Goedemorgen! Afgelopen week na een aantal kleinere ‘offline’ presentaties weer mijn eerste grote ‘offline’ presentatie gedaan voor 200 leden van de coöperatie Royal Flora Holland. Fijn dat dit weer kan. In diezelfde week ook een groot, maar dan online, event over ‘migratie en telemigratie in de kluseconomie‘. Deze (mede)organiseerde ik vanuit mijn kantoorstudio, samen met 8 andere organisatoren uit 6 landen. We hadden 11 sprekers uit 9 landen en een publiek uit meer dan 15 landen en gebruikten Zoom, GoogleDocs en Whatsapp om dit te organiseren. Mooi om te zien dat beide varianten kunnen, maar ik hoop toch echt wel dat de fysieke evenementen en daarbij fysieke ontmoetingen de norm gaan worden. Digitaal waar het digitaal kan, maar zeker ook niet de waarde van fysieke ontmoetingen onderschatten.
Deze week weer 5 mooi stukken gevonden en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!
I tried Be My Eyes, the popular app that pairs blind people with helpers | Life and style | The Guardian
In de kern lossen platformen informatie asymmetrie op, verleggen transactiekosten en verlagen drempels. Hierdoor kunnen in sommige gevallen transacties die voorheen onmogelijk waren uit te voren opeens wel worden georganiseerd. Een mooi voorbeeld is de app die ik vorige week op mijn telefoon heb geïnstalleerd: Be My Eyes. Een platform dat mensen met een visuele beperking koppelt aan vele duizenden vrijwilligers. Stel een gebruiker met een visuele beperking heeft een pak melk en weet niet wat de houdbaarheidsdatum is. Dan kan deze de app openen en om hulp vragen. Vervolgens wordt verbinding gemaakt met een van de vrijwilligers die de hulpbehoevende even voor een minuutje wil helpen. Briljant in eenvoud en voor de gebruikers een hele mooie oplossing.
Omzet via Floriday groeit naar meer dan miljard euro eind dit jaar
Veel voorbeelden over succesvolle platformen zijn to-consumer (2C) voorbeelden. Op zich is dat begrijpelijk: 2C platformen zijn vaak goed zichtbaar voor de buitenwereld en veelal een ‘losse’ entiteit (een startup klinkt meer sexy dan een procesoptimalisatie of -transformatie). Daarnaast zijn 2C platformen vaak ook geïsoleerde dienstverleningen en daardoor veel eenvoudiger te realiseren. Die complexiteit zorgt ervoor dat de ontwikkeling in een 2B domein vaak minder zichtbaar is, later van start gaat en zich minder snel kan doorontwikkelen. Het duurt dus even, maar dan heb je wel wat.
Afgelopen week gaf ik een presentatie voor 200 leden van de coöperatie Royal Flora Holland op een evenement dat ging over hun eigen platform: Floriday. Over dit bedrijf schreef ik het volgende in mijn boek:
“Royal FloraHolland is een van twee grootste bloemenveilingen van Nederland. Deze fysieke marktplaats met de veilingklok, waar met 100.000 transacties per dag 30.000 soorten bloemen en planten worden verhandeld, maakt een transitie door naar een digitale marktplaats. Al een paar jaar is de trend zichtbaar dat kwekers hun aanbod in steeds meer verschillende verkoopsystemen aanbieden en ontvangen. Deze versnippering maakt de handel bewerkelijker, tijdrovender en kostbaarder. In platformtermen: de transactiekosten nemen toe. Met Floriday is een digitaal platform gecreëerd waar kwekers hun catalogus, aanbod en orders beheren. “Kwekers bedienen met Floriday verschillende handelskanalen. We maken de sierteeltsector toegankelijker en eenvoudiger door één open platform te bieden waar kwekers, dienstverleners en verkoopkanalen op aansluiten”, staat op de website te lezen. Waar menig platform de belangen van twee partijen (vraag en aanbod) moet verenigen, heeft Floriday als platform te maken met kwekers, klanten, leveranciers en andere dienstverleners. Een flinke klus om dit succesvol te maken.”
Afgelopen week werd bekend dat de verwachting is dat dit jaar voor 1 miljard euro aan sierteelt via het platform zal worden verhandeld.
Dit voorbeeld laat zien dat:
- 2B platformen veel kansen bieden;
- je als sector echt ook zélf het voortouw kunt nemen;
- je als organisatie jouw legacy in kunt zetten om iets unieks neer te zetten: wat heb jij dat een snelle start-up niet heeft? > veelal klanten, geld, data, infrastructuur en een vertrouwd merk;
- het hier natuurlijk helemaal niet om technologie gaat, maar om het meenemen van mensen in een verhaal en transitie.
Wat de organisatie ook extra interessant maakt is dat het een coöperatie is. Floriday is dus een coöperatief platform. En waar bij de opkomst van platform coöperaties vooral de nadruk lag bij het ‘van scratch’ ontwikkelen van een platform door gebruikers (veelal: aanbieders) zie je nu een verschuiving waar vooral bestaande coöperaties die platformen inzetten om processen te automatiseren of nieuwe diensten aan te bieden aan de leden.
Bestaande coöperaties zien al sinds 2015 kansen voor coöperatieve platformen: “to encourage existing cooperatives to exploit the potential of digital and web technologies to update and upgrade their internal participation patterns”. En afgelopen week gaf de Europese Commissie aan dat het coöperatieve gedachtegoed “could constitute an important instrument” voor een gelijker speelveld in de platformeconomie. Waar de commissie dan vooral keek naar platformen die bemiddelen tussen de vraag en aanbod van arbeid.
