Uber moet chauffeurs in dienst nemen. Of toch niet? De voors en tegens | Onder de loep: rapport platformeconomie VNO-NCW en MKB-Nederland | Alles wat je wilt weten over Algoritmisch Management | Wat kost dat nu, zo’n platformwerker in dienst?

Goedemorgen! De herfst is weer begonnen, dus genoeg tijd om weer veel te lezen 😉 In deze editie heb ik 4 mooie stukken gevonden en voorzien van mijn duiding en commentaar. Klik gerust ook door op de artikelen om het hele stuk te lezen, altijd de moeite waard. Heb je deze editie doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Fijne week!

EXPLAINER: Algorithmic Management in the Workplace | Data&Society

Platformen verlagen de informatie asymmetrie en verlagen en verleggen transactiekosten door gebruik te maken van data en algoritmes. Hoewel een marktplaats als een vrijblijvend en autonoom iets klinkt, heeft het platform en de tools die het tot haar beschikking heeft als ‘marktmeester‘ veel invloed op de transactie. Zoals eerder gezegd: daar is in principe niets mis mee. Zonder de invloed van de marktmeester werkt het platform immers niet en zou het nier meer zijn dan een bak met data waar gebruikers zelf in zouden moeten gaan struinen.

Via Pieter ontving ik vorige week deze zeer interessante en lezenswaardige PDF ‘Explainer: Algorithmic Management in the Workplace’ die dieper ingaat in de verschillende aspecten van algoritmisch management. Voor wie geen zin heeft om het 15 pagina tellende document te lezen, hier onder wat bevindingen.

Wat is dan dat algoritmisch management? In dit stuk gebruiken ze de volgende definitie: “Algorithmic management is a diverse set of technological tools and techniques to remotely manage workforces, relying on data collection and surveillance of workers to enable automated or semi-automated decision-making.” Hoewel algorithmic management, ik zal het vanaf nu afkorten als AM, vooral bij klusplatformen voorkomt, geeft dit rapport ook aan dat het ook steeds meer buiten platformen om wordt gebruikt, zoals bij UPS bezorgers die pakketjes voor Amazon bezorgen. “In retail and service industries, automated scheduling is replacing managers’ discretion over employee schedules, while the work of evaluating employees is being transferred to consumer-sourced rating systems.”. Het algoritme doet het management, de beoordeling wordt verlegd naar de klanten via een rating systeem.

1. Surveillance and control: Technology-enabled surveillance can generate new speed and efficiency pressures for workers and may lock workers out from important aspects of decision making, such as being able to use personal discretion.
2. Transparency: Algorithmic management can create power imbalances that may be difficult to challenge without access to how these systems work as well as the resources and expertise to adequately assess them.
3. Bias and discrimination: If used to make decisions about workers, tools like consumer-sourced rating systems can introduce biased and discriminatory practices towards workers.
4. Accountability: Algorithmic management can be used to distance companies from the effects of their business decisions, obscuring specific decisions made about how a system should function.

Een van de bevindingen van dit rapport is dat AM bedrijven in staat stelt om ‘op afstand’ te managen. Met als voordeel dat je de workers niet op een fysieke locatie hoeft te treffen om te briefen, te controleren en de beoordelen. Als voorbeeld wordt het Amazon Flex programma genoemd waarmee het bedrijf in meer dan 50 steden in de VS een vloot van enkele honderden workers heeft die van Amazon een bus hebben geleased en via de app worden gemanaged.

Een van de beloftes van platformen was dat het zaken transparant zou maken. Ik probeer al een tijdje nuance daarin aan te brengen: platformen maken zaken functioneel transparant. Wanneer het bijdraagt aan de transactie en vooral bijdraagt aan het verleggen van acties van het platform naar de gebruiker dan zijn zaken transparant. Wat op zich prima is, aangezien het voor niemand van enige toegevoegde waarde is om álles te weten. Alleen laat dit stuk ook zien dat het platform ook bewust zaken verborgen houdt, om er voor te zorgen dat het businessmodel werkt. Daarmee staat (in)transparantie in dienst van het platform. Vanuit het platformperspectief begrijpelijk, maar het is natuurlijk wel een zwaktebod. Wanneer de enige toegevoegde waarde die je aanbiedt het verbergen van informatie is, dan is het model natuurlijk op zijn zachts gezegd heel zwak.

