Voor je ‘ligt’ alweer mijn 54ste wekelijkse nieuwsbrief. Ruim een jaar geleden begonnen om wekelijks mijn duiding en mening te delen en daarmee ook mijn eigen wekelijkse schop onder mijn reet om tientallen artikelen te lezen en er iets van te gaan vinden. Binnenkort volgt een blog met mijn lessons learned. Afgelopen week mooie mijlpalen met een ‘few seconds of fame’ bij EditieNL, het 30.000ste woord van ‘Crowdfunding voor Dummies‘ en een eerste zitting in de denktank rondom toeristische verhuur vanuit de Gemeente Amsterdam. Super interessant en een mooie kans om met mijn kennis en mening bij te dragen aan een oplossing. In deze nieuwsbrief heb ik weer 5 mooie stukken voor je geselecteerd. Fijne week!

Platformeconomie top 5

Een contract voor vier jaar en scholing: is de toekomst aan de tussenbaan? – Volkskrant

“Tussen het bijbaantje van vakkenvuller en de vaste baan introduceren supermarkten en levensmiddelenzaken een nieuw fenomeen: de tussenbaan. Een medewerker kan een tijdelijk contract krijgen voor vier jaar. Tegelijkertijd ontvangt hij geld voor scholing, zodat hij daarna naar verwachting makkelijker elders werk vindt.”

Mooi hoe verschillende stakeholders (buiten de overheid om) zelf oplossingen vinden voor de beperkingen van de huidige contractvormen. Zeker omdat ook de vakbond hier bij is betrokken. Uiteindelijk zullen we meer flexibele constructies moeten krijgen die in het belang zijn van zowel werknemer (of ZP’er) als werkgever. Maar wanneer ik de nieuwste drama verhalen over de wet DBA hoor, dan zou ik er eerder voor pleiten dat er eerst een aantal ‘basis’ processen op orde moeten komen.

In alle discussies rondom de toekomst van arbeid en gig economy ontwikkelingen denk ik steeds vaker na over dat bepaalde zekerheden in het leven nog veel te veel vastzitten aan die verdomde vaste baan. Misschien wordt het eens tijd om die twee van elkaar los te weken….

Uber drivers are comparing fares with riders to check their pay from the company — Quartz

Wederom een verhaal van een ongezonde relatie tussen Uber en haar chauffeurs. Als klant krijg je een prijs te zien wat de rit gaat kosten, als chauffeur ook. Maar wat nu als de klant een omweg te zien krijgt en de chauffeur de korte efficiënte weg? Dan krijg je een prijsverschil dat het platform in zijn zak kan steken. Naast de 25% marge die al over het bedrag dat de chauffeur krijgt wordt ingehouden. Chauffeurs controleren nu Uber door met een extra smartphone bij een rit aanvraag als klant in te loggen en een zelfde rit aan te vragen. De printscreens met verschillende tarieven is het bewijs. Voor nu, want uiteraard is het eenvoudig voor Uber om op basis van de rit aanvragen en locatie de ‘controle’ smartphone van de chauffeur te identificeren en deze via het ‘Greyball’ project een schaduwapp voor te schotelen met andere informatie. Wantrouwen is de default in deze relatie. Niet de beste ingrediënten voor een duurzame relatie als je het mij vraagt.

CWI-onderzoeker maakt hogere omzet bij hotelboekingen mogelijk — CWI Amsterdam

“Met een nieuwe wiskundige methode kan een hotel op langere termijn gemiddeld 5% meer omzet halen als rekening wordt gehouden met online reviews.

Reviews hebben een tweezijdig effect, dat het optimaliseren van bijvoorbeeld hotelprijzen compliceert: aan de ene kant hebben reviews invloed op de vraag, en aan de andere kant heeft de perceptie van de prijs-kwaliteitsverhouding van de klant invloed op de review of rating die hij zal geven. Op de lange termijn kan het dan in het voordeel van het hotel zijn om eerst zijn prijs niet te hoog te zetten. De klant zal dan namelijk een positievere rating geven. Dit resulteert in een hogere vraag naar het hotel, wat op de lange termijn hogere opbrengsten oplevert.  Ik zie ook mogelijkheden voor toepassing van mijn modellen op collaborative consumption, waarbij producten of diensten worden gedeeld onder relatieve onbekenden, zoals Couchsurfing, Airbnb, Blablacar, Lyft en Uber.”

Technisch een erg interessant onderzoek. Ik spreek binnenkort met de onderzoeker af om verder te bomen van dit soort technieken op de platformeconomie.

Why Kickstarter Decided To Radically Transform Its Business Model

Mooi (en lang) verhaal van de zoektocht van de founders van Kickstarter om hun bedrijf, tegen de huidige stroom van Silicon Valley in, klaar te maken voor een langetermijn duurzaam model.

That Four-Star Rating You Left Could Cost Your Uber Driver Her Job

“Netflix just switched its rating system from a five-star scale to a far simpler thumbs-up/thumbs-down. With so much confusion over what star ratings actually mean for the gig workers that earn them, is it time for Uber, Lyft and Instacart to do the same?”

Interessant stuk met de nodige food4thought over de zin en vooral onzin van het 5-sterren rating systeem dat veel platformen gebruiken.

Special

Nederlandse overheid en blockchain

Hoewel overheid en experimenteren niet altijd door 1 deur gaan, kom ik de laatste tijd regelmatig interessante experimenten tegen. Een daarvan is een serie blockchain experimenten waar de Nederlandse overheid momenteel mee bezig is. Op deze pagina vind je een mooie verzameling. Check ook dit Blockchain Magazine.

In de media

Haast? App een scooter! – RTL Nieuws

Vanaf Juli dit jaar zal de startup Felyx in Amsterdam met een (electrisch) deelscooter concept van start gaan. Betalen per minuut en waar je ook bent, binnen 3 minuten lopen moet je een scooter kunnen vinden. De redactie van EditieNL benaderde mij afgelopen week voor meer achtergrond informatie en donderdag mocht ik voor de camera mijn mening over het concept delen. De 10 minuten interview werd uiteindelijk 2 zinnen in het item. 😉

Events

Martijn Arets: de impact en toekomst van platformorganisaties­ als Airbnb en Uber – Media Villa Arnhem (Arnhem)| Meetup

Ik spreek tegenwoordig gemiddeld 60 keer per jaar als spreker op grote events in binnen en buitenland en deel hier mijn kennis over de opkomst van platformorganisaties. Meestal zijn deze bijeenkomsten besloten, heel soms ook openbaar te bezoeken. Op 2 mei is zo’n openbare presentatie bij Media Villa Arnhem. Wil je er bij zijn: schrijf je in. De stoelen gaan hard, dus wees er snel bij.

