Goedemorgen! Op het moment dat deze nieuwsbrief wordt verstuurd ben ik als alles goed is gegaan met mijn gezin in Thailand aangekomen voor een 6-weekse rondreis. Gedurende de reis zal ik veel lezen (zie boekenlijst onderaan), maar zal er even geen nieuwsbrief worden verstuurd. De eerstvolgende editie ontvang je op maandag 2 of 9 September om 08:00uur.
Fijne zomer!
Martijn
Nieuwe site Bookaroo haalt doel: 10.000 boeken | Het Parool
“Bookaroo, een nieuwe verkoopsite van lokale boekhandels die de strijd aangaat met Bol.com, heeft zijn beoogde doel gehaald. Binnen twee weken na de lancering zijn meer dan 10.000 romans verkocht.”
Een interessant initiatief en mooie prestatie dat het is gelukt om in een relatief korte tijd zoveel boeken zijn verkocht. Hoewel ik het aantal nog wel met een korrel zout neem: de campagne verliep op eigen platform en toevallig werd op de laatste dag het streef aantal behaald. Als voormalig marketeer en crowdfunding deskundige heb ik zo mijn vraagtekens 😉
Gaat Bookaroo een succes worden? Dat zal de nabije toekomst uit moeten wijzen. Het is sowieso een interessante case om te volgen of het lokale ondernemers lukt om de macht over het online kanaal terug in eigen handen te krijgen. Ik zou ze wel willen adviseren om de ‘anti-Bol’ kreten voortaan achterwege te laten. Klanten zitten daar niet op te wachten: die willen een goede ervaring tegen een goede prijs. Uitgaan van eigen kracht geeft de grootste kans op succes.
Het is natuurlijk wel de vraag in hoeverre Bookaroo, mocht het een succes worden, ook echt beter is voor de individuele boekverkopers. Bookaroo is een BV en het is maar de vraag hoe de belangen van de individuele boekwinkels worden geborgd voor de toekomst. Daar is bijvoorbeeld in de voorwaarden voor boekwinkels niets over terug te vinden. Het zou pas echt vernieuwend zijn wanneer Bookaroo een stichting of coöperatie zou zijn met de aangesloten boekhandelaren als lid, eigenaar en bestuurder. Als ik een boekwinkel zou hebben, dan zou ik dat op zijn minst afdwingen om ook zo de eigen belangen voor de toekomst te borgen. Ik ben benieuwd of Bookaroo deze stap in de nabije toekomst zal zetten. Want dan zouden ze de ambities en missie ook echt geloofwaardig maken.
Het is voor Bookaroo zaak om dit snel te organiseren. Want ook al kunnen de intenties van de initiatiefnemers goed zijn, uiteindelijk kan er altijd om verschillende redenen een kink in de (belofte) kabel komen. Zo beloofde de taxi app Juno in New York dat een groot deel van de aandelen in handen zou komen van de chauffeurs. Een unieke deal waar ze veel chauffeurs mee aantrokken. Totdat voordat dit echt vorm was gegeven de eigenaren het platform voor 200 miljoen verkochten aan een concurrent….
De komende tijd gaan we trouwens nog meer voorbeelden zien van ondernemers die proberen controle te krijgen op de platformen waar zij afhankelijk van zijn. Zo kreeg de aanstaande lancering van eten.com weer wat aandacht nadat Thuisbezorgd afgelopen week een experiment aankondigen van het aanpassen van het businessmodel. In principe moet dit mogelijk zijn, al mis ik wel de support en betrokkenheid van de belangenverenigingen als vakbonden, Horeca Nederland, etc. Zij kunnen een cruciale rol in spelen om een alternatief vanuit de branche succesvol te maken, maar het is ook gelijk een goede test van de band van en betrokkenheid met de achterban. Genoeg om naar uit te kijken dus.
How credit unions could help people make the most of personal data | MIT Sloan
“As consumers and workers assert ownership of their data, new cooperatives could help them band together to use it.”
