Afgelopen week weer mooie stappen in het onderzoek naar Platform Coöperaties gemaakt (mijn eerste model-in-aanbouw is een feit) en een presentatie bij Shell mogen geven over de mogelijkheden van Crowdsourcing. Mooi om te zien hoe digitale tools letterlijk werelden met elkaar verbindt en mensen buiten hun eigen bubbel brengt. Vandaag reis ik af naar Brussel voor een event over arbeid in de platformeconomie. Benieuwd welke inzichten ik daar op ga doen. Deze week heb ik weer 5 mooie stukken gevonden en voorzien van mijn gedachten en duiding. Heb je zelf interessante of discutabele stukken voorbij zien komen: stuur ze gerust door. Fijne week!
Platformeconomie top 5
Wie neemt vandaag nog een vreemde mee? – AD – Blendle
Deze week was het in de chaos van de storm mooi om te zien hoe a) mensen nog niet hun gevoel voor solidariteit zijn verloren (dit hoor je vaak in de media, ik geloof er ook niets van) en b) de kracht van social media in het verbinden van mensen. De hashtag #stormpoolen was trending en via deze hashtag wisten vraag en aanbod van ritjes elkaar goed te vinden.
Op de vraag ‘waarom’ mensen elkaar opeens zo massaal gingen helpen wordt in dit stuk en ook in andere artikelen ingegaan. In een ander stuk werd de aanname gemaakt dat een lifter normaal zelf de keuze maakt om te gaan liften (en je daar dur niet zo solidair mee hoeft te zijn) en dat het ‘slachtoffer’ zijn van een dergelijke situatie de solidariteit kan verklaren.
In dit bijzondere moment is er één platform dat een enorme kans heeft laten liggen: BlaBlaCar. Dit platform dat vraag en aanbod van lifters linkt, werd door sommige mensen ook tijdens de storm gebruikt, maar heeft zelf niet actief op deze gebeurtenis ingespeeld. En dat is, en nu spreekt de oud markteer en branding expert, dé gemiste kans van het jaar. Want hoe mooi zou het zijn geweest als BlaBlaCar actief in de conversatie was gestapt, een aparte storm pagina op de Nederlandse pagina had gestart, voor één dag de commissies had geschrapt en zo als de grote redder uit de bus én in de media zou zijn gekomen?
BlaBlaCar had uit deze stormdag het volgende kunnen halen:
- een enorme berg PR: door zo sympathiek in te springen op een actualiteit is een garantie voor krantenkoppen;
- branding en naamsbekendheid;
- een enorme toename van het aantal profielen (hoewel het dan wel de vraag is wat je daar op de langere termijn aan hebt);
- in één keer hét boegbeeld van de deeleconomie in Nederland en daarmee ingangen in politiek en bedrijfsleven.
Het was allemaal zo eenvoudig geweest. Waarom we die dag niets van BlaBlaCar hebben gehoord? Ik vermoed dat BlaBlaCar er achter is gekomen dat Nederland helemaal niet zo’n boeiende markt is voor het bedrijf. De afstanden die mensen rijden zijn relatief kort (dus de kans klein dat ze extra gedoe op hun hals halen door iemand mee te nemen tegen een geringe vergoeding), het Openbaar Vervoer behoorlijk goed en aardig betaalbaar en daarmee dus alleen interessant voor ritjes tussen grote steden of buitenlandse steden als Berlijn, Brussel en Parijs.
Onlangs las ik een aantal artikelen waarin duidelijk naar voren kwam dat de pijlen van BlaBlaCar nu op Rusland gericht zijn. Het was in 2016 zelfs de verwachting dat Rusland in 2017 dé grootste markt voor BlaBlaCar zou zijn. Wat dat betreft lijkt het er op dat de Nederlandse markt niet interessant is voor carpool platformen. Totdat de zelfrijdende auto er is natuurlijk, maar daar zal een VC niet op gaan wachten….
Do platforms like Uber empower or exploit workers? | Platform Strategy – by Sangeet Paul Choudary
Wanneer het gaat om de technische en strategische aspecten van schaalbare platformen, dan is Sangeet Paul Choudary iemand die je echt moet volgen.
In dit stuk geeft hij met een framework duiding aan de variabelen die er zijn die er toe leiden of een platform zijn workers wel of niet uit kan buiten. Natuurlijk valt er per punt nog een hoop over te discussieren, maar het is een mooie basis.
Hij start met het benoemen van 3 functies van platformen:
- Match workers with demand.
- Provide a common set of tools and services that enable the delivery of work in exchange for money or other compensation.
- Set governance rules based on which good actors are rewarded and poor behaviour is discouraged.
Vervolgens bespreekt hij ‘The potential commodification of workers’ in een ‘five-factor checklist’:
- Nature of work;
- Price setting;
- Ability to encourage repeated exchange;
- Network structure;
- Structure of the reputation system.
Airbnb wil overkoepelende overeenkomst met gemeenten sluiten | Het Financieele Dagblad
Afgelopen week was er een interessante (maar brede) hoorzitting in de Tweede Kamer over de deeleconomie. Mocht je de tijd hebben, dan is het zeker interessant om a) de ingezonden Position Papers te lezen en via ‘Debatgemist’ het hele debat terug te kijken.