Platformeconomie top 5

Twitter fights investor plan to turn it into co‑operative | The Sunday Times

Waar veel media platformen de laatste jaren flinke stappen hebben gemaakt, lijkt Twitter al jaren op een zelfde (dood?) spoor te zitten. De waardering voor het bedrijf zijn jarenlang door het dak gegaan, bergen met geld zijn er uitgegeven om het platform te laten groeien, maar uiteindelijk is het model ergens halverwege blijven steken. Twitter heeft op zich best een houdbaar verdienmodel, maar niet tegen de waardering (en het leiderschap) dat het bedrijf (noodgedwongen?) heeft. Voor het boek Wavemakers zijn we deze case flink aan het doorzagen en al even geleden las ik het boek ‘The Twitter Story‘. Als je dit boek hebt gelezen, dan snap je misschien ook wel beter waarom het eigenlijk nooit een echt succesverhaal is geworden.

Natan Schneider, een van de bedenkers van het ‘platform cooperativism’ lanceerde enige tijd geleden de #BuyTwitter hashtag. Het idee: Twitter is voor veel mensen van grote waarde, de gebruikers zijn degenen die met data waarde in het platform stoppen, dus waarom zouden de gebruikers ook niet de eigenaar van het platform moeten worden?

Op zich een mooi idee, maar ik denk niet dat dit een reële en juiste oplossing is. Immers: naast het stuk eigenaarschap zou de ‘crowd’ ook het leiderschap van het bedrijf moeten vervangen en zouden ook grote investeringen nodig zijn om het platform op de rails naar een meer duurzame toekomst te brengen. Hoewel ik niet in het project geloof, is het natuurlijk wel een erg interessant gedachte experiment.

How Uber Uses Psychological Tricks to Push Its Drivers’ Buttons – The New York Times

Lang en pittig stuk waar wordt ingegaan hoe Uber technisch hoogstaande, maar moreel discutabele technieken gebruikt om voor Uber gewenst gedrag bij bestuurders te realiseren:

Uber helps solve this fundamental problem by using psychological inducements and other techniques unearthed by social science to influence when, where and how long drivers work. It’s a quest for a perfectly efficient system: a balance between rider demand and driver supply at the lowest cost to passengers and the company.

Employing hundreds of social scientists and data scientists, Uber has experimented with video game techniques, graphics and noncash rewards of little value that can prod drivers into working longer and harder — and sometimes at hours and locations that are less lucrative for them.

Sowieso een interessant dilemma hoe je als platform bepaalde assets die je zelf niet bezit toch via technologie kunt sturen in gewenst gedrag. En de morele keuzes die hier bij komen kijken.

Lees ook dit stuk waar Uber reageert op dit artikel. Goed om te lezen, zij het niet dat Uber niet ingaat op de grootste beschuldiging in The New York Times.

BlaBlaCar changes gear by offering drivers car leases| Reuters

Lift app BlaBlaCar (de enige Europese Unicorn in platform economie) bundelt krachten met Opel en gaat haar gebruikers een gunstige lease auto aanbieden. Dit is interessant vanuit drie aspecten:

1. Dit is een mogelijk (extra) verdienmodel voor BlaBlaCar. Uit het artikel: “The start-up’s 9 million drivers buy an estimated 1.3 million new cars each year.” Dat is dus een mooie kans voor Opel (de waardering van Opel ligt om via het platform een nieuwe markt aan te boren en voor BlaBlaCar om op een relatief eenvoudige manier extra inkomsten te genereren en een extra voordeel te kunnen geven aan haar gebruikers;
2. Met 9 miljoen chauffeurs en 40 miljoen gebruikers lijkt het duidelijk waar de crux ligt: er moeten meer chauffeurs bij. Dit is voor BlaBlaCar weer een mooie manier om extra chauffeurs aan het platform toe te voegen. Het zou mij namelijk niets verbazen dat zij bepaalde voorwaarden stellen (minimaal x-ritjes per maand) aan een gunstige deal met Opel. Dit zie ik de laatste tijd trouwens meer gebeuren. Ook bij peer2peer autodeel platform SnappCar wordt de groei vertraagd door een tekort aan aanbod op het platform. Dat is dan ook een van de redenen dat zij sinds kort met een private lease maatschappij samenwerken en je voordelig een auto (met SnappCar bestickering) kunt leasen onder de voorwaarden dat je de auto 4x per maand via het platform verhuurt;
3. Het is weer een voorbeeld van hoe autofabrikanten op zoek zijn naar hun businessmodel en bestaansrecht voor over 10-20 jaar.

Interessante voetnoot: BlaBlaCar werd bij de laatste grote investering in 2015 gewaardeerd op 1,6 miljard. Opel werd eerder dit jaar voor 2,2 miljard overgenomen.

Digital trade unions will empower tomorrow’s sharing economy employees | WIRED UK

Interessant stuk rondom de vraag: “How can vulnerable workers better protect themselves in the digital age?” Met een paar mooie voorbeelden en food4thought:

If our existing unions are too shackled to the past to reinvent themselves for this task, then other pro-worker, tech-savvy, fleet-of-foot social innovators are likely to step forward. History suggests that sooner or later labour finds ways of responding to changes in how capital organises itself. Maybe that age-old dynamic is all played out – perhaps we’ve reached the “end of history” in terms of how workers organise.

Uber software defrauding drivers and passengers – Uber Lyft Drivers

Slim truukje om naast een marge op transactie nog meer geld te verdienen: je laat degene die jou moet betalen (klant) een lange en dure route zien en degene die jij moet betalen (leverancier) een korte en goedkope route. Dat is in het kort waar deze rechtzaak om draait:

Uber has devised a “clever and sophisticated” scheme in which it manipulates navigation data used to determine “upfront” rider fare prices while secretly short-changing the driver, according to a proposed class-action lawsuit against the ride-hailing app.

