Afgelopen week stond in het teken van de laatste voorbereidingen van de rating& reputation expedition en had ik ook mijn eerste interview over dit onderwerp met onderzoeker Maarten ter Huurne. De video volgt komende week. Ook mocht ik een presentatie geven bij afvalverwerker BWaste. Altijd tof om na te denken over ontwikkelingen in een branche waar ik niet op het eerste gezicht aan zou denken wanneer het gaat over collaborative en innovatie. Komende week staan rating&reputation interviews gepland met een documentairemaker (dit moet je zien!), een filosoof en een dwarsdenker. En worden de laatste afspraken gemaakt met de uitgever van mijn boek over de collaborative economy. In de volgende update dus ook de naam van de uitgever. Release van het boek zal Q2 of Q3 volgend jaar zijn. Wordt een flinke breinbreker. Enorm veel zin in.

Collaborative Economy top 5

Website laat horeca overtollig voedsel alsnog verkopen

Mooi bericht deze week via de Sprout.nl nieuwsbrief:

Get Chef’s, dat begin juli van start gaat, is een online platform waarop horecaondernemers gerechten kunnen aanbieden op een voor hen gewenst moment. Doel is voedselverspilling in de horeca te verminderen.

Een duidelijke win-win-win: restaurants verdienen aan de restjes die zij normaal weggooien, consumenten kunnen voor een gereduceerd tarief lekkere maaltijden laten bezorgen en als laatst gaat er ook nog een klein deel van de opbrengst naar de voedselbank.

Ik denk alleen dat dit initiatief meer kans van slagen heeft wanneer zij zicht NIET profileren als een ’tegen-de-verspilling’ initiatief. Bekijk het eens van de andere kant: hoe cool is het dat je een app opent en een verzameling van unieke lekkere gerechten ziet die iedere paar seconden wijzigt. Je moet dus snel beslissen: van ieder gerecht zijn er maar een aantal van beschikbaar. If you snooze… you loose… Hiermee creëer je schaarste, spanning, gamification… en wordt het een hip initiatief. Wat weer goed is voor de prijsstelling en de schaalbaarheid van het initiatief.

Want uiteindelijk moet je ook een merk neerzetten waar de deelnemende restaurants zich mee willen associeren.

Stroom van je buren | NEWS FROM VATTENFALL

Dat de grote reuzen op de energiemarkt hun bestaansrecht voor de toekomst moeten herdefiniëren, dat is duidelijk. Deze week maakte Vattenfall (ook bekend van Nuon en Feenstra) bekend een eigen peer2peer platform te starten: Powerpeers.

“Via Powerpeers – een marktplaats voor energie – bepaal jij zelf met wie je jouw zelf opgewekte energie deelt en/of van wie jij zelf opgewekte energie afneemt. Van buurvrouw Lori en het dak van jouw sportvereniging bijvoorbeeld.”

Mooi initiatief. Niet nieuw natuurlijk, Vandebron is al enige jaren op de markt met een dergelijk product en heeft als onafhankelijke ‘rebel’ een flinke voorsprong, zeker als het gaat om de gunfactor, maar toch tof om te zien dat een dergelijk initiatief wordt gelanceerd door een grote reus. In een ander stuk in Trouw reageert Vandebron:

“Oprichter Aart van Veller noemt Powerpeers een ‘slechte kopie’ van Vandebron. Hij zegt het toe te juichen als anderen zijn voorbeeld volgen, maar Powerpeers is volgens hem ongeloofwaardig.

“De geclaimde doelen gaan volstrekt in tegen de belangen van de oprichter Nuon-Vattenfall, dat drijft op fossiele en centrale energieproductie.” Volgens Van Veller is Powerpeers geen bedrijf dat werkelijk vernieuwende diensten aanbiedt en niet veel meer dan een label.”

Ik denk dat extra spelers op deze markt alleen maar helpen om de markt verder te ontwikkelen en de nieuwe manier van stroom inkopen en verkopen bij het grote publiek aan de man te brengen.

Klein kanttekeningetje bij het bericht over de lancering van Powerpeers: er wordt wel érg veel nadruk gelegd op Powerpeers als onderdeel van de deeleconomie en het zijn van een ‘snel schakelende startup’ binnen de energiereus. Het feit dat het als een compleet nieuw label naast Nuon en Feenstra op de markt wordt gezet zegt in ieder geval iets over de ambities….

Market Snapshot: Crowd-based Insurance Startups on the Rise

Mooie opsomming van Jeremiah Owyang’s Crowd Companies met Peer2Peer verzekeringen. Ik moet er bij zeggen dat de term Peer2Peer wel erg breed is genomen, maar het is zeker een interessant lijstje om eens doorheen te lopen.

Creepy startup will help landlords, employers and online dates strip-mine intimate data from your Facebook page – The Washington Post

Data gebruiken om betere keuzes te maken en risico’s te verkleinen, daar is op zich niet nieuws aan. Banken doen dit wanneer je een lening aanvraagt, werkgevers voordat ze jou een contract en daarmee toegang tot hun kostbare resources aanbieden en verzekeraars voordat ze garant staan voor jouw pech en onhandigheden. Veel informatie lever je zelf aan, maar ook steeds meer informatie komt via verschillende (vaak ontraceerbare en oncontroleerbare) wegen bij de beslissende partij terecht.

In de UK is een nieuwe service opgezet die huisbazen een tool aanbiedt waarmee zij meer ‘zekerheid’ kunnen krijgen over wie zij in huis halen. Het werkt als volgt:

After your would-be landlord sends you a request through the service, you’re required to grant it full access to your Facebook, LinkedIn, Twitter and/or Instagram profiles. From there, Tenant Assured scrapes your site activity, including entire conversation threads and private messages; runs it through natural language processing and other analytic software; and finally, spits out a report that catalogues everything from your personality to your “financial stress level.”

The personal tenant report includes a list of my closest friends and interests, a percentage breakdown of my personality traits, a list of every time I’ve tweeted the words “loan” and “pregnant,” and the algorithm’s confidence that I’ll pay my rent consistently.

Natuurlijk heb je altijd zelf de keuze of je wel of niet meedoet in dit verhaal, maar bij een overspannen huizenmarkt wordt je wel voor het blok gezet. Doe je niet mee, dan krijg je het huis niet. Op het moment dat een dergelijk systeem breder wordt ingezet, kun je er niet omheen. Het algoritme bepaalt of je wel of niet geschikt bent: een keuze die grote impact op jou leven kan hebben. Probleem is alleen: je hebt geen idee welke variabelen worden gebruikt en of het algoritme überhaupt wel deugt. Het rapport over jouzelf kun je overigens niet zelf inzien. Gelukkig weet de spokesperson van deze nieuwe dienst de zorgen perfect te relativeren:

“If you’re living a normal life,” the creator said, “then frankly, you have nothing to worry about.”

Gelukkig, als je niets te verbergen hebt, dan hoef je je geen zorgen te maken. Dus.

Inside Uber’s Auto-Lease Machine, Where Almost Anyone Can Get a Car – Bloomberg

Stel je wilt voor Uber rijden, maar je hebt geen geld voor een auto en de traditionele geldverstrekkers vinden het risico te groot om in jou te investeren? Dan heeft Uber de oplossing voor jou in het leven geroepen: Xchange Leasing, LLC.

“Xchange caters to people who have been rejected by other lenders. It partners with auto dealerships, advertises to drivers, manages risk, and even pays repo men to chase down cars whose drivers aren’t making their payments.

In a deal led by Goldman Sachs, Xchange received a $1 billion credit facility to fund new car leases. The deal will help Uber grow its U.S. subprime auto leasing business and it will give many of the world’s biggest financial institutions exposure to the company’s auto leases.  The credit facility is basically a line of credit that Xchange can use to lease out cars to Uber drivers.”

De maandelijkse kosten worden automatisch van je Uber inkomsten afgetrokken. Ik vermoed dat mensen hierdoor nog langere dagen gaan maken, aangezien het geen rekening is die je even opzij kunt leggen. Eerst betaald je de lease en wat over is krijg je op je rekening gestort. Het idee van ‘benutten van onbenutte capaciteit’ is hiermee (op Uber Pool na dan) ook verdwenen. Positief punt: je kunt binnen twee weken van het contract af.

Jan Rotmans on Twitter: “Start-up wereld is een slagveld: 95% redt het niet. Op deze wijze vernietigt het ook innovatie”

Vorige week gaf ik in de update mijn mening op het stuk “Einde van startups in zicht? ‘Het is een kapot systeem'”. Toen Jan Rotmans dit stuk ook Twitterde bedacht ik dat de analyse misschien iets te kort door de bocht was. Want wat zou er gebeuren wanneer 95% het wél redt? Dan zijn we aan het rommelen in de marge en zullen we nooit écht innoveren. Of zoals Matteo Alessi mij leerde: om te weten waar de grens is, moet je er regelmatig overheen gaan.

