Platformrevolutie: waar gaat het heen? | Een discussie over verantwoordelijkheden van platformen | Hoe groot is de invloed van platformen in de thuisbezorgd markt nu echt?

Deze week de voorbereidingen gestart voor een ‘Tour de France’ in maart. In 5 dagen tijd ga ik circa 5 platform coöperaties in Frankrijk interviewen voor een case study. Een reis om naar uit te kijken. Afgelopen week voor Trivento een interview gedaan met de CIO van Royal Flora Holland. Mooi om te zien hoe een offline platform zich transformeert naar een digitaal platform. En dat terwijl de dagelijkse handel intussen gewoon doorgaat. Deze blog komt over een week of 2 online. Deze week ook weer 5 mooie stukken voor je uitgezocht, waar onder een interessante discussie op Twitter rondom verantwoordelijkheden van (crowdfunding) platformen. Fijne week!

Platformeconomie top 5

Almachtige allesbedrijven –  De Groene Amsterdammer

Als je deze week tijd hebt om één artikel te lezen, laat het dan deze zijn. In dit stuk omschrijft journalist Jaap Tielbeke de impact van de platformeconomie (in brede zin van het woord) en de dilemma’s en scenario’s voor de toekomst.

Een paar quotes uitgelicht:

• “We betreden een nieuw tijdperk waarin data de belangrijkste grondstof zijn, arbeiders worden aangestuurd door algoritmes, en waarin één bedrijfsmodel overheerst: het platform.”
• “Veel bedrijfskundigen raken enthousiast over het platformmodel, omdat ze de fundamentele spanningen tussen kapitaal en arbeid over het hoofd zien. Alsof de overheid alleen maar een beetje hoeft bij te sturen om alles in goede banen te leiden.” > ik zou kapitaal en arbeid willen aanvullen met maatschappij.
• “Amazon gaat verder dan alleen e-commerce, ze bouwen de infrastructuur van de 21ste-eeuwse economie. De advertentiemarkt kan bij de volgende recessie zomaar instorten, maar de vraag naar pakketbezorging, streaming en werken in de cloud zal alleen maar toenemen. Dat zijn precies de productiemiddelen die Amazon in handen heeft.”
• “Ondanks alle futuristische retoriek over robotisering en een baanloze toekomst leunen de platformen nog verdacht veel op goedkope arbeidskrachten.”
• “We moeten inzien dat deze discussie niet over technologie gaat’, zegt ze (Shoshana Zuboff, hoogleraar aan Harvard Business School) aan de telefoon. ‘Het gaat over een nieuwe vorm van kapitalisme, met een specifieke logica van accumulatie, waarbij data worden vergaard om het gedrag van mensen te voorspellen en te manipuleren. Dat creëert een economie die totaal verschilt van alles wat we eerder hebben gezien.’
• Paul Manson: “Het commerciële succes van de techgiganten zou een stuiptrekking zijn van een systeem dat op zijn laatste benen loopt. ‘Het kapitalisme heeft de grenzen van zijn aanpassingsvermogen bereikt’
• “Ondanks alle ophef over nepnieuws en zorgen over privacy is er nog steeds geen serieus alternatief voor Facebook, en de coöperatieve varianten van Airbnb of Uber slaan nog geen deuk in een pakje boter.”

Met het laatste punt over de coöperatieve varianten heeft de geïnterviewde natuurlijk helemaal gelijk, maar het is nog veel te vroeg om hier iets zinnigs over te zeggen. Zolang platformen met miljarden aan VC geld nog met verlies hun dienstverlening kunnen verkopen, is er geen ruimte voor een ‘gezond’ decentraal alternatief. Daar kan niemand tegenop. Wel is het belangrijk om te beseffen dat hetgeen we nu zien gebeuren geen eindpunt is, maar een onderdeel van een transitie. En ook de grote ‘unicorn’ platformen een rol hebben in die transitie. Zoals ik altijd zeg: om bepaalde markten open te breken heb je klootzakken met veel geld nodig. Een hoge baas van BMW zie onlangs “laat Uber maar miljarden investeren in het laten wennen van consumenten van mobiliteit via een app. Dan stappen wij later in de trein en bouwen een beter product”.