When a rider uses Uber’s app to hail a ride, the fare the app immediately shows to the passenger is based on a slower and longer route compared to the one displayed to the driver. The software displays a quicker, shorter route for the driver. But the rider pays the higher fee, and the driver’s commission is paid from the cheaper, faster route, according to the lawsuit.

Het is lastig na te gaan of deze informatie klopt, maar als het klopt, dan is het weer een indrukwekkend schandaal dat kan toegevoegd aan een nog indrukwekkender rijtje schandalen. Als het stuk niet klopt, dan is het alsnog goed voor de bewustwording om te beseffen hoe data mensen kan manipuleren en de noodzaak tot transparantie of een onafhankelijke derde partij om dit soort praktijken te voorkomen.

Zelf in de media

The Sharing Economy: Innovation Vs. Regulation

“Uber and Airbnb started small and have morphed into market leaders. Today you can share anything from a ride to a meal to a designer gown. What’s next? Amsterdam has a plan.”

Artikel op Forbes.com naar aanleiding van de Amsterdam Sharing City perstour waar ik vorige week een presentatie mocht geven voor een groep van 10 internationale journalisten. Tof medium om in vermeld te worden. In September zal deze journalist mij ook interviewen rondom het boek Wavemakers dat in oktober zal verschijnen.

Eigen publicaties

Van online naar offline kinderkleertjes ruilen met Krijgdekleertjes – Deeleconomie in Nederland

In deze video (en podcast) ga ik in gesprek met Cerian van Gestel, een van de oprichters van kinderkleertjes deel initiatief Krijgdekleertjes. Interessant aan dit initiatief is dat zij zijn begonnen als puur online platform en er langzaam maar zeker achterkomen dat de offline ontmoetingen het beste werken. En ze hier iets mee moeten.

Reizen als een echte local met MeetJune – Deeleconomie in Nederland

MeetJune is een deeleconomie platform die jouw als toerist écht een stad laten bezoeken als een local. Woon, eet en wordt rondgeleid door een locale inwoner. Bij mij op kantoor ga ik in gesprek met Gábor, een van de oprichters van dit initiatief.

Het was weer een mooie week met een presentatie voor een internationale groep journalisten (o.a. BBC, Economist, Huffington Post), interviews met Fairbnb en MeetJune (video’s komen deze week online) en de eerste stappen in een nieuw onderzoek waar ik mij na de zomervakantie als het goed is de komende 1,5 jaar mee bezig ga houden. Meer kan ik er helaas nog niet over zeggen. En gelukkig ook weer genoeg mooie artikelen waar ik een keuze uit kon maken. Goede week!

Platformeconomie top 5

Waarom niemand grip krijgt op Airbnb-verhuur – NRC

Goed stuk dat de dynamiek van de uitdagingen rondom de problemen met Airbnb in Amsterdam weergeeft. Aan de ene kant de bewoners die zelf op onderzoek uitgaan en aan de andere kant de gemeente die vanwege een stuk legacy en beperkte juridische mogelijkheden ook aan alle kanten vastloopt. Vanaf deze maand ben ik lid van een denktank vakantieverhuur gemeente Amsterdam. Vooral ingestapt vanwege interesse in wat de uitdagingen in de praktijk zijn en ik verwacht met mijn kennis van de platform economie de discussie van de juiste context te kunnen voorzien en de verschillende stakeholders extra bagage te kunnen meegeven om tot een goede oplossing te komen. Aan de hand van de berichtgeving rondom mijn deelname (had die zelf gemist, maar ok) al de eerste discussies op Twitter over dit onderwerp gehad en gelijk gemerkt wat het sentiment is en dat 140 karakters een beroerde beperking zijn in het voeren van online discussies ;-).

Lyft and Uber rates surge to unbelievable prices after BART stoppage – SFGate

Online platformen lijken steeds vaker publieke functies van de (lokale) overheid over te nemen. Zelden wordt de vraag gesteld of wij dit nu wel moeten willen? De bekende discussie van marktwerking vs publiek belang waar mensen gelijk behandeld zouden moeten worden. Illustratief voor deze discussie is dit bericht van een real life situatie waarin het vervoer via diverse ride hailing services onbetaalbaar werd toen opeens de vraag explosief steeg. Ander voorbeeld is het nieuws dat Uber komende maand Denemarken zal verlaten. Dit zagen we ook in o.a. Austin gebeuren. Platformbedrijven zitten als het ware achter een real time controle paneel, waarmee ze experimenten kunnen doen met grote groepen mensen en, zoals in het voorbeeld van Denemarken, besluiten om plotseling een heel land te verlaten. Strategisch super interessant, alleen vergeten we af en toe dat het om experimenten met echte mensen gaat.

Uber launches pilot program for digital slugging | WJLA

Uber gaat in de VS een experiment doen met ride sharing: liften. Net zoals BlaBlaCar doet. In principe is dit een lastig model, aangezien de vergoeding doorgaans een bijdrage in de kosten is en hiermee niet lucratief. Tenzij er een ander voordeel bij komt kijken. In de VS bestaat op sommige routes slugging (zie hier een uitleg). Een beetje wat wij kennen van het experiment met de spitsstrook: je mag alleen op deze baan rijden als er 3 mensen in de auto zitten. En dan is het opeens extra interessant om mensen mee te nemen en helemaal als je er naast winst in tijd ook nog een extra zakcentje aan overhoudt….

RydenGo gets ready to take on Lyft and Uber  |  TechCrunch

Qua businessmodellen is de platformeconomie niet zo spannend: de meeste platformen pakken een marge op transactie. Vaak van de kant van de aanbieder (Uber) en af en toe ook van beide kanten (Airbnb). RydenGo doet dit niet: zij vragen een maandelijkse abonnementsfee van 20 dollar. Interessant model, zeker ook voor de chauffeur die vaker rijdt. En het is algemeen bekend dat de ‘heavy users’ voor de platformen de meest interessante groep is.

