Deze week kwam de langverwachte deal tussen Airbnb en de Gemeente Amsterdam naar buiten. Amsterdam was in 2014 een van de eerste steden ter wereld die een samenwerking met Airbnb afsloot én een duidelijke regulering rondom verhuur via online platformen neerzette. Maximaal 60 dagen per jaar, maximaal 4 personen tegelijk en niet in sociale huurwonigen. Probleem was alleen: hoe handhaaf je dit wanneer je als overheid geen toegang hebt tot de data?
Toegang tot data krijgt de gemeente niet, alleen heeft Airbnb in de nieuwe overeenkomst toegezegd de regelgeving in het platform te programmeren en actiever mee te werken in de bestrijding van illegale verhuur. Alle details lees je in het de MUOzelf.
Interessant is het om enkele aszijnpis reacties te vernemen zo vlak na het bekendmaken van de deal. Zo zou de deal niet ver genoeg gaan, zou Airbnb meer veantwoordelijkheid moeten nemen, zouden huizen in een VvE automatisch moeten worden geblokkeerd en alleen bij overleggen van de juiste documenten worden ‘unlocked’, etc. Ik denk dat:
de deal uit 2014, waar nu veel kritiek op is, met de kennis van die tijd een prima deal was. Amsterdam was een van de eerste ter wereld die het experiment aan ging en gekeken naar de situatie toen was dit een mooie stap;
Amsterdam met deze nieuwe deal een mooie stap heeft gemaakt in de zoektocht van de verantwoordelijkheden van platformen;
dat we soms iets te veel alle problemen én verantwoordelijkheden op platformen schuiten en te weinig kijken naar onze eigen verantwoordelijkeden en de problemen in een bredere context (illegaal verhuur is niet nieuw);
geen enkel systeem waterdicht is. Hoe groter de benefit, hoe meer lonend het is om de grenzen van de wet op te zoeken. Voor de fulltime illegale verhuur partijen is dit een lonende business, dus zij zullen altijd hun uiterste best doen om hun business te kunnen continueren;
we nu gaan zien dat digitale platformen de snelheid waarmee de fysieke wereld zich aan hen aanpassen (in die volgorde) hebben onderschat en hun strategie verzachten om hun bestaansrecht veilig te stellen.
Eind Augustus schreef ik overigens deze open brief naar de founders van Airbnb.
Dankzij Sint & Griep deze week een unieke woensdag editie van de wekelijkse nieuwsbrief. Met als primeur een eenmalige nieuwe categorie ‘zo slecht, dat het bijna goed is’. Airbnb en Uber domineerden afgelopen week het platformeconomie nieuws, maar we gaan ook de diepte in met een interview gesprek tussen Michel Bauwens and Douglas Rushkoff. Michel sprak ik o.a. in Parijs en start in maart 2017 aan een uniek project: ‘Gent als commonsstad voor de toekomst’. Douglas leidde een slotsessie tijdens het Platform Cooperativism event in New York en is auteur van o.a. ‘Throwing rocks at the Google Bus‘.
Deze week kwam de langverwachte deal tussen Airbnb en de Gemeente Amsterdam naar buiten. Amsterdam was in 2014 een van de eerste steden ter wereld die een samenwerking met Airbnb afsloot én een duidelijke regulering rondom verhuur via online platformen neerzette. Maximaal 60 dagen per jaar, maximaal 4 personen tegelijk en niet in sociale huurwonigen. Probleem was alleen: hoe handhaaf je dit wanneer je als overheid geen toegang hebt tot de data?
Toegang tot data krijgt de gemeente niet, alleen heeft Airbnb in de nieuwe overeenkomst toegezegd de regelgeving in het platform te programmeren en actiever mee te werken in de bestrijding van illegale verhuur. Alle details lees je in het de MUO zelf.