Het concept van de data coöperatie is al vaker in deze nieuwsbrief voorbij gekomen. Voor mijn onderzoek in 2020 mbt reputatie data van kluswerkers is de borging van data via data coops ook een belangrijk onderwerp.
In dit stuk wordt het concept wat breder belicht. Niet alleen van hoe gebruikers op individueel niveau controle over hun data kunnen krijgen, maar ook hoe er gebruik gemaakt kan worden van het collectief. Een van de voorbeelden uit dit stuk:
“Data cooperatives could also eliminate the “cold start problem,” in which incumbent tech firms with vast stores of data possess an almost insuperable advantage over younger competitors. If a group of credit unions that ran data cooperatives had 50 million members, Pentland explained, then an entrepreneur could approach the cooperatives and pitch an alternative to, say, Instagram. “The credit union could tell its 50 million customers, ‘I think this is a good idea,’ and suddenly that new entrepreneur ends up with 10 to 20 million customers overnight,” he said.”
Weer interessante food4thought hoe het coöperatieve model de macht weer terug in de handen van de gebruikers kan leggen. In het kader van dit onderwerp is het ook interessant om het eerder dit jaar gepubliceerde paper te lezen van van Slooten en Holscher over de werkerscoöperatie.
Een online platform is geen bemiddelaar. Wat zijn de consequenties? – Emerce
Vakjes en verticals. Iedereen denkt er in, processen zijn er rondom heen georganiseerd en de vakjes en verticals zouden duidelijkheid en veiligheid moeten geven. Een prettige manier om dingen af te kaderen en de luxe te permitteren niet verder dan het eigen vakje of vertical te hoeven kijken. Dat deze ons een gevoel van schijnveiligheid geven, wordt soms iets te makkelijk op de koop toe genomen.
Maar wat wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn waar de huidige vakjes niet op van toepassing zijn? Moet je dan willens en wetens proberen dit in een bestaand vakje te duwen, of moet je terug naar de tekentafel en bekijken waar deze vakjes destijds voor zijn ontworpen en heroverwegen of dat, met de kennis en context van het nu, misschien ook anders kan?
Persoonlijk loop ik vaak tegen het niet in een vakje passen aan. Ben ik onderzoeker? Blogger? Consultant? Spreker? Auteur? Ja. Maar niet in de rol die men gewend is. En niet met de titels en achtergrond die voorheen bij deze werkzaamheden hoorden. Hoe vaak ik niet wordt aangekondigd met een titel en hoe vaak heb ik moeten uitleggen dat ik die niet heb en niet persé ambieer (zeg nooit nooit). Ik weet nog dat ik bij HR zat bij de universiteit waar ik deeltijd een aanstelling heb. Het vakje ‘master’ kon niet worden aangevinkt. Toen 5 jaar onderzoek, talloze blogs en 2 boeken over het onderwerp waren niet genoeg om het vinkje te doen vergeten. En ben ik op papier officieel een ‘research and education assistant‘. Ik heb een manier gevonden om om de vakjes heen te werken: door te laten zien wat ik kan en geen ruimte te laten voor discussie over de kwaliteit van mijn werk. En nog zijn er veel mensen die moeite hebben om het te snappen en te accepteren. Een interessant spel.
Het heroverwegen van of de vakjes nog kloppen en of de vakjes de beste manier om iets te beoordelen zien we natuurlijk ook terug in nagenoeg iedere discussie over de (toekomst van de) arbeidsmarkt. Contractvormen zijn leidend aan zekerheden en verplichtingen, maar de huidige manier van werken en werk sluit daar niet meer op aan. Met als gevolg: veel onduidelijkheid en ruimte voor eigen interpretatie. En hoor ik steeds meer stakeholders zeggen dat we misschien die zekerheden en verplichtingen maar eens moeten loskoppelen van het vakje ‘contractvorm’. Een uitstekend idee.