Nog een ‘anders dan anders’ iets in RydenGo is dat de prijs niet door een algoritme, maar door een handmatige vraag en aanbod proces wordt gesteld. En dat lijkt mij haaks staan op het ‘on demand’ karakter van deze business….

Buy Congress’ Internet Data by Misha Collins – GoFundMe

Een koekje van eigen deeg. Het congres in de VS heeft vorige week een uiterst discutabele wet aangenomen waar internet providers browser data mogen doorverkopen. Dat heb ik er in ieder geval van begrepen. Nu is er op GoFundMe een campagne gestart om de data van alle betrokkenen bij deze wet op te kopen en openbaar te publiceren.

Eind goed….

Café ’t Sluisje definitief verkocht aan buurtbewoners – PAROOL

Een paar maanden geleden deelde ik een artikel waarin werd vermeld dat omwonenden van café ’t Sluisje de sluiting wilden voorkomen en het pand zelf wilden opkopen. Dit is nu ook echt gebeurd: 85 omwonenden hebben samen 900.000euro bijeen gelegd. Het ontbrekende deel wordt via bankfinanciering geregeld. En zo is het kroegje gered van de ondergang. Mooi voorbeeld van hoe mensen tegenwoordig zelf het heft in handen (kunnen) nemen. Kanttekening is wel dat dit alleen kan op het moment dat de ‘crowd’ ook iets te besteden heeft. Wat mogelijk tot gevolg kan hebben dat mensen met (veel) geld zich steeds beter zullen kunnen organiseren en de buurt naar hun hand kunnen zetten en mensen met geen of weinig geld hier in achter blijven.

Foto van de week

Groepsfoto van de ‘Amsterdam Sharing City’ dag, waarin een groep journalisten (o.a. Economist, BBC, Huffington Post) zich een dagje onderdompelden in de deeleconomie in Amsterdam. Ik mocht, samen met Harmen en Pieter van ShareNL, de kickoff doen. Mooie ervaring en mooi voor het netwerk.

Platformeconomie top 5

Platform Companies Are Becoming More Powerful — but What Exactly Do They Want? – The New York Times

Interessante blog voor als je meer wilt weten over de beweegredenen en uitdagingen van de grote schaalbare platformen. Een van de punten die naar voren wordt gehaald is de ambitie van platformen om een monopolie positie te verwerven. Met als voorbeeld Facebook:

“The logic is seductive and often self-evident: Facebook is more useful if everyone is on it, therefore everyone should be on Facebook”

Ik denk dat dit voor veel platformen een ‘harde’ werkelijkheid is, maar dat dit niet voor alle platformen geldt. Ik denk juist dat er ruimte is voor platformen waar de transactie of de community lokaal zijn (en dan echt lokaal, zoals in een stad of maximaal een provincie) voor een niet monopolistische markt. Zeker wanneer we frameworks gaan ontwerpen en standaarden gaan afspreken zodat kleine lokale communities zich via API’s met elkaar kunnen gaan verbinden én gezamenlijk in de infrastructuur investeren.

Dit is een onderwerp dat mij de laatste tijd steeds meer bezig houdt. Mogelijk kan ik je hier binnen nu en 2 maanden iets nieuws over melden…

AirDnD door ontbrekende regelgeving volgens organisator niet illegaal | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

AirDnD, het platform dat huiskamerrestaurants en haar (potentiële) klanten met elkaar verbindt, heeft in Amsterdam een restaurantweek geïnitieerd. In dit stuk op Nu.nl is het heel interessant om de reacties van de twee partijen in de discussie te zien:

AirDND gaat er redelijk ‘bleu’ in met de uitspraak: “Er is nog geen duidelijke regelgeving omtrent AirDnD, dus in onze ogen is het niet illegaal wat wij doen”. Natuurlijk weten zij wel beter, maar het is interessant omdat dit de uitgangspositie is van veel tech startups. Zij brengen het alsof zij iets nieuws doen en dat de huidige regels nier op hun dienst zijn ingesteld. En dat zij hiermee in principe niets illegaals doen. Kijk ook eens naar dit fragment van een presentatie van Kees Koolen (ex Booking.com en Uber) op The Next Web. Die overtuiging is heel interessant.

Koninklijke Horeca Nederland gaat er, zoals het een traditionele belangenvereniging dit vaak doet, verontwaardigd op in. En even los van de vraag of zij wel of geen gelijk hebben: ik denk dat zij door de houding geen positieve bijdrage in de discussie leveren.

Dan nog even kort over de regels: die zijn inderdaad niet helder. Thuisrestaurants zijn iets dat al honderden jaren bestaat, maar het was altijd zo kleine en gefragmenteerd dat de instanties er niet echt iets over hoefden te vinden. Nu is er een platform die de drempels voor zowel vraag als aanbod enorm verlaagd en nu is deze vorm van horeca opeens in potentie (ik herhaal: in potentie) een concurrent voor de bestaande horeca. Ik ben het er niet mee eens dat je thuisrestaurants en horeca over één kam moet scheren, maar vind het ook niet dat er niets aan hoeft te worden gedaan. Oplossing start met een houding dat er iets moet komen dat alle stakeholders beter moet maken.

Gig economy workers demand basic employment rights with more than 1.3 million people ineligible for sick pay | The Independent

“Hundreds of thousands of workers in the gig economy want guaranteed employment rights such as holiday pay, and say that the Government should take action, a new survey shows.

More than 1.3 million people are now working in casual part-time jobs without guaranteed hours or pay if they are sick, research by the Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD) found. The majority of those surveyed (63 per cent) believe they should be legally entitled to the basic rights enjoyed by employees.

More than half felt firms were exploiting a lack of regulation and just 38 per cent said that they felt like their own boss.”

Ik ben erg benieuwd waar dit heen gaat. Probleem kun je misschien het beste met Amerikaanse terminologieen uitleggen. Daar ben je ‘employee’ of ‘independent contractor’. In markten waar een machtige (bijna) monopolie partij is gekomen en waar de werkzaamheden eenvoudig te kaderen zijn en door ‘iedereen’ te doen (dit kan een Uber zijn, maar ook een PostNL) kennen we nu ook de ‘dependent contractor’. Oftewel: zelfstandig maar zwaar of compleet afhankelijk van die ene opdrachtgever.

