De discussies over de platformeconomie stonden deze week in het teken van Deliveroo in België. Een interessante discussie die nog wel even zal duren. In deze update ‘slechts’ een top 3, dit om extra aandacht te geven aan een aantal interessante video’s van keynotes van het congres ‘Reshaping Work in the Platform Economy’. Komende woensdag volgt een extra editie van deze nieuwsbrief waarin ik mijn plannen voor ‘Crowd Expedition deel 2’ uit de doeken zal doen. Voor nu: mooie dag!
Platformeconomie top 3
Koeriers Deliveroo voortaan enkel per levering betaald | BRUZZ
In België was er afgelopen week de nodige ophef over maaltijd bezorg platform Deliveroo. Deliveroo werkte met haar koeriers voorheen samen met payroll coöperatie SMart (video interview volgt volgende week) waarbij SMart zorgde voor de verloning, afdracht sociale lasten en…. verzekering. Daarnaast had de coöperatie ook bijdrage fiets en smartphone en het faciliteren van helmen en fietslampjes bij Deliveroo afgedwongen. Daarnaast hadden zij een afspraak gemaakt dat koeriers per dienst minimaal 3 uur werden betaald. Deze week maakte Deliveroo een eind aan de samenwerking. Het bedrijf gaat een systeem van stuksloon invoeren en neemt verder (voor zover nu bekend) geen verantwoordelijkheid voor de koeriers. Een aantal gedachten:
- Deze situatie is niet uniek: in Nederland heeft Deliveroo hetzelfde aangekondigd. Dit was dan ook de reden van de oprichting van de Riders Union. Aangezien de circa 1.700 riders van Deliveroo België nu al zijn aangesloten bij SMart, biedt dit een unieke kans om te verenigen en een statement te maken;
- In Nederland is deze ’transformatie’ van het model overigens niet direct radicaal ingevoerd: alleen nieuwe riders krijgen met het nieuwe stuksloon model te maken. Ook in België worden al vragen gesteld of Deliveroo dit voor bestaande riders mág beslissen;
- De samenwerking met SMart was uniek: SMart pakte eigenlijk de rol van payrol en vakbond inéén;
Ook over de timing van deze actie valt het e.e.a. te zeggen. In een stuk op bruzz.be valt te lezen: “Eerder deze week maakte Minister van Economie Alexander Decroo (Open VLD) bekend dat wie diensten levert via een app of een digitaal platform in de deeleconomie, dat vanaf volgend jaar onbelast kan doen voor een bedrag tot 500 euro per maand. Daarnaast maakte minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD) dat ook werknemers, zelfstandigen en gepensioneerden tot 500 euro onbelast per maand kunnen bijverdienen.” In datzelfde stuk ontkent Deliveroo overigens dit dit de aanleiding is.
In een publicatie van SMart zelf valt te lezen: “Deliveroo kondigt nu aan dat ze de samenwerking met SMart stopzet, nét op het moment dat de sociale dialoog met de vakbonden tot een collectieve arbeidsovereenkomst voor deze sector zou leiden.”
Conclusie: de vraag die nu op korte termijn speelt is waarom Deliveroo deze move heeft gemaakt. Ik denk:
- Dat zij in beginnen te zien dat het samenwerken met externe partijen gevaren met zich meebrengt: je geeft een stuk controle uit handen. Zeker in een tijd dat je onder vuur ligt. Dan is het (als korte termijn reactie) beter om snel de stekker er uit te trekken, voor je het weet zorgt de samenwerking er voor dat jouw belangrijkste asset, de koeriers, zich collectief tegen je keren. (al is dat denk ik wel al te laat…);
- Dat zij hun shift in model (van per uur naar stuksloon) nu internationaal willen doorvoeren;
- Dat zij hier een hoop (terechte) kritiek op de hals halen: onder het excuus van flexibiliteit kun je een hoop maken, maar er is een grens. Die flexibiliteit is overigens ook maar relatief: als je met stuksloon wordt betaald dan ga je natuurlijk alleen rijden op de momenten dat er veel vraag is (weekenden en avonden). En ik heb ook gehoord dat je als je veel rijd, je ook eerder nieuwe rides krijgt.
En intussen houdt UberEats verstandig haar mond.
