Deze week weer (relatief) rustig aan begonnen na mijn verlof. Komende weken focussen op het schrijven van een paper, maar ook staan weer een paar mooie sessies bij o.a. BCD Travel (13K werknemers!), de Belastingdienst en de Permanent Béta dag in Seats2Meet Utrecht (zie verder deze nieuwsbrief) op de planning.

Deze week weer 5 mooie stukken gevonden en voorzien van mijn duiding en gedachten. Met deze editie een aardige hoofdrol voor Deliveroo. Waar ik hardop nadenk of de keuzes die zij maken reuze slim of…. dom zijn. Niet om een oordeel te vellen, maar puur om gedachten op een rijtje te zetten.

Zie ook onderaan nog 2 mooie publicaties in het magazine van de Nederlandse Vereniging voor coöperaties en ManagementImpact.

Fijne week!

Deliveroo versoepelt regels en laat restaurants eigen bezorgers inzetten | NU.nl

Een opmerkelijke stap van Deliveroo: “Restaurants mogen vanaf volgende maand hun eigen bezorgers inzetten om maaltijden via Deliveroo te bezorgen.” Deliveroo profileert zich als een partij die ‘kwaliteitseten’ bezorgd. En was daarmee juist het platform (oke, samen met UberEats en Foodora) voor kwaliteitsrestaurants zonder eigen bezorging om hun businessmodel en klantenkring uit te breiden. Nu gaat het platform dus de breedte in.

Is deze stap super slim? Of super dom? Hier onder wat afwegingen (en de tijd zal ons leren wat het effect van deze keuze is).

Waarom dit de slimste keuze ooit is van Deliveroo:

1. Thuisbezorgd heeft in de eerste jaren de focus gelegd op de rol van een sales platform zonder eigen koeriers. Hiermee hebben zij de restaurants met eigen koeriers ‘opgevoed’ in hoe het is om met een platform samen te werken. Ook hebben zij uitgevonden hoe je samen kunt werken met individuele restaurants mbt branding op de brommers, etc. Van die inspanning kan Deliveroo nu dankbaar gebruik maken. Zeker als zij inzetten op betere voorwaarden voor de restaurant houders, die de laatste tijd flink klagen (let op: niemand weet hoe representatief die ontevreden groep is, een bericht van een branche organisatie is nooit neutraal) over Thuisbezorgd. (tenzij Thuisbezorgd een clausule mbt concurrerende platformen afdwingt aan het huidige klanten);
2. Dit is natuurlijk dé manier om de groei te kunnen versnellen (wat positief is op de korte termijn, op lange termijn moet altijd maar blijken hoe ‘positief’ deze groei is geweest voor de toekomst van het bedrijf);
3. Dit is de manier om UberEats en Foodora voor te blijven. Maar ook Thuisbezorgd, die intussen ook steeds meer inzet op eigen bezorgers;
4. Klanten willen een totaaloplossing, verenigd in één app. Op het moment dat je top of mind zit bij de consument en je hem of haar kunt bieden wat hij of zij op dat moment wil tegen de juiste kwaliteit en voorwaarden, dan heb je een mooie positie opgebouwd;
5. Dit kan een vliegwiel effect hebben: een breder aanbod kan leiden tot meer vraag en klanten van restaurants met eigen bezorgers kunnen ook zo nu en dan zin hebben in eten van restaurants zonder eigen bezorgers.

Waarom dit de domste keuze ooit is van Deliveroo:

1. Deliveroo richt zich in communicatie op de meer high-end restaurants. Vanuit de supply kant is dat logisch: low end heeft vaak al eigen bezorgers. Vanuit de demand kant is dat ook een duidelijke keuze. Die kwaliteit is onderdeel van de merkbelofte van Deliveroo. Maar wat wanneer de frietboer op de hoek nu ook via Deliveroo gaat leveren? Dat doet afbreuk aan de huidige positionering en onderscheidendheid in de markt. En maakt Deliveroo minder uniek. Tenzij ze een bepaalde ondergrens trekken en selectief zijn in welke restaurants ze op hun platform toelaten;
2. Thuisbezorgd.nl is een dominante speler in dit domein. En heeft de juiste relaties met de restauranthouders. Dat zeg ik op basis van alle Thuisbezorgd reclame op de duidelijk niet Thuisbezorgd brommertjes. Het is een risico om de strijd aan te gaan met de huidige dominante speler op de markt met een enorme naamsbekendheid en geschiedenis. Wat gaat de unieke toegevoegde waarde van Deliveroo worden?
3. Thuisbezorgd is een speler met een heel lokale focus. Bijna overal in het land kun je dan ook iets via het platform bestellen. Daar zit veel focus en geld in. Het is de vraag of Deliveroo, die nu actief is in 12 landen en 200 steden (niet zo veel steden per land dus), hier tegenop kan. En moet willen.

Conclusie? Tja. Deze stap heeft zijn voors en tegens, een aantal heb ik hier boven beschreven. Ik denk dat ze simpelweg geen andere keuze hebben. De markt zoals deze nu is met Thuisbezorgd, UberEats, Foodora en Deliveroo is te vol. Er zal dus een consolidatieslag plaatsvinden binnen nu en zeg 5 jaar. Deliveroo trapt met deze stap als eerste relatieve nieuwkomer als eerst op het gaspedaal. Misschien is dat er op of er onder. Ik denk dat er weinig anders te kiezen is.

FNV sleept maaltijdbezorger Deliveroo voor rechter om ontduiken cao  NU.nl

“FNV sleept Deliveroo voor de rechter. Volgens de vakbond heeft het van oorsprong Britse bedrijf schijnzelfstandigen in dienst en ontduikt de maaltijdbezorger daarmee de cao.”

Interessante timing: als ik mij niet vergis wordt eind deze maand ook meer bekend over de rechtzaak van Deliveroo bezorger Sytze tegen het platform. Deze campagne wordt gesteund (en is vermoed ik ook geïnitieerd) door PvdA. Waarom dan nu?

En om de discussie in de juiste context te plaatsen: het voor of tegen zijn op de manier waarop deze platformen met hun koeriers omgaan zegt weinig als je niet weet hoe de rest van de markt met hun koeriers omgaat. Alleen aanvallen omdat je een grote naam hebt is politiek slim, maar verder wat zinloos. Want hoe zit het met al die andere pizza/friet/chinees/shoarma/sushi-koeriers? Zijn zij netjes in dienst? Betalen zij belasting? Zijn zij verzekerd? Ik geloof er geen bal van. Los van wat je van de Deliveroo’s (die tegenwoordig vaak wel een verzekering verzorgen) van deze wereld vindt: misschien zijn zij op dit moment wel we ‘best of worst worlds’. En natuurlijk zijn zij niet perfect. Verre van. Maar zij zijn op papier wél een grote kans om een groep die ook voor de opkomst van platformen enorm precair was betere condities te geven. Dat is dan weer een voordeel van een centrale organisatie. Als de vakbonden dat nu eens leren, dan kan de toon van de discussie ook opeens een stuk constructiever (en indien juist ook goed gecommuniceerd ook politiek een stuk sexyer) worden.

Deliveroo zoekt alternatieven voor plastic verpakkingen

“Bezorgservice Deliveroo zet zich in om het gebruik van plastic verpakkingen voor bezorgmaaltijden te verminderen. Om te beginnen worden er 100.000 gratis milieuvriendelijke rietjes uitgedeeld aan Nederlandse restaurants.”

Doorbordurend op mijn uitspraak hier boven dat er ook echt wel voordelen zitten aan een centraal platform. Wat veel platformen namelijk doen is een eerst gefragmenteerde markt bedienden via een (centraal) platform. Door transactiekosten te verlagen kan deze markt ook nog eens (op papier) enorm groeien. Wat nu als die eerst gefragementeerde markt zich voornamelijk in het zwarte circuit bevond? Pizzabezorgers, schoonmaak, oppas… In deze markten kan een platform (even los van vraagstukken rondom afhankelijkheid) een behoorlijke stap voorwaarts zijn. Enerzijds voor basis processen (belasting, arbeidsvoorwaarden, etc.) en anderzijds voor extra zaken als bijvoorbeeld duurzaamheid. En als dan 1 platform bedenkt dat dit de nieuwe standaard is, dan kun je meters maken.

Nog een paar voordelen en mogelijkheden van centrale platformen in een voorheen gefragmenteerde markt:

1. Door drempels te verlagen groeit de markt;
2. Dit kan tot een inclusievere samenleving zorgen: lage toetredingsdrempels voor supply en review systemen die diploma’s vervangen;
3. Activiteiten die voorheen in de zwarte markt plaatsvonden kunnen naar de legale markt verschuiven (Helpling, Thuisbezorgd, CharlyCares, etc.);
4. Gefragmenteerde markt centraliseren, hierdoor betere controle en handhaving mogelijk;
5. Collectieve (inkoop en lobby) mogelijkheden;
6. Automatische koppeling belastingdienst (zoals Uber in Estland);
7. Collectieve afspraken borgen in algoritmes;
8. 24/7 kwaliteitscontrole middels technologie en algoritmes

Bottom line: platformen kunnen, indien goed vormgegeven, een positieve bijdrage leveren voor de samenleving.

Brent Toderian: ‘Ik ben niet tegen de auto, ik ben voor de stad’ – MO* Magazine – MO.be

Erg prettig leesbaar stuk met goede inzichten over de mobiliteit voor de toekomst. En dan geen halleluja verhaal over technologie en zelfrijdende auto’s:

“De zelfrijdende auto is de laatste poging van een industrie om het primaat van de auto veilig te stellen. Het is gebouwd op het valse, maar ook gevaarlijke idee dat we betere auto’s nodig hebben in plaats van betere steden.”

Maar gewoon goede strategische vragen over hoe we een samenleving willen vormgeven. En zo zouden meer discussies moeten worden gevoerd. Want technologie is… faciliterend en een middel om een doel te bereiken. En nooit uniek, vergeet dat nooit.

Onbelast bijverdienen: wat u moet weten | De Tijd

In België was het tot voor kort mogelijk om maximaal 5.000euro per jaar bij te verdienen met werkzaamheden tussen particulieren waarbij het platform de match maakte. Dit kon alleen via een door de overheid erkend platform (zie lijst). Van deze inkomsten werd er een voorbelasting van 10 procent ingehouden. Wel zo duidelijk. Alleen was natuurlijk de vraag of dit wel zo eerlijk was: als je bijvoorbeeld een schoonmaker via een platform inhuurde was dit fiscaal aantrekkelijker dan wanneer je dit via een briefje bij de supermarkt of via via deed. Even los van de vraag of je dan natuurlijk wel belasting betaalde… Wat dat betreft moeten ze gedacht hebben: beter iets dan niets. En ook dat is een keuze.

Maar nu komt deze regeling te vervangen en kan een grote groep Belgen (let op: niet iedereen mag meedoen) tot 6.000 euro per jaar bijverdienen voor:

1. Diensten van burger aan burger;
2. Verenigingswerk;
3. Deeleconomie via erkende platformen.

Ziet er uit als een goede stap, omdat de diensten van burger aan burger die niet via een platform worden verhandeld nu ook worden gelijk getrokken. Aan de andere kant wel jammer dat er nu geen voorbelasting via platformen wordt ingehouden, dat was juist zo’n mooi experiment in hoe overheid via een digitale link kunnen samenwerken met platformen (en deze samenwerking automatiseren).

In de media

Platformcoöperaties; een kans voor een coöperatie 2.0.pdf uploaded by @martijnarets (Martijn Arets)

In het magazine van de NCR, de Nederlandse Vereniging voor coöperaties, mocht ik een gastbijdrage leveren over hoe platformen een kans zijn voor coöperaties. En vice versa. Klik op de link om de PFD te downloaden.

Martijn Arets: ‘Toegang krijgen tot data van een platform is de uitdaging’ – Management Impact

Door ManagementImpact werd ik uitgebreid geïnterviewd over de opkomst van de platformeconomie. Dit ter ere van de release van de Nederlandse vertaling van het boek ‘De Airbnb Story’.

Eigen publicaties

An Uber-app of the people? Success criteria of platform cooperatives highlighted

Onlangs schreef ik voor Trivento een stuk over de succesfactoren van platform coöperaties. Deze week verscheen de Engelse vertaling van het stuk.

Events

Permanent Beta dag #12 | Meetup

Ik krijg regelmatig de vraag of ik ook wel eens op openbare plekken mijn verhaal deel. Ja! Zoals hier: op 25 juni op de 12e Permanent Beta dag bij Seats2Meet in Utrecht. Ik ga hier in de grote zaal een verhaal doen over…. platformen. Geen standaard verhaal, ik ga mijn gedachte delen over hoe de macht van platformen gebroken kan worden en de gebruikers meer zeggenschap over hun eigen rechten en data kunnen krijgen. Hoe het verhaal er exact uit komt te zien: nog geen idee. Dat is nog in beta 😉

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week mijn verlof onderbroken voor presentaties bij VJAA (Vereniging Jonge Arbeidsrecht Advocaten) en Jellinek. Mooie discussies over enerzijds de impact van platformen op arbeid én de advocatuur zelf en over kansen die platformen in de zorg bieden. Zowel extern als matchmakers als intern voor het delen van kennis en verbinden van medewerkers. Vandaag start de week met een gesprek over het mogelijk opzetten van een module platformeconomie bij een nieuwe business school.

In deze editie weer een aantal mooie stukken, voorzien van mijn gedachten en duiding. Mooie week!

Airbnb’s Brian Chesky on regulated cities like New York: No end in sight – Recode

In eerste instantie dacht Brian Chesky, een van de 3 oprichters van Airbnb, dat de problemen met lokale overheden binnen een jaar zouden zijn opgelost. Intussen geeft hij toe dat deze problemen nog lang niet zijn afgelopen.