Podcast: The Benefits of Collaborative Leadership and Employee Ownership – Shareable

“King Arthur Flour, founded in 1790, is America’s oldest flour company. However, the company’s approach to social impact, executive leadership, and stock ownership is very different from the vast majority of traditional corporations.

In this interview, LIFT Economy partner and worker-owner Ryan Honeyman interviews King Arthur Flour’s three co-CEOs: Karen Colberg, Suzanne McDowell, and Ralph Carlton. They describe why they consider King Arthur Flour to be “America’s oldest startup” because of the company’s innovative leadership structure and 100 percent employee ownership model.”

Gewoon een fijne en goede podcast om te luisteren onderweg. Geen diepgaande analyse, maar gewoon een luistertip.

Eigen publicaties

Video registratie symposium ‘Advancing Research into the Sharing Economy’ – Deeleconomie in Nederland

Op 15 Maart 2017 werd in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht een symposium georganiseerd met als thema ‘Advancing Research into the Sharing Economy’. Helaas kon ik er zelf niet bij aanwezig zijn, maar  aangezien ik de onderwerpen te belangrijk vond om zich tot 4 muren te beperken huurde ik een cameraman in om de presentaties vast te leggen. Zie hier het resultaat.

Drempels verlagen als payment provider – Deeleconomie in Nederland

De deeleconomie (platformeconomie) verlaagt drempels voor particulieren om transacties met elkaar te doen. Zo verlaagd AirDnD drempels voor thuiskoks en potentiële klanten voor thuiskoks en SnappCar de drempels voor autobezitters en gebruikers.

Maar hoe zit het met de platformen zelf? Wie verlaagd hún drempels? Op softwaregebied kennen we Sharetribe, de open source aanbieder van marktplaats software. De WordPress voor deel platformen zeg maar. Maar er zijn meerdere spelers in het ecosysteem.

Afgelopen week ging ik in gesprek met Frans Eliëns, directeur van Payment Provider PayCheckout. Via een eenvoudig model faciliteren zij een ‘split payment’ oplossing voor platformen. Zo wordt de betaling van de eindgebruiker netjes uitgesplitst tussen bijvoorbeeld de verhuurder en het platform (de commissie).

Foto van de week

Keynote with a view… Afgelopen week was ik te gast bij Stedin om een presentatie te geven in een serie ‘zinvol leiderschap’. We hadden alle tijd: 90 minuten keynote, gevolgd door een dik uur goede gesprekken en discussies met de aanwezigen.

Uber lokt chauffeurs met korting op rijopleiding en lease-auto – rtlz.nl

“Taxibedrijf Uber heeft grote moeite met het vinden van chauffeurs. Minder dan één procent van de 1000 aanmeldingen per week gaat uiteindelijk voor het bedrijf rijden. Daarom lokt Uber potentiële chauffeurs met kortingen op rijopleidingen en hulp bij het aanvragen voor vergunningen.”

Het is duidelijk dat dit niet lijkt op het schaalbare model dat platformen als Uber ambiëren. Het zou mij niets verbazen dat zij dit in Nederland blijven doen om

1. te wachten op (voor hun) gunstigere regels;
2. de merknaam Uber sterker neer te zetten om vervolgens andere activiteiten met minder weerstand die wel schaalbaar zijn uit te rollen (UberEats)
3. omdat met het Europese hoofdkantoor in Amsterdam (dat van 400 naar 1.000 medewerkers wil groeien) Nederland alleen daarom al een belangrijke markt is (en mogelijk ook een interessante test markt).

Platformeconomie top 5

SXSW showed us the future of ride sharing, and it’s not Uber

In Austin vond vorige week South by Southwest plaats: het grootste tech festival ter wereld. Interessant is dat juist op de plek waar alle tech evangelisten bijeen kwamen en van de meest bekende tech scaleups ter wereld de grote afwezige was: Uber. Uber en Lyft hebben namelijk in Mei 2016 uit protest van een nieuwe wet de staat verlaten.

Ik raad je aan om het hele verhaal hier een keer te lezen. Waarom? Omdat we in Austin een uniek kijkje in het post-Uber tijdperk kunnen nemen. Wat gebeurt er wanneer een samenleving gewend is om een taxi met een druk op de knop te bestellen, en dan opeens de aanbieders (Uber en Lyft) zich in een paar dagen terugtrekken? Aan de ene kant blijft de vraag komen, aan de andere kant staan er ook opeens 10.000 chauffeurs ‘op straat’.

In Austin kun je zien (en lezen) dat er intussen allerlei nieuwe initiatieven in het gat dat Uber en Lyft hebben achtergelaten zijn gesprongen. Meest succesvolle en interessante is RideAustin: een non profit ride hailing platform die voldoet aan alle standaarden, die aantrekkelijke voorwaarden hebben voor zowel chauffeurs als klanten én een sterke lokale betrokkenheid middels goede doelen etc. Aantal interessante punten uit het stuk ‘Business Impact Hailing a Different Ride in Austin‘ van MIT Technology Review:

• Residents have embraced the startup, which gave its millionth ride in late February and currently averages nearly 60,000 rides a week. Growth has been accelerating: it took 31 days from the company’s June 15 launch for it to give its 10,000th ride but less than 100 to hit 100,000, and it hit a million in just under 250 days.
• The $100,000 raised for local charities has certainly attracted plenty of media attention, and the company partners with major events like the Austin City Limits Music Festival to keep its profile high. It is quite transparent with its data as well.
• RideAustin’s management team is small—just six people—and that low overhead is helping it reach a rare milestone in the ride-hailing business: unlike Uber, whose passengers only pay an estimated 41 percent of the cost of each ride, RideAustin is moving close to profitability.

Ik ben overigens erg benieuwd hoe Uber en Lyft naar deze ontwikkeling kijken. Ik heb ook eens ergens gelezen dat er vermoedens zijn dat Uber en Lyft deze casus zelf hebben gecreëerd als experiment. Who knows…

Podcast: Trebor Scholz on Moving From Uber to Platform Cooperatives – Shareable

De laatste tijd ben ik mij steeds meer in platform coops aan het verdiepen. In New York en Londen bezocht ik congressen en er is ook online flink wat over te vinden. Dit interview met de bedenker van de term ‘platform cooperativism’ Trebor Schulz is erg interessant om te beluisteren. Ik deelde mijn gedachten en aantekeningen in dit openbare Google Docs document. Iets te veel op te copy-pasten in deze nieuwsbrief ;-).

