Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de eerste editie van mijn nieuwsbrief na de zomerstop. Na een heerlijke tijd met het gezin op een camping in niemandsland in Frankrijk (alles, inclusief supermarkt, was minstens 45 minuten rijden) is de vakantie voorbij en tijd voor nieuwe dingen. Ik hoop dat ook jij een mooie zomer hebt gehad.

Intussen zit mijn eerste week er alweer op waarin ik een presentatie heb gegeven voor de Gemeente Zwolle (een combi van online en offline) en de aanvragen voor presentaties het komende najaar die tijdens mijn vakantie waren binnengekomen heb verwerkt. Het geven van presentaties is naast onderzoek doen de belangrijkste pijler in mijn businessmodel, wat er aan bijdraagt dat ik onafhankelijk mijn werk kan doen. Ik merk intussen ook steeds meer aanvragen voor sessies met raden van bestuur van grote organisaties. De Platformrevolutie is ook daar intussen doorgedrongen.

Ook start morgen een blok Platformeconomie dat ik heb vormgegeven voor de Global School for Entrepreneurship. En een mooi nieuwtje: 5 Oktober organiseer ik bij Seats2Meet in Utrecht een multi stakeholder workshop rondom het vraagstuk van portabiliteit van reputatiedata voor platformwerkers.

In deze editie een flink stuk over TakeAway, deel(jaja: niet lokatie gebonden verhuur)fietsen in China, de Apple App Store en een groot onderzoek naar platformen en vrijwilligerswerk. Daarnaast deel ik enkele items uit de media waar ik zelf een bijdrage heb mogen leveren: het NOS Journaal, de Telegraaf en de Volkskrant. Ook introduceer ik (inspired by de nieuwsbrief van Sprout) een nieuwe rubriek ‘ook gelezen’, waarin ik nog wat extra linkjes deel van stukken die ik heb gelezen.

Fijne week!

p.s. heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier!

Apple en Google halen Fortnite uit appwinkels vanwege omzeiling toeslag | NU.nl

De laatste weken speelt er een erg interessante testcase met betrekking tot marktmacht van platformen. Waar vraagstukken rondom macht en sectorale platformen voornamelijk gaat om vraagstukken tussen sectorale platformen en de directe stakeholders (vraag en aanbod), gaat deze strijd tussen de sectorale platformen en een van de meest machtige meta platformen: de Apple App Store.

De Apple App Store is voor ontwikkelaars van platformen en apps een belangrijke partner: het is dé toegangspoort naar alle iPhone gebruikers. Voordeel is dat de store laagdrempelig is: in principe kan iedere developer eenvoudig een app bouwen en deze via de store aanbieden aan vele miljoenen gebruikers. Wat cijfers: er zijn al meer dan 2,2 miljard iPhones verkocht (2018), er zijn 2,2 miljoen apps beschikbaar (2017), welke bij elkaar al meer dan 130 miljard keer zijn gedownloaded (ook 2017). De omzet die hiermee wordt gegenereerd liegt er niet om, in mijn boek valt hier over te lezen: “Volgens onderzoeksbureau App Annie besteden consumenten in 2019 ruim 122 miljard dollar in deze app stores. In 2016 lag dit bedrag nog onder de 60 miljard.”

Een flinke business dus. Zeker als je weet dat Apple een commissie van 30 procent van de omzet krijgt. Bij verleningen is dit overigens ‘slechts’ 15 procent. De omvang van jouw business heeft geen effect op dit percentage. Apple doet veel moeite om deze betalingen binnen het platform te behouden. Zo maakte Facebook bekend dat Apple een update had geweigerd mbt het organiseren van betaalde evenementen via Facebook, omdat Facebook in deze update meldde dat 30 procent van de omzet aan Apple moet worden afgedragen. Apple noemde deze informatie irrelevant en blokkeerde de update. Ook in een aflevering van ‘podcast over media’ van Alexander Klöpping en Ernst-Jan Pfauth deelde Alexander zijn ervaring dat Apple heel strikt deze betaalstroom bewaakt en alle hints voor gebruikers om via een omweg (veelal via een normale website, dus buiten de app om) om een abonnement af te sluiten door Apple worden geblokkeerd.

Er zijn regelmatig grote bedrijven die tegen deze hoge commissie protest aantekenen. Zo zocht Spotify enige tijd geleden de media op om zich te beklagen over het model en nu is het Fortnite-maker Epic Games die het aan de stok heeft met Apple. Epic Games bouwde een eigen betaalsysteem in de app, zodat daarmee het Apple betaalsysteem omzeild. Apple blokkeerde vervolgens de game maker de toegang tot de store.

Het is nog de vraag wat er nu gaat gebeuren. Apple heeft veel te verliezen en zal zeker voorlopig zijn poot stijf houden. Het is vooral de vraag of het Epic Games lukt om de druk op Apple op te voeren. Deels natuurlijk via de gebruikers: zij kunnen straks geen nieuwe games meer kopen. En deels via andere aanbieders in de App Store. Zo hebben Spotify en Tinder aangegeven Epic te steunen en sprak ook Facebook zich kritisch uit tegenover het verdienmodel van Apple. Dat is dan ook weer het mooie van platformen: zonder gebruikers is een platform niets waard. Organiseren geeft dus (veel) macht.