Ik pleit er voor om meer stil te staan bij de vraag in hoeverre we willen dat algoritmisch management verder wordt doorgevoerd en dan vooral onder welke voorwaarden. Om er voor te zorgen dat er een juiste balans is tussen efficiency, verlagen transactiekosten éen de impact op het individu. Want wanneer ik dit stuk lees, dan lees ik vooral waanzinnige technische innovaties, waarvan ik betwijfel of die aanbieder er nu echt beter van wordt.

Voor de zomer deelde ik het artikel ‘Wantrouwen in de platformeconomie: hebben we een “algoritme-accountant” nodig?: een verslag van een ronde tafel sessie die ik organiseerde over de transparantie van algoritmes die vraag en aanbod (van arbeid) met elkaar verbinden. Het idee is dat deze algoritmes, mits gecontroleerd door een ’trusted 3rd party’, discriminatie (en bias) in matchmaking kan voorkomen of beperken. In tegenstelling tot de ‘menselijke’ intermediair: de intercedent. Ik denk dat op het moment we na gaan denken over dit soort combinaties, dus hoe algoritmisch management bijdraagt aan het goed voor alle stakeholders, we pas echt de goede kant op gaan.

California passes historic gig economy rights bill | The Independent

“California legislators approved a landmark bill on Tuesday that requires companies like Uber and Lyft to treat contract workers as employees, a move that could reshape the gig economy and that adds fuel to a yearslong debate over whether the nature of work has become too insecure.”

Twee weken geleden schreef ik al over de nieuwe regulering onder de naam AB5 in California die de rechten van platformwerkers zou moeten versterken. Intussen is de wet er doorheen. Overheden en vakbonden blij, Uber en anderen niet blij en de platformwerker? We hebben nog geen idee.

Uber reageerde al vrij snel op de nieuwe wet met de boodschap geen noodzaak te zien om zich aan deze wet te confirmeren. De wet toetst aanbieders volgens een ABC formule of zij binnen deze wet vallen. “a company will have to complete an “ABC test” to classify a worker as a contractor, proving they are (a) free from the company’s control, (b) doing work that isn’t central to the company’s business, and (c) have an independent business in that industry.” Punt B is volgens Uber niet op het platform van toepassing. Uber ziet (en profileert) zichzelf als een technologiebedrijf. Technologie is de kern, niet vervoer. Wie deze niet aan had zien komen is een ei.

In de reactie van Uber geeft het bedrijf ook aan dat uit focus groepen en surveys blijkt dat de chauffeurs helemaal niet in dienst willen komen. In deze interessante blog op onlabor.org gaat verder op deze kwestie in: “It’s not that Uber drivers don’t want to be employees; it’s that this question misses the point.  They want more protections than the law currently affords them. In addition to basic protections, many workers need schedule flexibility to facilitate their transnational lives, family obligations, and/or chronic illnesses. But with low, nonlinear pricing (which forces them to work long hours) and incentive-based pay (which forces them to work strategically, during high demand), the work lives of gig workers remain highly structured.

Hiermee legt de auteur de vinger op de zere plek: in plaats van over vakjes te praten en ieder soort werk koste wat kost in een vakje proberen te proppen, is het tijd om vanuit een breder perspectief te kijken wie waar behoefte aan heeft en hoe dit in te richten met respect voor publieke waarden en collectieve voorzieningen. In de woorden van de auteur van deze blog: “I argue that a policy debate focused solely on words—independent contractor or employee—misses both the conceptual semantics at play and the structural dynamics of gig workers’ lives.”

Op de vraag dus of AB5 een goede zet is kan ik eigenlijk alleen antwoorden: it depends. Op korte termijn voor aanbieders die afhankelijk zijn van het platform wel, aangezien de aanbieders door in dienst te komen meer zekerheden hebben is het een goede zet. Een soort van: beter dit dan niets. Al is het natuurlijk de vraag hoe lang het daadwerkelijk zal duren voordat deze wet is doorgevoerd en door alle platformen geaccepteerd. (niet dat een keuze is om een wet wel of niet na te leven) Op korte termijn voor aanbieders die niet afhankelijk zijn zie ik het minder positief, aangezien in de huidige vorm het lastiger wordt om flexibeler te werken. Op lange termijn is het geen goede zet, aangezien het weer een manier is om de belangrijke discussie te voeren hoe het arbeidsrecht aan te passen met de realiteit van vandaag. En dat is dan weer een gemiste kans.