The Tesla Network (Ridesharing Platform) Is A Bigger Opportunity Than Selling Cars – Tesla Motors (NASDAQ:TSLA) | Seeking Alpha

Weer wat interessante food4thought over de toekomst van de mobiliteitsmarkt. Jouw (zelfrijdende) Tesla mag je straks alleen delen via een Tesla ridesharing platform. Hier wordt in dit stuk op ingegaan.

Ik ben om eerlijk te zijn wat sceptisch over een Tesla ridesharing network. Waarom? Omdat uiteindelijk het netwerk met de grooste dichtheid (en daarmee de kortste aanrijdroute, hoogste efficiency, etc.) zal winnen. Dat ga je niet met 1 automerk voor elkaar krijgen.

Daarnaast zijn de schattingen van hoeveel je met jouw zelfrijdende auto kunt verdienen ook erg technisch ingestoken. In dit stuk wordt de auto 6 uur per dag ‘uitgeleend’ aan anderen, wat een jaaromzet van 9.000 dollar oplevert. Maar moet die auto niet tussen ritjes door af en toe worden schoongemaakt? Hoe zit het met afschrijving en extra onderhoud? Belasting? Al met al genoeg vraagtekens rondom dit verhaal, maar dat de toekomst van zelfrijdende mobileit super interessant is en de kaarten nog lang niet zijn geschud, dat staat als een paal boven water….

Weyts wil Uber in Vlaanderen legaliseren – Trends.be

“Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) werkt aan een nieuw wettelijk kader voor taxidiensten, waarin zowel klassieke taxi’s als nieuwe spelers zoals het alternatieve platform Uber kunnen opereren.”

Interessant om te volgen hoe de Vlaamse overheid de toekomst aan het verkennen is. Discutabel in dit stuk is dat er (mogelijk) een verschil komt tussen taxi’s op een standplaats en straattaxi’s. Maar het is nog te vroeg om hier iets zinnigs over te zeggen.

Eigen publicaties

Wavemakers interview: Mark Vletter van Voys – Wavemakers

Voor het boek Wavemakers ging ik afgelopen week samen met Hans van der Loo in gesprek met Mark Vletter, oprichter van telecomaanbieder Voys. Voys werkt volgens een uniek organisatiemodel en gebruikt daarbij onder andere Holacratie. Het bedrijf heeft daarmee geen bazen en managers en is volledig zelfsturend. Zó zelfsturend dat Mark niet meer eindeverantwoordelijk is binnen zijn eigen organisatie.

Met Mark spreken we over zijn het verhaal achter Voys, de 5 Wavemakers leiderschap elementen en meer. Kijk en luister naar een dik uur vol inspiratie over één van de meest bijzondere en nuchtere ondernemers én ondernemingen in Nederland.

De integrale video staat nu online. In een dik uur heb je ‘m uit. Deze case gaan we verder gebruiken voor in het boek, er komt een case en we zullen de komende maanden diverse uitspraken uit de video als losse video’s publiceren. Maar voor nu dus de ruwe versie met het hele verhaal.

Businessagent Partners with Crowdrating on Equity Crowdfunding Risk Ratings – Crowdfund Insider

Via de nieuwsbrief van Ronald Kleverlaan kwam dit interessante stuk voorbij. In de crowdfundingmarkt, en zeker met aandelen crowdfunding, is het inschatten van risico’s en het toetsen van waarderingen een grote uitdagingen. In het algemeen wordt dit door de platformen zelf gedaan. Zij maken hoogstens gebruik van een aantal externe credit rating tools, maar het blijft natuurlijk de vraag hoe onafhankelijk een platform hier is. Wetende dat een platform succesvolle cases nodig heeft om levensvatbaar te zijn. Dit stuk geeft weer een kijkje in deze ontwikkeling.

Platformeconomie top 5

‘De deeleconomie vergroot de ongelijkheid’ | De Tijd

Vorige week was er in België het congres ‘How to coop the internet economy’. De Tijd schreef hier dit artikel over. Geeft een mooi overzicht van de mogelijke impact. Leestip dus. Twee kanttekeningen (misschien kun je het stuk beter eerst even lezen):

1. Deeleconomie vs gig economy:
De termen deeleconomie en platform economie worden in dit stuk wel erg door elkaar gehaald. Koen Frenken heeft het in het begin over deeleconomie (delen van goederen), iets dat de ongelijkheid kan bevorderen. Trebor Scholz heeft het over de gig of klusjes economie. Dus: arbeid via platformen. Beide professoren blijven in dit stuk bij hun expertise, maar de lezer kan opvatten dat het hele stuk over deeleconomie gaat.

2. Vast werk zal ophouden te bestaan:
In de passage ‘vast werk zal ophouden te bestaan’ komt duidelijk naar voren dat internet platformen de verschuiving naar een steeds meer flexibelere arbeidsmarkt zal versnellen, alleen wordt er naar mijn mening iets te veel alleen naar de platformen gekeken. Immers: ook buiten platformen om zien we een steeds meer groeiende markt voor flexibele arbeid. De oplossingen die hier voor moeten worden gevonden moeten dus niet alleen voor digitale platformen, maar voor de hele arbeidsmarkt gelden. Naar mijn mening is het gat tussen vast en flexibel dienstverband simpelweg te groot. Trebor benoemde dit in een ander stuk erg mooi. In de VS ben je contractor of independent contractor. Door o.a. platformen is er een tussenvorm ontstaan: dependent contractor. En daar moeten we iets van gaan vinden en voor gaan organiseren. Op een manier dat de vrijheid blijft, maar ongelijkheid, verkeerde machtsverhoudingen en een rekening die bij de samenleving neerkomt terwijl de profit naar de particuliere sector gaat beter in balans komt. Ow en nee, ik doe nog steeds niets met politiek 😉

How Uber Deceives the Authorities Worldwide – The New York Times

Technisch een hoogstandje, ethisch zeer discutabel: Greyball. “Greyball gebruikt data die de Uber-app verzamelt en andere technieken om inspecteurs die een rit willen boeken te identificeren.” Deze accounts kregen vervolgens een schaduwapp voorgeschoteld waarin geen ritjes te boeken waren. Ai.