Niet dat er niets aan het startup ‘systeem’ moet veranderen, maar om het percentage van falen als graadmeter voor goed of slecht te nemen… Misschien maar eens het woord falen vervangen voor ‘een experiment dat niet de output heeft opgeleverd dat nodig was om verder te gaan’. Zomaar even wat food4thought op de maandagmorgen.

Foto van de week

Deze week was ik op de Hogeschool van Amsterdam te gast bij een college en Q&A van Trebor Scholz over platform cooperativism. Op OuiShareFest in Parijs interviewde ik ook zijn partner in crime Natan Schneider. Komende week volgt een blogje, die ik in de volgende nieuwsbrief zal delen.

Volgende week start de vier weken durende mini expeditie waarin ik dieper in ga op vraagstukken over online rating & reputation. Er staan al interviews gepland met een filosoof, onderzoeker, platform eigenaar, documentairemaker en een kritische ver- en dwarsdenker. Daarnaast neem ik de tijd om materiaal dat ik al heb over dit onderwerp nog eens goed te bestuderen. Afgelopen week zat ik in de jury bij de pitches van het Jongeren Innovatie Platform van het Verbond van Verzekeraars (en mocht ik ook de dag met een presentatie afsluiten). Mooi om de energie en wil om te veranderen leeft. De volgende stap wordt cruciaal: de executie. Benieuwd of het lukt om de energie de ruimte te geven en verantwoordelijkheden los te laten. Dat is en blijft de grootste kunst (de critici zouden zeggen: bottleneck). Ook als niet energie deskundige mijn blik op de energietransitie naar 2031 mogen geven, zie mijn gedachten in het laatste bericht uit deze update.

Collaborative Economy top 5

We gaan nog niet naar huis – de Volkskrant – Blendle

Natuurlijk is er een hoop op Airbnb aan te merken, maar het feit dat er binnen een branche een nieuwe speler opstaat die in een aantal jaren tijd doorgroeit tot een grote wereldspeler laat ook zien dat er blijkbaar nog genoeg ruimte voor nieuwe initiatieven in deze branche is. Twee weken geleden opende Zoku: een longstay hotel. Een groeiende niche voor (business) reizigers die tussen een paar weken en een paar maanden in een stad willen verblijven. Een plek waar de tafel in plaats van het bed centraal staat. Onlangs mocht ik met Patrick Davidson voor ons boek Wavemakers de oprichter Hans Meijer interviewen. Echt een fantastisch verhaal. Later deze maand komt de case online.

AFM en DNB werken samen aan ruimere mogelijkheden voor financiële innovatie | AFM

“De toezichthouders Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) zetten nieuwe stappen naar een verruiming van de mogelijkheden voor innovatieve initiatieven op de financiële markt. Zo nodigen zij financiële marktpartijen uit om te reageren op voorstellen voor een toegankelijker toezichtregime voor innovatieve financiële diensten. Daarnaast starten AFM en DNB vandaag een gezamenlijke InnovationHub, de plek op hun beider websites waar nieuwe en bestaande innovatieve marktpartijen in de financiële sector met de toezichthouders in contact kunnen komen over vraagstukken op het gebied van financiële innovatie en regulering.”

Ik werd blij toen ik dit bericht van de AFM en DNB las. Juist ook omdat ik uit de verhalen van de Fintech startups die ik spreek hoor dat hier een groot probleem ligt. Minder blij werd ik toen ik het bericht voor de derde keer las en besefte dat de Innovatie Hub ‘slechts’ een onderdeel van de website (en dus alleen online) is en het woord ‘discussiedocument’ las.

‘Uber en Fiat in gesprek over zelfrijdende auto’s’ | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

“Uber en Fiat Chrysler hebben gesprekken gevoerd over een eventuele samenwerking. De twee bedrijven gaan mogelijk technologie delen op het gebied van zelfrijdende auto’s.”

Deze week las ik ook ergens dat Apple de software die zij maken niet alleen voor eigen auto’s gaat toepassen. In het eerste artikel in #Issue 8 liet ik mijn gedachten al gaan over de belangrijkste spelers naar de mobiliteit van de toekomst. Het lijkt er op alsof de kaarten worden geschud. Hier ontstaat trouwens wel een interessante dynamiek waarin bepaalde spelers dubbele belangen hebben: zo is Uber voor Fiat een technologie partner, maar ook een potentiële grote klant voor afname van voertuigen én in de toekomst mogelijk een directe concurrent….

Technologie voor alle wereldproblemen – NRC

“De eerste Singularity University buiten Silicon Valley is geopend in Eindhoven. Kritiek op de ‘innovatiehotspot’ is er ook. Anders dan de naam doet vermoeden is het geen echte universiteit, erkent medeoprichter Yuri van Geest: „Het is meer een denktank, innovatiehotspot, kennisinstelling.”

Ik zie uit naar wat hier uit gaat komen. Het kan dooien of vriezen zou een bekende Amsterdamse filosoof ooit hebben gezegd. Ik maak mij soms wel zorgen over de ’techno optimisten’ die er in geloven dat techniek al onze problemen uiteindelijk wel op zal lossen. Waarom? Omdat dit er voor kan zorgen dat we op korte termijn geen verantwoordelijkheid nemen. En dat lijkt mij geen goed idee.

Einde van startups in zicht? ‘Het is een kapot systeem’ – rtlz.nl

Mooi stuk met Raimo van der Klein over dat we met zijn alleen de startups misschien iets te veel de hemel in aan het prijzen zijn.

“Het is een kapot systeem waarbij er teveel slachtoffers vallen. 95 procent van de startups redt het niet, terwijl we een hele generatie volgens dit model opleiden. De concurrentie is zwaar: er vechten veel bedrijven om een kleine hoeveelheid funding. Alleen de sterkste overleven en de winner takes it al. Zo gaat er veel innovatie verloren.”

Ik ben wel benieuwd hoeveel tijd een founder gemiddeld bezig is om financiering binnen te halen. Ik denk dat ik zal schrikken van de cijfers. Of eigenlijk niet. Veel dus. Daarnaast ben ik benieuwd wat de komende 5 jaar gaat gebeuren wanneer de intrinsiek gemotiveerde ondernemers (= langetermijn) een belletje krijgen van de korte termijn winst gedreven Venture Capital investeerders die hun geld met een factor 10 terug willen zien.

Tijdens mijn Brand Expedition was ik al fan van familie bedrijven die in alles wat ze doen gaan voor een lange termijn duurzaam bedrijf opbouwen. De laatste tijd is mijn ‘fan status’ alleen maar gegroeid… Misschien binnenkort maar eens een stapel boeken afgooien bij de Nederlandse incubators. Wie weet dat het helpt….

Eigen publicaties

Delphi Energietransitie: Power 2 the crowd? – Crowd Expedition

Eerder dit jaar was ik een van de 25 deelnemers aan een Delphi onderzoek over de energie transitie. Het was een leuke manier om mijn kennis en visie te projecteren op een voor mij relatief onbekend vakgebied. Het rapport werd afgelopen week opgevolgd met een event bij Rijkswaterstaat. Ik mocht er een korte pitch doen met mijn gedachten over de energie transitie tot 2031.

Foto van de week

Als voorproefje voor de tijd waarin alles uiteindelijk naar ‘As A Service’ zal gaan, ontving ik deze week mijn ‘Headphone As A Service’. Niet bezit, maar betalen voor gebruik. Een paar euro in de maand. De verantwoordelijkheid dat de materialen zo lang mogelijk mee gaan en een onderdeeltje vervangen super eenvoudig te vervangen is ligt bij de producent. Deze aanpak zal de mindset van producenten radicaal veranderen. En uiteindelijk voor iedereen een betere oplossing zijn.

Afgelopen week stond in het teken van nadenken over een nieuw businessmodel, gesprekken met uitgevers voor mijn Crowd Expedition boek, een presentatie bij Trivento en de laatste loodjes voor de hypotheek van ons nieuwe huis. Ik heb het vast al eerder gezegd, maar als er één branche is die de focus volledig legt op processen in plaats van op de klant… Ik blijf mij verwonderen. Hoe moeilijk kan het zijn? Blijkbaar heel moeilijk.

Collaborative Economy top 5

Europa verdedigt Uber en Airbnb tegen een verbod

Deze week kwam de EU met een rapport en advies naar buiten wat Europa met de Collaborative Economy aan moet. Belangrijkste conclusie: “De diensten die behoren tot de zogenaamde sharing economy, zoals de site voor seizoensverhuring Airbnb of voor autodelen Uber, mogen niet verboden worden in de Europese Unie, tenzij als laatste redmiddel.” 1-0 voor de lobbyisten. In mijn beleving wordt er een verkeerde discussie gevoerd, of wordt er in ieder geval nagelaten een belangrijke stakeholder, de platformen, op hun verantwoordelijkheden te wijzen.