Waarom is dit probleem zo ingewikkeld? Een paar gedachten:

• Airbnb (en andere vakantie verhuur platformen) hebben de uitdaging dat zij enerzijds toe moeten geven aan lokale overheden, maar ook tegelijkertijd hun schaalbaarheid in de gaten moeten houden. Op het moment dat per stad 3 medewerkers bezig zijn in contacten met de gemeenten, dan kan het model niet uit. Kort gezegd: ze moeten bepaalde toezeggingen aan lokale overheden standaardiseren, zodat ze niet voor iedere gemeente nieuwe dingen hoeven te ontwikkelen op het platform;
• Veel discussies rondom Airbnb zijn ook politiek bredere discussies. Natuurlijk zijn er problemen met vakantieverhuur in Amsterdam, mede ‘veroorzaakt’ door Airbnb. Maar de problemen van nu zijn niet alleen aan Airbnb toe te schrijven, maar aan een niet perfect (nee, ik ga niet de politiek in ;-)) toerismebeleid de laatste jaren. Kort gezegd: Airbnb krijgt van meer gedoe de schuld dan dat het zelf direct veroorzaakt;
• Veel activiteiten die via platformen plaatsvinden, zijn niet nieuw. Wat platformen doen is het verlagen drempels (transactiekosten), waardoor activiteiten die voorheen te klein en gefragmenteerd waren om er iets van te hoeven vinden opeens (in theorie) super schaalbaar zijn. Oftewel: van zaken die zich eerst in een grijs gebied bevonden waarvan we de luxe hadden om er niets van het hoeven vinden, moeten we nu opeens iets vinden. En dat kost tijd. Veel tijd. En misschien is dat maar ook goed zo.
• Nieuwe regels die door de groei van vakantieverhuur worden ingevoerd, moeten ook worden getoetst. Handhaving moet worden ingericht. En ga zo maar door. En dat kost (wederom): tijd.

Interessant fragment is wanneer Chesky antwoord geeft op de vraag: ‘waarom besteden jullie nog tijd en geld aan steden die niet renderen?’. Zijn antwoord: “If it was just a business decision it probably wouldn’t be worth it to stay there. But we’re not there just for business, there are 50,000 people that depend on it to make income,” Chesky explained.”

Klinkt mooi en nobel (net als het vermelden dat Airbnb al 500 miljoen toeristenbelasting geeft geint), maar daar zit natuurlijk (en dat neem ik hem niet kwalijk) een stuk eigenbelang in. Je kunt alleen de grootste in deze markt worden en blijven wanneer je voor alle denkbare bestemmingen aanbod hebt. Heb jij dat niet en een ander wel, dan is de kans groot dat je verliest. You win some, you lose some.

Apple limits Safari tracking, gives more control over personal data | CNBC

Wanneer je het hebt over impact van innovatie en disruptie wordt vaak gekeken naar de directe impact in de vorm van directe concurrentie, marktaandeel, winstmarge, etc. Wat meestal wordt vergeten is de indirecte impact van innovatie van anderen, ook al zitten zij in een compleet andere branche, op jouw sector en organisatie.

Drie voorbeelden:

1. Klantcontact: toen KLM na de aswolk in IJsland besloot om voor klantcontact volop in webcare te focussen (maar dan ook écht serieus). En met groot succes. Indirecte impact op bijna alle organisaties die iets met klanten doen (en dat zijn er best wat ;-)) is dat doordat de KLM klant gewend was om binnen een uur geholpen te worden via social (en dan ook echt geholpen en niet van het kastje naar de muur gestuurd), ging deze dat ook van alle andere bedrijven verwachten;
2. Bezorging: ik gebruik in mijn presentaties vaak het voorbeeld van PostNL versus Uber. Bij PostNL krijg je een mailtje met zeer minimale info over je bestelling: we komen morgen tussen xx en xx. Einde communicatie. En vaak komt het pakketje voor of na de aangegeven tijd. Intussen is de consument door o.a. Uber gewend om de chauffeur real-time te volgen, te zien wie het is, alerts te krijgen en direct contact te kunnen opnemen met de chauffeur. Als je dat gewend bent, is het opeens heel moeilijk te accepteren dat je weer voor niets 3 uur op de pakketbezorger hebt gewacht;

Voor veel organisaties zijn er veel goede redenen te bedenken om niet aan het vernieuwde ‘default’ verwachtingspatroon te (kunnen of willen) voldoen. Zo zijn vraagstukken bij veel organisaties veel complexer om binnen een uur via social media te beantwoorden. Of is de winstmarge simpelweg te klein: de klant wil er niet voor betalen. Maar toch zal de klant denken: regel het maar. En dat is best een uitdaging.

Voordeel van deze indirecte impact is dat het wel zo kan zijn dat één bedrijf het (goede) voorbeeld geeft en zo de rest van de markt indirect dwingt om hier in ieder geval over na te denken. En dat is precies wat er in dit artikel over Apple wordt omschreven: doordat Apple het verzamelen van data en volgen van gebruikers gaat inperken zetten zij een standaard voor de markt: “Apple is definitely ahead when it comes to using privacy as a competitive advantage.”.

Los daarvan maakt het door de keuze van Apple ook andere partijen lastiger om ‘goede’ profielen voor advertenties op te zetten, er mist vanaf nu een belangrijke databron.

Google will back away from the Pentagon contract for Project Maven after employee protests — Quartz at Work

Bij techbedrijven zien we dat het veelal de founders of in een enkel (zeldzaam) geval de aandeelhouders zijn die een sterke stem hebben voor de wijziging van de koers van het bedrijf of om genomen beslissingen te blokkeren. Veel aandacht gaat de laatste tijd, ook in mijn updates, naar de macht van de gebruikers (suppply en demand), maar in deze discussie wordt veelal één sterke stakeholdergroep vergeten: de medewerkers.

In dit stuk: “more than 4,000 Google employees signed a petition and a dozen resigned in protest over the company’s involvement in developing technology that could lead to deaths”. En nu heeft Google onder druk van zo’n 5 procent van haar werknemers besloten om het contract niet te verlengen.

In dit stuk ook: “It’s hard to imagine Boeing, General Electric, or any traditional defense contractor making a similar decision”.

De vraag is nu, waarom doet Google dit wel en anderen niet? Wat gedachten:

• Personeel in de techsector is schaars. Dus je wilt laten zien dat je hen serieus neemt. Daarnaast heb je ook te maken met je reputatie, je ‘employer brand’. Ook belangrijk voor toekomstig personeel. Die wil je niet besmetten;
• Het is niet zo dat Google nauwelijks winst maakt, het niet verlengen van de deal met defensie kan pijn doen, maar daar komen ze ook wel weer overheen;
• De tech sector heeft op dit moment al een aardig reputatie probleem met de backlash van de ‘move fast, break things’ mentaliteit. Ik kan mij voorstellen dat zij geen enkel risico nemen;
• Hoewel Google de slogan ‘don’t be evil’ niet meer gebruikt, staat het ontwikkelen van technologie dat levens kan kosten wel behoorlijk haakt op de oorspronkelijke belofte. Het protest van medewerkers kan dan ook best een wake-up call zijn geweest.

Bye, Spotify: can this new streaming service help listeners play fair? | Music | The Guardian

“Music subscription service Resonate gives artists both money and power over content with a stream-to-own model”

Mooi en uitgebreid artikel over Spotify ‘concurrent’ Resonate: een muziek platform waar de artiesten zelf eigenaar en bestuurder zijn. Is dit de toekomst? Ik denk niet voor de grote artiesten. Maar het bestaan van dit soort platformen zal de grote platformen wel, indien zij een beetje schaal kunnen realiseren, wel behoeden om zich te veel te misdragen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week mocht ik bij EditieNL iets zeggen over Homerr: een dienst waarbij buren een professioneel ophaalpunt kunnen worden voor pakketjes. Ook werd een stuk in een grote Japanse krant gepubliceerd waarvoor ik ook uitgebreid werd geïnterviewd. Alleen heb ik geen idee of ik er ook echt in sta vermeld 😉 Ook startte ik als lid van een begeleidingscommissie in een onderzoek naar regeldruk in de klus- en deeleconomie. Erg leuk om op deze manier mijn kennis & ervaring in te zetten voor nieuwe vraagstukken.

Maar het belangrijkste én leukste nieuws van deze week is natuurlijk de geboorte van onze dochter Anna Josephine Arets. Wat een wondertje weer… Daar vallen alle discussies over platformen, algoritmes en AI bij in het niet. Of ook weer niet: dit gaat ook over haar toekomst.

Enfin, ook deze week weer 5 stukken gevonden die het vermelden en duiden waard waren. Of er volgende week een editie verschijnt hangt even af van de komende nachten 🙂 Voor nu: mooie week!

Uber verzekert chauffeurs tegen zwangerschap, ook de mannen | AD.nl

De discussie over flex versus vast in Nederland is al even gaande. En zal de komende jaren echt nog niet worden opgelost. De discussie in de kluseconomie draait vooral om de vraag: zijn die platformwerkers nu werknemer (en het platform werkgever) of is het platform een marktplaats die Zelfstandig Professionals faciliteert? De vakbonden zijn overtuigd van het eerste scenario, de platformen van scenario twee.

De angst om tot werkgever te worden aangemerkt zorgde er tijden voor dat platformen zo min mogelijk voor hun workers deden. Immers: hoe meer je doet (naast het matchmaken en aansturen via een algoritme), hoe groter de kans dat de rechter de stempel werkgever op je activiteiten drukt.

Hoewel de discussie nog steeds actueel en relevant is, ziet het er naar uit dat de platformen niet gaan zitten wachten totdat beleidsmakers hun oordeel over de situatie hebben gegeven. Misschien gewaagd, maar ook logisch: je wilt koste wat kost voorkomen dat de mensen die voor jou rijden onverzekerd rondrijden. Dit vanuit:

• Business perspectief: het kan een te grote drempel zijn voor nieuwe workers om zich aan te melden bij je platform;
• Strategisch en branding: het is een kwestie van tijd tot een worker die via een platform aan het werk is een ernstig ongeluk krijgt of veroorzaakt. Als dat gebeurt dan heeft dit grote impact op je brand én breekt de politieke pleuris uit en wordt en gereageerd en gereguleerd vanuit emotie, en dat wil je voorkomen;

Daarnaast is het natuurlijk altijd beter om leidend in plaats van volgend in een discussie te zijn.

Begin mei maakte Deliveroo al bekend een collectieve verzekering voor haar koeriers te hebben afgesloten. Deze week maakte Uber bekend dit ook te hebben gedaan voor haar chauffeurs en fietskoeriers. Deliveroo heeft er voor gekozen om iedereen te verzekeren, bij Uber moet je een minimaal aantal uren per maand voor het platform hebben gewerkt. De verzekering van Uber is wel een stuk uitgebreider: er is zelfs een vorm van vaderschapsverlof opgenomen. Erg netjes en marketing technisch natuurlijk ook erg slim.

Wat je hier ziet gebeuren is dat platformen de wind uit de zeilen van de ’tegenstanders’ haalt. Hoewel zij in eerste instantie vast lauw zullen reageren (in de trend van: we zijn blij, maar het zijn uiteindelijk natuurlijk gewoon werknemers), zal het wel degelijk invloed hebben in discussies met andere stakeholders. Al kun je er natuurlijk wel iets van vinden dat door gebruik te maken van een freelance constructie veel van deze workers belastingvoordelen krijgen die eigenlijk voor een andere groep bedoeld was.

Wat ook het effect is dat door dit soort acties de ‘default voorwaarden’ die andere platformen moeten bieden om een interessant alternatief te kunnen zijn veranderen. En dat is een goede zaak.

Wat we overigens vaak vergeten in dit soort discussies is om te kijken wat de ’traditionele’ markt doet. Fiets- en vooral brommerkoeriers reden ook al rond voordat Deliveroo, Foodora en UberEats op de markt kwamen. Veelal in opdracht van de individuele (snack)restaurant houder. En de grote vraag is natuurlijk: zijn zij wel verzekerd? Ik geloof er niets van. Wat dat betreft zitten er we weer voordelen aan platformen die een gefragmenteerde markt centraliseren: dan heb je kans om in één keer goede voorwaarden voor (bijna) een hele branche af te spreken.

Al met al slim dat Uber op deze manier standpunten in een andere daglicht hebben geplaatst. Maar als ze echt goede wil willen tonen, dan zouden ze ook de belasting constructies overboord moeten zetten. Want het gegeven dat de BTW voor Uber ritjes via Londen loopt (en daardoor niet in rekening wordt gebracht) wekt ook niet positief in een discussie rondom vertrouwen en eerlijk ondernemen 😉

Aanvulling: ook de EC heeft Nederland op de vingers getikt om vaart te maken met het beleid rondom flexwerk, las ik vanavond op ZipConomy: “Concreet beveelt de Commissie Nederland aan om de prikkels om tijdelijke contracten af te sluiten of zzp’ers in te huren te verminderen, actief sociale zekerheden voor de zzp’ers te promoten en schijnzelfstandigheid aan te pakken.”

Albert Heijn overweegt bezorging warme maaltijden | NU.nl

“Topman Wouter Kolk van Albert Heijn denkt erover om samen met andere partijen warme kant-en-klaarmaaltijden te bezorgen. Hij noemt het een “logische vervolgstap” voor de supermarktketen.”

Albert Heijn is volop aan het innoveren. Dat mag ook wel, want de concurrentie, en dan vooral ook buiten de eigen bubbel, ligt op de loer. Ik was eerst wat sceptisch toen ik dit bericht voorbij zag komen, maar (zou het de leeftijd zijn?) stelde later mijn mening bij. Laat ik objectief eens de voors en tegens op een rijtje zetten:

Wat heeft Albert Heijn in huis dat dit een succes kan maken?

• Supermarkten zijn steeds meer bezig (N=1) om in te spelen op a) vers voedsel enb) verse kant en klaar maaltijden of pakketten waarmee je zonder extra ingrediënten een ‘verse’ maaltijd kunt bereiken;
• Supermarkten zijn al bezig met bezorging, maar dat gaat (wederom N=1) niet heel vloeiend, niet met warme maaltijden, veelal met grote busjes en zeker niet on demand (= nu bestellen, met een half uur in huis). Het fragment ‘met andere partijen’ zorgde er dan ook voor dat mijn scepsis verdween;
• Een kook community: Allerhande. Ik zie even niet wat ze daar mee kunnen, maar toch het vermelden waard.

