Afgelopen week was ik in Mannheim voor de ‘5th Workshop on the Sharing Economy‘. Een jaarlijks academisch congres waarin verschillende disciplines hun onderzoek naar onderwerpen binnen de deeleconomie presenteren. De vorige edities in Utrecht, Parijs, Southampton en Lund was ik ook van de partij. Het verbaast mij nog steeds dat er zo weinig niet-academici op dit soort events afkomen: er wordt super waardevolle informatie gedeeld. Ik presenteerde overigens een verkennend onderzoek naar platform coöperaties. Volgend jaar Juni is de 6e editie in Utrecht. Dus dan heb je echt geen goed excuus om er niet bij te zijn 😉
In de trein naar Nederland had ik weer wat tijd om 5 mooie stukken voor je uit te zoeken en te voorzien van mijn gedachten en duiding. Ook deel ik onderaan mijn slides van de presentatie die ik vorige week maandag gaf op de Permanent Beta dag. Waar ik een gedachte experiment deed op welke manieren platform macht kan worden gebroken. Alles kan stuk 😉
Mooie week!
Uber Claims to Have Changed. A London Judge Will Decide. – The New York Times
In dit stuk wordt ingegaan op de case van Londen waar de vergunning van Uber niet werd verlengd. “Regulators said Uber was not a “fit and proper” company, an important classification for businesses in Britain. They accused the ride-hailing service of having poor safety standards, of not conducting sufficient background checks on drivers and of using software to avoid government oversight.”
Een interessant stukje achtergrond, maar intussen weten we allemaal wat de uitspraak was: Uber krijgt weer een vergunning. Weliswaar een vergunning van 18 maanden in plaats van de gebruikelijke 5 jaar, maar toch.
Ik denk dat deze uitkomst onvermijdelijk was. De argumenten waarop de vergunning was ingetrokken waren maatschappelijk verklaarbaar, maar juridisch onhoudbaar. En nu? Bottom line zorgt dit uitspraken er voor dat er minder snel tot geen uitzonderingen gemaakt worden voor taxi platformen tov traditionele taxi’s. En dat platformen weten dat ze niet zomaar overal mee weg kunnen komen. En dat is dan weer een goede zaak.
Dat Uber zich hier intussen van bewust is, blijkt wel uit dit stuk. “If the shift doesn’t come from the industry, then the government will take over,” he added in an interview. “Regulators are going to play a part and it’s their right to play a part. These are important dialogues that are happening right now.”
Seattle Flirts with ‘Municipal Socialism’ – POLITICO Magazine
Steden zijn de nieuwe landen. Ik had het al even niet meer gehoord, maar zeker in de tijd van snelle veranderingen en urgente kwesties zijn het vaak steden die vaart kunnen maken. Op zich is dat natuurlijk ook niet zo verwonderlijk: zij staan met de poten in de klei, weten precies wat er gebeurt (alhoewel ze ook wat gevoeliger zijn voor een korte termijn politieke agenda op de details) en voelen, soms letterlijk, de urgentie wanneer er iets mis gaat.
Via Robert Went, econoom bij de WRR (check ook zijn nieuwsletter), kwam dit artikel over Seattle voorbij. Een stad die uitzonderlijk goed voor zijn burgers opkomt. Zeker in een tijd dat de nationale overheid wat, ik zal het voorzichtig zeggen, onvoorspelbaar is. Dit zeer lezenswaardige stuk neemt je mee in de strijd die de stad voerde om een lokaal minimum loon in te voeren (en hiermee een trend zette voor andere steden) en is nu “trying to build a whole safety net for workers—and triggering a war with its biggest companies.”