Ik pak er een twee fragmenten bij uit andere artikelen bij:

“The collaborative economy is an opportunity for consumers, entrepreneurs and businesses—provided we get it right,” said Industry Commissioner Elzbieta Bienkowska. “We invite member states to review their regulation in the light of this guidance and stand ready to support them in this process.” Je zou ook kunnen zeggen: drugshandel is ook een kans voor consumenten, ondernemers en businesses. Waar in deze quote aan voorbij wordt gegaan is dat we enerzijds eerst helder als maatschappij moeten uitspreken wat we willen, wat zijn onze doelen, waar willen we naartoe, en hoe? Daarna komt de invulling om de hoek. Als de collaborative economy platformen hier een positieve bijdrage aan leveren, leg ze dan geen strobreed in de weg. Maar als deze platformen willens en wetens praktijken faciliteren die ongewenst en in strijd zijn met de wet, dan is het een ander verhaal. Neem als voorbeeld Airbnb: zolang het gaat om het benutten van onbenutte capaciteit en binnen de kaders die wij als maatschappij hebben afgesproken (zoals in Amsterdam 60 dagen, geen sociale huurwoningen, etc.) dan is ruimte gewenst. Op het moment dat het gaat om het schaalbaar maken van illegale hotels (panden die speciaal worden opgekocht om verhuurd te worden, met alle gevolgen van dien voor verschillende stakeholders), dan zeg ik: keihard afstraffen. Zolang platformen hier niet aan meewerken, dan zeg ik geen nee tegen een verbod.

“Platforms should not be subject to authorisations or licenses where they only act as intermediaries between consumers and those offering the actual service (e.g. transport or accommodation service).” Hierdoor wordt alle risico en verantwoordelijkheid bij de individuele gebruikers gelegd. Dat lijkt mij geen goede zaak, zeker ook omdat het platform niet een onafhankelijke intermediair is: zij heeft baat bij zoveel mogelijk transacties. Daarnaast hebben in veel gevallen vraag en aanbod niet direct contact met elkaar en kiezen zij elkaar niet zelf uit, dit gebeurd op basis van een algoritme van het platform. Het platform maakt de match, de gebruikers hebben hier geen controle over.

Lees ook deze diepere analyse ‘Highlights from the new EU guidelines on the Collaborative Economy‘

Airbnb is zegen voor Amsterdams toerisme | Opinie | de Volkskrant

“Airbnb’ers zijn voordeliger dan andere toeristen omdat ze langer blijven en beter verspreid zijn over de stad.” Interessant stuk dat aangeeft dat ieder discussie meer dan één invalshoek heeft. Let wel op: de data die is gebruikt, is aangeleverd door Airbnb.

A Bank That Wants To Disrupt Itself

Mooi verhaal van een Deense bank die in 2013 schrok van het succes van een eigen innovatie en zich toen bedacht: “maar wat als een concurrent deze innovatie op de markt had gebracht”. Deze wake-up call leidde tot de geboorte van ‘project X’. “and intended to not just innovate improvements that were 10% better, but 10 times better, or take “moon shots.” Ja, we hebben het hier nog steeds over een bank. Een aantal interessante quotes:

“One of its first projects was to reduce the mortgage application process from 800 to 80 minutes, end-to-end.”

“Where bankers think mechanically about processes, Project X thinks exponentially about customer journeys.”

“It’s not about Danske Bank having a digital strategy, but a business strategy for the digital age.”

The New Digital Economy: Shared, Collaborative and On Demand | Pew Research Center

Super interessant stuk met resultaten van een onderzoek in de VS onder 4,787 respondenten. Een economie die voornamelijk een speeltje is voor de hoger opgeleide en bovenmodaal verdienende individu. Een interessant stuk om eens voor te gaan zitten.

‘Noorwegen dicht bij verbod op verkoop benzineauto’s per 2025’ | NU.nl

In een tijd van populisme, korte termijn denken en weinig tot geen visie in de politiek, is het altijd fijn om te merken dat er plekken zijn waar het wél kan. “In Noorwegen zouden per 2025 geen benzineauto’s meer mogen worden verkocht. De Progressieve Partij is ver gevorderd met de onderhandelingen met de coalitiegenoten om daar overeenstemming over te bereiken.’ Geen gerommel in de marge met 1.000 uitzonderingen, maar een concreet doel met een deadline. Dat is de enige manier om écht een verandering in gang te zetten.

Eigen publicaties

Martijn Arets – Het grootste kennisfestival van Nederland – YouTube

Benieuwd naar hoe een presentatie van mij er uit kan zien? Check dan deze video van mijn presentatie op Het Grootste Kennisfestival van Nederland een dikke week geleden. De omschrijving van mijn bijdrage:

“Anno 2016 is het individu empowered zichzelf te organiseren middels online tools als Whatsapp en Facebook en platformen als Airbnb en Kickstarter. Een revolutie! Maar wat gebeurd hier nu echt? Wie zijn die nieuwe spelers? Wat zijn de grootste dilemma’s in deze transitie? Martijn Arets reist de wereld rond en ging al in gesprek met 300 ondernemers en experts uit deze ‘nieuwe’ economie en deelt zijn analyse, twijfels en vooruitblik.”

A corporation cooperating with a startup and the crowd: Swisscom – Crowd Expedition

Uit de oude doos en nu in het Engels beschikbaar: een interview dat ik een klein jaar geleden in Helsinki had met Andreas van Swisscom. In dit gesprek verteld hij hoe een corporate wél kan samenwerken met startups. Belangrijkste lessen:

1. zorg voor bruggenbouwers die de dynamiek van zowel de startup als de corporate wereld begrijpen

2. zie legacy niet als handicap, maar als een kans

From crowd to community: Werkspot.nl’s challenges (and opportunities) – Crowd Expedition

Wederom uit de oude doos en nu in het Engels beschikbaar: mijn interview eerder dit jaar met de CEO van Werkspot.nl. Een van de eerste en meest succesvolle Nederlandse peer2peer platformen. En met genoeg potentie om het business model uit te breiden.

Foto van de week

De laatste tijd kom ik steeds vaker eigenaren en CEO’s tegen die aangeven dat de dingen die ik doe en deel hen helpen in hun eigen ontwikkeling en die van hun organisatie. Super tof om te horen en na deze gesprekken te hebben laten bezinken heb ik besloten om hier meer mee te gaan doen. Op dit moment ben ik bezig met een concept waarbij ik individuele business leaders en teams via een vaste abonnement constructie vanaf de zijlijn meeneem in de werelden en gedachten waarin ik mij begeef. Binnenkort meer. Interesse? Stuur dan een reply op deze nieuwsbrief. Delen mag!

Wie op zoek was naar een overload aan kennis, inspiratie en toffe contacten had deze week genoeg keuze: Startup Fest, Campus Party, Crowdfunding Day Europe, Het Grootste Kennisfestival van Nederland en The Next Web. Ik begon de week met Het Grootste Kennisfestival van Nederland: een super tof festival in Deventer met tientallen toffe sprekers en bandjes. Ook ik mocht het publiek inspireren met mijn verhaal. Op The Next Web heb ik vooral toffe mensen gesproken, een aantal inspirerende verhalen gehoord en 3 interviews gedaan. Het terrein van de Westergasfabriek met veel energie en food4thought verlatend sloot ik mijn week af met een presentatie en paneldiscussie bij Kennisland over de opkomst van Airbnb.

Collaborative Economy top 5

Rabobank koppelt ondernemers aan rijke mensen | Telegraaf.nl

Rabobank kondigde deze week een proef aan met een eigen crowdfunding model waarbij zowel de bank als de crowd samen participeert. Mooi initiatief. Helaas was er verder inhoudelijk nog weinig (openbaar) bekend. Een tweet met de vraag ‘wie heeft welk recht wanneer er iets mis gaat, is het ook écht samen uit, samen thuis?’, werd door de Rabobank als volgt beantwoord: “de risico’s lopen parallel aan die van de Rabobank naar rato van de participatie van de investeerder. Rabobank zal altijd een meerderheid hebben in de financiering. Het is een Peer 2 peer lening waarin de bank ook participeert en een leidende rol heeft.” Nu ben ik geen financieel expert, maar het is voor mij toch nog niet helemaal duidelijk of de crowd én de Rabobank bij een faillissement ook zij aan zij in de rij staan of niet. Toch nog maar een tweetje tegenaan gegooid…

Taming the beasts | The Economist

Overheden hebben over het algemeen geen idee wat te doen met de opkomst van steeds machtiger wordende platformen, zo ook in dit zeer interessante artikel: “European governments are not alone in wondering how to deal with digital giants”. Want dat grote platformen geen heilige boontjes zijn en goed weten hoe ze hun verhaal, vaak via slimme marketeers en lobbyisten, moeten verkopen, daar zijn we intussen allemaal wel achter.

Uiteindelijk moet ook overheid meer expert worden in platforms om de dynamiek te begrijpen en de manier waarop zij opereren. En op sommige vlakken de lead pakken in plaats van de afwachtende en afhankelijke partij. Visie en keihard de grens aangeven. Dit is wat we willen (en toestaan), en dit niet.