Leen je nieuwe BMW eens uit – Dagblad van het Noorden – Blendle

“Wie binnenkort een nieuwe BMW of Mini koopt, moet niet raar opkijken als de verkoper voorstelt de auto af en toe terug te brengen, zodat anderen ermee kunnen rijden. In de VS draaien ze al proef met carsharing.”

Interessante food4thought wanneer je je afvraagt wat de rol van de auto fabrikant en de rol van de dealer in de toekomst gaat worden. Beiden partijen, en ik vermoed dat bij de dealer de urgentie op korte termijn hoger ligt, zijn opnieuw aan het uitvinden wat de rol gaat worden in de toekomst. Of beter gezegd: bestaansrecht.

“ReachNow heet het innovatieve carsharingbedrijf van de BMW Group dat in 2016 in de VS van start ging. Het biedt kopers van een Mini aan om hun auto regelmatig uit te lenen. Bijvoorbeeld wanneer ze een paar weken met het vliegtuig op vakantie zijn en de auto toch maar nutteloos voor de deur staat.”

De dealer (en BMW als platform) werpen zich in dit voorbeeld als intermediair op. Eigenlijk net wat bedrijven als IamBnB doen voor Airbnb: drempels wegnemen voor mensen om hun bezittingen (tijdens afwezigheid) efficiënter te benutten. Interessante bijkomstigheid hierbij is dat dit voor zowel de dealers als BMW een manier zou kunnen zijn om het klantcontact te behouden. Want als je dat eenmaal kwijt bent (en dat is bijvoorbeeld in de hotel markt al gebeurd met o.a. Booking.com), dan is het leven opeens een stuk minder ontspannen als ondernemer.

Zo stuurt je smartphone je levensverhaal – De Correspondent

Interessante read. De zin die mij het meest bijbleef: ‘Als we onze beslissingen overal waar mogelijk automatiseren, zal efficiëntie van het systeem altijd boven de menselijke uitzondering staan’.

Dit is wat er gebeurt als mensen ruilen van Facebookaccount – Volkskrant

“Hoe is het om uit je eigen filterbubbel te breken? Vier grootverbruikers van sociale media met een radicaal ander wereldbeeld ruilden één week lang van Facebookaccount.”

Mooi artikel dat ons confronteert met de eigen filter bubble die we voor onszelf opbouwen. En hoe we allemaal eigenlijk enorm worden beïnvloed door de bubbel die wij en algoritmes voor ons creëren.

Off topic

Shell werkt aan bezorgdienst voor brandstof in Nederland | FD

“Shell werkt aan bezorgdienst voor brandstof in Nederland.” In de VS zijn er al een aantal apps die ‘on demand’ jouw benzinetank vullen. Interessante markt, met ook zijn voor- en nadelen. In het kader van Shell interessant is dat het idee en de mogelijke executie vanuit een corporate komt. Ik kan mij voorstellen dat dit ook voor hun een manier is om te experimenteren hoe zij het klantcontact weer naar zich toe kunnen trekken, om op basis daarvan nieuwe proposities uit te kunnen rollen. Natuurlijk kun je zeggen dat dit een korte termijn oplossing is (hoe lang rijden onze auto’s nog op benzine?), maar het is in ieder geval een stap om de toekomst te verkennen. En iedere stap is er 1

Volgtip

SXSW updates van Fast Moving Targets

Het is altijd al een feestje om de mannen van Fast Moving Targets te volgen. Ik mocht zelf al twee keer aanschuiven (hier en hier). Zoals elk jaar zijn zij ook op SXWS, het grootste tech festival ter wereld, te vinden. Iedere dag doen zij via hun Revue nieuwsbrief een update van hun bevindingen. Volgtip dus.

Goedemorgen! Wens ik je toe vanuit de zon in Lanzarote. Afgelopen week dook ik voor het in Juni te verschijnen boek Wavemakers in het verhaal achter Uber. En hoewel ik een hoop over dit bedrijf weet, leverden de 8 video’s en 48 artikelen die ik voor deze case bestudeer weer een hoop interessante inzichten op. Op het boek moet je nog even wachten, wel heb ik op deze maandag ochtend weer 5 mooie stukken voor je uitgezocht en voorzien van mijn visie en duiding. En kun je weer 2 nieuwe video interviews vinden met deelplatformen BKSY (de grootste decentrale bibliotheek community ter wereld) en GoBoony (camperdelen). Fijne week!

Platformeconomie top 5

CBA signs first sharing economy digital identity deal with Airtasker | afr.com

“Commonwealth Bank of Australia has signed a landmark deal with online jobs marketplace Airtasker (950.00 users), which they hope will change the way customers prove the veracity of their identity in the online sharing economy.”

Zeker wanneer het gaat om arbeid via platformen bij mensen thuis is het wel zo prettig dat je weet waar je terecht komt en wie je in huis haalt. Veel platformen checken wel de ‘supply’ kant (schoonmakers, chauffeurs, etc.), maar niet de ‘demand’ oftewel klant kant. De drempel om dit te doen (en het kostenplaatje) is simpelweg te hoog.

Aan de andere kant zien we dat banken op zoek zijn naar hun toegevoegde waarde voor de toekomst. Een toegevoegde waarde is, of in ieder geval kan zijn, het verifiëren van identiteit vanuit de rol van een zogenaamde ’third party’. Dat is dan ook precies wat ze gaan doen. Geverifieerde accounts krijgen een badge, wat het aantal transacties weer kan verhogen.

Kanttekening bij deze samenwerking is dat voor zover ik kan zien je klant moet zijn van deze bank om de badge te kunnen krijgen. En ik ben benieuwd wanneer er een op blockchain gebaseerd ID check systeem komt die deze rol naadloos en tegen minimale transactiekosten kan vervullen.