Hoe zou zo’n product en samenwerking er dan uit zien:

• Als je het hebt over ‘andere partijen’, dan is de kans groot dat dit met een partij als Deliveroo, Foodora of UberEats is. Oftewel: partijen die eigen fietskoeriers hebben, ervaring hebben in het vervoeren van maaltijden en zowel al goed werkende technologie als eigen klanten hebben. Thuisbezorgd zou afvallen, omdat zij wel de logistieke ervaring en technologie hebben, maar zij hebben maar een beperkt aantal eigen koeriers. Tenzij Thuisafgehaald hier een kans ziet om met een dergelijke samenwerking een heel eigen bezorgers netwerk te lanceren, maar met de focus die nu buiten Nederland ligt lijkt mij dat onwaarschijnlijk. Foodora heeft misschien nog wel de beste papieren, omdat zij vanwege hun model niet ter discussie staan. Deliveroo en UberEats zullen de komende tijd nog wel onder een vergrootglas liggen, ik zou als Albert Heijn daar niet (ook branding wise) mee geassocieerd willen worden. Zeker niet nu zij zelf ook af en toe onder vuur liggen mbt omstandigheden werknemers in distributie centra. Op die aandacht zitten zij niet te wachten;
• Albert Heijn is natuurlijk erg goed in het ‘grovere’ logistiek, kan flinke inkoopkortingen bedingen en meer. En hebben nu dus ook een eigen (ik neem aan hoge kwaliteit) lijn aan verse kant-en-klaar maaltijden. Maar wie gaat die dingen opwarmen? Je zou zeggen: iedereen heeft thuis wel een magnetron. Maar dan moet je die maaltijden wel eerst in huis halen en blijkbaar hoopt Appie dat ze met een bezorg service dit stapje convenience toe kunnen voegen. Wie weet…
• Wat ook kan is dat zij een doelgroep aanboren die tot voorkort nog niet in beeld was, zoals bijvoorbeeld (alleenwonende) ouderen. Zie ook deze overname van Poeiz. Met opwarm maaltijden zit je in een ander prijssegment (moet nog blijken). De vraag is wel: wat is de unieke toegevoegde waarde van AH?
• En waar worden die maaltijden dan opgewarmd? Wat zou kunnen zijn is opwarmkeukens in randgebieden van steden. o.a. Deliveroo experimenteren al met ‘spookrestaurants’. Garageboxen of een zeecontainer waar alleen wordt gekookt voor bezorg bestellingen. Dit zou voor het AH concept natuurlijk ook prima kunnen. Wat ook zou kunnen is, als het alleen om koelen van voorraad en opwarmen van maaltijden gaat, er een soort van vrachtwagens komen met vakjes aan de buitenkant waar net als bij de snackbar, maar dan op bestelling, iemand in de bus maaltijden in een magnetron of oven gooit en de bezorger uit een deurtje aan de voorkant de maaltijd op kan halen. In de app van de bezorger zit GPS, dus de timing zou perfect kunnen zijn: de oven start met verwarmen op het moment dat de bezorger x-kilometer van de locatie is verwijderd.

De belangrijkste vraag blijft natuurlijk: is de ‘value proposition’ van een opgewarmde maaltijd warm laten bezorgen overeind, terwijl je hem ook in de winkel kunt kopen (of straks via PicNic kunt bestellen) en zelf in de magnetron kunt stoppen. En natuurlijk wat de unieke toegevoegde waarde is voor AH in het totaalconcept. Merk? Geld? Netwerk?

Ik begon sceptisch, werd positiever, maar eindig toch wederom sceptisch, maar dan wat beter onderbouwd 😉

P.s. wat wel goed is om te onthouden is dat de hier boven genoemde bezorgers het grootste deel van de dag niets te doen hebben: de piek van het bezorgen van eten duurt maar een paar uur. Dat is zonde van de capaciteit. Dus is het ook niet onwaarschijnlijk dat deze partijen open staan voor andersoortige samenwerkingen. Misschien met AH?

Who Charges Those Electric Bird Scooters? – The Atlantic

“Bird hunting” has become a pastime and a side hustle for teens and young professionals, but for some it’s a cutthroat business.

Even geleden deelde ik al een bericht over de volgende uitdaging voor steden: de electrische deelstep. Via Sebastiaan ter Burg (check zijn werk!) kwam dit stuk onder mijn aandacht. Want mooi die electrische steps, maar die moeten ook natuurlijk worden opgeladen. Dit stuk omschrijft hoe ‘Bird Hunting’ (de service heet Bird) via slimme gamification technieken mensen (betaald) inzet om ’s nachts deze steps thuis te laden (en wat nu als er eentje in de fik vliegt?) en ’s ochtends weer op een plekje terug te zetten.

Het voordeel van voertuigen die moeten worden opgeladen is, dat de aanbieder dus regelmatig (in dit geval bijna dagelijks, afhankelijk van gebruik) het vervoersmiddel moet opladen, wat het minder aantrekkelijk maakt om een zwerm ergens neer te gooien en weg te laten rotten. Interessante om in gedachte te houden, ook in de discussie rondom de strooifiets.

The Computer Science Social Network Employers Love to Raid – Bloomberg

Ik krijg regelmatig de vraag hoe platformen kunnen bijdragen in het kennis segment. Ik kwam deze interessante case tegen:

“Piazza Technologies Inc. is a stealth company—largely unknown by the general public but familiar to almost anyone who’s studied computer science in the past few years. Some 2.5 million students use its free website to ask and answer one another’s questions about computers, engineering, math, and science, all under the supervision of their professors. Seven years in, Piazza says 98 percent of computer science students at the top 50 universities access its site; students report using it on average for at least three hours a day. (Or, more likely, per night.)”

Nu is er een probleem: het platform had voorheen geen verdienmodel. Dat gaat veranderen: “Now that it’s ubiquitous among computer science majors at top colleges, Piazza is pitching itself to recruiters at less-sought-after companies as a way to find better candidates.”

De vraag is: is dit een goede en wenselijke ontwikkeling? Immers: wanneer je weet dat jouw prestaties op het platform impact hebben op jouw kans op een baan, denk je wel 2x na voordat je een vraag stelt. Een mogelijk verdienmodel zou ook kunnen worden dat recruiters mensen die zij in het vizier hebben kunnen checken op verschillende skills die zij hebben laten zien in hun ontwikkeling als professional (als je een platform langer gebruikt, moet dit ook te meten zijn). Commercieel slim, maar wenselijk?

De vraag is dan ook m
et platformen als deze: wie willen we dat eigenaar is van het platform, om enerzijds de strategische skills in huis te hebben om het tot een succes te maken, zonder dat dit impact heeft op de onafhankelijkheid. Een stichting die wordt gefund door opleidingen? De overheid? Ik heb geen pasklaar antwoord, maar dat we hier meer bij stil moeten staan, daar ben ik van overtuigd.

Why we’re building Refind and giving away 1 billion coins

“We’re giving away 1 billion coins to early users for free. At a later point, we’ll buy them back with our profits.”

Relevance, een slimme online tool, heeft een interessante manier gevonden om de eerste gebruikers (naar schatting 10 miljoen) mee te laten profiteren van het toekomstige succes van het bedrijf.

“We invite you to be part of Refind—not only as a user, but also as an owner, participating in Refind’s success. We issue 1 billion blockchain-based Relevance Coins and give them away to early users for free. At a later point, we’ll buy them back with our profits.”

Dit is niet zozeer een oplossing om op lange termijn de belangen van de gebruikers te borgen: early users krijgen geld als hun coins worden teruggekocht en er is geen shared governance, maar het is wel een interessant model om de gebruikers die verantwoordelijk zijn voor jouw succes daarvoor te belonen.

Tip: als je op de link klikt, dan moet je een heel stuk naar beneden scrollen om bij het ‘1 billion coins’ verhaal te komen. Zeker de moeite van het checken waard.

In de media

Geld verdienen met pakketjes aannemen voor je buren: Heidi is een ‘buurtpunt’ – RTL Nieuws

“Voor veel mensen is het vast herkenbaar. Dat je schoorvoetend naar de buren loopt om het zoveelste pakketje af te halen omdat je zelf niet thuis was. Heidi kreeg zoveel pakjes uit de straat dat ze besloot een officieel afhaalpunt te worden.”

Deze week lanceerde Homerr een service waarbij iedereen zich op kan geven om een ‘afhaalpunt’ voor pakketjes in de buurt te worden. Voordeel voor de postbode: alle pakketjes in één keer op 1 adres achterlaten en verder geen zorgen. Voor de beheerder van het afhaalpunt is de opbrengst 40 cent per pakje.

Ik werd door EditieNL gevraagd om duiding te geven aan deze ontwikkeling. Dit lees je ook in deze blog.

Bottom line is natuurlijk het probleem dat bezorging wordt weggezet als ‘gratis’ en dus per definitie een race to the bottom is. Ik denk dat dit echt wel anders kan. Zie ook mijn eerdere analyse: ‘fietskoerier: sluitpost of merkambassadeur‘.

シェア経済、小国が抱く大志　　本社コメンテーター 村山恵一　：日本経済新聞

Voor een van de grootste kranten ter wereld werd ik onlangs geïnterviewd voor een artikel over de deeleconomie in Nederland. Zie hier het resultaat. Ik heb om eerlijk te zijn geen idee of ik er in wordt vermeld, mijn Japans is nog wat onder ontwikkeld 😉

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Ook op deze tweede pinksterdag weer het nodige leesvoer over de ontwikkelingen in de platformeconomie. Mocht je even aan het mooie weer willen ontsnappen 😉 Mooie week!

Crowdsourcing grows up as online workers unite | New Scientist

Er is veel te doen over de groeiende macht van platformen en de afhankelijk van (een deel van) haar gebruikers. Die afhankelijk is in veel gevallen niet absoluut: er zijn genoeg manieren te bedenken hoe je een platform, ook al is het marktleider, kunt beïnvloeden. Zo manipuleren Uber chauffeurs het algoritme door gezamenlijk uit te loggen, waardoor de hoge tarieven worden geactiveerd om chauffeurs op de straat te krijgen. Om vervolgens en masse weer in te loggen. En kunnen Foodora of Deliveroo koeriers op een zelfde moment een ‘lekke band’ krijgen. Het platformmodel, wat een tweezijdig flexibel systeem is, is nu eenmaal erg kwetsbaar. Die tweezijdige flexibiliteit maakt een platform enorm schaalbaar en asset light (alleen als er inkomsten zijn, worden er kosten gemaakt), maar dat model heeft dus ook zijn nadelen.

Deze week kwam ik via een podcast op een tof initiatief: Turkopticon. Het bekende ‘crowd work’ platform Amazon Mechanical Turk is een duidelijk voorbeeld van een gig platform. Mensen doen vanaf over heel de wereld kleine klusjes via het platform voor een paar cent tot een paar dollar. Het enige probleem voor de uitvoerders is: de klant kan als hij of zij niet tevreden is besluiten niet uit te betalen. In het begin was dit een probleem waar de workers niets tegen konden doen. Er was ook geen manier om de klant te ‘raten’ en zo andere ‘Turkers’ te waarschuwen voor deze slechte opdrachtgever.

Totdat een computer scientist van de Universiteit van Californië het programma ‘Turkopticon’ lanceerde. Een plugin waar mensen die via Amazon Mechanical Turk een opdracht doen hun opdrachtgever kunnen beoordelen op 4 criteria. Wanneer je een nieuwe ‘gig’ wilt doen, zie je heel eenvoudig de reputatie van deze opdrachtgever. En zo wordt een tekortkoming van het platform opgelost door de crowd.

Wil je nog meer over dit systeem leren, check dan deze uitgebreide paper. Wil je weten hoe het werkt? Check dan onderstaande video:

Amsterdam wil toerisme aanpakken: in sommige wijken helemaal geen Airbnb meer – RTL Nieuws

Amsterdam wil de strijd aangaan tegen de groeiende toeristenstroom (en de onvrede van haar inwoners over dit gegeven). Deze week kondigde de gemeenteraad (in wording) een aantal maatregelen aan, waar onder een meer dynamisch beleid om een ‘Airbnb quotum’ per wijk te kunnen opleggen. Ook Amsterdam Marketing, die haar taak goed heeft volbracht (het is ook nooit goed… ;-)) wordt omgetoverd tot een kenniscentrum met een nieuwe naam.

Een paar gedachten:

• Het groeiend aantal toeristen in Amsterdam is een probleem op het moment dat je de stad in een ‘leefbare’ toestand wilt houden (wat ook een keuze is natuurlijk);
• Hoewel er een flink pakket aan maatregelen ligt, wordt in de media het Airbnb verhaal traditioneel uitvergroot, daarbij krijgen andere goede voorstellen weinig aandacht en krijgt Airbnb te veel ‘eer’ in de bijdrage van het groeiende toerisme;
• Het probleem van vakantieverhuur via platformen is zeker niet de grootste veroorzaker (het aantal hotelkamers is de afgelopen jaren behoorlijk gestegen), maar wel een lastig te vatten ontwikkeling. Voor hotelkamers kun je quota opstellen, voor vakantieverhuur bij particulieren is dit veel lastiger. Dus: het is niet zozeer alleen de omvang, maar ook de ongrijpbaarheid die voor onrust zorgt. En daarnaast is het natuurlijk politiek ook wel prettig om één grote partij te hebben om op af te geven 😉

Een dynamisch beleid waar je per postcodegebied tijdelijke vergunningen kunt afgeven voor vakantieverhuur is op papier naar mijn mening hartstikke interessant. Zo kun je real time (bij) sturen door in buurt X het aantal dagen omhoog te gooien en in buurt Y het aantal dagen omlaag (tot nul). Hoewel het op papier mooi klinkt, zal dit in de praktijk lastig uit te voeren zijn, al is het alleen al omdat je een platform onafhankelijk systeem zult moeten neerzetten. En dan nog de vraag of een verbod in een wijk bij de rechter stand houdt. Wat dat betreft zou ik zeggen: gooi er een proefproces tegenaan, dan weten we allemaal ook gelijk hoe dat zit…

Nepstatuten creëren in de zorg is geen innovatie

Door Koen Frenken en Rogier de Langhe werd ik gewezen op een interessante discussie rondom het Belgische platform Helpper. Helpper is een platform in de zorg waar hulpbehoevenden een beroep kunnen doen op een ‘zwerm’ aan hulp aanbieders. Het gaat dan om kleine klusjes als boodschappen doen, helpen met administratie of naar de dokter brengen.