Mooi hoe een stad zo voor zijn mensen opkomt. En ook deels de rol van een vakbond overneemt. De vraag is natuurlijk: slaan ze hiermee een deuk in een pakje boter? Die vraag wordt ook in dit stuk gesteld: “All of which raises a more fundamental question: Can a city fight inequality? Even in a place as ideologically motivated as Seattle, experts say, urban-scale worker protections can only do so much to fix economic challenges that are almost always regional, national or global in nature. “The problems we face with poverty and inequality are much too broad for any one city to address,” argues Jacob Vigdor, a University of Washington economist who has criticized Seattle’s minimum-wage law. “Imagine there’s a tsunami coming, and you have an umbrella.”
Je kunt natuurlijk zeggen dat één stad niet alle problemen van een land op kan lossen, maar ze geven denk ik wel hoop en een voorbeeld en zijn natuurlijk ook een mooie proeftuin. Hoewel er ook een gevaar in zit dat de ‘onstuimigheid’ van de stad bedrijven afschrikt. Omdat juist duidelijkheid en stabiliteit in o.a. regulering voor een goed ondernemersklimaat zorgt. Je zou dan ook kunnen verwachten dat de stad ook een broedplaats is voor meer bottom-up initiatieven. Maar daar heb ik in dit stuk nog niets over kunnen lezen.
Infographic: The World’s 100 Most Valuable Brands in 2018
Via Twitter kwam deze mooie afbeelding voorbij. In deze afbeelding zie je de 100 meest waardevolle merken volgens de laatste Forbes ranking. De top 5 bestaat uit platformen. Hoewel Apple natuurlijk ook nog hardware maakt. En de anderen ook een klein beetje. Wat misschien nog indrukwekkender is (of misschien ook wel zorgelijk) is wanneer je naar de procentuele stijging kijkt van de waarde in één jaar tijd.
- Apple +8%
- Google +30%
- Microsoft +21%
- Facebook +29%
- Amazon +31%
Wie zei ook alweer dat de platformeconomie een hype is? 😉
Wat trouwens wel goed is, dat deze lijst uitgaat van beursgenoteerde bedrijven. Omdat de waarderingen van een aantal andere platformen zich nog moeten ‘bewijzen’ op de beurs. Als VC heb je natuurlijk belang bij een zo hoog mogelijke waardering op papier.
Is de Deliveroo-app de baas? – NRC
Afgelopen vrijdag was dan eindelijk de (politiek geladen) rechtzaak van een voormalig Deliveroo koerier tegen Deliveroo. Sytze stond bij Deliveroo op de payroll en werd gedwongen om dezelfde werkzaamheden als freelancer voor het platform voort te zetten. En dat wilde hij niet.
In dit stuk wordt voorzichtig duidelijk dat de aanname ‘maar dat is logisch’, in dit geval toch geen vanzelfsprekendheid is.
“De rechter vond het „superingewikkeld” om de werking van Deliveroo’s algoritmisch systeem te begrijpen, alsmede die van het reserveringssysteem waarmee bezorgers tijdslots kunnen reserveren, wat los staat van de mogelijkheid om ‘on demand’ in te loggen en te gaan werken. Als er tenminste op dat moment niet al genoeg bezorgers rondfietsen.
Deliveroo stelt dat het algoritmisch systeem, ‘Frank’ genaamd, slechts aanwijzingen geeft ten aanzien van de te leveren dienst, wat is toegestaan, en geen inhoudelijke werkinstructies. Het verplicht bezorgers niet om van Deliveroo’s spullen en kleding gebruik te maken, in tegenstelling tot wat in dagvaarding staat. Het staat bezorgers vrij om bestellingen te weigeren en om op gereserveerde tijdslots toch thuis te blijven, een vrijheid die Deliveroo in dienstverband niet biedt. Dat maakt dat de werkomstandigheden volgens Deliveroo wel degelijk veranderd zijn na de omschakeling naar een zzp-model.”