In de platformeconomie zie je de mismatch met vakjes ook veel terugkomen. Wat is een platform? Een prikbord? Nee. Een bemiddelaar? Ja, maar dan anders dan we gewend zijn. De uitspraken in de rechtszaak dragen alleen bij aan de bevestiging dat de huidige vakjes niet meer volstaan. In de zaak Helpling is het platform geen prikbord, maar een bemiddelaar. Maar geen werkgever. In de zaak Airbnb is het platform een prikbord. En in deze zaak met Booking is het platform ook geen bemiddelaar, maar een prikbord:
“Onlangs oordeelde het Gerechtshof Amsterdam dat Booking.com geen bemiddelaar is. Volgens de rechter moet Booking.com gezien worden als een elektronisch prikbord. Een opmerkelijke uitspraak, waar belangrijke consequenties aan verbonden zijn.”
Natuurlijk is een platform geen prikbord. En dat is voor iedereen ook het beste. Het wordt tijd dat we op een andere manier gaan kijken naar hoe we zaken classificeren. En erkennen dat de luxe van het opsluiten in vakjes en verticals niet meer bij deze tijd past. En de manier waarop we meten en beoordelen misschien niet (meer) de juiste is. (ik begin maar niet de discussie over de waanzin hoe we succes en groei in het BBP proberen te vangen en dit een enorm beperkte manier van meten is)
Dat een aantal verplichtingen die bij het in een bepaald vakje horen (een CAO is natuurlijk ook maar een lock-in en staat niet altijd in dienst van de werker), misschien meer naar het individu moeten worden verschoven of vanuit een meer holistisch perspectief moeten worden bekeken. Niet eenvoudig, maar wel broodnodig. En super interessant. En relevant.
Instacart Hounds Workers to Take Jobs That Aren’t Worth It – Bloomberg
Het merendeel van de platformen zet freelancers, zelfstandige ondernemers, in voor de dienstverlening die via het platform wordt aangeboden. Maar hoe zelfstandig zijn die ondernemers? In hoeverre kunnen zij zich als ondernemer gedragen, business uitbouwen en hebben zij controle over het al dan niet aannemen van opdrachten.
Dat laatste is vooralsnog een grijs gebied, wat deels komt door onduidelijkheid in de beslissing processen. Minder grijs lijken de tactieken die Instacard, een app waarmee je iemand anders voor jou boodschappen kan laten doen, gebruikt. De app, met een waardering van 8 miljard dollar, heeft een aantal discutabel technieken om jou als aanbieder te overtuigen een klus aan te nemen. Naast onduidelijkheid of het weigeren van opdrachten gevolgen heeft voor de toekomst, omschrijft dit artikel hoe het bedrijf de aanbieders als een stalker achtervolgd om klussen aan te nemen. Zo kun je bijvoorbeeld alleen een klus accepteren en moet je 4 minuten een irritant gepiep aanhoren voordat je de mogelijkheid krijgt de klus te weigeren. En bellen de medewerkers van Instacard koeriers op om hen te overtuigen die ene klus tóch aan te nemen. In dit artikel wordt omschreven hoe dit door de workers wordt ervaren. Weer een mooie case voor in het archief.
Uber gave its Denver-area users easy access to transit info and tickets, and now more are using RTD
“Uber gave its Denver-area users easy access to transit info and tickets, and now more are using RTD”
Uber heeft de ambitie om de ‘entry app’ te worden voor mobiliteit. Een logische ambitie, maar het is natuurlijk de vraag of het bedrijf het voor elkaar krijgt om de unieke speler in de markt te worden. Aangezien veel OV data open data is (en zal worden), zal het voor andere (meer lokale of meer waarschijnlijk nationale) apps ook steeds eenvoudiger worden om een dergelijke app aan te bieden. Zo was ik onlangs te gast bij ‘BNR in bedrijf’ bij de vervoersapp Tranzer. Uber heeft natuurlijk de ervaring en middelen in huis om de gebruikerservaring subliem te maken, maar ook een uitdaging van een behoorlijk asset heavy organisatie (meer dan 20.000 medewerkers) en een flinke last aan eerder ‘verbrand’ geld. Oftewel: de strijd is nog (lang) niet gestreden….