Denmark Moves to Integrate the Sharing Economy Into Its Legal System – Skift
Waar in Nederland de nationale overheid regulering van de deeleconomie voornamelijk bij de gemeenten zelf neerlegt, zie ik om ons heen steeds meer landen een nationale visie (of experiment) rondom de deeleconome opkomen. Over België heb ik het vaker gehad en nu gaat ook in Denemarken de nationale overheid iets van de deeleconomie (beter gezegd: platformeconomie) vinden.
Een voorbeeld: “Denmark said on Monday that homeowners will be free to let their properties for at least 90 days a year. A voluntary tax program will be introduced, and the deductible base raised. Danish Tax Minister Karsten Lauritzen talks on the new legislation included meetings with Airbnb.”
Ik was in eerste instantie erg enthousiast over dit nieuws. Totdat ik deze passage las: “The lesson we learned from Uber was that our legislation wasn’t designed in an appropriate way” to deal with such newcomers, Business Minister Brian Mikkelsen said. “We need to make sure that our laws are more agile and better prepared for the future.”
Hier krijg ik toch het gevoel dat de lobby van Uber en Airbnb de nodige successen hebben geboekt….
NHS enlists Uber-style start-up to kick-start social care | Financial Times
De platformeconomie begint ook langzaam maar zeker stappen te zetten in de gezondheidszorg.
“A British start-up has broken ground by partnering with the National Health Service to improve efficiency and relieve pressure in the social care sector.
The start-up, known as Cera, is one of a clutch of companies that is trying to change how social care is delivered, by creating an Uber-like technologyplatform that matches patients with carers more efficiently.”
Mooi initiatief, alleen moeten we ons als maatschappij wel afvragen of we willen dat a) hoe afhankelijk we in nutsvoorzieningen willen worden van private partijen en b) hoe we met deze data omgaan. Een vraag die bij mij naar boven kwam bij het lezen van dit stuk: waarom hebben we geen ‘national investment fund’ waarin overheid een aandeel kan nemen in dit soort bedrijven. Om ook zo de belangen van de ‘burgers’ te behartigen als aandeelhouder. Volgens mij super interessant, mits goed uitgevoerd. In China heeft de overheid een soort van verplicht aandeel in dit soort bedrijven en dan is ook de vraag of dit wenselijk is voor de macht van de overheid. Lastig dilemma…
In de media
Waarom het sociaal overleg zoals we het kennen passé is | De Morgen
In de Belgische media ging het deze week begrijpelijk veel over de move van Deliveroo. Ik kreeg als ‘buitenlands expert’ ook mijn ‘2 quotes of fame’. Het stuk is overigens ook als PDF terug te lezen.
Voor- en nadelen van de platformeconomie | Mijn Zakengids
Een herpublicatie van een artikel dat eerder in Elsevier verscheen over de voor- en nadelen van de platformeconomie.
Eigen publicaties
Questions from Gig Workers session at ‘Reshaping Work in the Platform Economy conference – Deeleconomie in Nederland
Twee weken geleden vond het congres ‘Reshaping Work in the Platform Economy’ plaats in Amsterdam. Op het programma stond een sessie met diegenen waar veel óver wordt gepraat, maar waar weinig mét wordt gepraat: de gigworkers. Ik nam de hele sessie op en deelde het via deze blog.
Opportunities and debate on local services platforms – YouTube
Presentatie door Benedikt Franke, co-founder of Helpling. Hierin praat hij niet alleen over zijn eigen bedrijf, maar gaat hij vooral in op de uitdagingen en de verschillen in beleid in de verschillende landen waar zij actief zijn.
What do gig workers need from law? – YouTube
Interessante presentatie door Benjamin Sachs, Professor of Labor and Industry at Harvard Law School.
He talks about three basic categories:
- They need what we might call “minimum standards protections” – these are the very basic, minimum rights that everyone should enjoy.
- They need a collective voice and a right to engage in some kind of collective bargaining with the platforms on which and for whom they work.
- They need some kind of protection from technology-related job loss.
Humans As A Service – Regulating work in the gig economy – YouTube
Presentatie door Jeremias Prassl van de University of Oxford. In zijn presentatie deelt hij zijn gedachten en ervaringen rondom het reguleren van de klusjeseconomie.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