Jaap sluit het stuk af met: “Zo ligt dankzij de opkomst van nieuwe technologie een aloude vraag plots opnieuw op tafel: wie bezit de productiemiddelen? En wie heeft er dus de macht om vorm te geven aan de toekomst? Voorlopig zijn dat platformkapitalisten als Jeff Bezos, maar wie weet is de alleswinkel straks wel een staatsbedrijf.”. Of de gebruikers zelf zou ik zeggen.

Koninklijke Horeca Nederland wil eigen Thuisbezorgd.nl | Economie | AD.nl

Koninklijke Horeca Nederland heeft na de ‘lancering’ van BookDinners (lees hier mijn uitgebreide analyse) de smaak te pakken en onthult nu ook de plannen, of in ieder geval de ambities, voor een eigen concurrent van Thuisbezorgd. Het platform waar veel horeca ondernemers blij mee zijn, afhankelijk van zijn en…. boos op zijn.

Een paar gedachten:

• In het AD stuk staat dat Thuisbezorgd een marktaandeel heeft van 30%. Dat is veel. Maar kloppen die cijfers? Tadek Solarz wees mij op een artikel van januari dit jaar uit Retailtrends waarin staat dat de thuisbezorgdmarkt zo’n 700 miljoen euro per jaar beslaat. In dit stuk van RTLZ staat dat de omzet van het laatste halfjaar van 2017 van Thuisbezorgd 35 miljoen was (met een stijging van 35%). Maximaal 70 miljard over een heel jaar. 10% van de landelijke markt. Best een verschil. Ik vermoed dat de zorgen zich vooral richten op het potentieel van deze markt. In 2025 is deze markt naar verwachting verdubbeld naar 1,5 miljard. En het geen rocket science om te bedenken welke partijen daar van gaan profiteren….
• Thuisafgehaald zal de komende jaren nog wel de nodige concurrentie krijgen van de Deliveroo’s, Foodora’s, UberEats en anderen;
• Het is de vraag hoe belangrijk een landelijk dekkend netwerk is. In het stuk wordt gesproken over een groeiend aantal lokale initiatieven;

Tot slot: een quote in het stuk over de ambities van een eigen platform: ,,We onderzoeken de mogelijkheden en spreken allerlei partijen, want het moet haalbaar zijn én het moet technisch kloppen.”. Technisch kloppen. Ik blijf het herhalen (sorry): een succesvol platform is meer dan techniek alleen. Technisch moet het op orde zijn, maar met alleen een platform ben je er niet. Daar mogen nog wel een hele boel resources tegenaan worden gegooid om dat succesvol te maken.

Mijn advies aan KHN: zorg er eerst voor dat BookDinners een daverend succes wordt. Daar valt veel te halen en met een recensie en boeking platform is het voordeel van een landelijk platform bewezen. Die markt van thuisbezorgers is de komende tijd druk genoeg. Met partijen met betere papieren en diepere zakken dan de KHN ooit van zou kunnen dromen… (niet vervelend bedoeld, maar zo is het echt).

Met één account altijd een deelfiets bij de hand – NRC

“Tien aanbieders van deel- en huurfietsen in Nederland gaan samenwerken. Ze willen het gebruik van deelfietsen makkelijker maken, vooral voor mensen die fietsen van verschillende bedrijven willen gebruiken. Klanten moeten nu voor elke aanbieder een aparte app installeren en apart borg betalen. Door de samenwerking hoeft dat niet meer. De initiatiefnemers hopen dat meer bedrijven zich aansluiten.”

Kijk, dat is een hele goede stap in de richting. Knap gedaan. Mooi ook dat wanneer dit een succes wordt, dat dit vermoedelijk ook de voorwaarde gaat worden voor iedere gemeente die zij stellen voor een fietsaanbieder die actief wil worden in de stad. Slim dat de sector zo zelf de lead pakt.