In een discussie met een verantwoordelijke binnen de gemeente Amsterdam voor het Airbnb (zie ook de volgende twee artikelen) beleid tijdens de sessie van Kennisland vertelde zij dat de gemeente zelf een registratie systeem wil opzetten. Ga je iets verhuren via Airbnb, dan moet je de gemeente een mailtje sturen. Het was maar goed dat ik niet op een stoel zat, anders was ik er van het lachen afgerold…

Ook moet er in mijn beleving meer bewustwording komen voor de cultuurverschillen tussen Europa en Silicon Valley. Silicon Valley is niet het schoolvoorbeeld voor ondernemerschap. Zelfs Danae Ringelmann, founder van Indiegogo, die ik deze week interviewde was heel duidelijk hier in: als de ondernemers uit Silicon Valley de wereld gaat besturen, dan wordt niemand daar blij van. We moeten meer bewust worden van de verschillende culturen en uit iedere cultuur de sterke punten halen. Dat dit lastig is, bewijst de volgende quote uit dit artikel: “If Europe, predictably, is reacting to the rise of platforms through the rule book, America’s response also fits a stereotype.”

Toeristische steden eisen inzage in data Airbnb | Nieuwsuur

Deze week kwam een delegatie uit diverse wereldsteden bijeen om hun ervaringen met de deeleconomie in hun stad te delen. Dit als onderdeel van het Sharing City project waar de vrienden van ShareNL een belangrijke rol in hebben gespeeld. Een van de uitkomsten die de NOS deelde is dat steden inzage in data van Airbnb willen. Waar de gemeente Amsterdam Airbnb eerst op haar blauwe ogen geloofde toen zij zonder onderbouwing 5,5 miljoen aan toeristenbelasting overmaakte, merk ik dat de sfeer begint om te slaan. En dat is logisch. Het is voor een platform als Airbnb eenvoudig om de opgelegde regelgeving (maximaal 60 dagen, 4 personen per keer en geen sociale huurwoningen) in te programmeren in het platform. Ik schreef hier onlangs een blog over. Probleem is dat de ‘overtreders’ ook een lucratieve inkomstenstroom voor dat zelfde platform zijn. Het wordt dus tijd om hier iets aan te doen.

Airbnb-verhuurder verdiende in 2015 gemiddeld 3800 euro – Amsterdam – PAROOL

“Ruim 14.000 Amsterdammers hebben in 2015 hun woning verhuurd via Airbnb. Zij verdienden daarmee gemiddeld 3800 euro.” – In een charme offensief, bij Airbnb zijn ze ook niet gek, heeft Airbnb zaterdag een dataset vrijgegeven. Opvallend, maar niet verrassend, is dat voornamelijk de positieve kant van het verhaal wordt belicht: “Met de verhuur in Amsterdam zegt Airbnb dat het de economie afgelopen jaar 380 miljoen euro heeft opgeleverd.” Ten eerste ben ik benieuwd naar de onderbouwing, ten tweede ben ik ook benieuwd wat de uitkomst is wanneer álle plussen en minnen op een rijtje staan. De dame van de Gemeente Amsterdam op de bijeenkomst van Kennisland wist bijvoorbeeld te vertellen dat alleen al de inspectie van woningen ivm Airbnb de gemeente vele miljoenen per jaar kost.

Voor de duidelijkheid: ik ben groot fan van Airbnb, gebruikt het zelf ook regelmatig, maar dan wel op de manier van het oorspronkelijke verhaal: het benutten van onbenutte capaciteit. Zodra het over een illegaal hotel gaat dan is het verhaal wat mij betreft gelijk klaar.

‘Het apparaat weet veel van ons, maar wij weten niets van het apparaat’ | Tech | de Volkskrant

“Techniekfilosoof Esther Keymolen promoveerde op het gegeven dat we ondanks schandalen blijven gebruikmaken van sociale media.” Interessant stuk over (de complexiteit) van vertrouwen. Geeft ook onze afhankelijkheid aan. Ik wilde onlangs bijvoorbeeld op mijn nieuwe telefoon geen Facebook installeren (te veel tijd, dus zelfbescherming), maar vervolgens kon ik heel veel andere apps niet meer gebruiken, aangezien ik hiervoor een Facebook login nodig had….

Eigen publicaties

Stop talking about tech, start talking about moral and ethics: Ethan Zuckerman – Crowd Expedition

Op The Next Web sprak ik met Ethan Zuckerman. Wikipedia omschrijft hem als: “American media scholar, blogger, and Internet activist. He is the director of the MIT Center for Civic Media and the author most recently of Rewire: Digital Cosmopolitans in the Age of Connection”. Super interessante man en erg leuk gesprek gehad.

Empowering entrepreneurs: the journey of Indiegogo – Crowd Expedition

Op The Next Web interviewde ik ook Danae Ringelmann, co-founder van Indiegogo. Het was niet de eerste keer dat we elkaar spraken: in December 2014 sprak ik ook met haar in San Francisco. Toen maakte zij indruk op mij met haar droom achter Indiegogo: “to democratise access to capital and empower anyone to fund what matters to them, whatever that is.”. Nu, 1,5 jaar later, is haar droom bijgesteld.

Searching for the holy grail in mobility: BlaBlaCar – Crowd Expedition

Op The Next Web sprak ik ook met Nicolas Brusson, een van de oprichters van BlaBlaCar. We spraken over hun snelle groei, hoe je cultuur kunt vasthouden tijdens groei, hun nieuwe kantoor in Amsterdam, vertrouwen & reputatie en hoe de ‘holy grail’ in ride sharing er uit moet zien.

Foto van de week

Direct na het interview met Danae Ringelmann moest zij alweer het podium op. Tijdens het luisteren naar haar presentatie was ik ons interview alweer aan het monteren. Een uur later stond het online. De afgelopen 3 jaar expeditie heb ik geleerd hoe dit soort processen te stroomlijnen, zodat ik met een relatief klein (freelance) team een hoop kan doen. Mooie uitdaging!

Deze week stond in het teken van OuiShare Fest in Parijs: het grootste collaborative economy festival ter wereld. Met het thema ‘after the gold rush’ werd er gesproken over eigenaarschap, financiering, blockchain (uiteraard), arbeid en meer. In een Parade achtige setting kwamen zo’n 1.000 geïnteresseerden bijeen. Op de laatste dag mocht ik een sessie over crowdfunding modereren. Ondanks dat het op vrijdag om vijf uur ’s middags was, gingen de discussiegroepen zelfs ná het sluiten van de sessie nog ieder minstens een half uur door. Top. Daarnaast nog 3 interviews gedaan, zie later deze nieuwsbrief. Komende week staat in het teken van The Next Web en ‘het Grootste Kennisfestival van Nederland’, waar ik een presentatie zal verzorgen.

Collaborative Economy Top 5

With $25.5M in new funding, Trov launches on-demand insurance for individual items  |  TechCrunch

Als er één drempel is voor de deeleconomie is het wel verzekeren. Verzekeraars werken wel steeds vaker samen met platformen waar je kostbare assets kunt delen (huizen en auto’s), maar als het om een meer niche product gaat of om een product met minder waarde, dan is er veelal geen tot weinig interesse. De businesscase is simpelweg nog niet interessant genoeg. Ik verwacht dat dit de komende jaren voor platformen eerder moeilijker dan makkelijker zal worden om een verzekeraar aan zich te binden, aangezien ik voorspel dat veel verzekeringsproducten voor de deeleconomie uiteindelijk in de standaard polis van het individu zal worden opgenomen. Wat dat betreft kan de verzekeringsbranche wel wat innovatie gebruiken. Het Australische Trov biedt een interessant model: ‘Trov is an on-demand insurance platform that lets users buy insurance for specific products, for a specific amount of time.’ Kort gezegd: je kun specifieke producten voor een specifieke periode verzekeren. Dus als ik jou even mijn fiets uitleen, dan kan ik deze eenvoudig verzekeren. En wanneer ik een fiets deel platform opzet, dan hoef ik niet meer in conclaaf te gaan met een grote verzekeraar (wat mij weer minimaal 6 maanden vertraging op zal leveren), maar kan ik via een API een dienst als Trov eenvoudig in mijn dienstverlening implementeren. Ik zeg: wie pakt de bal op voor Nederland of Europa?

Uber and a Bay Area landlord will pay new tenants $100 a month to go car-free | The Verge

Uber gaat samen met grote vastgoed aanbieders in San Francisco nieuwe huurders een maandelijkse bijdrage van $100 transport tegoed aanbieden, op het moment dat zij besluiten zelf geen auto aan te schaffen. Dit tegoed kan voor verschillende vormen van openbaar vervoer worden gebruikt. Minimaal $30 moet aan een Uber worden besteed. Een interessante ontwikkeling waarbij een marktpartij het voortouw lijkt te nemen om samen te werken met project ontwikkelaars. Door huurders via een incentive over te halen geen eigen auto aan te schaffen (of mee te nemen), bespaart de ontwikkelaar een hoop gedoe van het creëren van parkeerplaatsen. Voor een klein deel is dit natuurlijk het verschuiven van het probleem, maar het is wel een goede eerste stap om project ontwikkelaars (en later ook gemeenten) te laten kijken naar het grotere plaatje: mobiliteit en leefomgeving.