Interessant is het om enkele aszijnpis reacties te vernemen zo vlak na het bekendmaken van de deal. Zo zou de deal niet ver genoeg gaan, zou Airbnb meer veantwoordelijkheid moeten nemen, zouden huizen in een VvE automatisch moeten worden geblokkeerd en alleen bij overleggen van de juiste documenten worden ‘unlocked’, etc. Ik denk dat:
de deal uit 2014, waar nu veel kritiek op is, met de kennis van die tijd een prima deal was. Amsterdam was een van de eerste ter wereld die het experiment aan ging en gekeken naar de situatie toen was dit een mooie stap;
Amsterdam met deze nieuwe deal een mooie stap heeft gemaakt in de zoektocht van de verantwoordelijkheden van platformen;
dat we soms iets te veel alle problemen én verantwoordelijkheden op platformen schuiten en te weinig kijken naar onze eigen verantwoordelijkeden en de problemen in een bredere context (illegaal verhuur is niet nieuw);
geen enkel systeem waterdicht is. Hoe groter de benefit, hoe meer lonend het is om de grenzen van de wet op te zoeken. Voor de fulltime illegale verhuur partijen is dit een lonende business, dus zij zullen altijd hun uiterste best doen om hun business te kunnen continueren;
we nu gaan zien dat digitale platformen de snelheid waarmee de fysieke wereld zich aan hen aanpassen (in die volgorde) hebben onderschat en hun strategie verzachten om hun bestaansrecht veilig te stellen.
Eind Augustus schreef ik overigens deze open brief naar de founders van Airbnb.
Afgelopen week stond in het teken rechtzaak van Uber in het ‘European Court of Justice’ over de vraag of Uber een transportbedrijf of een technologiebedrijf is. Op zijn vroegst horen we in april de uitspraak, maar ik zou erg venbaasd zijn wanneer een transportbedrijf die gebruik maakt van technologie zich niet zou moeten conformeren aan de (mogelijk verouderde) regelgeving in de branche.
Het argument van ‘wij zijn een marktplaats waar vraag en aanbod zich kan vinden’ blijft niet staan: de manier waarop het bedrijf een rol speelt in de matchmaking en de manier waarop het chauffeurs en klanten stuurt naar gewenst gedrag is verre van onafhankelijk te noemen. Knap staaltje werk, maar wel een duidelijke invloed.
Opmerkelijk is onderstaand fragment uit de algemene voorwaarde van Uber die ik doorgestuurd kreeg door René Lucassen. De chauffeur heeft in de algemene voorwaarden moeten toegeven dat Uber geen vervoersdiensten levert. Diezelfde chauffeur heeft in de nieuwe algemene voorwaarden overigens ook moeten beloven Uber nooit aan te klagen.
Naast de discussie over de classificatie van Uber als techbedrijf of transportbedrijf is het vraagstuk of een gig economy platform als Uber wel of geen werkgever het grootste hoofdpijndossier van dit soort ondernemingen. Waarom? Omdat wanneer zij als werkgever worden gezien het hele exponentiële groeimodel om zeep wordt geholpen.
Deze week kwam naar buiten dat Uber chauffeurs die in hun auto reclame maken voor de ‘Uber concurrent in oprichting’ Juno, het risico lopen om uit de app te worden gezet. Bijzonder dat een bedrijf dat pretendeert puur een marktplaats te zijn en verder geen invloed uit te oefenen iets als dit verwacht van mensen die van het platform gebruik maken. Het is algemeen bekend dat chauffeurs doorgaans voor meerdere platformen rijden en soms 3 smartphones in hun auto aan hebben: de app die als eerst met een rit komt, daar wordt op dat moment voor gereden. Dat Uber verbiedt om te adverteren voor Juno is hierdoor extra vreemd: wanneer een chauffeur meerdere telefoons met apps open heeft staan dan zijn er sowieso meerdere namen van concurrenten zichtbaar tijdens de rit.
Ik merk in de reacties op berichten in de Uber en Lyft drivers groepen op Facebook dat Uber en Lyft de druk op chauffeurs aan het opvoeren zijn om zoveel mogelijk online te zijn, zo snel als mogelijk te reageren en een zo groot als mogelijk aantal aanvragen te accepteren. Zie ook de printscreen hier onder. Wederom een punt in de discussie rondom wel of geen werkgever….
“Stamkroeg op Funda, dan kopen we hem toch zelf? Vaste gasten van Café ’t Sluisje op de Nieuwendammerdijk beloofden zeven ton.” Mooi voorbeeld van hoe steeds meer buurten het heft in eigen handen nemen en nieuwe manieren vinden om invloed uit te oefenen op de eigen leefomgeving. Ander mooi voorbeeld is de ‘Jan Evertsen BuurtCoöperatie‘, waaromwonenden via een coöperatie invloed uitoefenen op op het winkelaanbod in de Jan Evertsen straat. Ik voorzie dat dit de komende jaren meer en meer gaat gebeuren en bewoners geld, invloed én skills inzetten voor het verbeteren van de eigen directe leefomgeving.