In dit artikel worden de resultaten bekend gemaakt van een test in Denver waar Uber de OV informatie én mogelijkheid om kaartjes te kopen via de Uber app in de praktijk heeft gebracht. Met volgens het artikel mooie resultaten:
“Twelve hundred transit tickets sold within the Uber app represents 1,200 decisions actively made to take transit, after considering all options available.”
Een wervende tekst, maar wat zegt dit? Bottom line: helemaal niks. Zolang niet bekend is welk vervoersmiddel deze 1.200 mensen anders hadden gepakt, valt er ook niets te zeggen over het al dan niet succesvol zijn van dit experiment. Misschien hadden dez
e 1.200 mensen anders ook wel een kaartje gekocht, maar dan bij het ticket apparaat? Dan is er onder de streep geen verschil. Misschien hadden deze mensen anders de bus gepakt naar het station en nu de Uber, omdat het zo makkelijk is. Dan is er onder de streep een negatief resultaat (meer auto’s en minder gebruik stad- en streekvervoer). Of misschien hadden deze mensen anders de eigen auto of Uber voor de hele rit gebruikt, maar door het gemak en overzicht hebben zij besloten om een deel van hun reis toch maar met het OV af te leggen. Dan is de test een succes. 3 Scenario’s met 3 compleet verschillende uitkomsten. Welk scenario hier speelt? Niemand die het weet. En dus ook wat overmoedig van de journalist (Uber kan ik het vergeven, die doen ook maar gewoon marketing net als ieder bedrijf) om deze razend enthousiaste conclusie te trekken dat de proef een groot succes was.
Boekenlijst
De komende 5-6 weken zul je het dus even zonder deze wekelijkse nieuwsbrief moeten doen. Heb je behoefte om in de tussentijd toch nog wijzer te worden over de ontwikkelingen in de platformeconomie? Zie hier onder welke boeken ik op mijn e-reader heb gezet om in de vakantie te lezen.
Gigged – The Gig Economy, the End of the Job and the Future of Work
The Business of Platforms – Strategy in the Age of Digital Competition, Innovation, and Power
The Enlightened Capitalists – Cautionary Tales of Business Pioneers Who Tried to Do Well by Doing Good
Coders – The Making of a New Tribe and the Remaking of the World
The Fixer – My Adventures Saving Startups from Death by Politics
Regulatory Hacking – A Playbook for Startups
Ghost Work – How to Stop Silicon Valley from Building a New Global Underclass
Hedge – A Greater Safety Net for the Entrepreneurial Age
Event!
Registration | Reshaping Work
Eind oktober vindt de 3e editie van ‘Reshaping Work’ plaats. Een congres waar alle stakeholders uit de kluseconomie bijeen komen en waar interessante inzichten en onderzoeken worden gepresenteerd. Eigenlijk een must-visit voor iedereen die in Nederland iets serieus doet met platformen en arbeid. De verkoop van de ‘early bird’ tickets is zojuist gestart.
Disclaimer: ik ben op persoonlijke (en vrijwillige) titel lid van de ‘advisory board’ van dit event.
6th International Workshop on the Sharing Economy – 2019’s edition comes back to Utrecht. | LabGov
Een bezoeker van de 6th International Workshop on the Sharing Economy was zo aardig om een uitgebreid verslag te schrijven van het congres.
In de media
more inclusive labor market
How portability of reputation data could lead to a more inclusive labor market
An ever growing number of parties pleads for more control over personal data within the platform economy. Is this a viable idea? And if so, what would be needed in order to make it possible? Platform expert Martijn Arets of Utrecht University organized a workshop to host 25 stakeholders for a conver
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
<< van 21 juli – 28 augustus ben ik op vakantie en zal mijn mail niet lezen>>
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 400 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.
