Goedemorgen! Vorige week veel discussies gevoerd n.a.v. het SER advies over de toekomst van de arbeidsmarkt. Er valt veel over te zeggen en te vinden. In deze editie doe ik ook mijn plasje, wetende dat er nog veel onzekerheden en mitsen en maren zijn. Ook een uitgebreid stuk over de macht van platformen als poortwachter met als voorbeeld de casus van de Google zoekmachine. Met de vraag: is het nog steeds een zoekmachine? Ik denk van niet.
Vorige week stond er een foutje in de nieuwsbrief: ik schreef dat het inspectierapport over Temper vooral gelekt was, maar bij mijn weten nog nooit was gepubliceerd. Ik heb begrepen dat het wel al lang is gepubliceerd, maar dat het geen openbaar rapport is. Weer wat geleerd.
Voor nu: fijne week!
Hoe Google het wint van Booking en Expedia – FD
Google was jarenlang de beste vriend van veel (reis)platformen. In ruil voor miljarden dollars aan advertentiegeld (boven een organisch zoekresultaat van een hotel staat steevast minstens één advertentie van een platform die dat resultaat wil kapen) gaf Google deze platformen jarenlang toegang tot een miljardenpubliek. Wat deze platformen alleen onvoldoende in de gaten hebben gehad is dat Google hetzelfde truukje uithaalt als dat zij doen: op rekening van de gebruiker leren en deze data vervolgens inzetten om eigen processen te optimaliseren en eigen diensten te ontwikkelen. Om hiermee de klant in het eigen ecosysteem te ‘zuigen’.
En nu zijn de reisplatformen, ook wel Online Travel Agencies (OTA) genaamd boos: “Nu de OTA’s steeds meer concurrentie van Google zelf krijgen, verandert de digitale levensader van weleer in een achilleshiel. Partijen zoals Expedia, Kayak, TripAdvisor en Trivago beklagen zich steeds luider over het feit dat Googles zorgvuldig afgeschermde zoekalgoritmes een opvallende voorkeur vertonen voor de eigen onlineboekingplatforms: Google Flights en Hotels. Die ontwikkeling kwam in een stroomversnelling toen Google deze platforms in 2019 integreerde in Google Travel. Kort daarna constateerde Expedia dat de vanuit Google gegenereerde traffic ‘steeds verder opdroogt’ en noemde reviewsite TripAdvisor Googles ‘partijdige’ algoritmes ‘onze belangrijkste uitdaging van het moment’.
En dan is er ook nog de OneBox: het aparte ‘informatieblok’ dat Google prominent naast zoekresultaten en betaalde links plaatst. Zo verschijnt naast een zoekopdracht naar de ‘Costa del Sol’ tegenwoordig ook een soort ‘minireisgids’ met van andere websites geplukte foto’s en reisinformatie over bijvoorbeeld klimaat of mooie stranden. Met daarbij onder het kopje ‘Een reis inplannen’ een serie door Google gecontroleerde links naar beschikbare vliegtickets, hotels, en bijvoorbeeld ook beschikbare vakantiehuisjes.”
In het FD-artikel lees je meer interessante details. In de nieuwsbrief van 3 augustus en 26 oktober (iets specifieker over travel) vorig jaar ging ik hier ook al dieper op in hoe Google steeds meer van een zoekmachine aan het veranderen is in een eigen platform met betaalde en organische zoekresultaten (in die volgorde) in de longtail. In de onderstaande afbeelding heb ik dit even provisorisch gevisualiseerd. Waarbij het belangrijk is om te beseffen dat Google alleen eigen diensten kan ontwikkelen door te leren van de data van zowel de gesponsorde (advertentie) als organische zoekresultaten. En anderen daardoor laat betalen voor het verrijken van de eigen dienst en het risico verlegt naar de gebruikers.
