools to compete and win in the digital age and to co-create local abundance while achieving digital interoperability locally and globally.”. En dat met een eigen cryptocurrency.

Ik ben nog niet heel diep in deze case gedoken, maar dat staat wel op de planning. Al is het alleen al omdat een aantal mensen die ik hoog heb staan hun naam (o.a. als adviseur) aan dit platform verbinden. To be continued dus.

P.s. ook nog een mooie case om te vermelden, wat ook laat zien dat je niet eens een platform (ok, misschien om samenwerking te vereenvoudigen) is de Jan Evertsen Buurtcoöperatie in Amsterdam. “De Jan Evertsen BuurtCoöperatie (JEBC) wil invloed uitoefenen op de het winkelaanbod in de Jan Evertsenstraat. De pandeigenaar bepaalt aan welke ondernemer hij zijn pand verhuurt. In veel gevallen wordt daarbij niet – in de eerste plaats – gekeken of deze ondernemer iets toevoegt aan de diversiteit van het aanbod in de winkelstraat.” Natuurlijk valt er genoeg over dit soort concepten te discussiëren (hoe inclusief is zo’n buurt, hoe beheer je het grote plaatje als stad wanneer iedere buurt voor zichzelf kiest, etc.), maar het is sowieso een mooi voorbeeld van lokale betrokkenheid.

Another two share bike companies are quitting Australia citing over regulation as the reason they’ve failed.

In verschillende Australische steden hebben diverse ‘free floaring’ bike sharing projecten hun activiteiten gestaakt. Het verweer: de regulering. Hadden ze misschien iets eerder over moeten nadenken 😉 Dit filmpje laat ook gelijk zien dat je als stad goede afspraken moet maken wanneer zo’n initiatief bij jou in de stad komt: wat gebeurt er met de fietsen wanneer het initiatief besluit haar deuren te sluiten? En soort van exit by design scenario. Mogelijk zelfs ondergebracht in een apart fonds waar per ingebrachte fiets bedrag X wordt gereserveerd om weg te halen, omdat het ook zomaar kan zijn dat het initiatief failliet is en geen geld meer heeft om zijn eigen rommel op te ruimen. En dan ligt de rekening bij de samenleving.

Vermakelijk commentaar overigens ook van een expert die aangeeft dat het mislukken van de bike sharing programma’s te maken heeft met het gegeven dat Australiërs liever voor zichzelf kiezen dan voor de groep. Ik ben benieuwd of dit in andere landen anders is. Volgens mij win je alleen een markt voor je wanneer je gewoon een donders goede oplossing voor de gebruikers biedt. Alleen dan kun je op een goede schaal impact maken.

In Denmark, a historic collective agreement is turning the “bogus self-employed” into “workers with rights” – Equal Times

“In a world first, as of this August, hundreds of workers for a Danish online platform for cleaning in private homes will benefit from significant guarantees under a new collective agreement signed in April. There are around 450 workers for Hilfr.dk, a website that provides cleaning services for around 1,700 customers across Denmark.”

Wat gaat er dan gebeuren? “From 1 August onwards, in a one-year ‘trial’ agreement, any worker putting a profile on Hilfr’s platform will start off as a self-employed freelancer. But after 100 hours of work, the platform’s algorithm willautomatically change their freelance status to that of an employee.”

Na 100 uur (per jaar?) via het platform te hebben gewerkt wordt je dus automatisch een werknemer en ben je freelance-af. Wil je persé freelancer blijven, dan moet je daar een verzoek voor indienen.

Zover ik weet is dit een unieke case en het is heel interessant om te blijven volgen. Waar ik zelf het meest benieuwd naar ben is wat dit experiment met de kostprijs van de schoonmakers doet. Wordt de kostprijs niet te hoog, waardoor deze arbeid weer naar de zwarte markt wordt teruggedrongen? Ik ben benieuwd.

America’s most insidious union-buster? Its own government | Sandeep Vaheesan | US news | The Guardian

“What do ice skating coaches, organists, public defenders and property managers have in common? The government has sued them all for trying to organize”

Sinds enkele weken is mijn interesse in mededingingsvraagstukken gegroeid. Waarom? Hierom: “Workers classified as “employees” under federal law enjoy an antitrust exemption and can therefore bargain collectively through unions. But workers classified – or misclassified – as “independent contractors” cannot claim the same legal protection. Twenty million Americans, and growing, fall into that category.”

Freelancers mogen zich niet verenigen om te onderhandelen voor betere voorwaarden. Ook niet in Nederland. Met mijn interesse in platform coöperaties, het idee dat freelancers zich verenigen in een coöperatie (maar in veel gevallen nog wel steeds gewoon freelancer blijven) en zelf een eigen platform starten, is dit dan ook een heel reëel vraagstuk. De komende maanden zal ik hier vast nog het e.e.a. over posten. Heb je zelf ideeën of voorbeelden? Stuur ze gerust door per mail.

Turo, the Airbnb of Cars, Expands With ‘Extras’ | Fortune

De uitdaging in het maken van beleid rondom platformen, is dat jij (maar ook het platform) nooit weet in welke richting het businessmodel zich in de toekomst zal gaan ontwikkelen. En wat voor consequenties dit heeft voor allerlei zaken. Zo werd deze week bekend dat Turo, een van de grootste peer2peer autoverhuur platformen ter wereld, naast het peer2peer autoverhuren nu ook ‘Extras’ gaat aanbieden. Dat is nogal een brede categorie. In dit bericht wordt dat omschreven als “what they might need on a trip from camping gear and bike racks to child seats and prepaid fueling”.

Hoewel Turo deze extra’s nog wel wat duidelijker in verschillende categorieën zal moeten gaan communiceren, is dit wel een interessante move: dit is flexibiliteit dat je van een traditionele auto verhuurder niet kunt verwachten en dus een extra USP voor peer2peer auto’s. Dit kan overigens ook weer een extra uitdaging in de discussie rondom platformen opleveren: nu is bij peer2peer autodelen een deel verhuur van de auto en een deel ook de arbeid voor de communicatie en handling. Omdat we vinden dat het stuk verhuur auto zwaarder weegt, valt peer2peer autodelen in de categorie deeleconomie (spullen) en niet kluseconomie (diensten). Maar wat als er nu heel veel ‘diensten’ extra’s worden bedacht? Dan kan het zomaar zijn dat peer2peer autodelen van deeleconomie naar kluseconomie verschuift. En categorie waar nu Uber al in zit. Blijkbaar vinden we de waarde van de dienstverlening van de chauffeur meer waard dan de kosten (o.a. verzekering en brandstof) en afschrijving van de auto.

Het uitbreiden of verschuiven van het businessmodel is overigens iets dat ik meer zie gebeuren bij platformen. Zo werd deze week bekend dat de Amerikaanse ‘Airbnb voor foto en video apparatuur’ ShareGrid ook een verkoop marktplaats voor haar gebruikers is gestart. Hartstikke slimme zet: de (naar eigen zegge) 50.000 gebruikers hebben al vertrouwen in het platform, hebben profielen opgebouwd en hebben vaak tijdelijk gear nodig. En op het moment dat ze iets vaker willen gebruiken, dan wordt het aantrekkelijk om het via het platform tweedehands te kopen. Volgende stap wordt natuurlijk het aanbieden van nieuwe apparatuur in samenwerking met de grote fabrikanten. Want die hebben ook wel interesse in het samenwerken met een platform waar 50.000 mensen in hun doelgroep bij zijn aangesloten.

Dichter bij huis werkt de Nederlandse versie van ShareGird Gearbooker.com sinds enige tijd samen met Transcontinenta, de Nederlandse importeur van een aantal bekende merken. Wat Gearbooker daar over zegt: “Voor corporates en merken biedt het Gearbooker platform een uitstekende kans om hun nieuwe productlanceringen rechtstreeks aan de gebruiker aan te bieden, een soort van ‘try before you buy’ concept. Bovendien neemt Gearbooker de hele huurlogistiek en veiligheidschecks uit handen van het merk. En voor onze platformgebruikers is het natuurlijk geweldig dat ze laagdrempelig de nieuwste spullen kunnen uitproberen.”. Je huurt dus (nagenoeg) nieuwe gear via het platform direct bij de importeur. Op het moment dat je besluit tot koop over te gaan, krijg je je huurbedrag door de importeur teruggestort. Slim.

Eigen publicaties

5 key things to look for before launching a platform cooperative marketplace – Shareable

Op het internationale platform Shareable publiceerde ik afgelopen week een (intussen veel gelezen) blog waarin ik inga op 5 punten waarop je moet letten voordat je een marktplaats platform coöperatie (2-sided marketplace) wilt starten.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

De laatste weken zijn er weer veel nieuwe abonnees voor deze nieuwsbrief bijgekomen: welkom! Ook een flink aantal uit België, goed om te zien dat deze onderwerpen daar ook steeds meer op de agenda komen te staan.

Afgelopen week heb ik mij ondergedompeld in alles wat met coöperaties te maken heeft bij de ‘International Cooperative Alliance (ICA) European Research Conference‘. Weer veel interessante inzichten opgedaan. Ook heb ik veel inzichten opgedaan in een afspraak over mededingingswet en de platformeconomie. Ik ging het gesprek met meer vragen (en energie) dan dat ik er in ging, dus dat is altijd goed 😉

Deze week weer 5 stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Six-year boom pushes New York to mull Uber regulation | Daily Mail Online

“After years of untamed growth, app-based for-hire services have brought New York’s iconic yellow cabs to their knees and the city is mulling regulatory action for Uber.”

Het ziet er naar uit dat de enorme groei van ‘ride sharing’ taxi’s in New York zijn beste tijd heeft gehad. Waar er 13.500 taxi’s met vergunning rijden, zijn er intussen zo’n 80.000 ride share taxi’s (geen idee waar dat woord share voor staat) op de straat. Ik schreef hier (toen de teller nog op 63.000 stond) ook al over.

De klanten van deze services zijn blij: eindelijk fatsoenlijke en transparante service en een goede (lees: lage) prijs. Maar de wereld bestaat uit meer stakeholders dan alleen de klant. Want wat doet zo’n overvloed met een stad? Ik kan mij niet voorstellen dat dat positief is. En ook, zoals je in dit stuk kunt lezen, drukt het ook de inkomens van de chauffeurs.

Maar dan is de vraag: who to blame? Het is makkelijk om de vinger naar de app bedrijven te richten: o.a. Uber en Lyft. Natuurlijk zijn zij geen heilige boontjes, net als veel andere commerciële bedrijven (de markt doet haar werk), maar er is meer aan de hand. Want hoe heeft het kunnen gebeuren dat:

• een markt zo beschermd werd dat deze geen enkele incentive had om te innoveren en de klant voorop te stellen? Bij het uitgeven van een vergunning (zeker wanneer deze zo schaars zijn dat je er een miljoen voor moet betalen), moet het toch mogelijk zijn om hier ook bepaalde kwaliteitsdoelstellingen aan vast te hangen? Haal je de doelstelling niet? Dan raak je je vergunning kwijt;
• er wel een strenge ‘cap’ zat op het aantal vergunningen, maar het aantal TNC’s (Transportation Network Companies: taxi bedrijven waar je alleen een taxi via een app kunt bestellen) ongelimiteerd was?
• de lokale overheid dit zo ver heeft laten komen?