Voor nu in ieder geval een mooi experiment, waarin de bank ook goed kan ontdekken welke bank data toegevoegde waarde (en dus waarde) heeft voor andere partijen als platformen en de bank kan ook kijken of (reputatie) data vanuit de platformen de credit profielen van klanten kan versterken.

De (ver)deeleconomie; wie maakt zijn idealen waar?  | Quote

“De deeleconomie werd begroet als verrijking. Toch is het ene bedrijf het andere niet.” Gewoon een goed verhaal over de staat van de deeleconomie, waar ook de brug wordt geslagen met de gig economy (arbeid via platformen). Ook leuk rijtje van deel naar gig. Waar wat mij betreft een initiatief als Thuisafgehaald.nl bovenaan het rijtje had mogen staan.

Uber CEO Travis Kalanick apologizes for treating a driver ‘disrespectfully’: ‘I must fundamentally change as a leader and grow up’

2017 is voor Travis, de founder van Uber, redelijk dramatisch begonnen. Kwam er vorige week een groot verhaal naar buiten over de vrouw onvriendelijke cultuur binnen het bedrijf, werd hij deze week geconfronteerd met zijn eigen discutabele gedrag tegen een….. Uber chauffeur. Weet dat in de VS veel Uber chauffeurs voor hun eigen veiligheid(sgevoel) een dashcam in hun auto hebben die de activiteiten in de auto filmt. Zo ook de uitspatting van Travis tegen de chauffeur.

Travis ging later diep door het stof en geeft publiekelijk aan dat hij zijn leiderschapskwaliteiten fundamenteel moet verbeteren. Ik ben om eerlijk te zijn heel benieuwd of de aandeelhouders hem deze kans geven, de reputatie van Uber holt wel heel erg achteruit. Wat natuurlijk niets zegt over het daadwerkelijke gebruik, ik vermoed dat niet veel mensen minder bij Shell zijn gaan tanken nadat ze het stuk in De Correspondent hebben gelezen vorige week…..

Airbnb-bedrijfje in de problemen: ‘Gasten onderworpen aan Gestapo-verhoor’ – AT5

“De appartementenverhuurder zit in zwaar weer, meldt Quote. KeyOkay heeft klanten voor de komende drie maanden elke twee weken uitstel van betaling gevraagd, omdat er te weinig geld in kas is. Dat komt volgens eigenaar Douwe Wielenga onder andere door tegenwerking van de gemeente, negatieve publiciteit en het laagseizoen.”

Tja, ik weet er natuurlijk het fijne niet van, maar ik kreeg het gevoel bij het lezen van dit stuk dat de eigenaar van KeyOkay wel heel erg de schuld volledig bij anderen neerlegt. Daarnaast is het laagseizoen natuurlijk iets waar je als ondernemer op kunt anticiperen.

Uber: Users Are More Likely To Pay Surge Pricing If Their Phone Battery Is Low

Uit een interview met de head of economic research bij Uber: “Uber users are more likely to pay for surge pricing if the battery is low on their phones. People that have a low battery fear getting stranded somewhere so they are much more willing to spend more. And Uber users with fully charged phones have the flexibility of being able to wait longer to see if the surge pricing changes after 15-20 minutes.

How can Uber tell if the battery is low? In Uber’s privacy statement, the company said it collects certain types of data from the devices of its users. This includes the hardware model, operating system, preferred language and mobile network information. Uber can also detect battery information in order to determine whether to go into power saving mode.”

In een stuk op The Next Web: “Chen says users will pay up to 9.9 times in surge if their battery is critical just so they’re not stranded wherever they are.”

Nergens wordt aangegeven dat Uber hier ook gebruik maakt van deze methode, maar het is natuurlijk wel de vraag of dit bijdraagt in het vertrouwen in hoe de app (ik bedoel: het taxibedrijf) data kan gebruiken om voor hun gewenst gedrag te sturen. Als dat vertrouwen weg is, wie zegt dat de reputatie scores kloppen. En meer. Dat zou het begin van het einde betekenen. Voor jou als gebruiker dus zaak om, ook bij andere apps, ook zelf kritisch na te blijven denken.

Bestseller

How Estonia became the most digital country in the world.

Ik dacht even dat Linkedin Pulse, dat is de blog sectie van Linkedin, dood was. Todat ik ontdekte dat de Engelse vertaling van het stuk over Estland dat ik oorspronkelijk voor Intrapreneur.nl schreef in 5 weken tijd bijna 5.000 views, 232 likes en 124 shares heeft opgebracht. Toch iets om trots op te zijn.

Eigen publicaties

Bouwen aan de grootste decentrale bibliotheek en boek community ter wereld: BKSY

Interview met Peter Knol van boeken app BKSY: een app waarmee je de boeken die in jouw boekenkast staan kunt delen met anderen. Mooi in zijn eenvoud en ook tof om te zien hoe stakeholders die vanuit een logisch perspectief negatief kunnen reageren (de bibliotheken) opeens een belangrijke partner zijn geworden.

Goboony: ondernemerslessen van een deeleconomie ondernemer

Wanneer we kijken naar de snelst groeiende markten binnen de deeleconomie, of beter gezegd: de platformeconomie, dan is het goed om jezelf de vraag te stellen:

• wat bezit ik al?
• wat heeft hiervan (in potentie) veel waarde?
• wat benut ik niet optimaal?

Al snel kom je dan uit bij het rijtje:

1. je woning
2. je (kostbare) spullen
3. je mobiliteitsmiddelen (auto, motor en camper)
4. je eigen geld
5. je eigen tijd en skills

Steeds meer platformen maken het mogelijk dat individuen deze middelen met anderen ‘delen’. Bij nummer 1, 2 en 3 praten we over deeleconomie, bij 4 gaat het over crowdfunding en bij 5 gaat het om de klusjes economie, ook wel bekend als gig economy.

Aangezien gedeelde mobiliteit de toekomst is, besloot ik om in gesprek te gaan met Mark de Vos, mede-oprichter van het camperdeelplatform Goboony. Campers zijn namelijk, meer dan auto’s, items die perfect binnen de deeleconomie passen. Immers: het zijn kostbare apparaten, ze worden slechts een paar weken per jaar gebruikt en de vraag is vele malen groter dan het aanbod.