Dan de vraag: is dit erg? Ik denk dat dit absoluut een ongewenst scenario is. Want hoewel de grote platformen ook verre van heilig zijn, blijft er met de normale marketplaces nog altijd ruimte over voor concurrentie. Al is het maar in een niche. Met Google als potentieel ‘super platform’ zal er steeds minder ruimte zijn voor concurrentie. Steeds minder keuze. En zal zowel de aanbieder als de consument hier de nadelen van ervaren. Wat de bestaande reisplatformen natuurlijk niet vrijwaart in de discussie van marktmacht, want ook zij zijn natuurlijk niet heilig. Verre van.
SER: aanpak schijnzelfstandigheid focussen op uurtarieven onder 35 euro – ZiPconomy
Je kunt het bijna niet hebben gemist vorige week. En dan heb ik het niet over het interview met Sywert van Lienden of het nieuws dat Booking de loonsteun terugbetaalt, maar het SER akkoord van de sociale partners over de toekomst van de arbeidsmarkt. Het advies was erg breed en had veel, heel veel, open eindjes. The devil is in the details zal ik maar zeggen. In dit stuk op Zipconomy lees je de highlights. In Trouw mocht ik er iets over zeggen, maar zoals met ieder ingewikkeld onderwerp is het lastig om in het kort zowel de breedte als de diepte te raken.
Hoewel de link met de maaltijdbezorger misschien wat vergezocht is, heb ik wel een aantal punten aan kunnen stippen, zoals de vraag hoe representatief de partners van de SER zijn in discussies en adviezen over de toekomst van de arbeidsmarkt? Er worden veel voorstellen over de toekomst van ZZP gedaan, zonder dat deze zijn vertegenwoordigd in de SER. Dit was overigens ook een van de opmerkingen in het rapport van Borstlap. Of zoals iemand op Twitter zei: “mogen wij ZZP’ers nu straks de voorwaarden voor de ontslagvergoeding van ambtenaren bepalen?”. Dit gebrek aan vertegenwoordiging zie ik echt als een groot probleem. Ook omdat het hierdoor voor partijen die wel zijn vertegenwoordigd makkelijk maakt om de rekening naar de niet gerepresenteerde groep te schuiven. De vakbonden schuiven de rekening naar de ZZP’ers, de uitzenders zullen profiteren van een verschuiving van ZZP naar uitzend (en leveren iets in, maar zullen netto er niet slechter op worden) en de werkgevers krijgen flexibiliteit in uren en leggen die rekening bij de gehele samenleving neer. Gelukkig is het advies dan ook niet meer dan een advies en is het de regering (die komt er vast nog wel een keer) die wél alle wel en niet werkenden vertegenwoordigd die de finale keuzes moet maken. Laten we hopen dat die wat breder dan alleen de polder kijken.
En de effecten van het advies op de kluseconomie? Om te beginnen zijn er natuurlijk veel klusplatformen die niet met een ZZP constructie werken. Platformen waar werkenden aan consumenten diensten aanbieden via de regeling dienstverlening aan huis. Er zijn ook steeds meer platformen die via een uitzendconstructie opereren. Ook zijn er veel platformen die zich niets aantrekken van enige juridische status: dit zijn vooral de platformen die online werk faciliteren. Je doet werk via het platform en je zoekt het zelf maar uit hoe je dat in het land waar jij woont met de belastingdienst regelt. Voor de ZZP platformen zou een 35 euro grens de grootste impact hebben: veel van hen zullen op zoek moeten naar een ander model. Maar voordat het zover is, is het eerst afwachten of het advies door het kabinet wordt overgenomen, wat het exacte beleid zal worden, of de uitvoer niet te complex gaat worden en of alles juridisch stand houdt. We gaan het meemaken. Voor een historisch akkoord mis ik toch echt de ambitie in het plan. En ik had ook liever de werkende meer centraal in de plannen gezien en hoewel het stuk ‘flex minder flex’ veel aan bod komt, stelt het ‘vast minder vast’ niets voor. En juist dat hebben we zo hard nodig om een wendbare arbeidsmarkt te krijgen. Zoals je vermoed ik tussen de regels door leest ben ik nog niet overtuigd. Maar ik laat mij graag verrassen.