Uber laat gebruikers ritten van vrienden en familie live volgen | NU.nl

“Uber stelt gebruikers van de taxidienst in staat om bekenden met wie zij in een familiegroep zitten, in staat om live ritjes van andere groepsleden te volgen.” Weer een slimme toevoeging om de app in het dagelijks gebruik van de gebruikers te krijgen. Ik ben benieuwd waar de eerste ouders wonen die voortaan hun kinderen met de Uber naar school toe laten brengen en weer op laten halen. Voor hen is deze functie natuurlijk ideaal. In de VS al heel gebruikelijk. Kunnen de ouders nog even doorwerken. Of dat wenselijk is, dat laat ik voor het gemak nog even in het midden.

Advocate kondigt class action aan tegen Newsmonkey – De Standaard

“De crowdfunders van Newsmonkey, die na twee jaar uitbetaald worden en daarbij, na aftrek van kosten voor MyMicroInvest, verlies lijden, zijn door de onderneming gebruikt. Dat zegt financieel expert Pascal Paepen. Via Twitter kondigt een advocate een class action aan. ‘Die crowdfunders krijgen publiekelijk ook nog een schop onder de kont. Dit is onbeschoft, een gebrek aan ethiek, en de slechtste kant van het kapitalisme’, aldus Paepen.” Weer een goed voorbeeld dat er nog flink wat moet veranderen wil crowdfunding een duurzaam model worden. Waarbij de investeerders weten wat ze kopen en welke risico’s zij lopen (wat nu naar mijn ervaring vaak niet het geval is) en de ondernemers weten wat ze ook formeel met de crowd aan moeten en kunnen.

We don’t need self-driving cars – we need to ditch our vehicles entirely | Opinion | The Guardian

“The driverless revolution may seem convenient, but public transportation means we can already skip driving. Not only is it better for the planet – it also keeps us out of traffic jams” Een mooi en compleet verhaal over hoe we in de ontwikkelingen van zelfrijdende auto’s verder moeten kijken dan onze neus lang is….

Eigen publicaties

E-residence update with Kaspar Korjus at the OuiShare Fest in Paris – YouTube

Een paar maanden geleden had ik twee interviews in Estland rondom een bijzonder project: e-Residence. Estland, een klein land met zo’n 1,6 miljoeninwoners, runt haar land als een platform. En opende dit onlangs voor de rest van de wereld.

Het idee dat landen niet meer met elkaar concurreren op basis van belasting, maar op basis van de ‘user interface’ van het land, klinkt misschien bizar, maar lijkt een reëel toekomstscenario. Dat zij hiermee mogelijk indirect de lat voor anderen landen op een ander niveau leggen is natuurlijk alleen maar goed.

Op het OuiShare Fest in Parijs sprak ik met Kaspar Korjus, program director van het e-Residence project.

Platform Cooperativism: the missing link in building a sustainable collaborative economy – YouTube

Het lijkt van de buitenkant misschien wel dat collaborative platformen iets nieuws doen (en dat doen ze deels ook), maar wanneer je kijkt hoe zij zijn georganiseerd en gefinancierd, dan is er echt niets nieuws aan de horizon. Dit onderwerp is momenteel erg relevant nu steeds meer mensen ook gaan werken via deze platformen en ook steeds meer afhankelijk worden. Een mogelijke oplossing voor dit probleem is ‘platform cooperativism’.

Op het OuiShare Fest 2016sprak ik met Nathan Schneider, een evangelist van het ‘platform cooperativism’ and organisator van een groot congres over dit onderwerp in New York eind vorig jaar.

Sharing Cities: A case for truly smart and sustainable cities – YouTube

Deze week interviewde ik Duncan McLaren, auteur van het boek ‘Sharing Cities: A case for truly smart and sustainable cities’. We spraken over sharing cities, het gevaar van sharing cities sharing cities noemen en meer….

Platforms: every inspector’s ultimate wet dream – Crowd Expedition

Een Engelse vertaling van een reed eerder gepubliceerd artikel waarin ik mensen uitdaag om eens met een andere bril naar de ontwikkelingen binnen de platform economie te gaan kijken. Wat is nu nieuw? En hoe kun je niet alleen naar de nadelen, maar ook naar de voordelen kijken?

Foto van de week

Een foto impressie van de sessie over het duurzame gebruik van crowdfunding welke ik modereerde op OuiShare Fest. Onder mijn leiding gingen vier experts de interactie met het publiek aan. En ondanks dat het een sessie op de laatste dag van het event om vijf uur ’s middags was, spatte de energie er van af.

Weer een mooie week waarin we een planning hebben gemaakt voor de uitbreiding van het platform deeleconomieinnederland.nl. Deze moet in September zijn doorgegroeid naar 150 volledige profielen. Dan wordt alle data vertaald en kunnen ook internationale onderzoekers gebruik maken van de database. Daarnaast het NRClive FinTech event bijgewoond en weer veel interessante inzichten opgedaan. Veel discussies over hoe nieuw alles nu wel is en hoe te innoveren binnen olietankers. Ook veel aandacht naar Big Data. Veelbelovend, maar dan moeten eerst de basis processen op orde zijn. Ik vatte het als volgt samen in een tweet: “Big Data om klant beter te bedienen. Meeste financiële instellingen weten niet eens wat ze met mijn NAW gegevens aan moeten.”

Collaborative Economy top 5

Apple steekt 1 miljard dollar in Chinese Uber-concurrent | NU.nl

“Apple heeft een bedrag van 1 miljard dollar geïnvesteerd in de Chinese Uber-concurrent Didi Chuxing.” Ironisch is dat Uber een zelfde bedrag per jaar verlies lijdt in China. Weer een interessant bericht uit de markt naar de gedeelde zelfrijdende auto. Ik verwacht dat de komende tijd 3 soorten stakeholders elkaar meer en meer op zullen gaan zoeken:

1. auto producenten (bekend met het maken van hardware, distributie, onderhoud en netwerk aan klanten)
2. software voor zelfrijdende auto’s (maken een besturingssysteem dat onafhankelijk van verschillende type voertuigen gebruikt kan worden)
3. platform software partijen als Uber, Lyft en DiDi Chuxing voor de operationele inzet van de auto’s

De voorbeelden die we nu zien zijn dus o.a. Apple (1) en Didi Chuxing (3), Google (2) die in Uber (3) investeert (en daarnaast ook zelf auto’s bouwt, maar ik denk da dat voornamelijk is om hun software te testen, niet omdat ze een auto producent willen worden), General Motors (1) die in Lyft (3) investeert.

Daarnaast zullen er partijen zijn die meerdere van deze punten tegelijk aan zullen pakken.

1. BMW (1) en Mercedes (1) die zelf platformen (3) opzetten om hun eigen vloot te verhuren (3) of eigenaren van hun autos’ hun auto te verhuren via p2p platformen (3);
2. Tesla die zowel de hardware (1), software (2) als uiteindelijk ook wellicht de platformen (3) gaat domineren, zie ook dit stuk in de Hufftington Post: ‘Elon Musk Just Dropped Another Hint That Tesla May Take On Uber’

Of zij door op meerdere vlakken te willen excelleren ook de benodigde snelheid kunnen maken en schaal kunnen realiseren, dat is nog even de vraag, maar interessant is het zeker.

Twaalf thuishulpen Apeldoorn regelen het zelf wel: weg met managers, directeuren en dure auto’s – Omroep Gelderland

Als overheid en bedrijfsleven faalt, dan doen we het zelf wel. Deze week kwam er weer een mooi voorbeeld voorbij: “Door alle bezuinigingen op de zorg leven veel thuiszorgmedewerkers in onzekerheid. Twaalf thuishulpen in Apeldoorn zijn het zat en hebben het heft in eigen handen genomen. Ze hebben als eerste in Nederland een thuiszorgcoöperatie opgericht.” Los van de discussie of dit nu zo nieuw is, of ze het organisatorisch gaat redden en of dit een schaalbaar (of misschien beter: repliceerbaar) model is, is het weer het zoveelste voorbeeld van mensen die het heft in eigen handen nemen. Ik verwacht dat we de komende jaren veel meer van dit soort voorbeelden voorbij gaan zien komen. Enerzijds omdat het geduld op is en de frustratie groot, en anderzijds omdat er steeds meer tools komen om jezelf als kleine community, zonder overhead, te organiseren.

Paypal beschermt niet langer donateurs crowdfundprojecten | NU.nl

“Betaaldienst Paypal biedt binnenkort niet meer kopersbescherming als er wordt betaald bij een crowdfundproject.” Oftewel: je krijgt als crowdfunder niet meer je geld terug wanneer een product niet wordt geleverd. Ik was om eerlijk te zijn niet op de hoogte dat dit tot nu toe wel het geval, maar het bevestigt nogmaals wat Kickstarter al zelf in 2012 in een blog publiceerde: ‘Kickstarter is not a store’.