Daarnaast moet een stad als New York ook natuurlijk eens goed nadenken waarom het OV systeem zo brak is dat veel mensen liever in de dikke file in een Uber staan. En toch ook eens naar de Nederlanders moeten kijken om de (deel)fiets te introduceren. Er ligt immers asfalt genoeg 😉

De valse magie van algoritmes – NRC

Het valt mij nog steeds op dat, ook binnen de academische wereld, er nog bijzonder naïef wordt gesproken en gedacht over hoe neutraal technologie is. Zo bezocht ik twee weken geleden in Mannheim een aantal presentaties over onderzoeken naar online reputatie. Waar de aanname werd gemaakt dat reputatie/rating systemen eerlijke lineaire systemen zijn waar 1+1 altijd 2 is. Toen ik vroeg hoe ze zo zeker wisten dat dit zo was keken een aantal ogen mij vragend aan. Ik zeg niet dat de systemen niet eerlijk zijn ingesteld, maar als iemand die een keer door Uber werd geblokt na een kritische blog weet dat je daar niet blind vanuit moet gaan. Zeker niet als onderzoeker.

Wiskundige Cathy O’Neil is intussen een bekende naam in de Nederlandse media. In het NRC verscheen afgelopen week weer een lezenswaardig interview waar een aantal basis vragen rondom algoritmes worden behandeld. Het belangrijkste fragment betreft de vraag ‘wat kunnen we doen tegen de problemen die ontstaan door algoritmes?’. Haar antwoord:

„Om te beginnen moeten we proberen mensen op een gezonde en verstandige manier sceptisch te maken. Zodat mensen kritisch naar algoritmes kijken, vragen stellen en van bedrijven en overheden eisen dat ze kunnen aantonen dat de algoritmes die ze gebruiken eerlijk zijn.

„Maar niet iedereen heeft de opleiding, tijd en energie om die vragen te stellen. Daarom zouden er ook wetten moeten komen om de mensen te beschermen, door makers en gebruikers van algoritmes te verplichten om te controleren of hun systemen eerlijk zijn. Dit soort wetten zijn er nu nog niet.

Dus: bewustwording creëren en niet meer naïef zijn. En via regelgeving mensen beschermen, door bijvoorbeeld door een vertrouwde derde partij, noem het een accountant, algoritmes te laten controleren. Misschien moet er dan ook maar een bijsluiter aan worden bijgevoegd.

Survival of the Richest – Future Human – Medium

Douglas Rushkoff. Omschrijft zichzelf als “a writer, documentarian, and lecturer whose work focuses on human autonomy in a digital age” Schreef o.a. het boek “Throwing Rocks at the Google Bus: How Growth Became the Enemy of Prosperity” en was in 2014 te gast bij Tegenlicht.

Ik volg hem intussen al een tijdje, heb nog steeds te weinig van zijn werk gelezen en heb hem twee keer mee mogen maken op congressen in New York. De eerste keer was 2 dagen nadat Trump tot president van de VS was verkozen. Een inspirerende presentatie over de rol van de mens in de technologische revolutie stond op de planning. Uiteindelijk werd het een soort openbare rouwverwerking van de ramp die zich in de ogen van de bezoekers, veelal flink linkse activisten, had voltrokken. Een bijzonder intense gebeurtenis om, nog suf van mijn jetlag, mee te mogen maken.

In dit stuk omschrijft hij een bizarre ontmoeting waar hij door een aantal van de allerrijksten op aarde werd gevraagd hoe zij hun macht konden behouden op het moment dat er een totale chaos op aarde is uitgebroken. Zijn reactie: “I suggested that their best bet would be to treat those people really well, right now. They should be engaging with their security staffs as if they were members of their own family. And the more they can expand this ethos of inclusivity to the rest of their business practices, supply chain management, sustainability efforts, and wealth distribution, the less chance there will be of an “event” in the first place.”

Hij sluit af met de woorden: “We don’t have to use technology in such antisocial, atomizing ways. We can become the individual consumers and profiles that our devices and platforms want us to be, or we can remember that the truly evolved human doesn’t go it alone. Being human is not about individual survival or escape. It’s a team sport. Whatever future humans have, it will be together.”

Waarom dit bericht in een nieuwsbrief over platformen en digitale transitie? Daar ben ik zelf nog niet over uit. Maar misschien zet het jou aan het denken. En dan hoor ik weer graag wat daar uit komt 😉

Cooperative Commons Manifesto

Zeven jaar geleden startte ik mijn onderzoek in de platform economie met één vraag: “wat moet er gebeuren om voor de platformeconomie een duurzaam model te maken waardoor deze haar maximale capaciteit kan bereiken op een manier waarop alle stakeholders juist worden behandeld”.

Veel mensen lezen dit als een idealistische vraag. De wereld beter maken. Deels is dat zo. Maar grotendeels is het ook zo dat ik er van ben overtuigd dat op het moment dat het plaatje klopt, ook de maximale impact kan worden gerealiseerd.

In mijn onderzoek naar platform coöperaties stuitte ik op dit intussen offline gehaalde, maar door de Internet Archive weer boven water gebrachte, manifesto voor ‘cooperative commons’. Onderstaande passage beschrijft precies de gedachte achter mijn oorspronkelijke vraag:

“But it’s not only a question of fairness. It’s also a question of efficiency. A more widespread redistribution of profits makes the system more stable and sustainable. Moreover, redistributing also means allocating more resources to the middle social levels who have more purchasing power. In this way, the aggregate demand is maintained and, thus, the economic system as a whole. The present crisis is a clear indication of how the radical inequalities – those of the star system – don’t work.”

En heb ik nu zeven jaar later hét antwoord op mijn vraag gevonden? Nog niet, maar de puzzel begint wel ergens op te lijken 😉

Naast Facebook een Publicbook? –

Er komen de laatste tijd steeds meer oproepen voorbij om vanuit de overheid een alternatief voor Facebook te lanceren. Zo ook in dit stuk. Er wordt gezegd dat ‘Facebook een relatief eenvoudig product’ is en de ontwikkeling ‘misschien handig kan worden uitbesteed aan een technische universiteit’. Een paar gedachten:

• Technologie, en zeker die van platforms, is nooit uniek. Het neerzetten van een platform, in dit geval een kopie van Facebook, is een kwestie van skills en/of geld. Het ‘probleem’ is alleen dan ook niet het bouwen van waanzinnige technologie, maar het succesvol uitrollen van een succesvol platform middels strategie, marketing, timing, wat lobbywerk en meer;
• Het probleem dat ’the next Facebook’ heeft is dat toen Facebook begon het een aantal heel duidelijke ‘problemen’ oploste. Met mensen connecten, verbonden blijven, delen, communiceren en dat in een internationale setting tegen nul euro (directe) gebruikskosten. Facebook heeft dat opgelost. Dus de vraag is: wat voor extra waarde voegt een ‘next Facebook’ op dat mensen de comfortabele Facebook omgeving verlaten? Dan moet je echt wat te bieden hebben om de massa te bereiken en te overtuigen;
• Technisch is het dus allemaal wel mogelijk, zeker dankzij GDPR waarmee je alle data in één keer uit je account kunt trekken (en bij een andere dienst zou kunnen uploaden);
• Als je zoiets doet, dan moet het direct internationaal. Leuk zo’n platform voor één land (en dansende Hyves bananen), maar met 1 land ga je het niet redden;
• Misschien moeten we eens naar China kijken voor wat lessons learned 😉 En ja: daar gaat het wel erg ver, maar wie weet wat we daar kunnen leren.

Tweet van de week

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week was ik in Mannheim voor de ‘5th Workshop on the Sharing Economy‘. Een jaarlijks academisch congres waarin verschillende disciplines hun onderzoek naar onderwerpen binnen de deeleconomie presenteren. De vorige edities in Utrecht, Parijs, Southampton en Lund was ik ook van de partij. Het verbaast mij nog steeds dat er zo weinig niet-academici op dit soort events afkomen: er wordt super waardevolle informatie gedeeld. Ik presenteerde overigens een verkennend onderzoek naar platform coöperaties. Volgend jaar Juni is de 6e editie in Utrecht. Dus dan heb je echt geen goed excuus om er niet bij te zijn 😉

In de trein naar Nederland had ik weer wat tijd om 5 mooie stukken voor je uit te zoeken en te voorzien van mijn gedachten en duiding. Ook deel ik onderaan mijn slides van de presentatie die ik vorige week maandag gaf op de Permanent Beta dag. Waar ik een gedachte experiment deed op welke manieren platform macht kan worden gebroken. Alles kan stuk 😉

Mooie week!

Uber Claims to Have Changed. A London Judge Will Decide. – The New York Times

In dit stuk wordt ingegaan op de case van Londen waar de vergunning van Uber niet werd verlengd. “Regulators said Uber was not a “fit and proper” company, an important classification for businesses in Britain. They accused the ride-hailing service of having poor safety standards, of not conducting sufficient background checks on drivers and of using software to avoid government oversight.”

Een interessant stukje achtergrond, maar intussen weten we allemaal wat de uitspraak was: Uber krijgt weer een vergunning. Weliswaar een vergunning van 18 maanden in plaats van de gebruikelijke 5 jaar, maar toch.

Ik denk dat deze uitkomst onvermijdelijk was. De argumenten waarop de vergunning was ingetrokken waren maatschappelijk verklaarbaar, maar juridisch onhoudbaar. En nu? Bottom line zorgt dit uitspraken er voor dat er minder snel tot geen uitzonderingen gemaakt worden voor taxi platformen tov traditionele taxi’s. En dat platformen weten dat ze niet zomaar overal mee weg kunnen komen. En dat is dan weer een goede zaak.

Dat Uber zich hier intussen van bewust is, blijkt wel uit dit stuk. “If the shift doesn’t come from the industry, then the government will take over,” he added in an interview. “Regulators are going to play a part and it’s their right to play a part. These are important dialogues that are happening right now.”

Seattle Flirts with ‘Municipal Socialism’ – POLITICO Magazine

Steden zijn de nieuwe landen. Ik had het al even niet meer gehoord, maar zeker in de tijd van snelle veranderingen en urgente kwesties zijn het vaak steden die vaart kunnen maken. Op zich is dat natuurlijk ook niet zo verwonderlijk: zij staan met de poten in de klei, weten precies wat er gebeurt (alhoewel ze ook wat gevoeliger zijn voor een korte termijn politieke agenda op de details) en voelen, soms letterlijk, de urgentie wanneer er iets mis gaat.

Via Robert Went, econoom bij de WRR (check ook zijn nieuwsletter), kwam dit artikel over Seattle voorbij. Een stad die uitzonderlijk goed voor zijn burgers opkomt. Zeker in een tijd dat de nationale overheid wat, ik zal het voorzichtig zeggen, onvoorspelbaar is. Dit zeer lezenswaardige stuk neemt je mee in de strijd die de stad voerde om een lokaal minimum loon in te voeren (en hiermee een trend zette voor andere steden) en is nu “trying to build a whole safety net for workers—and triggering a war with its biggest companies.”

Mooi hoe een stad zo voor zijn mensen opkomt. En ook deels de rol van een vakbond overneemt. De vraag is natuurlijk: slaan ze hiermee een deuk in een pakje boter? Die vraag wordt ook in dit stuk gesteld: “All of which raises a more fundamental question: Can a city fight inequality? Even in a place as ideologically motivated as Seattle, experts say, urban-scale worker protections can only do so much to fix economic challenges that are almost always regional, national or global in nature. “The problems we face with poverty and inequality are much too broad for any one city to address,” argues Jacob Vigdor, a University of Washington economist who has criticized Seattle’s minimum-wage law. “Imagine there’s a tsunami coming, and you have an umbrella.”

Je kunt natuurlijk zeggen dat één stad niet alle problemen van een land op kan lossen, maar ze geven denk ik wel hoop en een voorbeeld en zijn natuurlijk ook een mooie proeftuin. Hoewel er ook een gevaar in zit dat de ‘onstuimigheid’ van de stad bedrijven afschrikt. Omdat juist duidelijkheid en stabiliteit in o.a. regulering voor een goed ondernemersklimaat zorgt. Je zou dan ook kunnen verwachten dat de stad ook een broedplaats is voor meer bottom-up initiatieven. Maar daar heb ik in dit stuk nog niets over kunnen lezen.