De discussie is interessant vanwege twee artikelen die deze week verschenen. Een artikel van een vakbond en het andere artikel is een blog van de oprichter van Helpper.

Kort samengevat, de vakbond vindt dat:

• Workers die via Helpper werken dezelfde vergoeding en sociale zekerheden moeten krijgen als normale zorgaanbieders;
• Er een risico is dat de goedkope krachten van Helpper (die werken via een speciale deeleconomie belasting regel) concurreren met professionele zorgaanbieders.

De oprichter van Helpper zegt dat:

• De taken die Helppers uitvoeren juist de niet professionele zorgtaken zijn;
• Hellper een gat tussen vrijwilligers en professionals dicht en zorg toegankelijker maakt: door een vergoeding te vragen, vragen hulpbehoevenden eerder om hulp, omdat zij dan niet het gevoel hebben dat zij tot last zijn;
• Hellpers gemiddeld 2-3 uur per week via het platform werken.

Nu dat de vakbond in zijn hoofd heeft gehaald dat de Hellpers een goedkope zorgverlener zijn die het systeem van de zorg ondermijnen, zal er geen constructieve discussie kunnen worden gevoerd. Zolang er vanuit het platform geen duidelijke grenzen en richtlijnen worden gecommuniceerd, zal deze discussie blijven bestaan. Daar kun je wat van vinden, maar volgens mij is er vanuit het platform ook genoeg te doen om de wind uit de zeilen van deze discussie te halen:

1. Pijnpunt is dat de Helppers het brood van de professionele zorgverleners roven. Op dit moment staat op de website van Helpper al dat zij geen taken uitvoeren van professionals, dit zou in de communicatie nog duidelijker kunnen worden benadrukt;
2. Het gemiddeld aantal uren per week van 2-3 uur dat de oprichter benadrukt zou je ook als harde limiet aan een profiel kunnen hangen. Dus dat je als Helpper een maximaal aantal uren per maand/kwartaal/jaar via het platform kunt werken. Zolang er 1 platform is in dit segment, is dat een aardige garantie dat het ‘voor erbij’ is. Ik verwacht ook niet snel concurrentie, omdat het een heel mager verdienmodel is en niet erg interessant om in deze markt te stappen, zeker niet zonder hulp van andere stakeholders als verzekeraars;
3. Er zou ook meer kunnen worden gedaan met de vergoeding. Nu is deze standaard 7 euro netto. Daarnaast zijn de Helppers verzekerd en gescreend. Je zou hier creatiever mee om moeten kunnen gaan. Dus bijvoorbeeld: geen vergoeding (maar wel verzekering), vergoeding automatisch afstaan aan een goed doel, vergoeding uitbetaald in punten die je ergens anders kunt verzilveren, vergoeding als korting op je zorgpolis, een eigen virtuele ‘care’ currency die je weer voor andere zorgproducten kunt uitgeven. Want waar bij veel platformen de groep vraag en aanbod meestal zijn gescheiden, heeft iedere aanbieder van zorg ook zelf vroeg of laat een keer zelf zorg nodig.

Is deze case uniek? Nee, er zijn meer platformen zoals o.a. het Nederlandse Croqqer waar een vergelijkbare discussie over kan worden gehouden. Alleen was er blijkbaar tot nu toe nog geen platform waar men de potentie hoog van inschatte dat het een serieuze markt zou kunnen worden. Wat dat betreft is de aandacht dan ook weer een compliment voor de founders.

ParkFlyRent: post mortem van een overleden startup

Het concept klonk zo logisch: op het moment dat je op vakantie gaat niet de dure Schiphol parkeerkosten betalen, maar je auto gratis parkeren en meedelen in de winst wanneer deze in de tussentijd werd verhuurd.

Maar iets dat logisch klinkt omzetten naar een succesvolle business is heel iets anders. En moet ParkFlyRent helaas haar deuren sluiten. In deze uitgebreide blog deelt oprichter Niels van Greef zijn belangrijkste lessons learned.

Een selectie:

• Dat iets voor jou als ondernemer logisch klinkt (en prioriteiten die jij als ondernemer logisch acht), betekent niet automatisch dat de rest van de wereld (en vooral: jouw klanten) er ook zo over denkt. Dus: valideren met de markt is key;
• Niels startte als solo ondernemer, hij ziet nu dat hij beter vanaf dag één met een co-founder (of founder team) had moeten werken die aanvullende skills had als die van Niels;
• Waar veel startups en platformen de Business markt als grote kans zien, ervaren zij eigenlijk allemaal dat het lastig is om een samenwerking te starten en voorbij de pilot fase te komen. Samenwerking met business kost tijd en veel uren. Aan jou de keuze als ondernemer om hier wel of geen prio aan te geven. Ik zie zelf veel ondernemers dit soort samenwerkingen als laatste strohalm aanpakken. Als je dan weet dat een goede samenwerking opzetten en uitbouwen een kwestie van jaren is, dan zie je ook dat dit niet als laatste strohalm werkt;
• In een markt waar aanbod zich onderscheidt puur op prijs met grote spelers beginnen is een groot risico. De grote spelers hebben diepe zakken. Dit is een van de redenen van de ondergang van ParkFlyRent. Nu gaan concurreren met Uber op global scale is ook niet handig, je kunt beter even wachten totdat de titanenstrijd op zijn eind is en de miljarden over de balk zijn gesmeten;
• De beste service en oplossing wint niet altijd. Het feit dat traditionele vakantie auto verhuurders de klant niet centraal hebben staan, je soms uren in de rij moet staan, etc. zorgt er niet automatisch voor dat als jij dat wel goed voor elkaar hebt, dat jij dan de markt wint. Zo ervaarde ik vorig jaar dat SnappCar ook echt met brakke software werkte (nu is het wel goed), en toch de marktleider was. En hierbij kom ik weer uit op het eerste punt: het gegeven dat jij iets belangrijk vindt (en Niels was natuurlijk biased: hij heeft een service en hotel achtergrond), zegt niets dat de ander hier voor zal vallen.

Als alle ondernemers hun lessen op deze manier delen (ik deelde eerder mijn crowdfunding lessen na een mislukt crowdfunding avontuur), dan zou het ondernemerslandschap er heel anders uit zien. Alhoewel: je kunt nog zo’n goed advies krijgen, maar sommige fouten moet je gewoon zelf maken voordat de lessen echt tot je doordringen. Zei een ervaringsdeskundige 😉

In de media

Shortlist Platformeconomie | Het Financieele Dagblad

In het FD mocht ik vorig weekend mijn top 3 boeken over de platformeconomie delen. En voorzien van mijn commentaar. Ik heb er voor gekozen om 3 boeken te kiezen die de platformeconomie ieder op een verschillende manier belichten: vanuit de technische kant (aan welke knoppen moet je draaien om een succesvol en schaalbaar platform te maken) van de maatschappelijke kant (hoe bewaken we publieke waarden) en van de ondernemers kant (hoe denken en doen deze platform organisaties?). Naar mijn mening is het een mooi en evenwichtig stuk geworden. Oordeel zelf.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Mijn Twitter timeline stond afgelopen week vol van berichten van een ‘bot’ die een kappersafspraak bestelde. Had je mij dit 10 jaar geleden verteld, dan had ik je voor gek verklaard. Een aantal dagen later viel bij mij het kwartje wat de impact van een ontwikkeling als deze op de platformeconomie kan hebben. In deze nieuwsbrief deel ik mijn gedachten. Ik hoop dat je ze een beetje kunt volgen. Kun je dat niet, dan ligt dat vast eerder aan mij dan aan jou 😉

Ook deze week weer 5 mooie stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

Google I/O 2018: How Google’s Duplex Demo Stole the Show | WIRED

Afgelopen week raakte niemand uitgepraat over de video waarin een Google ‘bot’ zelfstandig een afspraak bij de kapper maakte en een gesprek had met een medewerker van een restaurant. Hoewel het gesprek an sich niet zo boeiend was (ga toch de wereld redden in plaats van ieder een eigen assistent te geven…) en we ons af moeten vragen of een ‘bot’ zich niet eerst moet voorstellen, gaf de presentatie wel een inkijkje in wat er in de (nabije) toekomst mogelijk is.

Ik besefte mij een aantal dagen na het zien van de video dat er één bevinding is waar ik nog niemand over heb gehoord. En dat is dat met de komt van een Google systeem als deze een infrastructuur platform als Google zich nog makkelijker kan omvormen tot een sectoraal platform. Wat een bedreiging is (wat niet slecht hoeft te zijn) voor andere sectorale platformen.

Een korte toelichting: tot voor kort spraken we over 2 typen platformen: infrastructurele en sectorale platformen. Infrastructurele platformen zijn platformen die, je raad het al, een infrastructuur neerzetten waar anderen vervolgens op intappen. Zo heeft Apple met de App Store een infrastructuur ontwikkeld waardoor drempels voor app makers worden verlaagd om een miljardenpubliek te bereiken. Sectorale platformen richten zich op een specifieke sector: transport, media, toerisme, etc. In een presentatie van José van Dijck die ik onlangs filmde deelde zij haar bevinding dat de infrastructurele platformen steeds meer macht krijgen binnen de sectorale platformen. Zie ook deze video.

Dan terug naar mijn gedachten. Platformen verlagen transactiekosten. Zij zorgen er voor dat mensen die iets aanbieden, maar die geen zin, (priori)tijd of skills hebben om dit zelf online te verkopen. En ze zorgen er voor dat mensen die iets willen kopen, maar geen zin hebben om hier veel moeite voor te doen, snel kunnen worden geholpen. Een platform als Booking.com kon bijvoorbeeld groeien omdat de hotels te lui waren om zelf te investeren in online marketing en online boeking- en betaalsystemen. En omdat de consument dankzij e-commerce gewend raakte aan het gemakt van bestellen (en vinden en vertrouwen) via internet.

Tot nu toe hadden we sectorale platformen als Booking, Uber en Airbnb nodig om de offline wereld te verbinden aan de online ‘convenience’ voor de klant. Hoe meer ik lees over het nieuwe systeem van Google, hoe meer ik besef dat deze ontwikkeling dit type platformen wel eens overbodig zou kunnen maken. Zeker omdat Google een steeds breder scala aan dienstverlening (zoals betaling) in haar portefeuille heeft.

Is dit dan goed voor de gebruiker? It depends. Misschien zou een alles regelend systeem vanuit een praktisch oogpunt ideaal zijn voor de gebruikers, maar het is ook altijd wel fijn om de optie te hebben om voor een alternatief te gaan. We gaan het meemaken….

Cities are crowdfunding more. But is it fair to ask the people to pay? | Apolitical

In een editie een aantal weken geleden deelde ik een verhaal over hoe gemeenten aan ‘subsidie 2.0’ kunnen doen met een combinatie van ‘civic crowdfunding’ (ideeën en projecten vanuit de burger) met ‘matchfunding’ (de gemeente legt geld bij wanneer de burgers bedrag-x bij elkaar hebben verzameld).

In dit stuk wordt de keerzijde van de groei van crowdfunding en gemeenten benoemd, waarbij in dit artikel de nadruk ligt op gemeenten die hun burgers via crowdfunding geld vraagt voor projecten waarvan je voorheen zou verwachten dat deze door de overheid gefinancierd zouden worden.

“Tax reform in the US has eaten into a significant chunk of cities’ revenue. In the UK, by 2020 funding to local government will have dropped 77% from the 2015 level. City governments are having to find new ways of funding new developments which would previously have come from taxes.”

De conclusie van het stuk is dat dit niet zo’n vaart zal lopen en ‘civic crowdfunding’ voornamelijk zal worden ingezet voor projecten op het snijvlak van publiek en privaat. En dat lijkt mij een prima plan.

Verzekeraars zijn gesjoemel via deelplatforms zat | Het Financieele Dagblad

Al bij de start van de ‘peer2peer’ auto verhuur platformen was het de verzekeraars een doorn in het oog: de grote kans op fraude. Stel: ik heb een schade aan mijn auto, maar een WA verzekering. Ik verhuur mijn auto voor een dag aan jou via een platform als SnappCar, welke er een all-risk verzekering overheen gooit. En juist die dag wordt op papier de bestaande schade gereden en vanuit de all-risk verzekering gedekt.

SnappCar zette vorige maand met verzekeraar Allianz de stap om alle auto’s ouder dan 10 jaar nog maar voor een dagwaarde van 750 of 1250 euro te verzekeren. Voor veel auto’s op leeftijd, inclusief de mijne, zal dit einde deeleconomie betekenen. Daarnaast heb je vanaf nu met de eerste keer verhuren een eigen risico van 500 euro.

Op zich een helder verhaal, het heeft mijns inzien nog echt wel best lang geduurd voordat een dergelijke stap werd gezet. Daarnaast zal het ook bijdragen aan de milieu doelstellingen en verhaal van het platform: met de verhuur van jongere auto’s heb je ook op dat vlak een beter verhaal.

Wat mij in dit artikel opviel was de reden die SnappCar opgaf voor het stijgen van de schadelast. Immers: de constructie was al vanaf dag 1 fraude gevoelig. Dus waarom was er nu wel de urgentie om in te grijpen?

“Wat is er gebeurd dat platforms moeten ingrijpen? Groei, stelt Snappcar. De website begon in Utrecht kleinschalig als platform waarop particulieren onderling verzekerd auto’s aan elkaar kunnen verhuren. Een soort Airbnb voor voertuigen. Maar inmiddels is het bedrijf internationaal actief, met een kleine 500.000 leden die volgens het bedrijf nu 40.000 auto’s met elkaar delen. En waar een sector groeit, neemt ook de kans op fraude toe, aldus het bedrijf.”

De link dat de kans op fraude procentueel groeit wanneer het platform groeit, die snap ik nog niet helemaal. Kan het ook niet zijn dat er in de groei misschien de boodschap naar de (nieuwe) gebruikers is veranderd, waardoor er een ander soort klant lid is geworden? Bijvoorbeeld meer nadruk op inkomsten, het invoeren van ‘direct boeken’, waardoor mensen SnappCar meer als een verhuurbedrijf zijn gaan zien en zich hier ook naar zijn gaan gedragen?