AirBsit: app koppelt ouders aan babysitter – PAROOL

AirBsit, een peer2peer oppas dienst, werd afgelopen week in Amsterdam gelanceerd. Interessant is, net als bij AirDnD, de knipoog naar het grote Airbnb. Ik ben zelf erg benieuwd of dit gaat werken en nog belangrijker: of ze hun business model rond kunnen krijgen. Bij schoonmaak platformen als Helpling is het al lastig om wanneer eenmaal de match is gemaakt, om de vervolg opdrachten ook via het platform (= businessmodel) te laten verlopen. Gemak (agenda en geen gedoe met cash geld), anonimiteit (met een druk op de knop iemand ontslaan) en  verzekering zijn voor hen een pré. Maar dan heb je het over een activiteit die je zelf liever niet doet en waar je meestal de uitvoerder (= schoonmaakster) nooit ziet. Met je kind is dat wel wat anders. Dan blijft gemak over. Ook zou ik als klant een stuk intensievere screening van mijn oppas willen dan die van mijn schoonmaakster. Daarnaast is het uurtarief van een oppas (starttarief volgens het Nibud is 4,50euro) een stuk minder lucratief dan dat van een schoonmaakster, dat al snel 2 tot 3 maal zo hoog is. Ik verwacht dat er de komende maanden meer en meer van dit soort platformen die ‘klusjes achter de voordeur’ doen bij zullen komen. Check trouwens ook het ’trusted neighbour’ fragment uit een interview met de oprichter van een Amerikaans klusjes platform.

Hoe China via big data modelstudenten creëert | Buitenland | de Volkskrant

In de voorbereiding van de rating & reputatie expeditie die in Juni gaat starten (ik vertelde er vorige week al even kort over) kwam ik op dit experiment in China: “Wat je twittert, hoe lang je slaapt, welke boeken je leest, wat je eet en hoe lang je onder de douche staat: alles gaat in China de computer in. Alles.”. Een spannende ontwikkeling: tot hoe ver gaat dit. Ik verwacht ver. Heel ver. Lees ook het stuk dat ik onlangs op Marketingfacts.nl publiceerde: ‘Is online reputatiemanagement doorgeslagen?’. Hierin ook een verwijzing naar de Chinese ‘Sesame Credit Score’.

Foto van de week

Coen Voormeulen van De Nederlandsche Bank aan het woord op het NRClive Fintech event. Bij DNB hebben ze een eigen blockchian netwerk met een eigen virtuele munt, de DNBcoin, gebouwd om te leren begrijpen wat de mogelijkheden en uitdagingen zijn van virtuele munten. Op de vraag uit het publiek of hij zelf ook ooit al een Bitcoin betaling had gedaan, antwoordde hij ‘nee’.

Het was weer een mooie week waarin ik vol bezig was met de voorbereidingen voor mijn mini expeditie in juni met vraagstukken rondom online ‘rating & reputation’. In zo’n 15 interviews met mensen uit verschillende disciplines ga ik (uiteraard met videocamera) in gesprek over de 5 hoofdvragen die ik rondom het onderwerp dat in mijn ogen een van de belangrijkste dilemma’s is in de collaborative platform economie. Mijn 5 meest prangende vragen zijn:

1. hoe werken deze systemen
2. zijn ze echt nodig
3. wie is de baas?
4. wat doen zij met ons als mens?
5. wat moet er veranderen om hier een duurzaam model van te maken?

Daarnaast ook ‘druk’ met de voorbereidingen voor OuiShareFest volgende week in Parijs en diverse presentaties die komen gaan.

Collaborative Economy top 5

Crowdfunding is geen spaarrekening – de Volkskrant – Blendle

Goed stuk (via Blendle) wat aanzet tot nadenken over de werkelijke risico’s van crowdfunding. Een paar fragmenten:

Over het aantal projecten en de mogelijkheid tot risico spreiding zegt Simon Douw: “nu zijn er duizenden ondernemingen waaraan je geld kunt lenen en jaarlijks komen er duizend nieuwe bij”
>> Dit is makkelijk gezegd, maar als Nederlandse crowdfinancing investeerder is de keuze nog steeds erg beperkt en moet je er in veel gevallen snel bij zijn om überhaupt in een project te kunnen investeren.

“Crowdfunders worden zich volgens Douw meer bewust van de noodzaak te spreiden en geen geld te gebruiken dat ze op korte termijn nodig hebben.”
>> Een belangrijke aanvulling. Al vermoed ik dat er weinig serieus geld in crowdfunding terecht komt: bij lening heb je pas na een paar jaar je geld met een bescheiden rendement terug en investeer je via aandelen crowdfunding in ‘de nieuwe Facebook’ (ja, een dooddoener…), dan moet je doorgaans ook een flink aantal jaren geduld hebben voordat je echt kunt cashen van je waardevolle (en vaak flink verwaterde) aandeel.

“Dit toont de twee gezichten van crowdfunding. Aan de ene kant is het een manier om duurzame projecten van de grond te tillen zonder tussenkomst van de bank. Aan de andere kant is het een nieuw financieel product, waarvan de risico’s nog onduidelijk zijn.”
>> Al met al een extra reden om de termen crowdfunding (voor donalties en presales) en crowdinvesting (lening en aandelen) van elkaar te scheiden.

Panopticon Online Documentaire | Peter Vlemmix

Tijdens de voorbereidingen voor de mini expeditie over online reputatie en waardering op platformen kwam ik deze documentaire uit 2012 tegen. “Ook niks te verbergen? Dat zeggen veel mensen. Maar controle op onze levens neemt toe en privacy staat onder druk. Maar hoe gebeurt dit precies? Waarom is het ooit liberale Nederland zo veranderd, en wanneer ga jij de gevolgen echt merken?” Alweer een paar jaar geleden gemaakt, maar het onderwerp is actueler dan ooit. Uiteraard ga ik tijdens mijn mini expeditie in juni met hem in gesprek.

Airbnb Launches New Products to Inspire People to “Live There” | Business Wire

Dat Airbnb het niet ‘alleen’ bij accomodaties zou houden in hun kruistocht om toeristen een ‘local experience’ te faciliteren, dat is geen verrassing. Toen ik onlangs mijn appartement voor het OuiShareFest in Parijs boekte, kreeg ik na het boeken het aanbod om een tour door de stad te krijgen door een local. In dit stuk: “Airbnb, the world’s leading community-driven hospitality company, has unveiled the next chapter in its mission to change the way people travel, offering an alternative to mass produced tourism”. Interesting read. Ben benieuwd ook naar hun strategie hierin en de impact die zij gaan hebben op lokale ‘local’ initiatieven. Stukmaken, samenwerken of opkopen…. (of niet.)

Neelie Kroes aangesteld als hoofd adviesraad Uber | NU.nl

Neelie Kroes wordt voorzitter van een belangrijke adviesraad van taxibedrijf Uber. Exact anderhalf jaar na haar officiële ‘afkoelperiode’. Geeft nog eens aan hoe slim Uber het spel speelt. Respect hoe ze haar aan het bedrijf hebben weten te binden en dit geeft nogmaals de potentie van het bedrijf aan.

De burger is niet boos, maar losgezongen van de bovenlaag | Het Financieele Dagblad

Goed stuk in het FD. Door je gratis te registreren kun je het hele stuk lezen. Een paar fragmenten:

“Een eigen school of dorpswinkel beginnen, de buurt leefbaarder maken: steeds meer groepen Nederlandse burgers nemen hun bestaan in eigen hand. Het CBS noteert een verdubbeling van het aantal burger initiatieven sinds 2007.”

“Gert van Dijk, hoogleraar coöperatieve strategie aan Nyenrode en de Tilburg University:

‘Burgers hebben vlijmscherp door wat er aan de hand is. Als klant bij de overheid, of als werknemer bij bedrijven zien ze dat veel organisaties niet meer van hen zijn. De onderlaag is losgezongen van de bovenlaag. Het verontrustende is dat we de hele samenleving op die gedachte hebben ingericht. Daar komt ook al het toezicht vandaan. Nederland dreigt te bezwijken onder de hoeveelheid toezichthouders die denken dat zij het maatschappelijk rendement moeten bewaken. Een gigantisch misverstand. Ze zadelen ons juist op met ­inefficiënte en overbodige bestuurslagen, want die proberen op hun beurt weer te voldoen aan de eisen van de toezichthouder. Ze zijn dus met andere dingen bezig dan een betere dienst of product.’

Van Dijk ziet een onderstroom in de samenleving waar de traditionele instituten niet tegenop kunnen roeien. Dat is onverstandig, omdat de economische gevolgen aanzienlijk kunnen zijn.‘Het moment is dichtbij dat de nieuwe economische activiteiten grote bedrijven pijn gaan doen. Om een voorbeeld te geven: buiten de bank gebeurt meer aan innovatie dan erbinnen. De overheid heeft weliswaar op papier de participatiesamenleving in het leven geroepen, maar wordt door de ontwikkelingen ingehaald. Straks mag de overheid blij zijn te mogen participeren in de burgercollectieven.’”