Infographic: The World’s 100 Most Valuable Brands in 2018

Via Twitter kwam deze mooie afbeelding voorbij. In deze afbeelding zie je de 100 meest waardevolle merken volgens de laatste Forbes ranking. De top 5 bestaat uit platformen. Hoewel Apple natuurlijk ook nog hardware maakt. En de anderen ook een klein beetje. Wat misschien nog indrukwekkender is (of misschien ook wel zorgelijk) is wanneer je naar de procentuele stijging kijkt van de waarde in één jaar tijd.

• Apple +8%
• Google +30%
• Microsoft +21%
• Facebook +29%
• Amazon +31%

Wie zei ook alweer dat de platformeconomie een hype is? 😉

Wat trouwens wel goed is, dat deze lijst uitgaat van beursgenoteerde bedrijven. Omdat de waarderingen van een aantal andere platformen zich nog moeten ‘bewijzen’ op de beurs. Als VC heb je natuurlijk belang bij een zo hoog mogelijke waardering op papier.

Is de Deliveroo-app de baas? – NRC

Afgelopen vrijdag was dan eindelijk de (politiek geladen) rechtzaak van een voormalig Deliveroo koerier tegen Deliveroo. Sytze stond bij Deliveroo op de payroll en werd gedwongen om dezelfde werkzaamheden als freelancer voor het platform voort te zetten. En dat wilde hij niet.

In dit stuk wordt voorzichtig duidelijk dat de aanname ‘maar dat is logisch’, in dit geval toch geen vanzelfsprekendheid is.

“De rechter vond het „superingewikkeld” om de werking van Deliveroo’s algoritmisch systeem te begrijpen, alsmede die van het reserveringssysteem waarmee bezorgers tijdslots kunnen reserveren, wat los staat van de mogelijkheid om ‘on demand’ in te loggen en te gaan werken. Als er tenminste op dat moment niet al genoeg bezorgers rondfietsen.

Deliveroo stelt dat het algoritmisch systeem, ‘Frank’ genaamd, slechts aanwijzingen geeft ten aanzien van de te leveren dienst, wat is toegestaan, en geen inhoudelijke werkinstructies. Het verplicht bezorgers niet om van Deliveroo’s spullen en kleding gebruik te maken, in tegenstelling tot wat in dagvaarding staat. Het staat bezorgers vrij om bestellingen te weigeren en om op gereserveerde tijdslots toch thuis te blijven, een vrijheid die Deliveroo in dienstverband niet biedt. Dat maakt dat de werkomstandigheden volgens Deliveroo wel degelijk veranderd zijn na de omschakeling naar een zzp-model.”

Wat het nog ingewikkelder maakt, is dat het restaurant OOK nog een keer ‘werkinstructies’ via de restaurant app kan geven. Daarnaast kan de rechter eigenlijk geen (goed onderbouwd) zinnig woord zeggen zonder ook inzicht te hebben gehad in de algoritmes en data van Deliveroo. En dat alles maakt deze zaak alleen maar meer ‘superingewikkeld’ en is het opeens een stuk minder ‘logisch’ dat Sytze gelijk krijgt.

In de tussentijd werd een zaak in Londen geschikt 50 koeriers het platform hadden aangeklaagd. En dat was dan weer de zoveelste schikking in de kluseconomie. Best jammer eigenlijk: misschien moeten we maar eens iets bedenken dat voor nieuwe vraagstukken de eerste 5 zaken niet geschikt mogen worden. Gewoon om wat juridische duidelijkheid te scheppen…

Als kers op de taart maakte ook de Belastingdienst bekend de maaltijdbezorgers op de korrel te gaan nemen. Volgens minister Snel moet de Belastingdienst haar tanden laten zien. En wat gaan ze doen? Praten met de platformen en hopen dat ze hun model aanpassen. Grrrr…..

Vanuit Sociale Zaken zet Koolmees “een commissie aan het werk die het arbeidsrecht – waarvan de oudste onderdelen dateren uit 1907 – beter moet laten passen bij de moderne tijd. Het is volgens de minister de bedoeling dat de platform- en digitale economie een plaats krijgen in het recht. De commissie moet in september van start gaan.” Het zou goed zijn als al die departementen gezamenlijk een plan du campagne op zouden stellen in plaats van ieder solo hun eigen ‘straatje’ te gaan vegen. Maar dat is ook maar slechts mijn mening 😉

De Datavakbond

Hoe breek je de macht van platformen? Door je als investeerders, medewerkers, vraag of aanbod te verenigen. Dit is een conclusie die in de onderstaande slides naar voren komt. Deze week ben ik lid geworden van de Datavakbond. Een initiatief dat gebruikers van Facebook probeert te verenigen om zo een waardige gesprekspartner aan tafel te worden bij het social media platform. Ook hebben zij ideeën over het bouwen van tools die collectief kunnen worden ingezet om de datamacht van platformen te beïnvloeden. Hoewel ik niet verwacht dat dit initiatief heel veel zoden aan de dijk zal zetten, vindt ik het wel een heel interessant (gedachte) experiment. Een experiment dat een voedingsbodem kan zijn voor

Tweet (van de week)

Al een tijd lang denk ik na hoe platformen kunnen bijdragen aan een meer inclusieve samenleving. Platformen verlagen drempels voor zowel demand als supply om eenvoudiger toegang te hebben tot spullen en dienstverlening of hun spullen of dienstverlening ten gelde te maken. Vaak heb je om te mogen werken via een platform geen diploma nodig, een VOG of ID is genoeg. De ratings doen de rest.

In het kader van deze gedachten is het onderzoek dat UU collega Andrea Herrmann presenteerde erg interessant: op ‘high skilled’ platforms heeft je vooropleiding geen effect op de hoogte van de vergoeding. Wel je ervaring die je via het platform op de desbetreffende discipline hebt opgedaan. Iets dat haaks staat op wat onderzoeken aantonen in de ‘offline’ werkwereld.

Minpunt is dat er ook in online werk een gat zit tussen wat vrouwen en mannen verdienen voor een zelfde ‘gig’. Wat dat betreft is de platformeconomie soms iets meer een spiegel van onze samenleving dan we zelf zouden willen zien…

Slides

How to fix the platform economy

Hierbij een link naar de slides van mijn presentatie op de Permanent Beta dag in Seats2Meet Utrecht. Ik gaf een (beta) presentatie waarin ik enerzijds inging op de twee extremen van de platformeconomie: waarom is de platformeconomie een vloek en waarom een zege. En daarnaast inging op hoe kwetsbaar platform macht is wanneer een bepaalde stakeholder groep zich verenigd en samen een vuist maakt.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Goedemorgen! Deze week staan voor mij drie presentaties op het programma, waar onder een afsluitende presentatie op het Permanent Béta festival. Mijn verhaal is nog aardig in beta, maar dat heeft dan ook weer zijn charme. Eind deze week reis ik af naar Mannheim voor de ‘5th International Workshop on the Sharing Economy’ waar ik een presentatie over mijn platform coöperatie onderzoek mag geven.

Ook deze week heb ik weer 5 stukken verzameld en voorzien van mijn (soms wat erg uitgebreide) duiding en gedachten. Mooie week!

FNV-bonden botsen over akkoord met zzp-platform | Het Financieele Dagblad

Hoewel FNV in veel cases in de kluseconomie een beschermende en aanvallende houding aanneemt, wordt het door dit artikel duidelijk dat dit een eenzijdig beeld is. En dat er wel degelijk wordt gekeken hoe platformen de doelstellingen van een vakbond kunnen versterken. Ik merkte dit ook een maand of twee geleden toen ik een vertegenwoordiger van een andere niet nader te noemen vakbond sprak over de kluseconomie. Hij begon een woest betoog, maar eindigde zijn verhaal dat hij ook wel snapte dat a) dit de toekomst is b) de problemen niet platform uniek zijn, maar een discussie die de vinger legt op de zere plek van een steeds flexibeler wordende arbeidsmarkt en een systeem dat daar niet is opgericht en c) dat er ook echt wel voordelen aan de platformeconomie kleven.

Dat ze bij FNV (horeca) ook niet blind hier voor zijn blijkt uit de volgende quote:
“De nieuwe voorzitter Dick Koerselman gaat voor één jaar in zee met het platform, om toegang te krijgen tot 2500 opdrachtgevers en diens freelancers, zegt hij in gesprek met het FD. Hij spreekt van een ‘experiment’ bedoeld om de zzp’ers te helpen aan opleidingen, een degelijk pensioen en verzekeringen. ‘In de horeca kunnen wij de flexschil en de zzp’er niet meer wegdenken. Dat is een vaststaand feit. Wel kunnen we met partijen als Temper beter jongeren bereiken, en werken aan goed opdrachtgeverschap en betere voorwaarden.”

FNV Horeca gaat dus voor een jaar een ‘experimentele samenwerking’ aan met Temper. Temper is een online platform waar opdrachtgevers in de horeca toegang hebben tot een pool aan horeca professionals. Een soort uitzendbureau als platform, dat zich op de eigen website zowel als platform, marktplaats als prikbord profileert. En daar zit ook het grootste discussiepunt: bij Temper werken de horeca professionals vanuit een freelance en niet vanuit een uitzend verband. Goed voor de prijs richting opdrachtgevers en op korte termijn ook voor de inkomsten van de professional, maar wel een constructie die zich in de rechtzaal nog moet bewijzen.

Tijd om de voors en tegens op een rijtje te zetten.

Deze samenwerking is een briljante zet van FNV Horeca

• Volgens mij is het samenwerken en experimenten doen de enige manier om dit soort ontwikkelingen tot een goed eind te brengen. Je zag dit ook in de samenwerking tussen de Gemeente Amsterdam en Airbnb. Door in een vroegtijdig stadium samen te gaan werken hebben beiden partijen een hoop geleerd en heeft de gemeente geleerd hoe om te gaan met dit soort platform ontwikkelingen die directe impact hebben op de lokale samenleving. Door samen te gaan werken (ook al ben je het niet op alle vlakken met elkaar eens) leer je wat zij doen, waarom zij de dingen doen die zij doen, waar ruimte zit en waar niet en door niet alleen met een politieke bril te kijken is er ook ruimte om naar de kansen te kijken;
• Temper staat open om meer voor haar supply te doen, maar dan wel op een manier waarop het huidige concept kan blijven bestaan. Hier ligt voor de FNV dus een kans om zich op een positieve manier te verbinden aan een in hun ogen ‘precaire’ groep werknemers en voorzieningen aan te bieden. En hiermee op een andere manier als een relevante gesprekspartner in te zetten, wat ook nodig is gezien het al jaren dalend aantal leden;
• Door toegang te krijgen tot de gebruikers (zowel demand als supply) krijgt FNV Horeca een goed beeld wat de plussen en minnen voor de markt zijn en waar zij van toegevoegde waarde kunnen zijn. Dat is van onschatbare waarde.

Deze samenwerking is het stomste dat FNV Horeca ooit heeft kunnen doen

• Als je samenwerkt in een domein waar een aantal collega afdelingen al rechtzaken hebben lopen (Deliveroo) en regelmatig zich kritisch in de media uitlaten, dan kleeft hier natuurlijk een risico aan. Een risico voor een interne strijd (de aanleiding voor dit artikel) en het risico dat de kritische kluseconomie collega’s zich ook met jouw zaak gaan bemoeien. En dat is wel het laatste dat je wilt;
• Als blijkt (uit bijv. een rechtzaak) dat de constructie van Temper echt niet mag, dan zul je een heel strak communicatieplan klaar hebben moeten liggen om uit te leggen waarom je meedeed, wat je er van geleerd hebt en hoe je de samenwerking achteraf gezien kunt goedpraten (wat prima kan, maar wel moet worden gedaan). Toch een afbreukrisico.