Ik ben daarbij wel benieuwd of dit niet vooral iets gaat worden voor de gemiddeld hoger opgeleide en kapitaal krachtige buurten en of dit niet het ‘eigen buurt eerst’ effect gaat versterken. Met als mogelijk gevolg dat de minder gestelde buurten de ‘klos’ zijn.
Fijn (en verplicht) stukje luisterkost: “An audio conversation between Michel Bauwens and Douglas Rushkoff covering finance, the commons how to replace the extractive economy with generative models.” Altijd fijn om twee uitgesproken experts met ieder een eigen invalshoek met elkaar in gesprek te horen.
In Lissabon sprak ik de funder van Mandao: een in Panama gevestigd platform waarop je als reizigers items voor anderen mee kunt nemen. De ‘Airbnb voor hand- en ruimbabage’ zal ik maar zeggen.
Je hebt kort door de bocht en kort door de bocht. En dan heb je dit stuk. Daarom dit artikel in de eenmalige categorie ‘zo slecht, dat het bijna goed is’. Veel leesplezier! “Zoekt u tegen het eind van dit boekjaar nog een aftrekbare bestemming voor wat overtollig geld? Denk gerust eens aan een van de vele duizenden projecten waar u via crowdfunding uw centen in kunt steken. In potentie in het rendement niets minder dan duizelingwekkend.”
Foto van de week
Een paar actiefoto’s van mijn guest lecture aan de University of Southampton afgelopen week. Leuk om te doen en weer veel nieuwe mensen leren kennen. In 2017 staan er overigens ook alweer een aantal buitenlandse gastcolleges gepland: Lund, Southampton, Madrid en mogelijk Izmir en Shanghai.
Tot nu toe was het de enige communicatie met de chauffeur ná een Uber ritje gebaseerd op de raring van 1 tot 5 sterren en eventueel een opmerking in een apart veld. Deze week maakte Uber bekend met een proef te starten dat klanten chauffeurs achteraf ook kunnen bedanken met meer uitgebreide feedback (‘compliments’) en badges. Wired zei hier dit over: “It starts with a simple way to say thanks for a job well done. It could end with a complete shift in how riders and drivers interact.”
Of dit nu écht voor een shift gaat zorgen waar Wired het over heeft…. ik betwijfel het. In de Uber chauffeur groepen waar ik lid van ben was het algemene sentiment niet bepaald positief en had men liever gezien dat Uber een fooi knop in de app had toegevoegd.
Even los van de vraag of de chauffeurs hier op zitten te wachten, vraag ik mij ook af of de klanten hier op zitten te wachten. De drempel om sterren te geven is laag, een badge misschien ook (al moet je daar wel de toegevoegde waarde van zien) en een uitgebreidere tekst is een stap te ver. Ik word zelf de laatste maanden een beetje moe dat voor iedere dienst die ik afneem en iedere bestelling die ik doe, ik een mailtje ontvang met de vraag om mijn mening te delen. Ik kan mij voorstellen dat wanneer je regelmatig een Uber neemt je ook echt geen zin hebt om iedere keer een reactie (of compliment) te geven, behalve wanneer de service extreem goed of slecht was. Voor je het weet moeten we ook de kassière bij de supermarkt, de pakketbezorger en de treinconducteur per keer uitgebreid beoordelen…..
Goed stuk (PDF) van het ING Economisch Bureau over hotels en de deeleconomie. In dit stuk gaan ze in op de nieuwe mogelijkheden binnen het businessmodel van hotels. Met een keuzemenu ‘hoe te reageren op de deeleconomie’, ‘aansluiten bij eigen positionering en strategie’, ‘visie op vraag en aanbod’, ‘vatbaarheid van hotels’ en ‘hoe te anticiperen op de deeleconomie’.