Platformbedrijven willen polderen – FD
Een interessante ontwikkeling: waar klusplatformen tot voor kort nog individueel opereerden (op een niet succesvolle poging daargelaten), ziet het er naar uit dat ook de platformen elkaar steeds beter weten te vinden. En hoewel het landschap aan klusplatformen behoorlijk divers is, hebben zij toch ook de nodige gemeenschappelijke punten om samen voor te strijden. Dus hebben een aantal klusplatformen een eigen ‘sociaal akkoord’ gepresenteerd en zijn zij daarbij een van de vele partijen die hun bijdrage hebben geleverd aan de formatietafel.
Amazon’s Cost Saving Routing Algorithm Makes Drivers Walk Into Traffic
Wat wanneer een computer jouw baas zou zijn? Ik weet nog dat het antwoord op deze vraag ‘vroeger’ behoorlijk positief werd beantwoord. Het antwoord was vaak: graag! Want een computer is consistent (en niet afhankelijk van het humeur van een mens), eerlijk en heeft geen verborgen agenda. Hoe naïef konden we zijn 😉
Amazon is denk ik wel het bekendste voorbeeld dat er alles aan doet om mensen te sturen (en beïnvloeden) middels technologie. En laat daarbij ook zien dat een computer als baas niet iets is om trots op te zijn. Zo las ik vorige week het artikel: “Injury Data Shows Amazon Jobs Are More Dangerous Than Walmart and UPS”. Via technologie vraagt het bedrijf het uiterste (en meer) van haar werknemers. Ook het artikel: “Amazon’s Cost Saving Routing Algorithm Makes Drivers Walk Into Traffic” laat zien hoe het bedrijf werkenden stuurt via technologie en daarmee dwingt om ontzettend gevaarlijke dingen te doen. Zoals het oversteken van een snelweg om een pakketje af te leveren. Medewerkers in dienst hebben geen mogelijkheden om de instructies te negeren: een algoritme als baas mag je niet negeren. Freelancers hebben het ietsje ‘beter’: als zelfstandig ondernemer (waar overigens weinig ondernemends aan is) mogen zij het algoritme nog wel wat negeren en taken naar eigen inzicht uitvoeren.
Amazon als bedrijf laat zien wat we niet als samenleving willen. Wat mij betreft zou de discussie hier meer over moeten gaan. In het geval van Amazon discrimineert het algoritme niet op de juridische status.
Ook gelezen
- How the gig economy works in Ukraine (video)
- Can the EU Regulate Platforms Without Stifling Innovation?
- Werken in de platformeconomie, vloek of zegen?
- Amsterdam krijgt nóg een nieuwe flitsbezorger: Getir
- My Marketplace Strategy: Go Niche
- Getir valuation triples to $7.5bn as investors chase grocery app craze – Istanbul-based delivery platform is now worth more than Deliveroo and Grubhub
- In Zuid-Holland leggen ze de eerste steen van het Grenzeloos Datalandschap
- Brussel onderzoekt mogelijk machtsmisbruik van Facebook met Marketplace
- De werkgevers werden ‘woke’, dus de SER is nu voor gratis geld en tegen zzp’ers
- Booking betaalt loonsteun terug na ophef over bonussen
In de media
Overal zoeven deelscooters. Maar zijn ze echt zo groen? | Topics.nl
Een groot stuk, onder andere in het AD, over deelscooters. Inclusief bijdrage van ondergetekende.
Is de maaltijdbezorger echt gebaat bij het ‘historische’ Ser-advies over de arbeidsmarkt? | Trouw
In Trouw mocht ik reactie geven op het eerder in deze nieuwsbrief besproken SER advies.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.