Deze samenwerking is een briljante zet van Temper

• Knuffel je vijand dood en haal wind uit de zeilen…. Zolang de samenwerking loopt zal FNV weinig heel negatiefs over het platform kunnen zeggen. Dit dwingt FNV tot een volwassen discussie (buiten het middelpunt van de media) en dat is natuurlijk heel positief voor Temper;
• Wanneer een partij met een grote naam zich zo afzet tegen jouw sector en vervolgens met jou gaat samenwerken, dan schept dit veel vertrouwen in je merk. Dus wordt het makkelijker om met andere stakeholders (ook overheid en investeerders) aan tafel te komen en dingen voor elkaar te krijgen. In de trend van ‘Als zelfs de FNV met je samen wil werken….’.

Deze samenwerking is het stomste dat Temper ooit heeft kunnen doen

• Zowel Deliveroo als UberEats werken met freelancers. Alleen is Deliveroo de partij die de shit over zich heen krijgt. Waarom? Enerzijds omdat zij de switch hebben gemaakt van 0-uren naar zzp constructie, maar ook omdat zij wel actief de aandacht en discussie opzoeken (wat ook door de switch lastig te ontwijken was). Oftewel: als je in het middelpunt van de belangstelling staat (en doet alsof je heel veel gebruikers hebt), dan ben je ook een hele makkelijke prooi voor mensen met een wat kortere termijn agenda in discussies;
• Het uitspreken van een samenwerking brengt ook verplichtingen en verwachtingen met zich mee. Dat is prima zolang het goed gaat, maar kan zich tegen je keren wanneer het mis gaat.

Al met al begrijp ik binnen de FNV de interne voors en tegens, maar denk dat het onder de streep een goede stap is van FNV om te leren of en wat de mogelijkheden zijn ipv alleen hakken in het zand zetten. En daarnaast ook een slimme zet van Temper.

How Tech Companies Conquered America’s Cities – The New York Times

Interessant stuk waarin de downside van tech in steden wordt belicht. En dan niet alleen de downside van de nieuwe diensten die de markt overspoelen, het aantal toeristen verhoogt en de straten vol met auto’s en fietsen plempen. Maar ook de downside wanneer een tech bedrijf fysiek, dus met een kantoor, een stad binnen komt.

Ik hoor de laatste maanden steeds meer zorgelijke verhalen uit San Francisco en hoorde deze week de podcast ‘Inside Amazon’s Big Showdown With Seattle‘ waarin duidelijk wordt wat de macht is van een organisatie wanneer een stad (te?) afhankelijk is geworden. Maar ook over de impact van een overspoelde stad met hoogopgeleide goedverdienenden. Een van de presentatoren vatte het mooi samen: de hoog opgeleide en goedbetaalde werknemers willen graag genieten van goede dienstverlening, alleen nu zijn de huizen te duur voor deze mensen die die dienstverlening kunnen leveren om daar nog te kunnen wonen.

Met de bizarre acties waarmee steden een nieuw hoofdkantoor als van Amazon willen binnenhalen zou het goed zijn om eens goed na te denken of je dat ook echt wel wil… (haakje: de steden die graag toeristen wilden hebben, zien ze nu liever vertrekken…)

1 miljard gebruikers voor Instagram, gaat concurrentie aan met YouTube – Emerce

Wat is de impact van een platform die jouw sector binnen komt en jouw business gaat organiseren? Veel mensen geven als antwoord: data. Data is immers het nieuwe goud. Wat je bijna nooit hoort en wat in mijn beleving ook cruciaal is, dat is klantcontact. Het verliezen van klantcontact is in veel gevallen (en dat verschilt per business) et grootste verlies van een sector.

Booking.com, Thuisbezorgd en Iens: drie mooie voorbeelden. De sector was maar wat blij toen deze in hun markt hun intrede deden. Waarom? Ze zorgende voor nieuwe business en betere bezetting van bestaande capaciteit en het zorgde er voor dat de ondernemers niet zelf hoefden te investeren in eigen online tools en kennis. Blij op korte termijn, afhankelijk op lange termijn. Want wat zij (keer op keer) blijkbaar niet aan zagen komen is dat zij op termijn een eenzijdige afhankelijkheid opbouwden en…. voor klantcontact en data geheel afhankelijk waren geworden van deze platformen. Een zoektocht naar een hotel start op… booking.com. En omdat de drempels om te boeken zo laag zijn (convenience: geen gedoe) en die op de website (indien aanwezig) van het hotel zo hoog, blijven klanten booking.com trouw.

En wat is de link met het artikel over Instagram die de video in gaat? Die link was ik ook zelf in mijn enthousiasme even kwijt 😉 Maar waar het hier om gaat is dat op het moment dát je als platform een trouwe user base hebt verzameld, je ruimte hebt om andere diensten binnen jouw sector te verkennen. En dat is wat Instagram nu heel erg slim doet. Wat dat betreft was de koop van Instagram destijds door Facebook een slimme keuze: de jongeren om mij heen trekken een heel vies gezicht wanneer je het woord Facebook uitspreekt. Die zitten allemaal o.a. op Instagram.

Kun je dan met een brede userbase zomaar alles doen en maken? Ik denk het niet. Als je naar platformen kijkt, dan zie je dat succesvolle platformen voornamelijk in een smalle ‘vertical’ zitten. Taxi, hotel, vliegticket, etc. Op het moment dat zij hier succesvol zijn en een vertrouwde userbase hebben opgebouwd kijken zij meestal verder, maar wel bijna altijd binnen hun eigen ‘vertical’ sector. Zo verschuift Uber van taxi naar mobiliteit, Helpling van schoonmaak naar ‘local home services’ en ga zo maar door. Zelden zie je dat een platform zijn sector succesvol verlaat. Wat dat betreft heeft die user base ook zijn beperkingen. Of beter gezegd: geen oneindige expansie opportuniteiten.

Uber drivers made more than $600 million in tips in one year – TechCrunch

Voor het ‘180 Days of Change’ programma waarmee Uber de relatie met zijn drivers wilde verbeteren is een jaar geleden de functionaliteit ‘fooi geven’ in de app toegevoegd. Over de fooi rekent het bedrijf ook geen commissie. Een jaar later is er al meer dan 600 miljoen dollar aan fooien via de app ontvangen. Dat klinkt als een hoop geld (en dat is het ook), maar echt interessant wordt het natuurlijk wanneer je weet of een gemiddelde fooi van een klant die de gehele transactie via een app doet (dus incl. payment) hoger of lager is dan van de gemiddelde ‘offline’ taxi klant. Platformen verlagen drempels en zo ook de drempel om een fooi te geven. De vraag is alleen of het onder de streep ook echt meer is en of er door bedrijven als Uber ook wordt geëxperimenteerd met verschillende manieren om een fooi vragen. Zo kun je zoals nu extra scherm laten opkomen met een aantal vaste opties, maar je zou bijvoorbeeld ook kunnen voorstellen om het bedrag naar een rond bedrag af te ronden. En dan weer testen wat het beste werkt voor de chauffeur. En dat is nu juist zo mooi aan technologie (zei de tech-realist) is dat je dit soort experimenten constant kunt uitvoeren.

‘Recode Decode, hosted by Kara Swisher’ van Recode op Apple Podcasts

Sinds ik in Houten woon fiets ik elke dan naar (en van) mijn werk: naar mijn kantoor aan de Europalaan of naar de Universiteit op de Uithof. Heerlijk. Tijdens het fietsen luister ik veel podcasts over verschillende onderwerpen. (tips zijn welkom!). Afgelopen week luisterde ik naar de Recode Decode podcast waar de nieuwe CEO van Uber aan het woord was. Leuk om weer even up2date te zijn over het wel en wee.

Zo testen zij momenteel in de VS een nieuw product waarbij mensen een Uber taxi delen. Dit bestaat al onder de naam ‘pool’, maar met deze (nog goedkopere) variant moeten diegenen die de taxi delen naar een gemeenschappelijk opstappunt komen. En zo zie je een soor
t van mix tussen taxi in een auto en een traditionele busdienst opkomen. Heel interessant om te volgen.

Ook experimenteren zij met een minder on demand oplossing waarbij je een seintje krijgt wanneer een ritje goedkoper is om te nemen. Ik verwacht in de toekomst nog wel meer varianten hierop, omdat het in veel gevallen natuurlijk voor de demand onzin is om iets last minute on demand te bestellen. En wanneer een taxi een combi kan maken van on de mand en ritjes die wel even kunnen wachten dan zal dat vermoed ik ook de bezettingsgraad ten goede komen.

Sowieso was het interessant om te horen wat voor een ander soort leider Dara, de nieuwe CEO, is en hoe er een cultuuromslag lijkt plaats te vinden. Ik zie de laatste maanden sowieso die omslag bij meerdere tech bedrijven plaatsvinden waar ze naar een steeds meet collaboratief leiderschap overstappen. Een heel interessante ontwikkeling….

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Deze week weer (relatief) rustig aan begonnen na mijn verlof. Komende weken focussen op het schrijven van een paper, maar ook staan weer een paar mooie sessies bij o.a. BCD Travel (13K werknemers!), de Belastingdienst en de Permanent Béta dag in Seats2Meet Utrecht (zie verder deze nieuwsbrief) op de planning.

Deze week weer 5 mooie stukken gevonden en voorzien van mijn duiding en gedachten. Met deze editie een aardige hoofdrol voor Deliveroo. Waar ik hardop nadenk of de keuzes die zij maken reuze slim of…. dom zijn. Niet om een oordeel te vellen, maar puur om gedachten op een rijtje te zetten.

Zie ook onderaan nog 2 mooie publicaties in het magazine van de Nederlandse Vereniging voor coöperaties en ManagementImpact.

Fijne week!

Deliveroo versoepelt regels en laat restaurants eigen bezorgers inzetten | NU.nl

Een opmerkelijke stap van Deliveroo: “Restaurants mogen vanaf volgende maand hun eigen bezorgers inzetten om maaltijden via Deliveroo te bezorgen.” Deliveroo profileert zich als een partij die ‘kwaliteitseten’ bezorgd. En was daarmee juist het platform (oke, samen met UberEats en Foodora) voor kwaliteitsrestaurants zonder eigen bezorging om hun businessmodel en klantenkring uit te breiden. Nu gaat het platform dus de breedte in.

Is deze stap super slim? Of super dom? Hier onder wat afwegingen (en de tijd zal ons leren wat het effect van deze keuze is).

Waarom dit de slimste keuze ooit is van Deliveroo:

1. Thuisbezorgd heeft in de eerste jaren de focus gelegd op de rol van een sales platform zonder eigen koeriers. Hiermee hebben zij de restaurants met eigen koeriers ‘opgevoed’ in hoe het is om met een platform samen te werken. Ook hebben zij uitgevonden hoe je samen kunt werken met individuele restaurants mbt branding op de brommers, etc. Van die inspanning kan Deliveroo nu dankbaar gebruik maken. Zeker als zij inzetten op betere voorwaarden voor de restaurant houders, die de laatste tijd flink klagen (let op: niemand weet hoe representatief die ontevreden groep is, een bericht van een branche organisatie is nooit neutraal) over Thuisbezorgd. (tenzij Thuisbezorgd een clausule mbt concurrerende platformen afdwingt aan het huidige klanten);
2. Dit is natuurlijk dé manier om de groei te kunnen versnellen (wat positief is op de korte termijn, op lange termijn moet altijd maar blijken hoe ‘positief’ deze groei is geweest voor de toekomst van het bedrijf);
3. Dit is de manier om UberEats en Foodora voor te blijven. Maar ook Thuisbezorgd, die intussen ook steeds meer inzet op eigen bezorgers;
4. Klanten willen een totaaloplossing, verenigd in één app. Op het moment dat je top of mind zit bij de consument en je hem of haar kunt bieden wat hij of zij op dat moment wil tegen de juiste kwaliteit en voorwaarden, dan heb je een mooie positie opgebouwd;
5. Dit kan een vliegwiel effect hebben: een breder aanbod kan leiden tot meer vraag en klanten van restaurants met eigen bezorgers kunnen ook zo nu en dan zin hebben in eten van restaurants zonder eigen bezorgers.