“Crowdfunding is de fase van de onschuld voorbij. De bedragen nemen toe, toezicht ontbreekt en steeds meer experts waarschuwen voor een nieuw beleggingsschandaal als waakhond AFM niet harder optreedt.” Interessant stuk met wat leerzame haken en ogen rondom (lening) crowdfunding. Hoofdpersoon in het stuk is Lex van Teeffelen, lector en onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht. Als je van kritische publicaties rondom crowdfunding houdt, dan is het aan te raden Lex op Linkedin te volgen. Hij investeert zelf veel in crowdfunding en aan de hand van zijn investeringen deelt hij zijn praktijk ervaringen, zoals dit stuk over een propositie op Geldvoorelkaar.
Sommige punten in dit stuk zijn overigens al bijna achterhaald, aangezien de branchevereniging al goed bezig is om standaarden af te spreken wbt communicatie over risico en defaults. Al zou het geen slechte zaak zijn wanneer de AFM dit als eis over zou nemen, om zo deze eis voor alle platformen (niet iedereen is lid van de branchevereniging) neer te leggen en ook wat extra druk op de ketel te kunnen zetten.
Naast de discussie of ‘gig economy’ platformen als Uber wel of geen werkgever zijn, wordt er ook veel gesproken over de classificatie van platformen. Is een platform een ’tech bedrijf’ die puur vraag en aanbod met elkaar in contact brengt, of is er meer? In dit stuk: “Taxidienst Uber hoopt in de Europese Unie de classificatie van ‘digitale dienst’ te krijgen. Daarmee zou de onderneming strenge regelgeving voor reguliere transportbedrijven kunnen omzeilen.”
In mijn ogen is de uitkomst helder: hoewel een bedrijf als Uber zonder technologie niets voorstelt, kun je niet spreken van een open platform die vraag en aanbod van ritjes bij elkaar brengt. Een paar punten:
Uber werft actief chauffeurs en klanten voor hun dienst, dit is geen organisch proces;
Uber bouwt aan een sterk merk waar mensen in vertrouwen. Mensen kiezen voor Uber vanwege Uber, niet vanwege de individuele chauffeurs;
Er is geen transparantie in de vraag en het aanbod: het algoritme maakt de match en je hebt geen mogelijkheid om hier vanaf te wijken, je kunt geen voorkeuren aangeven en als chauffeur bouw je ook geen klantenkring op;
Koen Frenken reageerde op dit stuk: “In december 2014 bepaalde de Nederlandse rechter overigens dat het een transportbedrijf is, omdat Uber per uitgevoerde rit zijn geld verdient” en verwees naar het stuk ‘Uber in landmark court battle on Tuesday to escape strict rules‘ van Reuters. Ik vermoed dat het vraagstuk wel of geen werkgever en wel of geen taxibedrijf de komende jaren nog vele malen ter discussie zal worden gesteld. Vanuit de business gezien logisch: aangezien beide vraagstukken het exponentiële groeimodel van platformen in gevaar brengt. Met een reden.
Mooie platform cooperativism case. Toen het oorspronkelijke Belgische ‘Take Eat Easy’ (een variant op Deliveroo) failliet ging, besloten 50 bezorgers in Brussel het heft in eigen handen te nemen en startte zij hun eigen coöperatie waarin zij hun activiteiten voortzetten. Heel interessant vond ik deze passage:
“They sent a proposal to enter the CoopCity incubator for social entrepreneurs, a new program funded by the Region of Brussels and the European Union. The CoopCity incubator for social entrepreneurs is a first in Belgium; it’s an 8 month-long program, led by professional coaches from the best business schools and co-ops in the city.”
Na twee weken expeditie in New York en Lissabon was deze week even ‘pas op de plaats’ maken. En een gastcollege geven bij Windesheim in Zwolle. Hoewel gastcolleges de rekening niet betalen (mijn bank accepteert nog steeds geen flessen wijn bij het aflossen van de hypotheek), is het altijd leuk om te doen en mooi om de reacties en gedachten van studenten te horen. Komende week ga ik 2 dagen naar Southampton voor een gastcollege. En dat is dan (vermoedelijk) ook gelijk de laatste buitenland expeditie van 2016.
Goed stuk (PDF) van het ING Economisch Bureau over hotels en de deeleconomie. In dit stuk gaan ze in op de nieuwe mogelijkheden binnen het businessmodel van hotels. Met een keuzemenu ‘hoe te reageren op de deeleconomie’, ‘aansluiten bij eigen positionering en strategie’, ‘visie op vraag en aanbod’, ‘vatbaarheid van hotels’ en ‘hoe te anticiperen op de deeleconomie’.