Wat mij opvalt is dat platformen die dure assets verhuren als SnappCar, maar ook bijvoorbeeld Gearbooker, nog niet experimenteren met andere verzekeringsfondsen zoals bijvoorbeeld Common Easy of een eigen garantiefonds. Want de grote achilleshiel van dit soort platformen is dat zij volledig afhankelijk zijn van een externe verzekerings partij. En op het moment dat deze de handdoek in de ring gooit, ligt je model op zijn gat. Dat is een afhankelijkheid die mij niet wenselijk lijkt….

Bezorgers Deliveroo nu tóch verzekerd – NRC

Interessante ontwikkeling: Deliveroo gaat zijn bezorgers verzekeren. Interessant omdat Deliveroo dit eerst niet wilde doen omdat zij bang waren om als werkgever te worden aangezien. Nu dus wel. Dit lijkt mij ook wel een absolute vereiste om de business door te laten draaien: het is een kwestie van tijd totdat een ZZP fietskoerier die zelf geen verzekering heeft afgesloten een ongeluk krijgt. Opmerkelijk is het overigens wel dat Deliveroo vol blijft houden dat er een speciale wet voor platformwerkers moet komen, maar niet duidelijk is wat er dan in die wet moet staan. To be continued…

Werknemers Dow kruipen massaal bij elkaar in de auto | Zeeuws-Vlaanderen | pzc.nl

De carpool markt is een lastige in Nederland: de afstanden zijn veelal te klein om het ‘gedoe’ van omrijden, vaste tijden en sociale onzekerheid op te laten wegen tegen een redelijke vergoeding. Dat is dan ook de reden dat dit in Nederland niet heel erg van de grond komt. Toogethr is een van de partijen die dit in Nederland hebben geprobeerd. En toen kwam de unicorn BlaBlaCar. Toogethr richt zich nu voor zover ik kan zien voornamelijk in het b2b segment. En dan is carpoolen ineens een stuk logischer: mensen hebben een vaste route, vaste tijden en de eindbestemming is voor iedereen gelijk. En dan kunnen er ook de nodige incentives vanuit de organisatie worden aangeboden om mensen te stimuleren hun rit te delen. In dit artikel wordt een mooi voorbeeld uitgelicht.

In de media

Op de Pot Cast by Jelle Drijver on Apple Podcasts

Kantoorgenoot en vriend Jelle Drijver heeft al een aantal jaar een succesvol Podcast kanaal waarin hij (internationale) ondernemers aan de tand voelt. Een tijdje geleden vroeg hij mij om mee te werken aan een nieuw concept: zijn ‘Op De Pot Cast’. Je raadt het al: een korte podcast uitzending, kort genoeg om tijdens een toiletbezoek te beluisteren. Check hier de eerste aflevering waar ik te gast mocht zijn.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Een dagje later dan gebruikelijk: ook ik heb even van deze mooie voorzomer genoten 😉 Het aantal lezers van deze nieuwsbrief groeit gestaag, erg leuk om te zien uit welke hoeken de nieuwe lezers die zich elke week aanmelden komen: welkom! Mocht je suggesties, gedachten of feedback hebben: voel je vrij om te reageren in een reply op deze mail. Zijn er mensen waarvan jij denkt dat zij deze nieuwsbrief moeten lezen, voel je vrij de link naar de profielpagina van deze nieuwsbrief door te sturen.

Ook deze week heb ik weer 5 interessante stukken geselecteerd en voorzien van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

‘Platformen bedreigen uitzendbranche’ – Emerce

Deze week gooide het ING Economisch Bureau een mooie knuppel in het uitzend hoenderhok: “Uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers kunnen binnen één decennium 20 tot 70% van hun markt verliezen aan platformen. Technologische ontwikkeling en arbeidsregels zijn hierbij bepalend. Door zelf als platform te gaan werken, kan de sector voorkomen dat ze markt verliest aan platformgiganten als LinkedIn of de spin-offs van Deliveroo en Uber.”

Als ze echt humor hadden gehad, dan hadden ze van 1 tot 99% neergezet 😉 Want dat is natuurlijk ook het geval: ‘it all depends of….’. Laat ik een paar gedachten op een rijtje zetten:

1. De rol van de ‘dinosaurs’ wordt in veel van dit soort discussies nog zwaar onderschat. Ik had daar vroeger ook wel een handje van. ‘Corporates zijn dinosaurussen en olietankers en gedoemd om uit te sterven, veel te log en korte termijn denkend en handelend’. Wijsheid komt gelukkig met de jaren (ja echt!) en ik zie om mij heen dat veel bestaande organisaties prima in staat zijn om, zij het met enige vertraging (wat in sommige gevallen een slimme keuze is) om nieuwe markten in te duiken en te innoveren. Dit door te investeren, faciliteren, over te nemen of dingen zelf te gaan doen. Mijn reactie op Twitter adhv het onderzoek en een tweet van het ABU vat mijn gedachte mooi samen: “Een ander scenario is natuurlijk dat een grote uitzendreus een platform overneemt en de skills & data combineert met de digital first mindset van het platform. In automotive industry gebeurt dit bijna maandelijks.”;
2. Ik zie veel digitale ‘asset light’ partijen na een paar jaar steeds meer in ’traditionele’ infrastructuur investeren. Zo bouwt Airbnb al hotels, ontwikkeld Uber een eigen zelfrijdende auto en ga zo maar door. In een goed stuk op Zipconomy haalde ik de afbeelding onder aan dit stuk tekst dat mooi de verschuiving aangeeft. En laat zien dat we toe gaan naar veel meer hybride organisaties. Het is geen ‘of-of’ landschap. ING is daar zelf ook een goed voorbeeld van: die noemt zich naar buiten toe ook tegenwoordig een tech bedrijf in plaats van een bank (en daar kun je wat van vinden);
3. ‘Uitzenden is meer dan algoritme’ schreef ABU directeur Jurriën Koops in een reactie op het ING rapport. En dat is natuurlijk ook helemaal waar. Het probleem van veel verhalen en voorspellingen rondom (platform) technologie is dat er nagenoeg alleen naar technologie wordt gekeken. Naar ratio. Men vergeet (of onderschat) vaak dat veel dienstverlening verder gaat dan de rationele transactie of uitkomst. Natuurlijk kan veel repeterend werk worden overgenomen, maar voor sommige zaken wil je gewoon iemand spreken die met je meedenkt, die dingen voor je oplost en die verder kijkt dan alleen de vraag. Een mooi voorbeeld dat ik onlangs hoorde was het verhaal dat bij een grote organisatie een algoritme de voorselectie deed in de screening van een young potential programma. Het aantal aanmeldingen was simpelweg te groot (wat misschien ook iets zegt over de te brede boodschap van de advertentie) om door mensen te laten screenen. Maar uiteindelijk was de laatste ronde altijd face2face. Natuurlijk laat het bedrijf kansen liggen door mensen die door een unieke eigenschap door het algoritme worden geweigerd (omdat het algoritme ook maar is geprogrammeerd met beperkte variabelen), maar de berg werk dat het scheelde maakte dit wel weer goed. Techniek, maar altijd nog de mens die een unieke waarde toevoegt;
4. Er wordt naar mijn mening nog te veel naar platformen voor volledige matching processen gekeken. Platform technologie kan ook interne transactiekosten bij een bestaande uitzender verlagen. Je ziet dit ook wel bij blockchain terugkomen: de grote winst wordt nu gemaakt door het verlagen van interne transactiekosten binnen financiële instellingen. Alleen is dat wel een stuk minder sexy om over te schrijven…;

Online uitzendbureau Morgenwerk pakte de aandacht rondom het ING rapport aan om een white label uitzendbureau dienst (volledig compliant aan alle uitzend normen) te lanceren. En laat daarmee nogmaals zien wat ik al jaren roep: de technologie is om succesvol te zijn niet meer onderscheidend en uiteindelijk voor iedereen toegankelijk. Of wat een professor die ik onlangs sprak zei: ’technologie verschuif van asset waarin je dik moet investeren naar een variabele kostenpost’. Wat het heel makkelijk maakt om te experimenteren, op te schalen en je model aan te passen. Wat dat betreft was ondernemen en fouten maken nog nooit zo goedkoop….

p.s. lees ook het interview met mij in het Reflex magazine over platformen en uitzendbranche.

The Network Effects Bible

Als je over platformen praat, dan praat je over netwerkeffecten. Alleen dan wel vaak op een manier dat een netwerkeffect een universeel iets is. Dat is het dus niet. Investeerder NFX schreef al eerder over de verschillende soorten netwerkeffecten en lanceerde onlangs ‘The Network Effects Bible’.

Netwerkeffecten zijn volgens de auteurs belangrijk, omdat: “Network effects have been responsible for 70% of all the value created in technology since 1994. Founders who deeply understand how they work will be better positioned to build category-defining companies.”

In deze long read gaan zij in op de volgende onderwerpen:

1. Why Network Effects Are Important
2. How Networks Work
3. Properties of Networks
4. Building and Maintaining Network Effects
5. Related Concepts

Dit stuk is dan ook een must read voor iedereen die iets wil snappen van het succes van platformen en waarom sommige modellen wel en sommige modellen niet werken.

Leerzaam zijn de twee onderstaande filmpjes van NFX over de netwerk effecten van Uber en Facebook. Waarbij duidelijk wordt dat het Uber model (in de huidige vorm) een zwak en Facebook een sterk netwerkeffect heeft. En daar komt ook gelijk een ‘zwakte’ van het model naar voren: er wordt imho te weinig rekening gehouden met maatschappelijke druk wanneer het merk negatief in de picture komt.

Projectinformatie op crowdfundingplatformen veelal niet toereikend | April | AFM

“Crowdfundingplatformen stellen vaak niet voldoende informatie beschikbaar aan investeerders over de projecten die zij op hun website hebben staan. Voor investeerders is het hierdoor niet mogelijk om passende investeringsbeslissingen te nemen. Dit concludeert de AFM na een onderzoek naar de projectinformatie op de websites van 18 crowdfundingplatformen met een ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden.”

Hoe goed Nederland is om bij een nieuwe innovatie in de voorhoede een plek te veroveren, hoe slecht zijn wij om deze plek uit te bouwen en te behouden. Crowdfunding in Nederland is daar een passend voorbeeld van.

Nederland lag echt mooi voorop in deze ontwikkeling (zie de ondernemer die als eerste ter wereld in 2011 een equity crowdfunding campagne op een Nederlands platform deed). Alleen daarna ging er (ook met mijn campagne) het een en ander mis. Even kort (door de bocht) de ontwikkelingen bij de diverse stakeholders in het spectrum op een rijtje:

1. Aanbod geld: het aanbod van geld is geen probleem: er is meer geld in de markt dan goede projecten om in te investeren. Dit is ook gelijk een probleem, omdat daardoor een gekte ontstaat waardoor projecten met een paar uur zijn volgeschreven;
2. Vraag geld: gaat op zich goed, alleen zal ook deze markt (icm de adviseurs) zich moeten ontwikkelen naar modellen met meer hybride financiering, etc. En de markt zal moeten groeien, zo is hypotheek crowdfunder Jungo al een paar jaar bezig om van de grond te komen, tot nu toe nog zonder resultaat. Dat soort dingen moeten sneller kunnen;
3. Overheid: hoewel lening platformen een AFM ontheffing hebben, kan de AFM nu voorlopig alleen met adviezen komen. Waar veel andere landen al lang crowdfunding wetten hebben aangenomen is er hier nog niets van de grond gekomen. Uit onderzoek is gebleken dat regulering een stimulans voor de markt is (of: onzekerheid is een rem, het is maar net hoe je het bekijkt..).
4. Individuele platformen: Zoals uit het onderzoek van de AFM blijkt laten zij nog regelmatig steken vallen. Ik zie zelf ook veel discutabele zaken voorbij komen: “onder de investeerders wordt een gratis fiets verloot”, “het gaat snel, dus wees er snel bij” en “de spaarrente op de bank is zo laag, dan kun je beter je geld bij ons kwijt” zijn kreten die ik de afgelopen maanden in mijn mailbox heb zien belanden. Ze leren het ook nooit….
5. De branche: ja: er is een branchevereniging (met flinke subsidie van het rijk), maar het ziet er niet uit dat de branche voorlopig op 1 lijn zit. En daarmee snijden zij zichzelf in de vingers, omdat zij zo niet als één front naar buiten in het debat (ook wel lobby genoemd) kunnen treden.

Het is dus zaak dat er het e.e.a. in een versnelling wordt gebracht. Dat is goed voor iedereen.

Los daarvan begrijp ik nog steeds niet dat er geen vragen worden gesteld rondom de in mijn ogen niet al te onafhankelijke positie van het platform, die veel verder gaat dan alleen een ‘marktplaats’. Er is te veel geld in de markt > het platform doet de check en bepaalt welk plan wel of niet op het platform wordt gepubliceerd > het allergrootste deel valt af en het succespercentage voor funding is nagenoeg 100% > vraag: geeft het platform dan niet indirect advies aan haar investeerderscrowd door met de goedkeuring eigenlijk te zeggen: “wij hebben dezelfde checks als een bank (dit pretenderen zij ook), wij hebben het goed bevonden (bij Collin Crowdfund is de adviseur van de aanvraag zelfs verplicht om minimaal 1.000euro mee te investeren), dus nu is het veilig om je geld zo snel als mogelijk in dit project te stoppen. Het kan aan mij liggen, maar ik zie hier voer voor een goed gesprek.

Steward-ownership is capitalism 2.0 – Better sharing – Medium

Twee weken geleden opende ik deze nieuwsbrief met een stuk over het ‘Steward Ownership’ model dat Sharetribe, een open source oplossing om zonder enige technische kennis in no-time je eigen marketplace live te bouwen, met haar nieuwe crowdfunding campagne aan het verkennen is. In deze vervolgpost geeft oprichter Juho meer informatie over dit model: “ll dive into the background of the model, how it works in practice, and how we’re applying it at Sharetribe.” Interessant stuk om te lezen hoe bepaalde waarden en zekerheden ‘by design’ in de organisatie worden geborgd. Het verhaal doet mij overigens sterk denken aan hoe veel familie bedrijven zijn ingericht.

