Bezorgers die rijden via het platform Glovo krijgen niet allemaal een arbeidscontract, maar vallen in 21 landen wel onder de ‘Couriers Pledge’. Daarmee belooft het bedrijf de bezorgers veiligheid, gemeenschap, gelijkheid en een eerlijk inkomen. Waarom, hoe werkt dat en wat heeft een platformwerker eraan? Martijn Arets reisde naar Barcelona en sprak met Glovo-woordvoerder Magalí Gurman.
De voornaamste discussie over bezorging via platformen gaat over de vraag of zo’n platform de koeriers in dienst moet nemen. In veel Westerse landen zijn zaken als veiligheid en eerlijke beloning namelijk verbonden met een arbeidscontract. Maar dat geldt lang niet overal. Daarom zoeken platformen manieren om bezorgers betere arbeidsomstandigheden te bieden ongeacht hun arbeidscontract. Eén van die platformbedrijven is Glovo. Voor The Gig Work Podcast van de WageIndicator Foundation reisde ik naar Barcelona en ging ik in gesprek Magalí Gurman, Institutional affairs & government relations bij Glovo.
Van klant tot koerier: iedereen tevreden houden
De makers van bezorgdienst Glovo weten maar al te goed hoe belangrijk internationale verschillen zijn. Het Spaanse bedrijf is actief in 24 landen in onder andere Zuid-Europa, Oost-Azië en Afrika. Via de Glovo-app brengen bezorgers allerlei producten naar particuliere klanten: van maaltijden tot bloemen en boodschappen. Klanten bestellen via de Glovo-app iets bij een restaurant of winkelier, de bezorgers halen het op en brengen het zo snel mogelijk naar de klant.
“Eigenlijk hebben we dus drie gebruikers: klanten, retailers en bezorgers”, vertelt Gurman. “Ieder heeft zijn eigen app met bijbehorende processen, omdat we voor ieder type gebruiker een andere dienst leveren.”
Lokale verschillen
Daarnaast verschillen de operationele wensen per regio, legt ze uit. “Zo is het hier in Barcelona normaal dat bezorgers op de fiets of scooter komen. In het koude Roemenië bezorgen de meeste Glovo-koeriers juist per auto. Wat we ook zien is dat bezorgtijden door verschillen van stad tot stad. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals de staat van de wegen. Bovendien verschilt wet- en regelgeving per land.”
Aan Glovo de taak om aan al die behoeftes en voorkeuren tegemoet te komen, vertelt ze. “Ons doel is dat alle gebruikers tevreden zijn, niet alleen de eindklanten.”
‘Flexibiliteit sluit goede arbeidsvoorwaarden niet uit’
Om beter te voldoen aan de behoefte van de bezorgers, introduceerde Glovo in 2021 een ‘Couriers Pledge’ (koeriersbelofte). Daarmee wil het bedrijf de arbeidsvoorwaarden van alle koeriers verbeteren, ongeacht hun juridische classificatie. “Twee jaar geleden was er nog veel minder regelgeving rondom platformwerkers dan nu”, vertelt ze. “Wij wilden vooroplopen en laten zien dat de flexibiliteit van de platformeconomie goede arbeidsvoorwaarden niet uitsluit.”
Omdat er grote internationale verschillen zijn in wetgeving en voorkeuren, introduceert Glovo de Pledge telkens per land. Dat begint met onderzoek naar lokale wet- en regelgeving en een verkenning van de mogelijkheden binnen de organisatie. Hoeveel geld en mensen heeft het platform beschikbaar in deze regio? Inmiddels hebben 21 van de 24 landen ieder een eigen Pledge.
“We willen hiermee het goede voorbeeld geven voor andere bedrijven in de platformeconomie”, zegt Gurman.
Veiligheid, gemeenschap, gelijkheid en inkomen
De Pledge berust op vier pijlers: veiligheid, gemeenschap, gelijkheid en eerlijke verdiensten. Als iemand een bepaald aantal producten bezorgd heeft binnen een bepaalde periode, heeft de bezorger toegang tot deze voorwaarden. Zo krijgen koeriers bijvoorbeeld veiligheidstrainingen, helmen en ouderschapsverlof. De exacte voorwaarden verschillen per land en zijn onder andere afhankelijk van de voorkeuren van de bezorgers.