Mooie platform cooperativism case. Toen het oorspronkelijke Belgische ‘Take Eat Easy’ (een variant op Deliveroo) failliet ging, besloten 50 bezorgers in Brussel het heft in eigen handen te nemen en startte zij hun eigen coöperatie waarin zij hun activiteiten voortzetten. Heel interessant vond ik deze passage:
“They sent a proposal to enter the CoopCity incubator for social entrepreneurs, a new program funded by the Region of Brussels and the European Union. The CoopCity incubator for social entrepreneurs is a first in Belgium; it’s an 8 month-long program, led by professional coaches from the best business schools and co-ops in the city.”
Naast de discussie of ‘gig economy’ platformen als Uber wel of geen werkgever zijn, wordt er ook veel gesproken over de classificatie van platformen. Is een platform een ’tech bedrijf’ die puur vraag en aanbod met elkaar in contact brengt, of is er meer? In dit stuk: “Taxidienst Uber hoopt in de Europese Unie de classificatie van ‘digitale dienst’ te krijgen. Daarmee zou de onderneming strenge regelgeving voor reguliere transportbedrijven kunnen omzeilen.”
In mijn ogen is de uitkomst helder: hoewel een bedrijf als Uber zonder technologie niets voorstelt, kun je niet spreken van een open platform die vraag en aanbod van ritjes bij elkaar brengt. Een paar punten:
Uber werft actief chauffeurs en klanten voor hun dienst, dit is geen organisch proces;
Uber bouwt aan een sterk merk waar mensen in vertrouwen. Mensen kiezen voor Uber vanwege Uber, niet vanwege de individuele chauffeurs;
Er is geen transparantie in de vraag en het aanbod: het algoritme maakt de match en je hebt geen mogelijkheid om hier vanaf te wijken, je kunt geen voorkeuren aangeven en als chauffeur bouw je ook geen klantenkring op;
Koen Frenken reageerde op dit stuk: “In december 2014 bepaalde de Nederlandse rechter overigens dat het een transportbedrijf is, omdat Uber per uitgevoerde rit zijn geld verdient” en verwees naar het stuk ‘Uber in landmark court battle on Tuesday to escape strict rules‘ van Reuters. Ik vermoed dat het vraagstuk wel of geen werkgever en wel of geen taxibedrijf de komende jaren nog vele malen ter discussie zal worden gesteld. Vanuit de business gezien logisch: aangezien beide vraagstukken het exponentiële groeimodel van platformen in gevaar brengt. Met een reden.
“Crowdfunding is de fase van de onschuld voorbij. De bedragen nemen toe, toezicht ontbreekt en steeds meer experts waarschuwen voor een nieuw beleggingsschandaal als waakhond AFM niet harder optreedt.” Interessant stuk met wat leerzame haken en ogen rondom (lening) crowdfunding. Hoofdpersoon in het stuk is Lex van Teeffelen, lector en onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht. Als je van kritische publicaties rondom crowdfunding houdt, dan is het aan te raden Lex op Linkedin te volgen. Hij investeert zelf veel in crowdfunding en aan de hand van zijn investeringen deelt hij zijn praktijk ervaringen, zoals dit stuk over een propositie op Geldvoorelkaar.
Sommige punten in dit stuk zijn overigens al bijna achterhaald, aangezien de branchevereniging al goed bezig is om standaarden af te spreken wbt communicatie over risico en defaults. Al zou het geen slechte zaak zijn wanneer de AFM dit als eis over zou nemen, om zo deze eis voor alle platformen (niet iedereen is lid van de branchevereniging) neer te leggen en ook wat extra druk op de ketel te kunnen zetten.
Tot nu toe was het de enige communicatie met de chauffeur ná een Uber ritje gebaseerd op de raring van 1 tot 5 sterren en eventueel een opmerking in een apart veld. Deze week maakte Uber bekend met een proef te starten dat klanten chauffeurs achteraf ook kunnen bedanken met meer uitgebreide feedback (‘compliments’) en badges. Wired zei hier dit over: “It starts with a simple way to say thanks for a job well done. It could end with a complete shift in how riders and drivers interact.”