Waarom dit de domste keuze ooit is van Deliveroo:

1. Deliveroo richt zich in communicatie op de meer high-end restaurants. Vanuit de supply kant is dat logisch: low end heeft vaak al eigen bezorgers. Vanuit de demand kant is dat ook een duidelijke keuze. Die kwaliteit is onderdeel van de merkbelofte van Deliveroo. Maar wat wanneer de frietboer op de hoek nu ook via Deliveroo gaat leveren? Dat doet afbreuk aan de huidige positionering en onderscheidendheid in de markt. En maakt Deliveroo minder uniek. Tenzij ze een bepaalde ondergrens trekken en selectief zijn in welke restaurants ze op hun platform toelaten;
2. Thuisbezorgd.nl is een dominante speler in dit domein. En heeft de juiste relaties met de restauranthouders. Dat zeg ik op basis van alle Thuisbezorgd reclame op de duidelijk niet Thuisbezorgd brommertjes. Het is een risico om de strijd aan te gaan met de huidige dominante speler op de markt met een enorme naamsbekendheid en geschiedenis. Wat gaat de unieke toegevoegde waarde van Deliveroo worden?
3. Thuisbezorgd is een speler met een heel lokale focus. Bijna overal in het land kun je dan ook iets via het platform bestellen. Daar zit veel focus en geld in. Het is de vraag of Deliveroo, die nu actief is in 12 landen en 200 steden (niet zo veel steden per land dus), hier tegenop kan. En moet willen.

Conclusie? Tja. Deze stap heeft zijn voors en tegens, een aantal heb ik hier boven beschreven. Ik denk dat ze simpelweg geen andere keuze hebben. De markt zoals deze nu is met Thuisbezorgd, UberEats, Foodora en Deliveroo is te vol. Er zal dus een consolidatieslag plaatsvinden binnen nu en zeg 5 jaar. Deliveroo trapt met deze stap als eerste relatieve nieuwkomer als eerst op het gaspedaal. Misschien is dat er op of er onder. Ik denk dat er weinig anders te kiezen is.

FNV sleept maaltijdbezorger Deliveroo voor rechter om ontduiken cao  NU.nl

“FNV sleept Deliveroo voor de rechter. Volgens de vakbond heeft het van oorsprong Britse bedrijf schijnzelfstandigen in dienst en ontduikt de maaltijdbezorger daarmee de cao.”

Interessante timing: als ik mij niet vergis wordt eind deze maand ook meer bekend over de rechtzaak van Deliveroo bezorger Sytze tegen het platform. Deze campagne wordt gesteund (en is vermoed ik ook geïnitieerd) door PvdA. Waarom dan nu?

En om de discussie in de juiste context te plaatsen: het voor of tegen zijn op de manier waarop deze platformen met hun koeriers omgaan zegt weinig als je niet weet hoe de rest van de markt met hun koeriers omgaat. Alleen aanvallen omdat je een grote naam hebt is politiek slim, maar verder wat zinloos. Want hoe zit het met al die andere pizza/friet/chinees/shoarma/sushi-koeriers? Zijn zij netjes in dienst? Betalen zij belasting? Zijn zij verzekerd? Ik geloof er geen bal van. Los van wat je van de Deliveroo’s (die tegenwoordig vaak wel een verzekering verzorgen) van deze wereld vindt: misschien zijn zij op dit moment wel we ‘best of worst worlds’. En natuurlijk zijn zij niet perfect. Verre van. Maar zij zijn op papier wél een grote kans om een groep die ook voor de opkomst van platformen enorm precair was betere condities te geven. Dat is dan weer een voordeel van een centrale organisatie. Als de vakbonden dat nu eens leren, dan kan de toon van de discussie ook opeens een stuk constructiever (en indien juist ook goed gecommuniceerd ook politiek een stuk sexyer) worden.

Deliveroo zoekt alternatieven voor plastic verpakkingen

“Bezorgservice Deliveroo zet zich in om het gebruik van plastic verpakkingen voor bezorgmaaltijden te verminderen. Om te beginnen worden er 100.000 gratis milieuvriendelijke rietjes uitgedeeld aan Nederlandse restaurants.”

Doorbordurend op mijn uitspraak hier boven dat er ook echt wel voordelen zitten aan een centraal platform. Wat veel platformen namelijk doen is een eerst gefragmenteerde markt bedienden via een (centraal) platform. Door transactiekosten te verlagen kan deze markt ook nog eens (op papier) enorm groeien. Wat nu als die eerst gefragementeerde markt zich voornamelijk in het zwarte circuit bevond? Pizzabezorgers, schoonmaak, oppas… In deze markten kan een platform (even los van vraagstukken rondom afhankelijkheid) een behoorlijke stap voorwaarts zijn. Enerzijds voor basis processen (belasting, arbeidsvoorwaarden, etc.) en anderzijds voor extra zaken als bijvoorbeeld duurzaamheid. En als dan 1 platform bedenkt dat dit de nieuwe standaard is, dan kun je meters maken.

Nog een paar voordelen en mogelijkheden van centrale platformen in een voorheen gefragmenteerde markt:

1. Door drempels te verlagen groeit de markt;
2. Dit kan tot een inclusievere samenleving zorgen: lage toetredingsdrempels voor supply en review systemen die diploma’s vervangen;
3. Activiteiten die voorheen in de zwarte markt plaatsvonden kunnen naar de legale markt verschuiven (Helpling, Thuisbezorgd, CharlyCares, etc.);
4. Gefragmenteerde markt centraliseren, hierdoor betere controle en handhaving mogelijk;
5. Collectieve (inkoop en lobby) mogelijkheden;
6. Automatische koppeling belastingdienst (zoals Uber in Estland);
7. Collectieve afspraken borgen in algoritmes;
8. 24/7 kwaliteitscontrole middels technologie en algoritmes

Bottom line: platformen kunnen, indien goed vormgegeven, een positieve bijdrage leveren voor de samenleving.

Brent Toderian: ‘Ik ben niet tegen de auto, ik ben voor de stad’ – MO* Magazine – MO.be

Erg prettig leesbaar stuk met goede inzichten over de mobiliteit voor de toekomst. En dan geen halleluja verhaal over technologie en zelfrijdende auto’s:

“De zelfrijdende auto is de laatste poging van een industrie om het primaat van de auto veilig te stellen. Het is gebouwd op het valse, maar ook gevaarlijke idee dat we betere auto’s nodig hebben in plaats van betere steden.”

Maar gewoon goede strategische vragen over hoe we een samenleving willen vormgeven. En zo zouden meer discussies moeten worden gevoerd. Want technologie is… faciliterend en een middel om een doel te bereiken. En nooit uniek, vergeet dat nooit.

Onbelast bijverdienen: wat u moet weten | De Tijd

In België was het tot voor kort mogelijk om maximaal 5.000euro per jaar bij te verdienen met werkzaamheden tussen particulieren waarbij het platform de match maakte. Dit kon alleen via een door de overheid erkend platform (zie lijst). Van deze inkomsten werd er een voorbelasting van 10 procent ingehouden. Wel zo duidelijk. Alleen was natuurlijk de vraag of dit wel zo eerlijk was: als je bijvoorbeeld een schoonmaker via een platform inhuurde was dit fiscaal aantrekkelijker dan wanneer je dit via een briefje bij de supermarkt of via via deed. Even los van de vraag of je dan natuurlijk wel belasting betaalde… Wat dat betreft moeten ze gedacht hebben: beter iets dan niets. En ook dat is een keuze.

Maar nu komt deze regeling te vervangen en kan een grote groep Belgen (let op: niet iedereen mag meedoen) tot 6.000 euro per jaar bijverdienen voor:

1. Diensten van burger aan burger;
2. Verenigingswerk;
3. Deeleconomie via erkende platformen.

Ziet er uit als een goede stap, omdat de diensten van burger aan burger die niet via een platform worden verhandeld nu ook worden gelijk getrokken. Aan de andere kant wel jammer dat er nu geen voorbelasting via platformen wordt ingehouden, dat was juist zo’n mooi experiment in hoe overheid via een digitale link kunnen samenwerken met platformen (en deze samenwerking automatiseren).

In de media

Platformcoöperaties; een kans voor een coöperatie 2.0.pdf uploaded by @martijnarets (Martijn Arets)

In het magazine van de NCR, de Nederlandse Vereniging voor coöperaties, mocht ik een gastbijdrage leveren over hoe platformen een kans zijn voor coöperaties. En vice versa. Klik op de link om de PFD te downloaden.

Martijn Arets: ‘Toegang krijgen tot data van een platform is de uitdaging’ – Management Impact

Door ManagementImpact werd ik uitgebreid geïnterviewd over de opkomst van de platformeconomie. Dit ter ere van de release van de Nederlandse vertaling van het boek ‘De Airbnb Story’.

Eigen publicaties

An Uber-app of the people? Success criteria of platform cooperatives highlighted

Onlangs schreef ik voor Trivento een stuk over de succesfactoren van platform coöperaties. Deze week verscheen de Engelse vertaling van het stuk.

Events

Permanent Beta dag #12 | Meetup

Ik krijg regelmatig de vraag of ik ook wel eens op openbare plekken mijn verhaal deel. Ja! Zoals hier: op 25 juni op de 12e Permanent Beta dag bij Seats2Meet in Utrecht. Ik ga hier in de grote zaal een verhaal doen over…. platformen. Geen standaard verhaal, ik ga mijn gedachte delen over hoe de macht van platformen gebroken kan worden en de gebruikers meer zeggenschap over hun eigen rechten en data kunnen krijgen. Hoe het verhaal er exact uit komt te zien: nog geen idee. Dat is nog in beta 😉

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week mijn verlof onderbroken voor presentaties bij VJAA (Vereniging Jonge Arbeidsrecht Advocaten) en Jellinek. Mooie discussies over enerzijds de impact van platformen op arbeid én de advocatuur zelf en over kansen die platformen in de zorg bieden. Zowel extern als matchmakers als intern voor het delen van kennis en verbinden van medewerkers. Vandaag start de week met een gesprek over het mogelijk opzetten van een module platformeconomie bij een nieuwe business school.

In deze editie weer een aantal mooie stukken, voorzien van mijn gedachten en duiding. Mooie week!

Airbnb’s Brian Chesky on regulated cities like New York: No end in sight – Recode

In eerste instantie dacht Brian Chesky, een van de 3 oprichters van Airbnb, dat de problemen met lokale overheden binnen een jaar zouden zijn opgelost. Intussen geeft hij toe dat deze problemen nog lang niet zijn afgelopen.