Eigen publicaties

Platformen: de ultieme natte droom van iedere inspecteur | Marketingfacts

Platformen verlagen drempels waardoor activiteiten die al jaren plaatsvinden (zoals in dit voorbeeld thuisrestaurants) ineens de potentie hebben om schaalbaar te worden. Dit vraagt van inspecties om in te spelen op activiteiten die eerst in een grijs gebied plaatsvonden (te klein, te gefragmenteerd). In spelen kan door de regels van de ‘grote’ spelers op dit grijze gebied te plakken. Maar het kan ook anders.

Deeleconomie vanuit het perspectief van de gebruiker – Crowd Expedition

Onlangs sprak ik in ‘het buurtatelier’ in Rotterdam, je zou deze plek ook wel een offline platform kunnen noemen, journalist Robert Visscher. Samen met zijn vrouw Martine Zeijlstra onderzocht (en beoefende) hij anderhalf jaar lang de deeleconomie vanuit het perspectief van de gebruiker. Hun ervaringen deelden zij in het boek ‘Delen doe je zo, de deeleconomie in de praktijk’. Zie hier het interview en wat food4thought.

Foto van de week

Skype call met 4 nationaliteiten ter voorbereiding van de sessie over crowdfunding die ik modereer op het OuiShareFest in Parijs over twee weken. Op de laatste dag om 17:00uur, dus besloten om er een interactieve sessie van te maken. Aan de bak dus 😉

Voordat de storm privé losbreekt rondom de aankoop en verkoop van huizen en zakelijk rondom nieuwe expedities en bezoeken aan OuiShareFest in Parijs en The Next Web in ons eigen Amsterdam stond afgelopen week in het teken van familie, rust en Bollo de Beer in de bossen rondom Apeldoorn. Veel heb ik gelezen over Elon Musk (hierover later meer….) en over online reputatie en waardering en de impact hiervan op de mens. Na eerder een blog te hebben geschreven over dit onderwerp heb ik besloten om in deze zomer rondom dit onderwerp een mini expeditie van 10 interviews te doen in 10 dagen. Ook hierover binnenkort meer. Niet omdat ik je er niet meer over wil vertellen, maar simpelweg omdat ik het nu ook nog even niet weet 😉

Collaborative Economy top 5

Airbnb heeft flink opwaarts effect op Amsterdamse huizenprijzen

ING publiceerde deze week een eigen onderzoek waarin zij het volgende ‘nieuws’ deelden: “Eén op de zes woningbezitters in toeristisch Amsterdam verhuurt deze woning via Airbnb. Zij kunnen hiermee al snel zo’n 350 euro per maand netto verdienen. De eigen woning wordt zo naast een plek om te wonen, ook een manier om inkomsten te genereren. Een huis wordt zo letterlijk en figuurlijk meer waard. Huizenkopers die uitgaan van structurele Airbnb-inkomsten zouden hiermee de lasten kunnen betalen van een extra hypotheek van bijna 100 duizend euro. Zo duwt Airbnb de huizenprijzen in toeristisch Amsterdam extra omhoog.” Ik was verbaast over het stuk om meerdere redenen. Ten eerste omdat er een aantal aannames gemaakt zijn (en ja, aannames kun je altijd ter discussie stellen) die zo zijn neergezet om de pakkende conclusie te kunnen onderbouwen. Slim wat PR waarde betreft (vele media namen het bericht zonder zelf na te denken over), maar ik vind dat je van een bank die naast eigengewin (hogere hypotheken verstrekken) ook het belang van de klant centraal moet stellen (behoeden van nemen van te grote risico’s en maken van keuzes op basis van onzekere en incomplete factoren). Een dieper blogje hier over volgt waarschijnlijk een dezer dagen.

Banen zijn er misschien weinig, klussen genoeg

Interview met Floyd Sijmons, baas van (een niet pure maar wel afgeleide vorm van) p2p schoonmakers platform Helpling. Meegenomen in de top 5, omdat hoe vaker ik het stuk las, hoe meer ik er uit haalde. Zoals de uitspraken:

“Het delen van producten leidt tot deregulering en een afnemend baanaanbod. De klusjeseconomie doet eerder het tegenovergestelde.” Met deze uitspraak (en voorgaande zin) distantieert Floyd zich voor het eerst van de deeleconomie, die in de meest pure vorm om het tijdelijk delen van onbenutte spullen door particulieren gaat. Dit is opmerkelijk, aangezien hij eerst koste wat kost tot de deeleconomie wilde horen. Hij heeft het nu over de klusjeseconomie. Naar mijn mening beter passend en strategisch gezien ook veel en veel slimmer.

“De klusjeseconomie biedt een unieke kans het sociale stelsel aan te passen aan de arbeidsmarkt van vandaag. Voornaamste uitdaging is daarbij de dynamiek van de nieuwe arbeidsmarkt te combineren met de zekerheid van het oude sociale model.” Ik denk niet dat de klusjeseconomie an sich deze unieke kans biedt, ik denk wel dat de klusjeseconomie een hele heldere voorbeeldcase kan zijn, aangezien de werkzaamheden in veel gevallen heel duidelijk in hokjes in te delen valt: schoonmaken, bezorgen, chauffeuren, etc. De uitdaging die Floyd schetst is simpelweg de uitdaging van de steeds flexibeler wordende arbeidsmarkt die niet aansluit bij de oude manier waarop sociale zekerheden zijn vormgegeven.

“Tegelijkertijd zouden ondernemers en vakbonden samen kunnen zoeken naar manieren om werknemers in de klusjeseconomie collectieve toegang te geven tot deugdelijke secundaire arbeidsvoorwaarden.” Interessant is dat Floyd het hier heeft over ‘werknemers’. Dit terwijl zijn platform, en zo goed als alle ‘klusjeseconomie platformen’ er alles aan doen om geen werkgever te zijn. Deze discussie kostte Uber vorige week in de VS nog 100 miljoen dollar.

Rabobank gaat samenwerken met crowdfundingplatforms Collin Crowdfund en Oneplanetcrowd

Banken zitten al een tijdje te draaikonten wat ze met crowdfunding en crowdfinancing aan moeten. Negeren, participeren (openbaar of als stille vennoot) of zelf doen. Alle smaken hebben we de laatste tijd voorbij zien komen. Rabobank maakt deze week een interessante move door samen te gaan werken (in de praktijk komt dit neer op ‘doorverwijzen’) met twee Nederlandse crowdfinancing platformen. Interessant is dat ze voor twee platformen gaan. Collin Crowdfund is een logische keuze: zij zijn op dit moment de grootste en snelst groeiende speler op de Nederlandse markt. Oneplanetcrowd is als niche platform een meer verrassende keuze. Hoe de samenwerking in de praktijk zal uitpakken, daar moeten we nog even voor wachten, maar ik vind het een interessante stap naar een toekomst scenario waarbij een bank meer een rol als regisseur (en expert) in gaat nemen dan puur de rol van geldverstrekker.

Making Sense Of The Many Business Models In The Sharing Economy | Co.Exist | ideas + impact

“Do we even know what the sharing economy is anymore? Breaking down all the business models, from for-profit, venture-backed corporations to small cooperative collectives.” Een must-read (via Ronald van den Hoff). Fijn stukje leesvoer.

De winkelleegstand is eerder het gevolg van een financiering probleem dan het gevolg van online shoppen. – Blog van Tadek Solarz

Interessante Blog van Tadek over het in zijn ogen werkelijke probleem van retail. Wat mij boeide aan het stuk is dat je alle retail experts voornamelijk hoort zeveren over de achterhaalde winkelformules en hetontbreken van ondernemerschap in retail land. De oplossing die je al jarenlang uit hun mond hoort komen: meer beleving. In dit stuk laat Tadek zien dat het niet alleen daarom draait. Hetgeen ik je door het delen van dit stuk mee wil geven: het probleem is altijd complexer dat het in eerste instantie lijkt (of door anderen wordt geschetst). Dus laat je niet te snel verleiden (of beter gezegd: afleiden) door de makkelijke inkoppertjes en denk zelf na.

Foto van de week

Helaas door een technische storing kon ik geen foto uploaden. Uiteraard was de foto een screenshot van ons huis dat afgelopen vrijdag op Funda is verschenen. Een mijlpaal in een interessante expeditie in makelaars en hypotheken land.