Gig Economy Business Model Dealt a Blow in California Ruling – The New York Times

Interessante uitspraak van de rechter in California in de discussie of platform medewerkers wel of geen werknemers zijn:

“The court ruled that employers
must treat workers who do work related to a company’s “usual course of business” as full-fledged employees. For example, if a store hires a plumber to fix a sink, that plumber wouldn’t need to be considered an employee because the store isn’t in the plumbing business. But if a clothing company paid someone to sew clothes at home, then that person should be considered an employee, entitled to minimum wage, breaks, and other benefits of employment.

The case only directly applies to delivery company Dynamex, but it sets a precedent that could affect many types of workers in California, including care givers, dog walkers, hair stylists, and, of course, drivers for Uber and other gig economy companies, says Eve Wagner, a founding partner of Sauer & Wagner LLP with a background in employment law.”

To be continued…

Video’s

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Op 23 april nam ik deel aan de workshop ‘Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives’. In de vorige nieuwsbrief deelde ik al de eerste video registraties van de presentaties op deze dag. Intussen is de playlist compleet en staan alle 11 video’s online. Binnen een paar uur een ‘deep dive’ in de platform economy…

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen maandag heb ik weer veel nieuwe inzichten opgedaan bij de workshop “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Ik had mijn camera’s mee, dus (bijna) alle talks zijn op video terug te zien. Aanrader! Afgelopen week ook weer meters gemaakt met Wavemakers: het boek dat ik samen met Hans van der Loo en Patrick Davidson schrijf dat in September of Oktober dit jaar in de winkel zal liggen. De voor mij inspirerende Wavemakers reis duurt intussen al bijna 3 jaar. Tijd voor de grote finale 😉 Ook deze week weer wat mooie stukken op een rijtje gezet en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Gemeente Rotterdam gaat bijdragen aan crowdfundingcampagnes op voordekunst – voordekunst

“Makers en instellingen uit Rotterdam die een crowdfundingcampagne beginnen kunnen vanaf nu matchfunding tot 25% van het doelbedrag ontvangen van de gemeente.”

Ik noem het al een tijdje ‘subsidie 2.0’ voor lokale maatschappelijke initiatieven. Je zet je idee en voorstel voor uitvoering online, je bewijst het draagvlak vanuit de community door via een crowdfunding campagne geld op te halen en wanneer het project voldoet aan de criteria opgesteld vanuit de beleidsmakers dan ‘matcht’ de (lokale) overheid automatisch het subsidiebedrag met een bijdrage vanuit de overheid.

Natuurlijk zijn er mitsen en maren te bedenken:

• Het succes van een crowdfunding campagne kun je faken: je kunt zelf geld in het project storten, verschillende fake accounts aanmaken en hiermee geld storten, de begroting verdubbelen, zodat je jouw eigen inleg weer terug krijgt, etc. Je moet dan ook niet naïef zijn als ‘matchende’ partij en eventueel voorwaarden van ID check en betrokkenheid in het vervolg verwachten van de bijdragers;
• Je loopt het risico dat alleen ‘populaire’ onderwerpen hun doelbedrag halen en meer niche onderwerpen voor een kleine doelgroep het onderspit delven;
• Alleen diegenen die hun verhaal weten te verkopen aan de massa hebben succes.

Maar deze mitsen en maren mogen natuurlijk niet de reden zijn om iets niet te doen. Experimenteer, zorg er voor dat mensen met verschillende ideeën op verschillende manier bij funding kunnen komen en maak zo een mooi, inclusief en efficiënt model.

Onderstaande afbeelding ‘leende’ ik uit de nieuwsbrief van Ronald Kleverlaan. Hier staat een aantal vormen hoe matchfunding kan worden toegepast omschreven.

DoorDash makes a big push into grocery delivery through a pilot program with Walmart – TechCrunch

“DoorDash  is about to make a huge move into grocery delivery, but instead of going all out as a delivery service on its own, it’s instead going to be working behind the scenes to power delivery networks for larger companies — with Walmart as its first big partner.”

Goed stuk dat de complexiteit van (on demand) bezorg apps laat zien. En de vraag: wie is jouw klant en welke rol pak jij in het proces? Bedien je losse restaurants / winkels, de eindklant óf grote ketens? En pak je de rol van partij die het klantcontact heeft (zoals een Deliveroo of UberEats), of biedt je een meer ‘white label’ delivery rol, waarbij je meer offline markten oplossingen biedt om local delivery toepassingen aan te bieden aan bestaande klanten, zonder dit klantcontact te verliezen?

In dit stuk komen aan de hand van cases in de VS eigenlijk nagenoeg alle varianten voorbij. De vraag is natuurlijk welke variant het meest succesvol is, op zowel korte als lange termijn. Amazon komt hier ook als een heel sterke speler naar voren, ook omdat zij in de VS natuurlijk een flinke vinger in nagenoeg alle retail activiteiten hebben. Het is dan ook maar de vraag dat wanneer je je succes van één of enkele ketens af laat hangen, hoe lang het duurt voordat ze zeggen: “dankjewel, en nu gaan we het zelf doen”.

Ook is het nog steeds maar de vraag of de grote waarde die in dit soort artikelen wordt toegeschreven aan de ‘big data’ die wordt gegenereerd in de praktijk ook echt een grote voorsprong op zal leveren.

Ik ben overigens vooral benieuwd wanneer er markten in de ‘local delivery and transportation’ zich gaan vermengen. De grootste investeerder in DoorDash is Softbank. Je weet wel, die club waar ik het al vaker over heb gehad die aandelen heeft in Uber, Lyft en eigenlijk ieder serieus ‘ride hailing’ platform waar ook ter wereld. Ze hebben overigens, net als bij o.a. Uber, ook een seat in de board. Die zitten daar natuurlijk niet voor niets….

Didi forms global alliance for car sharing – Nikkei Asian Review

“Didi Chuxing kicked off an international car-sharing alliance on Tuesday, aiming to provide a cheap, on-demand alternative to vehicle ownership, starting in the world’s biggest auto market.

The Didi Auto Alliance, or D-Alliance, will jointly develop a custom fleet of low-cost electric vehicles, China’s largest ride-hailing company said.”

Interessant om te zien dat na Uber (zie dit stuk) ook Didi zich meer gaat richten op het samenwerken met andere partijen om grip te krijgen op ‘on demand mobility’. Indrukwekkend is om te lezen hoeveel en vooral ook met welke partijen Didi hun ‘alliance’ heeft opgezet. Ze zijn er echt op gebrand om een belangrijke leidende rol te nemen in het vormgeven van de toekomst van mobiliteit. Wat natuurlijk een super interessante (uiteraard ook vanuit een business perspectief) markt is…

Didi is wat waardering betreft Uber overigens al even voorbij gestreefd en heeft in totaal al meer dan 20 miljard dollar opgehaald. Softbank is overigens ook een van de grotere aandeelhouders in dit bedrijf.

WaiveCar, a car-sharing company promising free rentals arrives in New York City | Crain’s New York Business

In de zoektocht naar een goed en uniek business model, kwam ik dit stuk tegen: een ‘car sharing’ company (de grens tussen car sharing en car rental company is tegenwoordig wat vaag moet ik toegeven…) die wel een heel bijzonder model heeft. De huurder “pays nothing for the first few hours and is charged an hourly rate thereafter”. In ruil hiervoor rijdt je rond met advertenties op het dak van de auto.

Doet mij een beetje denken aan de auto’s van MijnDomein die je kunt leasen waarbij je minder betaald wanneer je met MijnDomein reclame rondrijdt 😉 En met de lease auto’s wordt weer reclame gemaakt voor het het Mijn Domein hosting bedrijf.

Ihkv zoeken naar business modellen is dit stuk ook interessant: “Lyft is testing a Netflix-style monthly subscription plan“.

‘Onze hele economie draait op het verkeerde algoritme’ – NRC

Prettig interview met Tim O’Reilly, ‘het orakel van Silicon Valley’ waarin hij aangeeft dat:

• de ophef over tech bedrijven een kans is om de juiste discussie te voeren;
• de kern van veel problemen niet zozeer alleen aan de tech bedrijven is toe te schrijven;
• er meer transparantie moet komen in algoritmes en hoe systemen werken;
• er een aantal ‘weeffouten’ zitten in onze economie en hoe tech bedrijven geld verdienen.

Je zult in dit stuk geen wereldschokkende nieuwtjes lezen, maar het is wel altijd even prettig om (zeker uit de mond van een Amerikaan) een aantal belangrijke issues op een rijtje te zien staan.

Steeds meer beoordelingen: ‘Dit geeft alleen maar stress’ | Nieuwsuur

“Online gebeurt het constant: na een aankoop word je gevraagd de service te beoordelen. Ook offline worden we nu ook steeds vaker gevraagd om de winkelervaring een cijfer te geven.

In de winkels van Bruna of de Bijenkorf bijvoorbeeld, en ook Uber-chauffeurs willen na de rit beoordeeld worden. Maar negatieve beoordelingen kunnen voor werknemers grote consequenties hebben.”

Ik ben van mening dat we een aantal cruciale vragen over het (online) waarderen vergeten te stellen. In 2016 schreef ik hier al over in een blog ‘Is online reputatiemanagement doorgeslagen?‘ Daarnaast ben ik ook heel benieuwd hoeveel mensen eigenlijk bereid zijn om te waarderen, ik merk zelf al dat ik de meeste mailtjes met vragen en onderzoeken om mijn mening over een dienstverlening te geven al in de prullenbak gooi. Fijn dat een ander zijn kwaliteit controle en HR proces op de gebruiker wil afschuiven, maar als ik daar als klant niets van terugzie, dan bedank ik toch echt…

Nieuwe video’s

Workshop: “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives” – YouTube

Afgelopen week was ik aanwezig bij de workshop “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Op verzoek van Koen Frenken had ik mijn camera’s meegenomen en heb ik de talks op video vastgelegd. 9 van de 11 video’s staan inmiddels online. Het is een interessante collectie geworden.

Zeker aan te raden zijn de video’s van Martin Kenney en José van Dijck waar mooi het verschil over hoe over platformen en macht wordt gedacht tussen VS en Europa naar voren komt. Maar ook de talks van Koen Frenken waarbij hij de platformeconomie vanuit een nieuw institutioneel perspectief belicht, de talk van Mark Boons over over de dynamieken van de crowd op crowdsourcing platformen en de talk van Taneli Vaskelainen over de ontwikkeling van de Duitse auto deel markt.

De link gaat naar de playlist waar je alle video’s kunt bekijken.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week weer een hoop mooie inzichten opgedaan tijdens verschillende events. Op een congres van de ABU mocht ik mijn visie en duiding delen op de ontwikkelingen rondom arbeid en platformen. Tijdens de ‘Workshop on the Sharing Economy & Resilient Neighborhoods’ die ik mede organiseerde mijn verhaal over platform coöperaties mogen delen en in een workshop weer interessante inzichten opgehaald. En tot slot tijdens een bijeenkomst over platformen en arbeid bij de SER goede discussies gehad over de vraag ‘wat is er nu écht nieuw’ en mijn analyse van de in sommige gevallen beperkte noodzaak voor nationale of globale netwerkeffecten voor platformen gedeeld. Ik heb mij dus wel vermaakt 😉 Vandaag ben ik aanwezig op het academische event “Platform Economy: Innovation, Entrepreneurship and Public Policy Perspectives”. Ik heb mijn camera(s) bij mij en ik zal alle presentaties de komende dagen delen op mijn YouTube kanaal. In de volgende nieuwsbrief / nieuwsbrieven zullen deze video’s ook nog voorbij komen.

Deze week weer een aantal mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en analyse. Niet allemaal puur op platformeconomie, maar soms kleur ook ik buiten de lijntjes 😉 Fijne week!

Sharetribe – Building a better sharing economy – Invesdor

In Helsinki zit een klein bedrijfje met een bijzondere missie: “to democratize the sharing economy by making platform technology accessible to everyone”. Zij hebben de ambitie om de ‘WordPress’ voor marketplace software te worden. Open source. Dit bedrijf luistert naar de naam Sharetribe en is een platform organisatie die ik al een tijdje volg. Ik schreef er eerder dit stuk over (check ook de video onderaan het artikel).

Hoewel het bedrijf alle software open source produceert, is het eigenaarschapsmodel van Sharetribe nog traditioneel. Dit is iets dat de eigenaren Juho en Antti al een tijd dwars zat. Na het verkennen van de opties van gemeenschappelijk / coöperatief eigenaarschap hebben zij gekozen om voor een (nieuw) systeem dat ‘steward ownership’ heet.

“Steward-ownership is a company structure designed to ensure that our company’s profits are purely a means to pursue its mission, and forever removes any personal financial incentive of profit maximization from the company’s management. Unlike B Corp certificates, the steward-ownership structure is protected with a foundation structure and can never be dismantled once introduced.

From now on, it’s in the best interest of our management to put our social mission first, even if that means slowing down our growth. Everyone working in the company is incentivized, first and foremost, to make decisions that benefit not just the owners of the company, but all other stakeholders, the environment, and society at large. After this change, we can finally — confidently — say that our company will always be a force for good in society. (bron)”

Wat het model kort door de bocht geanalyseerd doet is de ‘perverse’ prikkels van korte termijn winstmaximalisatie ten koste van de missie en toekomst van het bedrijf elimineren. Wie investeert zal na 10 jaar maximaal 5x zijn inleg terugverdienen. En op verschillende manieren zijn de waarden en continuïteit van de organisatie geborgd. Hoe langer ik hier over nadenk, hoe meer dat deze constructie lijkt op hoe de familie bedrijven die ik tijdens mijn Brand Expedition in 2010 heb geïnterviewd te werk gaan. Visie en missie gedreven, verantwoordelijk voelen voor directe en indirecte stakeholders, gezonde groei en de investering vandaag hoeft er morgen niet direct factor 10 uit te komen. Mooie case om te blijven volgn

TransferWise becomes first non-bank to join BoE payment system | Financial Times

In 2013 zat ik aan tafel met de marketing directeur van een grote Nederlandse bank. Ik was op bezoek om te spreken over een partnership voor mijn Crowd Expedition en we spraken over platformen, innovatie en banken. Crowdfunding was uiteraard het eerst waar we het over hadden. Toen vroeg ik hem of hij al van Transferwise had gehoord. Het antwoord was: ‘nee’. Ik was verbaast: een bedrijf waarvan de oprichters aan de wieg hadden gestaan van Skype en PayPall, die net een investering van 100 miljoen hadden binnengehaald van Richard Branson én die de belofte hadden om het internationaal overmaken van geld voor een fractie van de prijs van de bestaande aanbieders te verzorgen….  En hij had er nog nooit van gehoord. Voor mij een belangrijke les dat veel organisaties vooral binnen hun eigen bubble kijken wanneer het gaat over concurrentie.