Waarom is dit probleem zo ingewikkeld? Een paar gedachten:

• Airbnb (en andere vakantie verhuur platformen) hebben de uitdaging dat zij enerzijds toe moeten geven aan lokale overheden, maar ook tegelijkertijd hun schaalbaarheid in de gaten moeten houden. Op het moment dat per stad 3 medewerkers bezig zijn in contacten met de gemeenten, dan kan het model niet uit. Kort gezegd: ze moeten bepaalde toezeggingen aan lokale overheden standaardiseren, zodat ze niet voor iedere gemeente nieuwe dingen hoeven te ontwikkelen op het platform;
• Veel discussies rondom Airbnb zijn ook politiek bredere discussies. Natuurlijk zijn er problemen met vakantieverhuur in Amsterdam, mede ‘veroorzaakt’ door Airbnb. Maar de problemen van nu zijn niet alleen aan Airbnb toe te schrijven, maar aan een niet perfect (nee, ik ga niet de politiek in ;-)) toerismebeleid de laatste jaren. Kort gezegd: Airbnb krijgt van meer gedoe de schuld dan dat het zelf direct veroorzaakt;
• Veel activiteiten die via platformen plaatsvinden, zijn niet nieuw. Wat platformen doen is het verlagen drempels (transactiekosten), waardoor activiteiten die voorheen te klein en gefragmenteerd waren om er iets van te hoeven vinden opeens (in theorie) super schaalbaar zijn. Oftewel: van zaken die zich eerst in een grijs gebied bevonden waarvan we de luxe hadden om er niets van het hoeven vinden, moeten we nu opeens iets vinden. En dat kost tijd. Veel tijd. En misschien is dat maar ook goed zo.
• Nieuwe regels die door de groei van vakantieverhuur worden ingevoerd, moeten ook worden getoetst. Handhaving moet worden ingericht. En ga zo maar door. En dat kost (wederom): tijd.

Interessant fragment is wanneer Chesky antwoord geeft op de vraag: ‘waarom besteden jullie nog tijd en geld aan steden die niet renderen?’. Zijn antwoord: “If it was just a business decision it probably wouldn’t be worth it to stay there. But we’re not there just for business, there are 50,000 people that depend on it to make income,” Chesky explained.”

Klinkt mooi en nobel (net als het vermelden dat Airbnb al 500 miljoen toeristenbelasting geeft geint), maar daar zit natuurlijk (en dat neem ik hem niet kwalijk) een stuk eigenbelang in. Je kunt alleen de grootste in deze markt worden en blijven wanneer je voor alle denkbare bestemmingen aanbod hebt. Heb jij dat niet en een ander wel, dan is de kans groot dat je verliest. You win some, you lose some.

Apple limits Safari tracking, gives more control over personal data | CNBC

Wanneer je het hebt over impact van innovatie en disruptie wordt vaak gekeken naar de directe impact in de vorm van directe concurrentie, marktaandeel, winstmarge, etc. Wat meestal wordt vergeten is de indirecte impact van innovatie van anderen, ook al zitten zij in een compleet andere branche, op jouw sector en organisatie.

Drie voorbeelden:

1. Klantcontact: toen KLM na de aswolk in IJsland besloot om voor klantcontact volop in webcare te focussen (maar dan ook écht serieus). En met groot succes. Indirecte impact op bijna alle organisaties die iets met klanten doen (en dat zijn er best wat ;-)) is dat doordat de KLM klant gewend was om binnen een uur geholpen te worden via social (en dan ook echt geholpen en niet van het kastje naar de muur gestuurd), ging deze dat ook van alle andere bedrijven verwachten;
2. Bezorging: ik gebruik in mijn presentaties vaak het voorbeeld van PostNL versus Uber. Bij PostNL krijg je een mailtje met zeer minimale info over je bestelling: we komen morgen tussen xx en xx. Einde communicatie. En vaak komt het pakketje voor of na de aangegeven tijd. Intussen is de consument door o.a. Uber gewend om de chauffeur real-time te volgen, te zien wie het is, alerts te krijgen en direct contact te kunnen opnemen met de chauffeur. Als je dat gewend bent, is het opeens heel moeilijk te accepteren dat je weer voor niets 3 uur op de pakketbezorger hebt gewacht;

Voor veel organisaties zijn er veel goede redenen te bedenken om niet aan het vernieuwde ‘default’ verwachtingspatroon te (kunnen of willen) voldoen. Zo zijn vraagstukken bij veel organisaties veel complexer om binnen een uur via social media te beantwoorden. Of is de winstmarge simpelweg te klein: de klant wil er niet voor betalen. Maar toch zal de klant denken: regel het maar. En dat is best een uitdaging.

Voordeel van deze indirecte impact is dat het wel zo kan zijn dat één bedrijf het (goede) voorbeeld geeft en zo de rest van de markt indirect dwingt om hier in ieder geval over na te denken. En dat is precies wat er in dit artikel over Apple wordt omschreven: doordat Apple het verzamelen van data en volgen van gebruikers gaat inperken zetten zij een standaard voor de markt: “Apple is definitely ahead when it comes to using privacy as a competitive advantage.”.

Los daarvan maakt het door de keuze van Apple ook andere partijen lastiger om ‘goede’ profielen voor advertenties op te zetten, er mist vanaf nu een belangrijke databron.

Google will back away from the Pentagon contract for Project Maven after employee protests — Quartz at Work

Bij techbedrijven zien we dat het veelal de founders of in een enkel (zeldzaam) geval de aandeelhouders zijn die een sterke stem hebben voor de wijziging van de koers van het bedrijf of om genomen beslissingen te blokkeren. Veel aandacht gaat de laatste tijd, ook in mijn updates, naar de macht van de gebruikers (suppply en demand), maar in deze discussie wordt veelal één sterke stakeholdergroep vergeten: de medewerkers.

In dit stuk: “more than 4,000 Google employees signed a petition and a dozen resigned in protest over the company’s involvement in developing technology that could lead to deaths”. En nu heeft Google onder druk van zo’n 5 procent van haar werknemers besloten om het contract niet te verlengen.

In dit stuk ook: “It’s hard to imagine Boeing, General Electric, or any traditional defense contractor making a similar decision”.

De vraag is nu, waarom doet Google dit wel en anderen niet? Wat gedachten:

• Personeel in de techsector is schaars. Dus je wilt laten zien dat je hen serieus neemt. Daarnaast heb je ook te maken met je reputatie, je ‘employer brand’. Ook belangrijk voor toekomstig personeel. Die wil je niet besmetten;
• Het is niet zo dat Google nauwelijks winst maakt, het niet verlengen van de deal met defensie kan pijn doen, maar daar komen ze ook wel weer overheen;
• De tech sector heeft op dit moment al een aardig reputatie probleem met de backlash van de ‘move fast, break things’ mentaliteit. Ik kan mij voorstellen dat zij geen enkel risico nemen;
• Hoewel Google de slogan ‘don’t be evil’ niet meer gebruikt, staat het ontwikkelen van technologie dat levens kan kosten wel behoorlijk haakt op de oorspronkelijke belofte. Het protest van medewerkers kan dan ook best een wake-up call zijn geweest.

Bye, Spotify: can this new streaming service help listeners play fair? | Music | The Guardian

“Music subscription service Resonate gives artists both money and power over content with a stream-to-own model”

Mooi en uitgebreid artikel over Spotify ‘concurrent’ Resonate: een muziek platform waar de artiesten zelf eigenaar en bestuurder zijn. Is dit de toekomst? Ik denk niet voor de grote artiesten. Maar het bestaan van dit soort platformen zal de grote platformen wel, indien zij een beetje schaal kunnen realiseren, wel behoeden om zich te veel te misdragen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week mocht ik bij EditieNL iets zeggen over Homerr: een dienst waarbij buren een professioneel ophaalpunt kunnen worden voor pakketjes. Ook werd een stuk in een grote Japanse krant gepubliceerd waarvoor ik ook uitgebreid werd geïnterviewd. Alleen heb ik geen idee of ik er ook echt in sta vermeld 😉 Ook startte ik als lid van een begeleidingscommissie in een onderzoek naar regeldruk in de klus- en deeleconomie. Erg leuk om op deze manier mijn kennis & ervaring in te zetten voor nieuwe vraagstukken.

Maar het belangrijkste én leukste nieuws van deze week is natuurlijk de geboorte van onze dochter Anna Josephine Arets. Wat een wondertje weer… Daar vallen alle discussies over platformen, algoritmes en AI bij in het niet. Of ook weer niet: dit gaat ook over haar toekomst.

Enfin, ook deze week weer 5 stukken gevonden die het vermelden en duiden waard waren. Of er volgende week een editie verschijnt hangt even af van de komende nachten 🙂 Voor nu: mooie week!

Uber verzekert chauffeurs tegen zwangerschap, ook de mannen | AD.nl

De discussie over flex versus vast in Nederland is al even gaande. En zal de komende jaren echt nog niet worden opgelost. De discussie in de kluseconomie draait vooral om de vraag: zijn die platformwerkers nu werknemer (en het platform werkgever) of is het platform een marktplaats die Zelfstandig Professionals faciliteert? De vakbonden zijn overtuigd van het eerste scenario, de platformen van scenario twee.

De angst om tot werkgever te worden aangemerkt zorgde er tijden voor dat platformen zo min mogelijk voor hun workers deden. Immers: hoe meer je doet (naast het matchmaken en aansturen via een algoritme), hoe groter de kans dat de rechter de stempel werkgever op je activiteiten drukt.

Hoewel de discussie nog steeds actueel en relevant is, ziet het er naar uit dat de platformen niet gaan zitten wachten totdat beleidsmakers hun oordeel over de situatie hebben gegeven. Misschien gewaagd, maar ook logisch: je wilt koste wat kost voorkomen dat de mensen die voor jou rijden onverzekerd rondrijden. Dit vanuit:

• Business perspectief: het kan een te grote drempel zijn voor nieuwe workers om zich aan te melden bij je platform;
• Strategisch en branding: het is een kwestie van tijd tot een worker die via een platform aan het werk is een ernstig ongeluk krijgt of veroorzaakt. Als dat gebeurt dan heeft dit grote impact op je brand én breekt de politieke pleuris uit en wordt en gereageerd en gereguleerd vanuit emotie, en dat wil je voorkomen;

Daarnaast is het natuurlijk altijd beter om leidend in plaats van volgend in een discussie te zijn.

Begin mei maakte Deliveroo al bekend een collectieve verzekering voor haar koeriers te hebben afgesloten. Deze week maakte Uber bekend dit ook te hebben gedaan voor haar chauffeurs en fietskoeriers. Deliveroo heeft er voor gekozen om iedereen te verzekeren, bij Uber moet je een minimaal aantal uren per maand voor het platform hebben gewerkt. De verzekering van Uber is wel een stuk uitgebreider: er is zelfs een vorm van vaderschapsverlof opgenomen. Erg netjes en marketing technisch natuurlijk ook erg slim.

Wat je hier ziet gebeuren is dat platformen de wind uit de zeilen van de ’tegenstanders’ haalt. Hoewel zij in eerste instantie vast lauw zullen reageren (in de trend van: we zijn blij, maar het zijn uiteindelijk natuurlijk gewoon werknemers), zal het wel degelijk invloed hebben in discussies met andere stakeholders. Al kun je er natuurlijk wel iets van vinden dat door gebruik te maken van een freelance constructie veel van deze workers belastingvoordelen krijgen die eigenlijk voor een andere groep bedoeld was.

Wat ook het effect is dat door dit soort acties de ‘default voorwaarden’ die andere platformen moeten bieden om een interessant alternatief te kunnen zijn veranderen. En dat is een goede zaak.

Wat we overigens vaak vergeten in dit soort discussies is om te kijken wat de ’traditionele’ markt doet. Fiets- en vooral brommerkoeriers reden ook al rond voordat Deliveroo, Foodora en UberEats op de markt kwamen. Veelal in opdracht van de individuele (snack)restaurant houder. En de grote vraag is natuurlijk: zijn zij wel verzekerd? Ik geloof er niets van. Wat dat betreft zitten er we weer voordelen aan platformen die een gefragmenteerde markt centraliseren: dan heb je kans om in één keer goede voorwaarden voor (bijna) een hele branche af te spreken.