Deze week begon met een presentatie waarbij ik voor de leden van het ‘Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector‘ de link mocht leggen tussen hun vakgebied en doelstellingen en de platform economie. Was een mooi onderwerp om mijn tanden in te zetten. Ook had ik een interview met de auteur van het boek ‘Delen doe je zo. Deeleconomie in de praktijk‘ die eerder het stuk ‘huren van je buren: hoe de deeleconomie wordt gekaapt door graaiers‘ schreef. De video komt komende week online. De trend ‘van bezit naar gebruik en toegang tot’ lijkt overigens in de huizenmarkt niet van de grond te komen: nu de rente laag staat maken steeds meer mensen de stap van gebruik (huur) naar bezig (koop). Ook ik droeg deze week een steentje bij aan deze tegen trend door het tekenen van het koopcontract van ons droomhuis. Uiteraard gebruik ik deze situatie ook weer om zoveel mogelijk collaborative initiatieven in te zetten. Ons huidige huis werd opgeknapt door vakmannen via Werkspot en schoongemaakt door een schoonmaakster van Helpling. De financiering moet helaas nog traditioneel: de AFM ligt nog wat dwars voor de vergunningen voor hypotheken crowdfunding…

Collaborative Economy Top 5

Uber schikt voor 100 miljoen dollar met eigen chauffeurs

De discussie over hoeveel je van een ‘worker’ kunt vragen zonder dat je deze in dienst moet nemen is een hot topic in platform land. Dat Uber deze rechtzaak schikt voor 100 miljoen zegt iets over het vertrouwen dat zij hadden om deze rechtzaak te winnen, maar misschien nog wel meer over de angst die er heerst welke impact een positieve uitspraak kan hebben voor het businessmodel in alle landen waarin het is gevestigd. Heel simpel: wanneer platformen als Uber hun ‘workers’ in dienst moet nemen is het schaalbare model in één keer flink om zeep geholpen. Naast geld “kunnen Amerikaanse chauffeurs dankzij de schikking niet meer plotseling uit de Uber-app worden gegooid. Dat gebeurt nu met rijders die naar de zin van het bedrijf te veel ritten weigeren.” Deze uitspraak is naar mijn mening weer een mooie stap naar het vinden van een duurzaam model voor arbeid platformen, waarbij uiteindelijk de belangen van alle betrokken stakeholders worden geborgd. Lees ook het artikel ‘Why A New Generation Of On-Demand Businesses Rejected The Uber Model‘ welke ik twee weken geleden deelde.

‘BMW en Daimler weigerden samenwerking aan Apple-auto’ | NU.nl

Deze week werd bekend dat “BMW en Daimler hebben geweigerd om met Apple samen te werken aan een auto van de iPhone-maker.” In het ‘autonomous car’ landschap zie je dat iedereen op zoek is naar zijn plek (en op lange termijn: zijn bestaansrecht) in deze markt. Ik verwacht dat om echt impact te maken partijen beter kunnen focussen op de kern van hun bedrijf. Waar ben je nu écht goed in? En hoe vind je aanvullende partners met gelijke waarden om zo samen impact te kunnen maken. Een IT bedrijf als Google is steengoed in IT en data, die bouwen nu wel auto’s om hun software mee te testen, maar hoe groot is de kans dat zij ook écht een eigen auto op de markt gaan brengen? Uiteindelijk kunnen ze veel meer impact maken (en geld verdienen) door hét Operating System voor zelfrijdende auto’s te ontwikkelen, welke auto fabrikanten vervolgens weer kunnen gebruiken. Die zelfrijdende bolhoed zie ik meer als een mooi testobject. Schoenmaker blijf bij je leest klinkt misschien wat ouwbollig, maar in de praktijk komt het daar wel vaak op neer. Hoewel Tesla het natuurlijk weer over een andere boeg gooit…. Verder in de toekomst gekeken zullen er natuurlijk ook open source varianten komen van zowel de hardware als de software. Kun je een ZIP bestand met 3D ontwerpen downloaden en via 3D Hubs uit lokale 3D printers laten rollen. Klinkt ver weg? Ik verwacht van niet.

Waarom Fairphone zijn eigen crowdfunding regelde | Sprout

Mooi interview met de makers van de Fairphone, de “smartphone met een geweten”. Zij besloten uiteindelijk om te gaan crowdfunden zonder gebruik te maken van een bestaand crowdfunding platform. Veel mensen denken nog steeds dat crowdfunden alleen via bestaande platformen kan, maar er zijn genoeg redenen om dit niet te doen. Puur afhankelijk van de doelen, doelgroep, product, crowdfunding vorm, etc.

e-Estonia: How this EU country runs its government like a startup | VentureBeat

Mooi artikel over het e-Residence project van Estland. Wat begon als een experiment begint nu serieuze vormen aan te nemen: “So far, e-residents have set up about 500 companies in Estonia. They not only pay taxes in Estonia, but they also drive business to banks, legal firms, and other supporting services. While he can’t quite put a price on that in terms of economic impact yet, the services are also attracting companies like PayPal’s Braintree, which is using the system to facilitate payments.” Tof hoe de startup mentaliteit van een land (ja, een land!) tot dit soort projecten kan leiden. Benieuwd waar dit heen gaat.

You may hate Donald Trump. But do you want Facebook to rig the election against him? | Opinion | The Guardian

Dat media (en commercie) macht heeft om de publieke opinie te beïnvloeden, dat is natuurlijk niets nieuws. Dat merken we elke dag. Het probleem wordt alleen groter op het moment dat een medium een steeds grotere gebruikersgroep (78% van alle Amerikanen zijn lid van een social network) krijgt én online invloed kan uitoefenen op wat jij (op jou als persoon aangepast) wel en niet ziet. Facebook en Google zijn dit soort bedrijven. In dit stuk lees je: “Last month, some Facebook employees used a company poll to ask Zuckerberg whether the company should try ‘to help prevent President Trump in 2017’. Een social network kan jou dus met haar voorkeuren beïnvloeden. Zonder dat je er iets van merkt: “Google’s search algorithm can easily shift the voting preferences of undecided voters by 20% or more – up to 80% in some demographic groups – with virtually no one knowing they are being manipulated.” Misschien moeten we maar eens een goede discussie opstarten van het transparant maken van bepaalde algoritmes, zodat de macht van dit soort partijen een stuk(je) minder wordt. Just some food4thought…

Foto van de week

Presentatie KWH waar ik het speelveld van de collaborative platform economie omschrijf.

Het was weer een mooie week met een interview met Pascal van SnappCar (binnenkort online), de boeklancering van Share, een toffe sessie met de uitgever van Wavemakers en een presentatie over platformen bij het NRC live Moonshot event in de Beurs van Berlage. Daarnaast een flink aantal nieuwe aanmeldingen voor deeleconomieinnederland.nl ontvangen. Van veel aanmeldingen had ik nog nooit gehoord, dus ik vermoed dat de deeleconomie in Nederland een stuk groter is dan ik voorheen dacht.

Collaborative platform economy top 5 artikelen

Vandebron lanceert lokale marktplaats voor zonne-energie – rtlz.nl

Energiemarktplaats Vandebron maakte deze week een mooie stap bekend: zij faciliteren vanaf nu ook de verkoop van ‘rest stroom’ van lokale zonne-energie. Veel mensen praten over de ontwikkeling van het decentraler worden van de energiemarkt en Vandebron dóet het. Tof om te zien.

Questions for the OuiShare Fest program

18-20 Mei is in Parijs het jaarlijkse OuiShareFest: hét grootste collaborative economy congres (hoewel: festival is een betere omschrijving) ter wereld. Wil of doe je iets in dit vakgebied? Dan moet je hier bij zijn. Na twee jaar als bezoeker/onderzoeker/journalist aanwezig te zijn geweest sta ik dit jaar voor het eerst ook zelf op het programma.

Lagere lasten voor wie bijklust via digitale platformen deeleconomie | Alexander De Croo

Weer een mooie case uit België (wie zei ook alweer dat onze zuiderburen vaak achterlopen op ontwikkelingen??) waar de regering een interessant belasting voorstel heeft gedaan voor inkomsten uit de deeleconomie. Uiteraard kun je hier een hoop van vinden, maar het laat wel zien dat deze regering hier een proactief beleid op voert. Kan Nederland op sommige vlakken nog iets van leren.

Fairbnb – voor eerlijke vakantieverhuur

GroenLinks heeft in Amsterdam de website ‘Fairbnb’ gelanceerd: een meldpunt voor overlast van illegale verhuur. Gelukkig is er ook ruimte om ideeën van hoe het wél moet in te zenden.

Doe het gewoon eens zonder de politiek – Trouw – Blendle

Interessant stuk (betaalde link via Blendle) met voorbeelden hoe ‘burgers’ tegenwoordig zélf het heft in handen nemen. “Je moet niet meer de politieke arena opzoeken, je moet haar links laten liggen. Dat was tenminste echt hard aangekomen bij de politiek. De boodschap? Jullie zijn niet meer nodig voor het vinden van de oplossing.”

Eigen publicaties

Huren van je buren: hoe de deeleconomie gekaapt wordt door graaiers – een verdieping – Crowd Expedition

Deze week verscheen op Sprout.nl een blog over de opkomende graaicultuur binnen de deeleconomie. Nu stipt de auteur een interessant en actueel dilemma aan, alleen was de link met de aanleiding wat ver gezocht en soms kort door de bocht. Dus schreef ik een verdieping / nuance.

Foto van de week

Op NRC live in de Beurs van Berlage pitchte ik op het hoofdpodium mijn sessie over platform economie. Dank Patrick voor de foto!