Wat het nog ingewikkelder maakt, is dat het restaurant OOK nog een keer ‘werkinstructies’ via de restaurant app kan geven. Daarnaast kan de rechter eigenlijk geen (goed onderbouwd) zinnig woord zeggen zonder ook inzicht te hebben gehad in de algoritmes en data van Deliveroo. En dat alles maakt deze zaak alleen maar meer ‘superingewikkeld’ en is het opeens een stuk minder ‘logisch’ dat Sytze gelijk krijgt.
In de tussentijd werd een zaak in Londen geschikt 50 koeriers het platform hadden aangeklaagd. En dat was dan weer de zoveelste schikking in de kluseconomie. Best jammer eigenlijk: misschien moeten we maar eens iets bedenken dat voor nieuwe vraagstukken de eerste 5 zaken niet geschikt mogen worden. Gewoon om wat juridische duidelijkheid te scheppen…
Als kers op de taart maakte ook de Belastingdienst bekend de maaltijdbezorgers op de korrel te gaan nemen. Volgens minister Snel moet de Belastingdienst haar tanden laten zien. En wat gaan ze doen? Praten met de platformen en hopen dat ze hun model aanpassen. Grrrr…..
Vanuit Sociale Zaken zet Koolmees “een commissie aan het werk die het arbeidsrecht – waarvan de oudste onderdelen dateren uit 1907 – beter moet laten passen bij de moderne tijd. Het is volgens de minister de bedoeling dat de platform- en digitale economie een plaats krijgen in het recht. De commissie moet in september van start gaan.” Het zou goed zijn als al die departementen gezamenlijk een plan du campagne op zouden stellen in plaats van ieder solo hun eigen ‘straatje’ te gaan vegen. Maar dat is ook maar slechts mijn mening 😉
De Datavakbond
Hoe breek je de macht van platformen? Door je als investeerders, medewerkers, vraag of aanbod te verenigen. Dit is een conclusie die in de onderstaande slides naar voren komt. Deze week ben ik lid geworden van de Datavakbond. Een initiatief dat gebruikers van Facebook probeert te verenigen om zo een waardige gesprekspartner aan tafel te worden bij het social media platform. Ook hebben zij ideeën over het bouwen van tools die collectief kunnen worden ingezet om de datamacht van platformen te beïnvloeden. Hoewel ik niet verwacht dat dit initiatief heel veel zoden aan de dijk zal zetten, vindt ik het wel een heel interessant (gedachte) experiment. Een experiment dat een voedingsbodem kan zijn voor
Tweet (van de week)
Al een tijd lang denk ik na hoe platformen kunnen bijdragen aan een meer inclusieve samenleving. Platformen verlagen drempels voor zowel demand als supply om eenvoudiger toegang te hebben tot spullen en dienstverlening of hun spullen of dienstverlening ten gelde te maken. Vaak heb je om te mogen werken via een platform geen diploma nodig, een VOG of ID is genoeg. De ratings doen de rest.
In het kader van deze gedachten is het onderzoek dat UU collega Andrea Herrmann presenteerde erg interessant: op ‘high skilled’ platforms heeft je vooropleiding geen effect op de hoogte van de vergoeding. Wel je ervaring die je via het platform op de desbetreffende discipline hebt opgedaan. Iets dat haaks staat op wat onderzoeken aantonen in de ‘offline’ werkwereld.
Minpunt is dat er ook in online werk een gat zit tussen wat vrouwen en mannen verdienen voor een zelfde ‘gig’. Wat dat betreft is de platformeconomie soms iets meer een spiegel van onze samenleving dan we zelf zouden willen zien…
Slides
How to fix the platform economy
Hierbij een link naar de slides van mijn presentatie op de Permanent Beta dag in Seats2Meet Utrecht. Ik gaf een (beta) presentatie waarin ik enerzijds inging op de twee extremen van de platformeconomie: waarom is de platformeconomie een vloek en waarom een zege. En daarnaast inging op hoe kwetsbaar platform macht is wanneer een bepaalde stakeholder groep zich verenigd en samen een vuist maakt.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