Al met al slim dat Uber op deze manier standpunten in een andere daglicht hebben geplaatst. Maar als ze echt goede wil willen tonen, dan zouden ze ook de belasting constructies overboord moeten zetten. Want het gegeven dat de BTW voor Uber ritjes via Londen loopt (en daardoor niet in rekening wordt gebracht) wekt ook niet positief in een discussie rondom vertrouwen en eerlijk ondernemen 😉

Aanvulling: ook de EC heeft Nederland op de vingers getikt om vaart te maken met het beleid rondom flexwerk, las ik vanavond op ZipConomy: “Concreet beveelt de Commissie Nederland aan om de prikkels om tijdelijke contracten af te sluiten of zzp’ers in te huren te verminderen, actief sociale zekerheden voor de zzp’ers te promoten en schijnzelfstandigheid aan te pakken.”

Albert Heijn overweegt bezorging warme maaltijden | NU.nl

“Topman Wouter Kolk van Albert Heijn denkt erover om samen met andere partijen warme kant-en-klaarmaaltijden te bezorgen. Hij noemt het een “logische vervolgstap” voor de supermarktketen.”

Albert Heijn is volop aan het innoveren. Dat mag ook wel, want de concurrentie, en dan vooral ook buiten de eigen bubbel, ligt op de loer. Ik was eerst wat sceptisch toen ik dit bericht voorbij zag komen, maar (zou het de leeftijd zijn?) stelde later mijn mening bij. Laat ik objectief eens de voors en tegens op een rijtje zetten:

Wat heeft Albert Heijn in huis dat dit een succes kan maken?

• Supermarkten zijn steeds meer bezig (N=1) om in te spelen op a) vers voedsel enb) verse kant en klaar maaltijden of pakketten waarmee je zonder extra ingrediënten een ‘verse’ maaltijd kunt bereiken;
• Supermarkten zijn al bezig met bezorging, maar dat gaat (wederom N=1) niet heel vloeiend, niet met warme maaltijden, veelal met grote busjes en zeker niet on demand (= nu bestellen, met een half uur in huis). Het fragment ‘met andere partijen’ zorgde er dan ook voor dat mijn scepsis verdween;
• Een kook community: Allerhande. Ik zie even niet wat ze daar mee kunnen, maar toch het vermelden waard.

Hoe zou zo’n product en samenwerking er dan uit zien:

• Als je het hebt over ‘andere partijen’, dan is de kans groot dat dit met een partij als Deliveroo, Foodora of UberEats is. Oftewel: partijen die eigen fietskoeriers hebben, ervaring hebben in het vervoeren van maaltijden en zowel al goed werkende technologie als eigen klanten hebben. Thuisbezorgd zou afvallen, omdat zij wel de logistieke ervaring en technologie hebben, maar zij hebben maar een beperkt aantal eigen koeriers. Tenzij Thuisafgehaald hier een kans ziet om met een dergelijke samenwerking een heel eigen bezorgers netwerk te lanceren, maar met de focus die nu buiten Nederland ligt lijkt mij dat onwaarschijnlijk. Foodora heeft misschien nog wel de beste papieren, omdat zij vanwege hun model niet ter discussie staan. Deliveroo en UberEats zullen de komende tijd nog wel onder een vergrootglas liggen, ik zou als Albert Heijn daar niet (ook branding wise) mee geassocieerd willen worden. Zeker niet nu zij zelf ook af en toe onder vuur liggen mbt omstandigheden werknemers in distributie centra. Op die aandacht zitten zij niet te wachten;
• Albert Heijn is natuurlijk erg goed in het ‘grovere’ logistiek, kan flinke inkoopkortingen bedingen en meer. En hebben nu dus ook een eigen (ik neem aan hoge kwaliteit) lijn aan verse kant-en-klaar maaltijden. Maar wie gaat die dingen opwarmen? Je zou zeggen: iedereen heeft thuis wel een magnetron. Maar dan moet je die maaltijden wel eerst in huis halen en blijkbaar hoopt Appie dat ze met een bezorg service dit stapje convenience toe kunnen voegen. Wie weet…
• Wat ook kan is dat zij een doelgroep aanboren die tot voorkort nog niet in beeld was, zoals bijvoorbeeld (alleenwonende) ouderen. Zie ook deze overname van Poeiz. Met opwarm maaltijden zit je in een ander prijssegment (moet nog blijken). De vraag is wel: wat is de unieke toegevoegde waarde van AH?
• En waar worden die maaltijden dan opgewarmd? Wat zou kunnen zijn is opwarmkeukens in randgebieden van steden. o.a. Deliveroo experimenteren al met ‘spookrestaurants’. Garageboxen of een zeecontainer waar alleen wordt gekookt voor bezorg bestellingen. Dit zou voor het AH concept natuurlijk ook prima kunnen. Wat ook zou kunnen is, als het alleen om koelen van voorraad en opwarmen van maaltijden gaat, er een soort van vrachtwagens komen met vakjes aan de buitenkant waar net als bij de snackbar, maar dan op bestelling, iemand in de bus maaltijden in een magnetron of oven gooit en de bezorger uit een deurtje aan de voorkant de maaltijd op kan halen. In de app van de bezorger zit GPS, dus de timing zou perfect kunnen zijn: de oven start met verwarmen op het moment dat de bezorger x-kilometer van de locatie is verwijderd.

De belangrijkste vraag blijft natuurlijk: is de ‘value proposition’ van een opgewarmde maaltijd warm laten bezorgen overeind, terwijl je hem ook in de winkel kunt kopen (of straks via PicNic kunt bestellen) en zelf in de magnetron kunt stoppen. En natuurlijk wat de unieke toegevoegde waarde is voor AH in het totaalconcept. Merk? Geld? Netwerk?

Ik begon sceptisch, werd positiever, maar eindig toch wederom sceptisch, maar dan wat beter onderbouwd 😉

P.s. wat wel goed is om te onthouden is dat de hier boven genoemde bezorgers het grootste deel van de dag niets te doen hebben: de piek van het bezorgen van eten duurt maar een paar uur. Dat is zonde van de capaciteit. Dus is het ook niet onwaarschijnlijk dat deze partijen open staan voor andersoortige samenwerkingen. Misschien met AH?

Who Charges Those Electric Bird Scooters? – The Atlantic

“Bird hunting” has become a pastime and a side hustle for teens and young professionals, but for some it’s a cutthroat business.

Even geleden deelde ik al een bericht over de volgende uitdaging voor steden: de electrische deelstep. Via Sebastiaan ter Burg (check zijn werk!) kwam dit stuk onder mijn aandacht. Want mooi die electrische steps, maar die moeten ook natuurlijk worden opgeladen. Dit stuk omschrijft hoe ‘Bird Hunting’ (de service heet Bird) via slimme gamification technieken mensen (betaald) inzet om ’s nachts deze steps thuis te laden (en wat nu als er eentje in de fik vliegt?) en ’s ochtends weer op een plekje terug te zetten.

Het voordeel van voertuigen die moeten worden opgeladen is, dat de aanbieder dus regelmatig (in dit geval bijna dagelijks, afhankelijk van gebruik) het vervoersmiddel moet opladen, wat het minder aantrekkelijk maakt om een zwerm ergens neer te gooien en weg te laten rotten. Interessante om in gedachte te houden, ook in de discussie rondom de strooifiets.

The Computer Science Social Network Employers Love to Raid – Bloomberg

Ik krijg regelmatig de vraag hoe platformen kunnen bijdragen in het kennis segment. Ik kwam deze interessante case tegen:

“Piazza Technologies Inc. is a stealth company—largely unknown by the general public but familiar to almost anyone who’s studied computer science in the past few years. Some 2.5 million students use its free website to ask and answer one another’s questions about computers, engineering, math, and science, all under the supervision of their professors. Seven years in, Piazza says 98 percent of computer science students at the top 50 universities access its site; students report using it on average for at least three hours a day. (Or, more likely, per night.)”

Nu is er een probleem: het platform had voorheen geen verdienmodel. Dat gaat veranderen: “Now that it’s ubiquitous among computer science majors at top colleges, Piazza is pitching itself to recruiters at less-sought-after companies as a way to find better candidates.”

De vraag is: is dit een goede en wenselijke ontwikkeling? Immers: wanneer je weet dat jouw prestaties op het platform impact hebben op jouw kans op een baan, denk je wel 2x na voordat je een vraag stelt. Een mogelijk verdienmodel zou ook kunnen worden dat recruiters mensen die zij in het vizier hebben kunnen checken op verschillende skills die zij hebben laten zien in hun ontwikkeling als professional (als je een platform langer gebruikt, moet dit ook te meten zijn). Commercieel slim, maar wenselijk?

De vraag is dan ook m
et platformen als deze: wie willen we dat eigenaar is van het platform, om enerzijds de strategische skills in huis te hebben om het tot een succes te maken, zonder dat dit impact heeft op de onafhankelijkheid. Een stichting die wordt gefund door opleidingen? De overheid? Ik heb geen pasklaar antwoord, maar dat we hier meer bij stil moeten staan, daar ben ik van overtuigd.

Why we’re building Refind and giving away 1 billion coins

“We’re giving away 1 billion coins to early users for free. At a later point, we’ll buy them back with our profits.”

Relevance, een slimme online tool, heeft een interessante manier gevonden om de eerste gebruikers (naar schatting 10 miljoen) mee te laten profiteren van het toekomstige succes van het bedrijf.

“We invite you to be part of Refind—not only as a user, but also as an owner, participating in Refind’s success. We issue 1 billion blockchain-based Relevance Coins and give them away to early users for free. At a later point, we’ll buy them back with our profits.”

Dit is niet zozeer een oplossing om op lange termijn de belangen van de gebruikers te borgen: early users krijgen geld als hun coins worden teruggekocht en er is geen shared governance, maar het is wel een interessant model om de gebruikers die verantwoordelijk zijn voor jouw succes daarvoor te belonen.

Tip: als je op de link klikt, dan moet je een heel stuk naar beneden scrollen om bij het ‘1 billion coins’ verhaal te komen. Zeker de moeite van het checken waard.

In de media

Geld verdienen met pakketjes aannemen voor je buren: Heidi is een ‘buurtpunt’ – RTL Nieuws

“Voor veel mensen is het vast herkenbaar. Dat je schoorvoetend naar de buren loopt om het zoveelste pakketje af te halen omdat je zelf niet thuis was. Heidi kreeg zoveel pakjes uit de straat dat ze besloot een officieel afhaalpunt te worden.”

Deze week lanceerde Homerr een service waarbij iedereen zich op kan geven om een ‘afhaalpunt’ voor pakketjes in de buurt te worden. Voordeel voor de postbode: alle pakketjes in één keer op 1 adres achterlaten en verder geen zorgen. Voor de beheerder van het afhaalpunt is de opbrengst 40 cent per pakje.

Ik werd door EditieNL gevraagd om duiding te geven aan deze ontwikkeling. Dit lees je ook in deze blog.

Bottom line is natuurlijk het probleem dat bezorging wordt weggezet als ‘gratis’ en dus per definitie een race to the bottom is. Ik denk dat dit echt wel anders kan. Zie ook mijn eerdere analyse: ‘fietskoerier: sluitpost of merkambassadeur‘.

シェア経済、小国が抱く大志　　本社コメンテーター 村山恵一　：日本経済新聞

Voor een van de grootste kranten ter wereld werd ik onlangs geïnterviewd voor een artikel over de deeleconomie in Nederland. Zie hier het resultaat. Ik heb om eerlijk te zijn geen idee of ik er in wordt vermeld, mijn Japans is nog wat onder ontwikkeld 😉

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Ook op deze tweede pinksterdag weer het nodige leesvoer over de ontwikkelingen in de platformeconomie. Mocht je even aan het mooie weer willen ontsnappen 😉 Mooie week!