Onder de pijler ‘gemeenschap’ organiseert Glovo evenementen om koeriers met elkaar in contact te brengen. Als er een gemeenschap ontstaat, maakt dat het makkelijker voor het platform om wensen en behoeftes te ontdekken. “Soms ontdekken we behoeften die we zelf nooit hadden kunnen verzinnen. Zo bleek dat relatief veel koeriers in Kenia oogproblemen hadden. Wij werken samen met een bedrijf dat oogcontroles uitvoert en we vergoeden een bril als dat nodig is.”
De huidige Pledge is de basis, zegt Gurman. “We willen steeds beter inspelen wat koeriers nodig hebben om gezond en veilig te werken. Tevreden gebruikers leiden tot zakelijk succes. Daarom blijven we onderzoeken, praten en aanpassen.”
Onafhankelijke hulp
Glovo werkt samen met twee onafhankelijke organisaties rondom eerlijke arbeidsomstandigheden en beloning voor platformwerkers: Fairwork en de WageIndicator Foundation. “Dit soort organisaties houden ons scherp”, vertelt Gurman. “Een organisatie als Fairwork beoordeelt onze werkwijze kritisch en zet onze voorwaarden af tegen die van andere platformen. Zo helpt Fairwork onze dienstverlening te verbeteren. Ik ben er trots op dat onze arbeidsvoorwaarden in Afrika momenteel het best beoordeeld zijn in die regio.”
WageIndicator Foundation helpt Glovo met de derde pijler van de Pledge: betaling. “Dit is het belangrijkste onderwerp voor koeriers en tegelijkertijd de ingewikkeldste”, vertelt de jurist. “WageIndicator helpt ons met data over leefbare tarieven en minimumloon voor vergelijkbaar werk. De tarieven verschillen per land en veranderen continu.”
De meeste Glovo-koeriers werken als freelancer. Politieke partijen en vakbonden in diverse landen pleiten ervoor om deze werkenden een arbeidscontract te geven. “Een dienstverband leidt niet noodzakelijkerwijs tot betere arbeidsvoorwaarden”, zegt Gurman. “Wat een arbeidscontract betekent voor de werkomstandigheden verschilt sterk per land. De Pledge voor elke bezorger, ongeacht de contractvorm.”
Arbeidscontract is niet altijd een verbetering
Gurman heeft gelijk: een arbeidscontract is lang niet altijd beter voor een koerier. Als bezorgers bijvoorbeeld in dienst komen via een tussenpartij, krijgen ze vaak de meest minimale bescherming die wettelijk mogelijk is.
Bovendien is het niet wat de werkende wil, blijkt uit cijfers van de Leeds Index of Platform Labour Protest. In slechts 20% van alle demonstraties vragen werkenden om een arbeidscontract, blijkt uit analyse van bijna 2000 protestacties. Dat verschilt sterk per land. Zo is ‘employment status’ in 37,1% van de protesten in Noord-Amerika een onderwerp, want daar brengt het meer zekerheden. In Afrika was het slechts in 4,7% van de protesten een onderwerp, want een contract biedt daar nauwelijks voordelen.
Analyse
Ik vind het mooi om te zien hoe Glovo de omstandigheden van koeriers probeert te verbeteren. Zeker als je weet dat werken als bezorger in veel landen informeel gebeurt. Voorheen hadden de koeriers dus helemaal geen bescherming.
Voor Glovo is het een balansoefening tussen wat mag en kan, ook financieel. En het is waar dat een arbeidscontract niet overal evenveel waard is, maar in bepaalde (Europese) landen biedt het weldegelijk meer bescherming. Zou de Pledge daar een aanvulling kunnen zijn? Daarnaast staan er nog een aantal belangrijke arbeidsvoorwaarden niet in de Pledge. Denk aan transparantie, uitlegbaarheid en accountability van automatische besluitvormingsprocessen en vertegenwoordiging van werkenden. Volgens Gurman van Glovo is dit nu ‘juridisch niet altijd mogelijk’, maar dat is iets te makkelijk afgedaan. Volgens mij is daar best een oplossing voor te verzinnen. Waar een wil is, is een weg.
De Pledge is dus nog niet perfect, maar wel een mooie stap in de goede richting en een voorbeeld van hoe je rekening kunt houden met verschillende wensen en omstandigheden in diverse landen waarin een platform actief is.