Twee jaar laten kwam ik een bericht tegen dat het bedrijf meer dan 500 miljoen pond per maand over het platform verscheepte via een slimme peer2peer technologie. Ik heb een printscreen naar de beste man gestuurd. En vervolgens nooit meer iets gehoord 😉

De impact van Fintech in de bankensector is intussen voelbaar: “almost 14 per cent of revenues in the UK banking and payments sector in 2017 was earned by companies that did not exist ten years ago, according to a forthcoming report by Accenture.”

In dit artikel weer een mooie stap voor Transferwise. Maar ook een mooie stap van de Britse regelgevers die laten zien dat ook zij een manier hebben gevonden om met deze ontwikkeling om te gaan.

En Transferwise? Die moet intussen ook op zijn hoede zijn: “Last week Santander launched a blockchain-based foreign exchange service that it hopes will rival TransferWise.” En juist dát vindt ik mooi aan deze tijd: als organisatie moet je bijna 24/7 je toegevoegde waarde bewijzen en je moet beseffen dat het succes van vandaag geen enkele garantie voor morgen is. (iets dat ook pas mooi naar voren kwam dat het einde van de itunes music store nadert…)

Seattle considers raising rates for Uber and Lyft rides to boost driver compensation – GeekWire

In de VS hebben taxi apps als Uber en Lyft een aparte status: Transportation Network Companies. Dit is een aparte status voor taxi’s die via een app worden opgeroepen. TNC heeft eigen regels en is een stuk flexibeler dan de taxiwetten. Zo is er in veel gebieden geen maximum aantal taxi’s die als TNC taxi mogen opereren, terwijl er wel een maximum aantal taxi’s rond mag rijden. En mogen TNC’s zelf de prijs bepalen, terwijl taxibedrijven veelal een wettelijke minimumprijs hebben.

Zo rijden in New York al jaren lang ruim 13.000 taxi’s rond (er is een maximum aantal vergunningen, die dan ook een boel geld waard zijn). In 2015 reden zo’n 20.000 TNC taxi’s door de stad. Nu is dat aantal al gestegen naar 63.000. Met een enorm effect op de leefbaarheid van de stad, maar ook voor de positie van de bestaande chauffeurs, die vaak honderdduizenden dollars hebben geïnvesteerd in een vergunning.

Het is dan ook niet heel vreemd dat er zo links en rechts vraagtekens worden gezet of dit wenselijk is voor een stad. Seattle is er daar een van. De klant mag dan blij zijn: convenience tegen een concurrerende prijs, maar dat mag natuurlijk nooit leidend zijn in een discussie. Een samenleving heeft namelijk met een hoop meer stakeholders te maken dan een platform. En daar wringt de schoen.

Wat interessant is aan wat er in Seattle aan de hand is, is het volgende: “While the most heated point of the legislation is on the idea of maybe, possibly raising base fare, the most concrete thing the legislation does is request data from taxi companies, for-hire drivers, and companies like Uber to identify the scope of the issues affecting ride-hailing drivers and passengers. <> The legislation asks the companies to share data with the city by the end of May. If companies don’t provide the data, then the Council might turn around and require the data from companies.”

Interessant omdat de overheid hier op basis van data (ben overigens benieuwd of ze die gaan krijgen) beslissingen gaat nemen. En dat is iets dat ik nogal eens mis in het (politieke) debat.

Nog even over die TCN. Toen ik hier voor het eerst van hoorde dacht ik: waanzinnig lobby werk van de sector! Totdat ik een paar maanden geleden in Leuven op een congres over legal issues en platform economy was. Hier werd een case gepresenteerd van een wet uit 1946 in België die ook al sprak over 2 categorieën taxi regulering: “conventional taxi regulated by municipal authorities and taxi services on demand by phone with no regulation and lower price.” Dat klinkt erg veel als wat we nu in de VS onder een TCN verstaan…. Soms is het dus ook interessant om een beetje terug in de tijd te kijken….

Frankrijk komt met eigen WhatsApp-alternatief uit angst voor spionage | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

“Frankrijk komt voor interne overheidscommunicatie met zijn eigen chatapp als alternatief voor de versleutelde berichtendienst WhatsApp.”

Frankrijk moet hebben gedacht: wat China kan, dat kunnen wij ook! Op zich natuurlijk een hele logische stap om zelf een dergelijke dienst te ontwikkelen. Een paar gedachten:

• Deze dienst heeft de potentie om groot te worden. Mits er natuurlijk wordt nagedacht over bepaalde zaken ‘by design’. Want een dienst als deze gaat natuurlijk alleen groeien wanneer de gebruikers de dienst vertrouwen en ‘zeker’ weten dat de overheid niet meekijkt;
• In een nationalistisch land als Frankrijk kan ik mij voorstellen dat de kans van slagen extra groot is;
• De overheid zou dit kunnen laten groeien door de berichtenapp te koppelen aan bepaalde overheidsdiensten. Dat je via de app beter wordt geholpen dan buiten de app;
• Wat betreft het netwerkeffect: ik merk dat het in Europa echt per land verschilt welke apps worden gebruikt voor messaging. Whatsapp, Facebook Messenger, Telegram of Signal. Dat biedt perspectief.

In memoriam Eckart Wintzen, aflevering 1: Harry Starren en Femke Groothuis – Café Weltschmerz

Van sommige mensen besef je pas de impact die zij op je leven hebben gehad op het moment dat zij er niet meer zijn. Na mijn studie ging ik aan het werk bij In’tent: een bijzonder (mooi) communicatie en evenementenbureau in Amsterdam. Een van de twee directeuren was Birgitta van Loon, voormalig communicatiedirecteur van BSO: het bedrijf dat Eckart Wintzen met zijn beroemde celtheorie. Toen Eckart BSO verkocht begon hij Ex’tent: een green venture capital club. Birgitta begon In’tent. Eckart was aandeelhouder en samen haalden zij o.a. Ben&Jerry’s naar Europa.

In mijn periode bij In’tent ben ik ‘opgegroeid’ met het gedachtegoed, waar persoonlijke aandacht een belangrijke rol in speelde. En dan niet alleen in de kernwaarden, maar écht. Eckart heb ik in die tijd, niet bijzonder bewust, een paar keer ontmoet. We hebben met het hele bedrijf zijn boek Eckart Note’s vooraf mogen inzien. Wat een mooi verhaal.

Toen ik na mijn In’tent avontuur als marketingmanager bij Talent&Pro aan de slag ging kreeg ik na een week te horen: we gaan reorganiseren. Ik: “leuk! wat gaan we doen”. Het antwoord: we gaan de organisatie naar een cellenstructuur geïnspireerd op het model van BSO transformeren. Ik: “ok, mooi, waarom gaan we niet een keer zelf met hem hier over in gesprek?”. En zo geschiedde. De hele reorganisatie bracht de organisatie uiteindelijk bijna in de afgrond. Daar heb ik geleerd dat het boekje heel lekker wegleest, maar je het echt wel 2 tot 3 keer moet lezen om de onderliggende laag te begrijpen en voorbij het ‘we geven elkaar vrijheid en dan komt alles goed’ verhaal te komen. Super leerzame periode waar ik aanschouwer van vele interessante besprekingen heb mogen zijn. Deze lessen en die van bij In’tent draag ik tot op de dag vandaag met mij mee.

Na zijn plotselinge dood, de belofte om nog een keer langs te komen is er niet van gekomen, kreeg ik ook meer te horen van zijn tweede project: het Ex’Tax project. Een project dat het huidige belastingsysteem op de schop wil gooien om, op een heel logisch klinkende manier, voortaan meer belasting te heffen op zaken die waarde onttrekken aan onze planeet en samenleving en minder belasting te heffen op zaken die waarde toevoegen. Oftewel: niet veel belasting op arbeid en weinig belasting op grondstoffen zoals nu is, maar andersom. Hie
r lees je er meer over.

Deze week kwam ik via via op een 3-delige podcast serie van Café Weltschmerz die is gemaakt in het kader van het feit dat Eckart dit jaar 10 jaar geleden is overleden. Alle 3 de afleveringen zijn een feest om te luisteren (en ook erg leerzaam). Ik heb in deze nieuwsbrief de editie over zijn idee voor belastinghervorming uitgelicht. Een idee dat na zijn dood is opgepakt door oud-medewerker Femke Groothuis:

“Over duurzaam investeren en de belasting op milieu degradatie. Als arbeid wordt belast, zoals nu gebeurd, zullen ondernemingen op arbeid besparen. Als het fiscale accent daarentegen op energie en grondstoffen ligt, zal de ondernemer gaan bezuinigen op consumptie. Wintzen bepleitte een fiscale dubbelslag die werk creëert en het milieu spaart.”

Aanrader!

Video van de week

Waanzinnig (in alle opzichten) om te zien hoe laag het kennisniveau van de vragenstellers doorgaans was tijdens het ‘verhoor’ van Mark Zuckerberg. Ik vraag mij af of het bij ons er anders aan toe zou gaan. Ik denk dat de vragen een stuk pittiger zouden zijn, maar ik vraag mij zeer af of het kennisniveau echt hoger ligt….

In de media

‘Faciliteer platformeconomie, maar laat het initiatief aan de markt’ | VNG

Voor het VNG magazine (Vereniging Nederlandse Gemeenten) werd ik geïnterviewd over de vraag hoe je je als lokale overheid moet verhouden tot de platformeconomie. Zie hier het resultaat. Ik kreeg fijn veel ruimte om mijn duiding en vragen te delen. En deed een poging om gemeenten te stimuleren om projecten die met publiek geld zijn gefinancierd te voorzien van open standaarden én om meer met open source te doen.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Afgelopen week twee zeer inspirerende expedities achter de rug. In Brussel een tweedaagse expert workshop ‘Measuring the platform economy: size and impact’ om vervolgens 3 dagen mij met een aantal leden van UNETO-VNI onder te dompelen in de vraag hoe je je land als platform bestuurd in Estland. In het eerste stuk in deze editie deel ik mijn lessons learned. Ook deze week weer 5 mooie stukken gevonden en de publicatie van mijn eerste ‘cover’ interview. Het moet niet gekker worden 😉 Fijne week!

Estonia, the Digital Republic | The New Yorker

Voor als je deze nieuwsbrief al wat langer volgt zal het je opgevallen (moeten) zijn dat Estland als meest digitale land ter wereld een van mijn favoriete cases is. Vorige week mocht ik met een afvaardiging van de UNETO-VNI groep grote bedrijven op expeditie naar Estland. Tijdens deze expeditie verzorgde ik zelf een presentatie over de opkomst van de platformeconomie en de impact op de branche én voorzag ik enkele ontwikkelingen in Estland van duiding. Daarnaast draaide ik ook mee in het programma en mocht ik als gast de nodige presentaties van verschillende bedrijven én departementen van de overheid bijwonen.

Hier onder een korte samenvatting van wat mij allemaal opviel en verwonderde over dit land:

• Wanneer je een bepaald gegeven, laten we zeggen je adres, eenmaal aan de overheid hebt gegeven, mag de overheid daarna daar NOOIT meer om vragen. Dit is geen uitgesproken ambitie, maar een in de wet vastgelegd gegeven. Dit heet overigens ‘One single source for truth’ Ieder stukje informatie wordt slechts éénmaal opgeslagen;
• Alle gegevens worden maar één keer opgeslagen in het daarvoor verantwoordelijke departement. Departementen versturen elkaar dus onderling geen kopie van data, maar krijgen inzicht in de data die op dat moment voor hun relevant is;
• 246 overheidsdiensten maken gebruik van één systeem;
• Wanneer bijvoorbeeld de busmaatschappij wil weten of jij in Tallinn woont (dan mag je buiten Tallinn gratis met de bus), dan krijgt deze alleen een JA of een NEE uit het systeem. Geen adresgegevens, geen andere data, alleen dat wat nodig is voor de transactie;
• Mocht er een grote cyber aanval zijn, dan kunnen hackers als reservist worden opgeroepen om de overheid te komen helpen;
• ‘Cybersecurity heeft de op een na hoogste prioriteit. Data integriteit staat op nummer één’
• In Estland weten ze de transactiekosten van belasting inning. Lees dat nog maar een keertje extra. 100 Euro belasting ophalen kost de overheid 40 eurocent;
• Er is een digitale agenda die de election cyclus overstijgt. Echt lange termijn en niet (of nauwelijks) gestuurd door de waan van de (politieke) dag;
• Innovatie gaat niet verticaal (dus binnen een bepaalde afdeling), maar horizontaal. Met steun van de president;
• Meetings bij de overheid duren minder dan 5 minuten. In die tijd worden gemiddeld 60 beslissingen genomen. Dit wordt ondersteund door een…. digitaal systeem;
• Toen de overheid besloot om het land digitaal te maken, besloten zij om het goede voorbeeld te gaan en als eerste stap in 2000 papierloos te gaan werken;
• Decentraliseren van processen: ieder proces heeft eigen snelheid en houdt anderen niet tegen. En zorgt er voor dat er geen macht (en ego) concentratie ontstaat

Wat mij verder opviel:

• In Estland zitten (heel) veel jonge mensen op key posities bij de overheid;
• Ambtenaren hebben veel autonomie;
• Er is ruimte om fouten te maken, ik vermoed dat daardoor mislukte projecten veel eerder stop worden gezet en de schade daardoor beperkt blijft (het grootste mislukte IT project kostte 5 miljoen)

Belangrijkste mindset: het gaat om mindset. Technologie is niet uniek. Maar dat heb je mij volgens mij al een aantal keer eerder horen zeggen 😉

In deze map staan een aantal foto’s die ik maakte van slides die gaan over de digitale strategie van Estland.