Hof: Helpling-schoonmakers zijn uitzendkrachten | NOS
Afgelopen week deed de rechter uitspraak in de zaak FNV > Helpling. FNV is al een aantal jaren van mening dat de thuischoonmaaksters die via Helpling schoonmaakwerk vinden bij particuliere huishoudens werknemer bij het platform zijn. In een eerdere uitspraak oordeelde de kantonrechter dat Helpling geen werkgever is, maar wel een bemiddelaar. Afgelopen week oordeelde de rechter in het hoger beroep dat de schoonmaaksters uitzendkrachten zijn die via het platform werken. Hiermee hebben zij onder andere recht op doorbetaling van loon als ze ziek zijn. Als zij ontslagen worden, hebben ze recht op een transitievergoeding. Zij vallen dan weer niet onder de schoonmaak-cao.
In een uitgebreide blog die ik in 2018 schreef na de eerste rechtszaak het volgende over de aanklacht:
“Als FNV wint en Helpling de huishoudhulpen in dienst moet nemen, dan gaat de prijs van de hulp voor de klant omhoog naar een bedrag van minimaal 20 euro. Nagenoeg geen enkele particulier is bereid dit bedrag per uur te betalen. Er zal niemand meer boeken via het platform en Helpling is binnen de kortste keren failliet. Is daarmee het probleem opgelost? Nee. Die schoonmaak wordt ook daarna nog wel gedaan. Maar dan via de zwarte markt. Dus ook al wint FNV de rechtszaak, de schoonmaakhulp wordt er niet beter van. .”
Nu heeft FNV gewonnen en is het de vraag wat Helpling gaat doen. Helpling heeft in een reactie aangegeven de aanklacht te bestuderen. Toen Uber dat zei had ik daar weinig mee, maar bij Helpling snap ik het wel: het is niet duidelijk wat er nu precies moet gebeuren. Het bedrijf heeft 30 dagen om de veranderingen door te voeren.
Ik ben erg benieuwd wat er u gaat gebeuren. Als de kosten omhoog gaan, dan gaan ook de prijzen voor de consumenten omhoog. En het is de vraag of zij daarna het platform massaal zullen verlaten. Wat FNV hier doet is het ontkennen van het bestaan van de zwarte markt en het ondermijnen van de regeling dienstverlening aan huis. Thuisschoonmaaksters zijn namelijk geen zzp’ers, maar werken volgens deze regeling. En daardoor concurreert Helpling niet met een professioneel schoonmaakbedrijf, maar met de zwarte markt.
Volgens mij is de enige manier om dit naar ieders tevredenheid te regelen het erkennen dat dit werk onderbetaald is en net als onder andere België, Frankrijk, Zweden en Denemarken dit werk subsidiëren. Het wordt dus tijd voor een échte oplossing. Ik ga er vanuit dat FNV (maar ook: SZW en de politiek) dit ook beseffen en hier de verantwoordelijkheid pakken. Een misschien iets minder sexy en nieuwswaardig onderwerp, maar voor wie echt om de werkende geeft een hele mooie kans.
‘Facebook is in feite een onveilige omgeving’ – NRC
“Techprofessoren: Hij is een bèta, zij een alfa. Samen willen hoogleraren Bart Jacobs en José van Dijck pionieren met ethische alternatieven voor Big Tech.”
Mooi interview en ik hoop van harte dat zij hiermee een mooie bijdrage leveren aan de toekomst van het internet. En voor wie nog steeds denkt dat de systemen achter platformen als Facebook perfect zijn, luister dan deze indrukwekkende podcast serie ‘The Facebook Files’ van The Wall Street Journal.
Case: hoe de overheid Maleisië investeert in digitale skills
Een van de sprekers van het Wageindicator event was Mohd Redzuan Affandi Bin Abdul Rahim, Director of Sharing Economy Development at Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC). Al tijdens de voorbespreking was ik onder de indruk van zijn casus. Het verhaal:
“In 2015, Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC) has introduced the eRezeki programme, a programme that was designed based on the Crowdsourcing / Sharing Economy models with the main objective of providing additional income opportunities for the Rakyat via digital platforms. The programme facilitates matching of individual participants with jobs or tasks offered by various Crowdsourcing / Sharing Economy platforms via comprehensive profiling, training and on-boarding process.
The main target group of this programme are individuals from lower income households, unemployed and underemployed, pensioners, veterans as well as individuals with disabilities. Examples of task / jobs offered in this programme includes delivery rider, personal helper, e-hailing drivers, electrician, home tutor etc.
The eRezeki Programme has proven success in delivering income opportunities to the people via the Sharing / Gig Economy model. From 2016 to 2020, more than RM1.3 billion worth of income was earned by more than 700,000 participants of the programme. The exponential growth over the years indicates the growing trend of Sharing / Gig / Freelance Economy sector in the local market and is in line with the global landscape.
Additionally, the local Sharing / Gig Economy ecosystem is also growing rapidly with the emergence of new start-ups in this space. There are more local Sharing Economy platform players in 2020 compared to the year 2015. Based on data from eRezeki, there were only 5 local platform partners in 2015 as compared to 106 local platform partners in 2020.”
Dit programma heeft met de start van covid nog een extra boost gekregen. Mooi om te zien hoe de overheid investeert in de digitale skills van bepaalde groepen burgers en hen helpt onafhankelijk inkomen te vergaren via online platformen. Door samen te werken met enkele platformen krijgen de burgers wat extra voordelen. Een mooie casus.
In actie
In de media
FNV wint rechtszaak tegen Uber. Een uitgebreide analyse over de gevolgen. – ZiPconomy
Mijn stuk over de Uber > FNV zaak is vorige week ook op ZiPconomy gepubliceerd.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via m
ail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.