In dit stuk uit het FD wordt vooral de focus gelegd op de meest controversiële speler aan tafel: Airbnb. Uber had helaas afgezegd en rondom de andere platformen die aan bod kwamen is niet veel discussie. Opmerkelijk vond ik de wat cynische toon van de auteur van het artikel, die het blijkbaar bijzonder vond dat Bo de Koning van Airbnb zich omschrijft als ‘public policy manager’, terwijl hij dit liever ‘lobbyist’ noemt en dat zij tijdens het debat niet inging op vragen over de winstbelasting . Welkom in de corporate wereld.
Al met al lijken steeds meer partijen het er over eens te worden dat:
- Nieuweinnovatieve platformen niet direct moeten worden dichtgetimmerd, maar er ruimte moet zijn om te experimenteren. Zonder naïef te zijn uiteraard;
- De platform (r)evolutie een niet te stoppen beweging is;
- Er per geval moet worden gekeken wat de impact van een platform is en wat en de mogelijk negatieve bij effecten zijn;
- Regulering landelijk moet worden neergezet.
Wilde staking onder Uberchauffeurs: ‘Waarom pakt Uber een kwart van onze inkomsten?’ – Volkskrant
Dat je je als ‘worker’ voor een platform niet zo vrij voelt als wordt gepretendeerd was vorige week te lezen in dit stuk in de Volkskrant. Uber chauffeurs zijn ontevreden met de commissie van 25% die Uber pakt over iedere rit. Ik denk dat dit op zich geen probleem zou zijn geweest op het moment dat de chauffeurs wanneer zij zijn ingelogd bij Uber om zouden komen in het werk. Dat is dus niet het geval. Ondanks de enthousiaste reacties op een ‘Uber Telegram kanaal’, kwamen er uiteindelijk 20 chauffeurs opdagen. Omar, de chauffeur die het initiatief nam voor de staking, denkt er het zijne van: “Ze zijn bang dat ze door Uber van het platform gekickt worden. En dan hebben ze geen werk meer.” En daar heeft hij een terecht punt.
Noot: de koeriers van Deliveroo hebben in Nederland dit jaar al het werk neergelegd. Ik vermoed dat er in de vraag ‘durf je te staken’ een onderscheid te maken is tussen ‘workers’ die het platform als bijbaantje gebruiken (weinig te verliezen) en ‘workers’ die het platform als hoofd inkomstenbron gebruiken. Daarnaast heeft een Uber chauffeur, die zelf een paar duizend euro investeert in opleiding, vergunning en mogelijk ook auto, veel meer te verliezen dan de Deliveroo koerier die zijn werk op eigen fiets doet.
The Fall of Travis Kalanick Was a Lot Weirder and Darker Than You Thought – Bloomberg
In mijn laatste nieuwsbrief van 2017 deelde ik een ‘kerstverhaal’ waarin iemand het voor elkaar kreeg om met zijn niet bestaande restaurant een nummer 1 notering in Tripadvisor in Londen te krijgen. Het artikel van Bloomberg dat een kijkje geeft in de cultuur van Uber in de laatste ‘dagen’ van oprichter Travis is minstens zo lezenswaardig.
Lessons learned
Mijn leerschool: sociaal ondernemen, deel- en circulaire economie – Sharelutions
Deeleconomie (sociaal)ondernemer en believer Michiel van Wickeren werkte de afgelopen jaren hard aan het realiseren van zijn droom: een spullenbibliotheek. Met zijn concept ‘De Deelkelder’ (later omgedoopt tot ‘De Spullenier’) probeerde hij fysieke locaties te realiseren waar mensen spullen konden lenen, elkaar konden ontmoeten en van elkaar konden leren. Een offline platform met een in potentie grote maatschappelijke impact. Tijdens de Virtual Crowdexpedition interviewde ik Michiel over zijn ambities en daarnaast kwam ik Michiel op veel deeleconomie events, zeker in de regio Utrecht, tegen.
Hoewel het concept inspirerend is en de toegevoegde waarde voor de betrokken partijen groot is, was altijd het ‘offline’ (en daarmee ook kosten intensieve) karakter dé uitdaging in het vinden van een model om dit duurzaam neer te zetten. Deze uitdaging heeft het concept, of in ieder geval de uitrol van het concept over meerdere locaties, de das omgedaan. In deze blog neemt Michiel je mee in het verhaal van zijn expedition en deelt hij zijn lessons learned als sociaal ondernemer.
Eigen publicaties
How two entrepreneurs launched a global, open source Internet of Things network – Shareable
Voor Trivento schreef ik onlangs een blog over ‘The Things Network’: een open source Internet of Things netwerk van Nederlandse bodem. De laatste jaren laat ik al mijn ‘serieuze’ blogs standaard naar het Engels vertalen. De vertaling van dit stuk werd (in licht aangepaste vorm) afgelopen week doorgeplaatst op Shareable: een lezenswaardige blog waar projecten in de ‘grassroot’ deeleconomie worden uitgelicht.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