Of dit nu écht voor een shift gaat zorgen waar Wired het over heeft…. ik betwijfel het. In de Uber chauffeur groepen waar ik lid van ben was het algemene sentiment niet bepaald positief en had men liever gezien dat Uber een fooi knop in de app had toegevoegd.
Even los van de vraag of de chauffeurs hier op zitten te wachten, vraag ik mij ook af of de klanten hier op zitten te wachten. De drempel om sterren te geven is laag, een badge misschien ook (al moet je daar wel de toegevoegde waarde van zien) en een uitgebreidere tekst is een stap te ver. Ik word zelf de laatste maanden een beetje moe dat voor iedere dienst die ik afneem en iedere bestelling die ik doe, ik een mailtje ontvang met de vraag om mijn mening te delen. Ik kan mij voorstellen dat wanneer je regelmatig een Uber neemt je ook echt geen zin hebt om iedere keer een reactie (of compliment) te geven, behalve wanneer de service extreem goed of slecht was. Voor je het weet moeten we ook de kassière bij de supermarkt, de pakketbezorger en de treinconducteur per keer uitgebreid beoordelen…..
Foto van de week
De laatste tijd lever ik steeds vaker korte bijdragen in boeken van anderen. Super leuk om te doen, omdat het mij meestal dwingt om naar vraagstukken of branches te kijken waar ik zelf niet zo snel op zou komen.
“Couriers working for food delivery service Deliveroo take legal steps to gain workers’ rights.” Weer een voorbeeld van workers die voor platformen diensten leveren opkomen voor hun rechten. “If Deliveroo and Uber want to bring forward these new technological platforms, then they have to ask themselves is their business model sustainable if they have to exploit their workers to be able to make themselves viable.”
Tijdens het congres in New York nog veel van dit soort voorbeelden gezien. Maar ook voorbeelden van hoe het wél kan. Zo was er een presentatie van Green Taxi: een taxi coöperatie met 600 leden die samen hebben geïnvesteerd in een app en een marktaandeel hebben van 37%. Zonder gebruik te hebben gemaakt van externe financiering. Dat meer mensen dit bijzonder vinden blijkt uit het feit dat mijn tweet hier over 33 retweets en 41 likes kreeg 😉
Banken weten steeds meer de weg naar crowdfunding platformen te vinden. Knab biedt intussen zelf crowdfunding diensten aan (op de infrastructuur van Collin Crowdfund) en ook Rabobank heeft al de nodige crowdfunding experimenten op haar naam staan. Afgelopen week werd bekend gemaakt dat Rabobank gaat samenwerken met Kapitaal op Maat: zij gaan leningvragers actief doorverwijzen. En er is een mogelijkheid tot gestapeld financieren, waarbij de bank een deel financiert (zeg: 70%) en de crowd de rest (30%). Dit laatste is in mijn ogen het meest interessant. Mits de bank en de crowd onder dezelfde voorwaarden financieren en zij aan zij staan wanneer het mis gaat.
Op Twitter kwam een reactie van Frans van der Reep, die wees op zijn blog uit 2011 waarin hij al verwees naar deze optie. Hij heeft hier een goed punt, al stond in die tijd crowdfunding nog écht in de kinderschoenen (zeker lening crowdfunding) en ik snap dan ook wel dat je als bank toen nog niet je naam wilde verbinden aan deze manier van financieren.
Om eerlijk te zijn weet ik ook niet of dat nu wel al het juiste moment is. Ja, de branche is goed bezig om volwassen te worden, maar wanneer ik in het stuk van Kapitaal op Maat het volgende zie dan krijg ik wel kriebels:
Laat je geld renderen met rentes van 5,5 tot 9,5% per jaar.
Sinds de oprichting hebben via kapitaalopmaat.nl al 171 ondernemers een financiering (vanaf 25k) gerealiseerd met een gemiddeld leningbedrag van € 90.000,- en rentevergoeding van 7,25%.
Waarom kriebels? Omdat in dit bericht (en ja: het is een persbericht en die zijn altijd positief) niets wordt gezegd over het risico en het werkelijke rendement. Uit niet representatieve onderzoeken (er is nog te weinig data) bleek al eerder dat het werkelijke rendement in veel gevallen op ongeveer de helft ligt.