Uber deed overigens al een eerste voorstel:

• A guaranteed minimum earnings standard (including expenses) substantially above local minimum wage. This is a floor, not a ceiling, so drivers can always earn more.
• Driver access to benefits like paid sick leave and protection if injured on the job.
• Protection against discrimination and harassment.
• For the first time, sectoral bargaining, giving drivers the right to organize and bargain over decisions impacting their livelihoods.

Aardige eerste zet, maar natuurlijk wel een karig begin. Maar het geeft wel aan dat deze platformen bereid zijn om mee te denken aan het inrichten van hoe wij de arbeidsmarkt willen vormgeven. Dat klinkt overigens als een aardige geste, maar bottom line is het voor Uber natuurlijk ook bittere noodzaak om duidelijkheid te krijgen. En om zich, wat er straks ook definitief op papier komt, zich aan de wet te houden. Want ook al ben je het daar niet mee eens, het is geen systeem waar je optioneel aan mee kunt doen of je aan kunt onttrekken.

California’s Uber-driver law hints at Gojek, Grab, and Didi dominoes – KrASIA

Dit stuk deel ik om twee redenen:

1. een verdieping op het ‘domino effect’ van de nieuwe wet in California
2. een calculatie van de kosten die dit met zich mee zou brengen

First things first: “Asian ride-hailing startups Grab, Gojek and Didi Chuxing are watching nervously for any signs of a ripple effect on the gig economy from a newly passed California law that requires companies like Uber and Lyft to treat drivers as employees, eligible for benefits and wage protections which could be costly.”

Grab en Gojek hebben samen evenveel chauffeurs als Uber en Lyft: zo’n 6 miljoen. Men is blijkbaar (en terecht) bezorgd over de impact van deze wet op andere beleidsmakers.

Dan de kosten. Wanneer ik met vertegenwoordigers van platformen spreek en een discussie heb over in dienst versus freelance dan krijg ik vaak te horen dat volgens hun cijfers een aanbieder in dienst evenveel kost als een freelancer. Wanneer ik hen uitdaag om met (gevalideerde) cijfers te komen, dan blijft het altijd stil. Als ik bij een platform zou werken en het zou echt zo zijn dat freelancers het zelfde (of zelfs meer) kosten dan iemand in dienst, dan zou ik direct deze cijfers naar buiten brengen. Dat is natuurlijk een ijzersterke troef in het debat. Dat dit niet gebeurt zegt misschien genoeg.

Dit verschil in kosten is met de nieuwe wet AB5 weer een relevant onderwerp. In dit stuk wordt daar het volgende over gezegd: “According to Barclays estimates, under the new legislation, Uber will be forced to pay $500 million in extra annual costs, while Lyft will shoulder another $290 million a year. Morgan Stanley predicts that Uber will experience a 35% rise in costs associated with drivers. If those expenses are passed on to customers, rides in California will be up to 25% more expensive, which would lead to a 1-2% reduction in overall reservations.”

500 Miljoen gedeeld door 3,9 miljoen Uber chauffeurs zou dus uitkomen op 128euro per chauffeur per jaar aan extra kosten. Als dit er voor zou zorgen dat de discussie ten einde komt en iedereen tevreden is, dan lijkt mij dat een prima investering. Zeker wanneer dit een daling van slechts 1-2% van het aantal ritten als gevolg heeft. Als de rekening volledig bij de klant komt te liggen dan is maximaal 2% minder ritten een prima prijs voor meer zekerheid in de business. Even los van de besparing op juridische kosten.

Maar wederom: dit gaat over de keuze uit vaste dienst of freelance, terwijl dat slechts het vakje is waar iets in moet worden gestopt. Hoog tijd (ik val in de herhaling, ik weet het), om eens goed naar de fundamenten van werk, werken en zekerheid te kijken.