Weer wat geleerd….

BOVAG komt met eigen site voor occasions | NU.nl

Altijd interessant wanneer een belangenvertegenwoordiger / branche organisatie zijn eigen platform start om te concurreren met de bestaande platformen in de markt. Bij Horeca Nederland zagen we dat dit jaar ook al gebeuren (al bleef het daarna stil) en deze week kwam BOVAG in het nieuws voorbij: “Branchevereniging BOVAG komt met een eigen verkoopsite voor tweedehands auto’s om zo de strijd aan te gaan met Marktplaats en Autoscout24.”

Wil je in een branche die bestaat uit een uiterst gefragmenteerde markt een platform starten waar de belangen van de gebruikers beter geborgd zijn, dan is een branche vertegenwoordiging club een van de eerste die hier voor in aanmerking komt. Zij hebben de macht om het aanbod op het platform te verzamelen en te activeren.

Een paar overwegingen:

• Een stap als deze is een goede test hoe goed de band tussen de vereniging en haar leden is. Is de branche vertegenwoordiger in staat om haar leden te activeren om te switchen van platform en daarmee (waarschijnlijk) op korte termijn minder inkomsten te hebben (een platform moet groeien) om er op de lange termijn beter uit te komen;
• Positief in dit geval is dat BOVAG zowel richting aanbod als vraag een sterke merknaam heeft. Mensen (klanten) kiezen nu al voor BOVAG producten en het merk straalt kwaliteit uit. Dit is een voordeel t.o.v. Horeca Nederland, dat alleen een uitstraling heeft richting de aanbieder kant van het platform: de restaurateurs;
• Met de opmerking dat BOVAG enkele miljoenen in het platform wil starten en een landelijke media campagne aankondigt (zie hier de PDF brochure richting garagehouders) laat BOVAG zien dat het serieus is. Dat is ook wel nodig, omdat niet alleen het aanbod, maar ook de vraagkant (de eindklant) naar het platform getrokken moet worden;
• BOVAG kan concurrerend zijn t.o.v. de andere platformen mbt de prijsstelling. Immers: het platform hoeft niet persé break even te draaien met de abonnement en advertentie inkomsten vanuit het platform;
• Het is wel de vraag hoe de belangen van de gebruikers op de (lange) termijn zijn geborgd. Een korte search op de site van de KvK laat zien dat BOVAGgoed is in het opzetten van BV’s. Dit platform valt onder de ‘BOVAG Bovenmij Portal BV‘ (BBP BV) en we hebben gezien dat op het moment dat een platform van een belangenclub heel succesvol is (zie Funda), dat er vroeg of laat discussies gaan ontstaan met de vraag of er toch niet (een deel) van de aandelen verkocht moeten worden. En dat is een discussie die je eigenlijk al ‘by design’ wil borgen om duidelijkheid en zekerheid voor de leden te brengen.

Al met al een interessante stap en zeker een case die het waard is om te blijven volgen.

Uber wants to do it all: ride-share, car-share, train tickets | Reuters

“Uber Technologies Inc is looking to be virtually a one-stop transportation shopping app, saying on Wednesday it will add new services, including car-sharing and train tickets.”

Dat Uber verder zou gaan dan alleen taxi services is natuurlijk al een paar jaar duidelijk. Interessant is dat er nu ook steeds meer over bekend wordt, zoals je onder andere in dit stuk van Reuters kunt lezen.

Als er voor iets dat al jaren lang logisch is opeens veel aandacht wordt besteedt, dan komt er bij mij altijd maar één vraag naar boven: waarom nu?

Dus… waarom nu? In veel artikelen wordt deze stap toegekend aan de nieuwe CEO van Uber: Dara Khosrowshahi. Ik geloof dat niet zo en zie vooral dat hij de vermenselijking is van de nieuwe collaboratieve weg die Uber is ingeslagen. Al voordat Travis het veld moest ruimen.

Wat een scenario zou kunnen zijn: Uber heeft uitgesproken in 2019 naar de beurs te willen gaan. Dat het bedrijf in 2017 zo’n 4,5 miljard verlies heeft gemaakt (maar nog steeds een fikse waardering heeft) zorgt voor urgentie om a) de verliezen terug te dringen) en b) het vertrouwen te wekken dat het bedrijf op een unieke plek in een markt zit waar genoeg potentie zit.

Om punt A op te lossen heeft Uber al flinke stappen gezet. Niet alleen liepen de verliezen in Q4 vorig jaar al terug, ook heeft Uber de laatste tijd verliesgevende markten verlaten en de focus gelegd op markten waar een overwinning is geboekt of op de loer ligt en waar op relatief korte termijn het break even punt kan worden bereikt.

Wat betreft B heeft Uber lang ingezet op de zelfrijdende auto. Ik denk dat Uber veel kan betekenen voor -en veel kan verdienen aan- de zelfrijdende auto. Maar niet door ze zelf te gaan bouwen (dat is geen succesvol project en bovendien enorm kosten intensief en lange termijn gedreven), maar door de zelfrijdende auto te voorzien van data en algoritmen én om een platform te bieden die de logistiek en match tussen vraag en aanbod van deze auto’s gaat organiseren. En daar ligt een hele grote kracht van Uber.

En om met punt B de link te maken met dit artikel: uiteindelijk voorspel ik dat Uber naar een totaaloplossing wil gaan. Een ‘one stop shop’ voor transport en mobiliteit. Niet alleen afhankelijk van die (zelfrijdende) auto, maar een meta platform voor alles wat je kunt gebruiken om van A naar B te gaan. En dat is dan ook de reden waarom ik vermoed dat a) deze communicatie ineens heel prominent op de voorgrond komt en b) Uber nu veel investeert in andere (smart) vervoersmiddelen in steden.

Maar het kan natuurlijk ook gewoon toeval zijn 😉

Hoe bol.com groeit dankzij last mile-innovatie – RetailTrends.nl

Leuk kijkje achter de schermen bij de logistiek bij Bol.com (zouden ze ooit een keer winst gaan maken?). Ook bij Bol.com kun je bezorging voor een jaar afkopen. Voor de klant erg handig, maar voor variatie in arbeidsvoorwaarden bezorgers en milieu volgens mij een ramp. Ook kun je uit steeds meer variabelen kiezen wanneer en hoe je jouw pakketje wilt laten bezorgen. Volgens mij biedt dit dan weer kansen, maar staat ook een beetje haaks op het afkopen van bezorging. Dan krijg je een soort van ‘all inclusive’ mentaliteit die je ook hebt in een hotel in Alanya: je hebt er toch al voor betaald dus je neemt a) te veel en b) het makkelijkst / duurst.

De Formule: hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen – NRC

“Algoritmes, wiskundige formules, besturen ons dagelijks leven. Ze sturen ons mediagebruik, bepalen de prijzen, speuren fraudeurs op en beslissen wie er voorrang krijgt. NRC gaat op zoek naar de formules achter de schermen. Wie bedenkt die regels, en hoe werken ze?”

Waanzinnige serie in het NRC over de impact van algoritmes op ons dagelijks leven.

In de media

‘De kluseconomie zit in de lift’

Mijn primeur als cover model 😉 In het magazine van de ABU mocht ik mijn mening en visie geven over (de toekomst van) arbeid en platformen in relatie tot de uitzendbranche. Altijd tof om zoveel ruimte te geven om de huidige ontwikkelingen van duiding te voorzien.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Goedemorgen! Als je dit bericht ontvangt ben ik op weg naar Brussel om een presentatie te geven over platform coöperaties. Waarna ik door zal gaan naar Estland om een presentatie te geven, maar ook om weer veel te leren van dit meest digitale land ter wereld. Mooie week!

Private companies want to replace public transport. Should we let them? | The Guardian

Interessant stuk met mooie voorbeelden, zoals Citymapper:  “a solution for dynamic shared transportation in cities. Essentially, it’s a cross between a taxi and a bus.”

Hoewel de voorbeelden mooi zijn, geeft het stuk eigenlijk helemaal geen antwoord of suggesties op de vraag die het zichzelf in de kop stelt. De vraag of we public companies basis infrastructuur van een samenleving moeten willen laten overnemen is volgens mij relevanter dan ooit.

Op zich is het volgens mij gene probleem wanneer bedrijven stukken van de basis infrastructuur die wij hebben als samenleving overnemen, maar moeten er wel belangrijke voorwaarden en spelregels worden gesteld. Hier onder een drietal:

1. inclusiviteit by design: voor een organisatie met winstoogmerk is het logisch om voor de grote vissen / het laaghangende fruit te gaan. Immers: met minimale inspanningen een maximaal rendement halen is voor iedere organisatie interessant. Maar niet voor een samenleving. Bij het maken van afspraken zou ook moeten worden vastgelegd dat ook de minder interessante, en in sommige gevallen ook verliesgevende, doelgroepen bediend zouden moeten worden.
2. privacy by design: klinkt logisch, maar is niet altijd even logisch. Vandaar in deze lijst meegenomen.
3. exit by design: wat gebeurt er wanneer een organisatie besluit een gebied te verlaten of -al dan niet gedwongen- haar deuren te sluiten? Op een moment dat een samenleving op je rekent, is het onverantwoord om opeens de deur achter je dicht te slaan. Dit is iets dat bij het opzetten al over moet worden nagedacht.

In het kader van deze discussie is het ook interessant om het artikel in De Correspondent ‘We hebben een groot probleem met Facebook. En dat gaat verder dan privacy’ te lezen.

Coolblue gaat pakketjes bezorgen met de fiets | AD.nl

Het moet de nachtmerrie van iedere ondernemer zijn: je besteedt kapitalen om de customer journey te optimaliseren, maar het laatste belangrijke stuk ligt (nagenoeg) geheel buiten jouw controle. En als iedereen nu tevreden was over die laatste stap: ok. Maar helaas is de customer journey bij een pakketbezorger niet geheel vlekkeloos.

Coolblue besloot een tijd geleden al om haar witgoed zelf te gaan bezorgen. Immers: alles voor een glimlach. Deze week maakten zij bekend ook in steden zelf pakketjes met de fiets te gaan bezorgen.

De techniek lijkt nog redelijk primitief lijkt: je geeft een tijdvak van 1 uur aan en krijgt 15 minuten vooraf een sms met de exacte bezorgtijd. Ook het gegeven dat het niet same day delivery betreft, maar je een dag vooraf moet bestellen maakt deze mededeling niet wereldschokkend.

Wat is er dan wél interessant aan dit bericht? Echt interessant is dat Coolblue de koeriers ziet als onderdeel van hun merkbeleving en laatste station van de customer journey. Zo belangrijk dat zij kiezen om de koeriers zelf in dienst te nemen en te behandelen als volwaardige leden van de Coolblue familie. Geen subcontractors, geen freelancers, maar echte werknemers.

Op het moment dat je de bezorgers als uitdragers van je merk ziet, kijk je ook een heel stuk anders tegen het prijsmodel aan. Dan hoeven de bezorgers niet alleen op prijs te concurreren met de concurrent. Dan mag eigen bezorging best een stuk duurder zijn. Omdat de bezorger degene is die het laatste stukje van de klantreis doet en het enige ‘live’ contact is van de webshop. Een bezorger als merkambassadeur mag dan ook prima wat meer kosten: omdat deze kosten niet puur uit het potje bezorging hoeft te komen.

En die techniek en same day delivery? Ach. Dit is een eerste stap. Wedden dat ze over een jaar of 2 same day delivery in een strakke app hebben waarin je de koerier real time kunt volgen? Want uiteindelijk: de technologie is nooit uniek. De totaal executie wel.

Rijk en gemeenten werken samen voor aanpak illegale vakantieverhuur | NU.nl

“Het Rijk, gemeenten en verhuurplatforms zoals Airbnb slaan de handen ineen om illegale vakantieverhuur van woningen te bestrijden.”

Een mooie stap: hoewel het heel goed is dat Amsterdam ervaring heeft opgedaan met de vraag ‘hoe je als overheid omgaat met een platform’, was het tijd om de strategie naar een nationaal niveau te trekken. Interessant om te zien dat Airbnb (weer) als eerste vooraan staat om met een dergelijke samenwerking te experimenteren. Uiteraard heeft het platform ook het meest te verliezen, maar ik ben er van overtuigd dat deze bijdrage aan een nationale oplossing waardevol zal zijn.

Het krediet van de massa – VPRO Podcast

Via een tweet van Marco Derksen kwam ik terecht bij deze zeer interessante podcast aflevering van Tegenlicht waarin je in 30 minuten meer context krijgt over de ontwikkelingen van de ‘social credit’ systemen in China. Luistertip! Ook de andere Tegenlicht podcasts zijn overigens zeker de moeite van het beluisteren waard. Ik heb ze intussen aan mijn favorieten toegevoegd.

Workshop

CFP: Workshop (April 18 2018) Sharing Economy Platforms in Resilient Neighborhoods | The Mobile City

Mooie workshop op 18 april in Amsterdam waar ik mede organisator van ben:

One of the promises of the emerging sharing or platform economy is that it could make neighborhoods more resilient: Platforms can provide new economic opportunities for citizens; contribute to social capital formation; empower citizens in democratic processes; and they could play a role in a more efficient management of resources and overall sustainability. At the same time critics have pointed out that platforms could also undermine some of these aspects: they could induce a precarization of labour, lead to social exclusion based on cultural capital, cause social fragmentation, or increase rather than decrease the use of resources.

In this workshop we want to further discuss / explore the relations between the rise of a platform economy in relation to the organization of resilient (social inclusive, sustainable) neighborhoods. What contexts, policies, design principles and governance models of digital platforms could contribute to more resilient neighborhoods? In particular, we would want to shift the debate from a focus on the major international platforms such as Airbnb and Uber, and explore the opportunities for locally organized platforms in relation to resilient neighborhoods.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).