Crowdsourcing grows up as online workers unite | New Scientist

Er is veel te doen over de groeiende macht van platformen en de afhankelijk van (een deel van) haar gebruikers. Die afhankelijk is in veel gevallen niet absoluut: er zijn genoeg manieren te bedenken hoe je een platform, ook al is het marktleider, kunt beïnvloeden. Zo manipuleren Uber chauffeurs het algoritme door gezamenlijk uit te loggen, waardoor de hoge tarieven worden geactiveerd om chauffeurs op de straat te krijgen. Om vervolgens en masse weer in te loggen. En kunnen Foodora of Deliveroo koeriers op een zelfde moment een ‘lekke band’ krijgen. Het platformmodel, wat een tweezijdig flexibel systeem is, is nu eenmaal erg kwetsbaar. Die tweezijdige flexibiliteit maakt een platform enorm schaalbaar en asset light (alleen als er inkomsten zijn, worden er kosten gemaakt), maar dat model heeft dus ook zijn nadelen.

Deze week kwam ik via een podcast op een tof initiatief: Turkopticon. Het bekende ‘crowd work’ platform Amazon Mechanical Turk is een duidelijk voorbeeld van een gig platform. Mensen doen vanaf over heel de wereld kleine klusjes via het platform voor een paar cent tot een paar dollar. Het enige probleem voor de uitvoerders is: de klant kan als hij of zij niet tevreden is besluiten niet uit te betalen. In het begin was dit een probleem waar de workers niets tegen konden doen. Er was ook geen manier om de klant te ‘raten’ en zo andere ‘Turkers’ te waarschuwen voor deze slechte opdrachtgever.

Totdat een computer scientist van de Universiteit van Californië het programma ‘Turkopticon’ lanceerde. Een plugin waar mensen die via Amazon Mechanical Turk een opdracht doen hun opdrachtgever kunnen beoordelen op 4 criteria. Wanneer je een nieuwe ‘gig’ wilt doen, zie je heel eenvoudig de reputatie van deze opdrachtgever. En zo wordt een tekortkoming van het platform opgelost door de crowd.

Wil je nog meer over dit systeem leren, check dan deze uitgebreide paper. Wil je weten hoe het werkt? Check dan onderstaande video:

Amsterdam wil toerisme aanpakken: in sommige wijken helemaal geen Airbnb meer – RTL Nieuws

Amsterdam wil de strijd aangaan tegen de groeiende toeristenstroom (en de onvrede van haar inwoners over dit gegeven). Deze week kondigde de gemeenteraad (in wording) een aantal maatregelen aan, waar onder een meer dynamisch beleid om een ‘Airbnb quotum’ per wijk te kunnen opleggen. Ook Amsterdam Marketing, die haar taak goed heeft volbracht (het is ook nooit goed… ;-)) wordt omgetoverd tot een kenniscentrum met een nieuwe naam.

Een paar gedachten:

• Het groeiend aantal toeristen in Amsterdam is een probleem op het moment dat je de stad in een ‘leefbare’ toestand wilt houden (wat ook een keuze is natuurlijk);
• Hoewel er een flink pakket aan maatregelen ligt, wordt in de media het Airbnb verhaal traditioneel uitvergroot, daarbij krijgen andere goede voorstellen weinig aandacht en krijgt Airbnb te veel ‘eer’ in de bijdrage van het groeiende toerisme;
• Het probleem van vakantieverhuur via platformen is zeker niet de grootste veroorzaker (het aantal hotelkamers is de afgelopen jaren behoorlijk gestegen), maar wel een lastig te vatten ontwikkeling. Voor hotelkamers kun je quota opstellen, voor vakantieverhuur bij particulieren is dit veel lastiger. Dus: het is niet zozeer alleen de omvang, maar ook de ongrijpbaarheid die voor onrust zorgt. En daarnaast is het natuurlijk politiek ook wel prettig om één grote partij te hebben om op af te geven 😉

Een dynamisch beleid waar je per postcodegebied tijdelijke vergunningen kunt afgeven voor vakantieverhuur is op papier naar mijn mening hartstikke interessant. Zo kun je real time (bij) sturen door in buurt X het aantal dagen omhoog te gooien en in buurt Y het aantal dagen omlaag (tot nul). Hoewel het op papier mooi klinkt, zal dit in de praktijk lastig uit te voeren zijn, al is het alleen al omdat je een platform onafhankelijk systeem zult moeten neerzetten. En dan nog de vraag of een verbod in een wijk bij de rechter stand houdt. Wat dat betreft zou ik zeggen: gooi er een proefproces tegenaan, dan weten we allemaal ook gelijk hoe dat zit…

Nepstatuten creëren in de zorg is geen innovatie

Door Koen Frenken en Rogier de Langhe werd ik gewezen op een interessante discussie rondom het Belgische platform Helpper. Helpper is een platform in de zorg waar hulpbehoevenden een beroep kunnen doen op een ‘zwerm’ aan hulp aanbieders. Het gaat dan om kleine klusjes als boodschappen doen, helpen met administratie of naar de dokter brengen.

De discussie is interessant vanwege twee artikelen die deze week verschenen. Een artikel van een vakbond en het andere artikel is een blog van de oprichter van Helpper.

Kort samengevat, de vakbond vindt dat:

• Workers die via Helpper werken dezelfde vergoeding en sociale zekerheden moeten krijgen als normale zorgaanbieders;
• Er een risico is dat de goedkope krachten van Helpper (die werken via een speciale deeleconomie belasting regel) concurreren met professionele zorgaanbieders.

De oprichter van Helpper zegt dat:

• De taken die Helppers uitvoeren juist de niet professionele zorgtaken zijn;
• Hellper een gat tussen vrijwilligers en professionals dicht en zorg toegankelijker maakt: door een vergoeding te vragen, vragen hulpbehoevenden eerder om hulp, omdat zij dan niet het gevoel hebben dat zij tot last zijn;
• Hellpers gemiddeld 2-3 uur per week via het platform werken.

Nu dat de vakbond in zijn hoofd heeft gehaald dat de Hellpers een goedkope zorgverlener zijn die het systeem van de zorg ondermijnen, zal er geen constructieve discussie kunnen worden gevoerd. Zolang er vanuit het platform geen duidelijke grenzen en richtlijnen worden gecommuniceerd, zal deze discussie blijven bestaan. Daar kun je wat van vinden, maar volgens mij is er vanuit het platform ook genoeg te doen om de wind uit de zeilen van deze discussie te halen:

1. Pijnpunt is dat de Helppers het brood van de professionele zorgverleners roven. Op dit moment staat op de website van Helpper al dat zij geen taken uitvoeren van professionals, dit zou in de communicatie nog duidelijker kunnen worden benadrukt;
2. Het gemiddeld aantal uren per week van 2-3 uur dat de oprichter benadrukt zou je ook als harde limiet aan een profiel kunnen hangen. Dus dat je als Helpper een maximaal aantal uren per maand/kwartaal/jaar via het platform kunt werken. Zolang er 1 platform is in dit segment, is dat een aardige garantie dat het ‘voor erbij’ is. Ik verwacht ook niet snel concurrentie, omdat het een heel mager verdienmodel is en niet erg interessant om in deze markt te stappen, zeker niet zonder hulp van andere stakeholders als verzekeraars;
3. Er zou ook meer kunnen worden gedaan met de vergoeding. Nu is deze standaard 7 euro netto. Daarnaast zijn de Helppers verzekerd en gescreend. Je zou hier creatiever mee om moeten kunnen gaan. Dus bijvoorbeeld: geen vergoeding (maar wel verzekering), vergoeding automatisch afstaan aan een goed doel, vergoeding uitbetaald in punten die je ergens anders kunt verzilveren, vergoeding als korting op je zorgpolis, een eigen virtuele ‘care’ currency die je weer voor andere zorgproducten kunt uitgeven. Want waar bij veel platformen de groep vraag en aanbod meestal zijn gescheiden, heeft iedere aanbieder van zorg ook zelf vroeg of laat een keer zelf zorg nodig.

Is deze case uniek? Nee, er zijn meer platformen zoals o.a. het Nederlandse Croqqer waar een vergelijkbare discussie over kan worden gehouden. Alleen was er blijkbaar tot nu toe nog geen platform waar men de potentie hoog van inschatte dat het een serieuze markt zou kunnen worden. Wat dat betreft is de aandacht dan ook weer een compliment voor de founders.

ParkFlyRent: post mortem van een overleden startup

Het concept klonk zo logisch: op het moment dat je op vakantie gaat niet de dure Schiphol parkeerkosten betalen, maar je auto gratis parkeren en meedelen in de winst wanneer deze in de tussentijd werd verhuurd.

Maar iets dat logisch klinkt omzetten naar een succesvolle business is heel iets anders. En moet ParkFlyRent helaas haar deuren sluiten. In deze uitgebreide blog deelt oprichter Niels van Greef zijn belangrijkste lessons learned.

Een selectie:

• Dat iets voor jou als ondernemer logisch klinkt (en prioriteiten die jij als ondernemer logisch acht), betekent niet automatisch dat de rest van de wereld (en vooral: jouw klanten) er ook zo over denkt. Dus: valideren met de markt is key;
• Niels startte als solo ondernemer, hij ziet nu dat hij beter vanaf dag één met een co-founder (of founder team) had moeten werken die aanvullende skills had als die van Niels;
• Waar veel startups en platformen de Business markt als grote kans zien, ervaren zij eigenlijk allemaal dat het lastig is om een samenwerking te starten en voorbij de pilot fase te komen. Samenwerking met business kost tijd en veel uren. Aan jou de keuze als ondernemer om hier wel of geen prio aan te geven. Ik zie zelf veel ondernemers dit soort samenwerkingen als laatste strohalm aanpakken. Als je dan weet dat een goede samenwerking opzetten en uitbouwen een kwestie van jaren is, dan zie je ook dat dit niet als laatste strohalm werkt;
• In een markt waar aanbod zich onderscheidt puur op prijs met grote spelers beginnen is een groot risico. De grote spelers hebben diepe zakken. Dit is een van de redenen van de ondergang van ParkFlyRent. Nu gaan concurreren met Uber op global scale is ook niet handig, je kunt beter even wachten totdat de titanenstrijd op zijn eind is en de miljarden over de balk zijn gesmeten;
• De beste service en oplossing wint niet altijd. Het feit dat traditionele vakantie auto verhuurders de klant niet centraal hebben staan, je soms uren in de rij moet staan, etc. zorgt er niet automatisch voor dat als jij dat wel goed voor elkaar hebt, dat jij dan de markt wint. Zo ervaarde ik vorig jaar dat SnappCar ook echt met brakke software werkte (nu is het wel goed), en toch de marktleider was. En hierbij kom ik weer uit op het eerste punt: het gegeven dat jij iets belangrijk vindt (en Niels was natuurlijk biased: hij heeft een service en hotel achtergrond), zegt niets dat de ander hier voor zal vallen.

Als alle ondernemers hun lessen op deze manier delen (ik deelde eerder mijn crowdfunding lessen na een mislukt crowdfunding avontuur), dan zou het ondernemerslandschap er heel anders uit zien. Alhoewel: je kunt nog zo’n goed advies krijgen, maar sommige fouten moet je gewoon zelf maken voordat de lessen echt tot je doordringen. Zei een ervaringsdeskundige 😉

In de media

Shortlist Platformeconomie | Het Financieele Dagblad

In het FD mocht ik vorig weekend mijn top 3 boeken over de platformeconomie delen. En voorzien van mijn commentaar. Ik heb er voor gekozen om 3 boeken te kiezen die de platformeconomie ieder op een verschillende manier belichten: vanuit de technische kant (aan welke knoppen moet je draaien om een succesvol en schaalbaar platform te maken) van de maatschappelijke kant (hoe bewaken we publieke waarden) en van de ondernemers kant (hoe denken en doen deze platform organisaties?). Naar mijn mening is het een mooi en evenwichtig stuk geworden. Oordeel zelf.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).