Nieuwe visie op de platformeconomie: hoe laten we het werken? | MKB-Nederland

VNO-NCW en MKB-Nederland hebben een visiestuk uitgebracht over de platformemeconomie waarin het de schaduwkanten erkent, maar ook benadrukt dat er grote kansen zijn. Hoewel het in het persbericht niet helemaal duidelijk werd wat er precies onder ‘platformecon
omie’ werd geschaard, wordt dit later in het rapport op pagina 7 gelukkig wel duidelijk:

1. Marktplatformen  (e-commerce en boeking platformen)
2. Deel- en klusplatformen
3. Communicatie- & social mediaplatformen en zoekmachines
4. Productplatformen rondom slimme apparaten (IoT)
5. Betaalplatformen
6. Development platformen

Een behoorlijk brede aanpak, waarbij het een uitdaging is om concrete oplossingen en toepassingen af te spreken. De focus van het rapport ligt ondanks een vrij diverse vertegenwoordiging in de ’taskforce’ wel erg op wat de auteurs hier als marktplatformen omschrijven. Wanneer je naar de lijst kijkt (pagina 14) dan valt het vooral op dat de leden van de Taskforce allemaal de ‘oude’ markt vertegenwoordigen. De bedrijven die ‘slachtoffer’ worden in de digitale revolutie. Alleen Google en Facebook zijn vertegenwoordigd, die hebben blijkbaar hun lobby apparaat zo goed op orde dat ze ook bij dit soort gelegenheden worden uitgenodigd. Daarnaast zijn zij ook niet direct concurrerend met veel andere leden, wat het ook een wat veilige keuze maakt. Ook zijn zij zo machtig en kunnen ‘oude’ bedrijven niets tegen ze doen, dat het uitnodigen voor dit soort commissies het enige (en daarmee ook beste) is dat je kunt doen.

Wat betreft platformwerk valt het op dat niemand de klusplatformen vertegenwoordigd, terwijl er wel 2 afgevaardigden zijn van de ABU en NBBU waarbij nagenoeg de gehele uitzendbranche is vertegenwoordigd. Je zou je af kunnen vragen waarom VNO-NCW en MKB-Nederland niet meer open staan voor inbreng uit de ‘nieuwe wereld’. Omdat je anders het risico loopt om een defensieve visie uit te brengen vanuit het behartigen en beschermen van bestaande belangen en netwerk.

Hier ligt overigens ook een belangrijke opdracht voor de ‘nieuwe’ spelers in de markt om zich beter te organiseren, zodat het ook voor partijen als VNO-NCW en MKB-Nederland makkelijker is om deze aan tafel uit te nodigen.

Inhoudelijk vond ik de volgende punten interessant (om te delen):

• Versterk kennis en expertise (van het mededingingstoezicht) rond de impact van (toegang tot) data, algoritmes en netwerkeffecten op (duurzame) marktmacht > het versterken van kennis en expertise bij alle stakeholders is wat mij betreft prioriteit nummer 1. Alleen op die manier ben je een gelijkwaardige gesprekspartner en kun je leiden in plaats van volgen;
• Zorg voor collectieve onderhandelingsmacht voor gebruikers van platformen
• Overheden kunnen voor de invulling van publieke diensten digitale platformen benutten: van belang blijft wel dat de kern van essentiële publieke diensten niet uitsluitend worden gerund door commerciële internationale platformen > kort gezegd zou ik zeggen dat je goed op moet letten dat de continuïteit en neutraliteit van publieke infrastructuren moet worden geborgd;
• Een oproep voor meer experimenten. > helemaal mee eens!

VNO-NCW en MKB-Nederland organiseren de komende maanden nog een aantal discussiebijeenkomsten waar zij een bredere groep stakeholders willen bereiken. Ik sluit waarschijnlijk bij minimaal 1 sessie aan (die voor mij het meest relevant is) en ben benieuwd naar het uiteindelijke rapport. Wil je ook aanwezig zijn, mail mij even, dan link ik je met de desbetreffende contactpersoon.

In de media

De straatrevolutie van Deliveroo – De Standaard

In de Vlaamse krant De Standaard verscheen vorige week een groot stuk over hoe het is om voor Deliveroo in België te kijken. Voor dit stuk gingen de auteurs in gesprek met veel koeriers en mocht ik ook een bijdrage leveren.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 400 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.