Amsterdam heeft besloten om 3 partijen toegang te geven op de markt. In dit artikel: „Amsterdam doet alsof de deelfiets een tweede kans krijgt, maar zoals het er nu uitziet zijn er meer barrières dan kansen. Een verbod op vrij parkeren in het centrum is zeer ontmoedigend. Met zulke belemmeringen krijgt de deelfiets geen ruimte.”

Op het moment dat je als sector zelf de lead pakt, dan voorkom je dit soort ’taferelen’.

Deliveroo-koeriers willen zelf ‘ethische’ maaltijdleverdienst oprichten | BRUZZ

Een bericht uit België: “Nu de onderhandelingen tussen directie en vakbonden bij de maaltijdleverdienst Deliveroo mislukt zijn, willen enkele koeriers een eigen platform oprichten. Het idee wordt alvast toegejuicht door de coöperatie voor freelancers Smart en krijgt ook steun van Brussels minister van Economie Didier Gosuin (Défi).”

In Frankrijk zijn er twee platform coops met een zelfde idee bezig: CoopCycle en Applicolis. Het idee is om een meta coöperatie op te zetten waar de software, het merk, etc. in worden ontwikkeld. En dat iedere stad een worker coop opricht. De worker coops zijn dan weer de bestuurder en eigenaar van de meta coop. CoopCycle komt op mij over als een meer activistisch initiatief, Applicolis lijkt het strategisch beter voor elkaar te hebben. Begint maart reis ik door Frankrijk om met onder andere deze twee initiatieven in gesprek te gaan.

Een discussie over verantwoordelijkheid platformen – Twitter

Hoeveel verantwoordelijkheid neem je als platform / marktplaats voor de transactie die via jouw website tot stand komen? Een discussie waar we de komende jaren nog niet over zullen zijn uitgepraat.

Naast verantwoordelijkheid is er ook ‘eerlijkheid’ of ‘integriteit’ van een platform belangrijk om in deze discussie mee te nemen. Een platform is wat ze noemen een ’two sided marketplace’. Het gegeven dat de marktplaats twee kanten, vraag en aanbod, bedient, wordt naar mijn mening in nog té weinig discussies meegenomen. Op het moment dat het platform ook van beide kanten een commissie ontvangt maakt deze discussie misschien wel nóg relevanter.

In crowdfundingland, en dan vooral lening crowdfunding (ook wel crowdinvesting genoemd), zijn er ook genoeg discussies te voeren over de rol van het platform. Waar het platform aangeeft een onafhankelijke marktplaats te zijn, maakt de AFM zich zorgen dat investeerders te veel vertrouwen op het platform en te snel in projecten stappen zonder zich goed in te lezen en bewust te zijn van de risico’s. Dit wordt versterkt door de situatie dat er meer geld om te investeren is dan goede projecten. Sommige projecten van enkele honderdduizenden euro’s lopen binnen enkele minuten vol.

Deze week lanceerde Kapitaal op Maat, een Nederlands crowdfinancing platform, de dienst ‘automatisch investeren’. Als investeerder geeft je aan in welke sectoren, en onder welke risico classificaties je wilt investeren, en op het moment dat er een project live gaat, investeer je automatisch het door jou vooraf ingestelde bedrag. Nu begrijp ik helemaal dat de investeerdersmarkt hier op zat te wachten: met crowdfinancing wil je gespreid investeren (risicospreiding), waardoor de gemiddeld geïnvesteerde bedragen relatief laag zijn. Hierdoor wil je niet heel veel tijd kwijt zijn met het bijhouden en uitvoeren van de investeringen. En is een dergelijke optie ideaal. Maar….. dit druist (naar mijn mening) wel flink in tegen de koers die de AFM is ingezet om mensen meer bewust te maken van de risico’s bij een investering. En nog belangrijker: het platform gaat van ‘marktplaats’ naar ‘adviserend’. Immers: het advies (o.a. over risico) activeert automatisch een investeringstrigger. En aangezien het platform de geldvrager ook als klant heeft, en hier ook een commissie van ontvangt, zou dit een verkeerde prikkel op kunnen leveren. Een oplossing zou kunnen zijn om de vraag en aanbod kant van crowdfinancing van elkaar los te koppelen, zodat deze dubbele belangen niet met elkaar kunnen botsen…

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).