Epic gaaf aan dat: “Met in-appaankopen die verplicht via Apple moeten, onderdrukken ze de concurrentie en houden ze prijzen hoog. Uit principe doen we daar niet aan mee.””. Natuurlijk is dit deels ook uit eigenbelang en is het maar de vraag of een eventuele verlaging zal worden doorgerekend aan de gebruikers, maar ik snap de frustratie. Op het moment dat het Epic lukt om meer grote medestanders te vinden die bereid zijn het spel hard te spelen door bijvoorbeeld hun apps uit de store te halen maken zij zeker een kans. Want Apple zet in deze strijd niet alleen de inkomsten uit de Apple Store op het spel, maar ook de verkoop van de iPhone. Immers: als het aanbod in de Apple Stores minder interessant is, dan is het ook minder interessant om een iPhone te kopen. De combinatie van een eigen store én hardware is in goede tijden een goudmijn, maar het kan ook heel snel de andere kant op gaan. En met die iPhone gaat het sowieso wat minder, zo werd eerder bekend dat het marktaandeel van iPhone in Europa in 12 maanden tijd van 17% naar 14.1% is gedaald.

Een interessante casus om in de gaten te houden…

Takeaway-topman Jitse Groen: ‘Je kan toch niet meer van ons winnen’ – NRC

Interviews met Jitse Groen, oprichter van Thuisbezorgd en inmiddels de CEO van een van de grootste maaltijdbestelwebsites ter wereld, zijn zeldzaam. Dit NRC interview geeft een mooi kijkje achter de schermen en schetst een portret van een zelfverzekerde Nederlandse ondernemer die overtuigd is van de toegevoegde waarde van zijn bedrijf en dat dit alleen kan wanneer je groot bent. Kleintjes zijn kansloos voor hem. Zorgen over mededinging maakt Jitse zich duidelijk niet: het gegeven hij de uitspraak ‘je kan toch niet meer van ons winnen’ heeft gedaan zegt eigenlijk genoeg.

Als ondernemer kan ik alleen maar respect hebben voor de manier waarop hij zijn bedrijf dat hij heeft uitgebouwd tot een voor Nederlandse begrippen ongekend formaat. Toch is er ook wat op zijn verhaal aan te merken.

Een van de speerpunten van Jitse die je overal in de media, dus ook in dit interview, ziet terugkomen is het gegeven dat hij de bezorgers in dienst neemt. Hij distantieert zich als bestel platform dan ook van de door Venture Capital gefunde bezorg platformen. Daar is hij heel duidelijk over. Het ‘probleem’ is dat door zicht te distantieren zijn uitspraken over bezorg platformen een stuk minder legitiem zijn. Immers: bij TakeAway wordt minder dan 5 procent van de bestellingen die via het platform worden verkocht door het bedrijf zelf bezorgd. De overige ruim 95 procent wordt bezorgd door koeriers die worden geregeld (ik gebruik hier expres een ruim begrip) door de restaurants zelf. En dat zijn ook niet de beste werkgevers. Inspectie SZW deed eerder dit jaar onderzoek onder restaurants met eigen bezorgers en kwam toen met een niet al te positief oordeel. “Bij meer dan de helft van de gecontroleerde bedrijven gaat het mis. Het ontbreekt bij deze bedrijven vaak aan kennis over wat wettelijk is toegestaan. Bezorgers krijgen te weinig betaald, werken te lang of mogen überhaupt op bepaalde tijden niet werken omdat ze te jong zijn. Dit geldt zowel voor grote ketens met eigen bezorgers als voor de kleinere eetgelegenheden met eigen bezorgers.” Het is dus fijn dat voor die kleine 5% de voorwaarden goed zijn geregeld, wat vooral kan om dat deze groep vooral wordt gebruikt om de zichtbaarheid van het merk te vergroten (en dus deels ook gewoon marketingkosten zijn) en om nieuwe restaurants aan te kunnen sluiten. Daarmee heeft Jitse dus, in tegenstelling tot wat hij claimt, weinig invloed op de werkomstandigheden van verreweg het grootste deel van de koeriers die de maaltijden die worden verkocht via zijn platform. Ik snap dat hij dit anders wilt framen, maar begrijp niet dat hier in de media geen kritische vragen over komen.

In een ander interview voor BBC deelde hij ook de wens dat de Engelse tak, Just Eat, zal stoppen met het ZZP model. Kijkend naar de strategie in andere Europese landen is het dan de vraag wat de volgende stappen zullen zijn. Gaan ze in de UK toch een grote bezorg tak opzetten (waarvan hij weet dat dit niet kostendekkend is), of zullen de bezorgwerkzaamheden simpelweg worden verlegd naar de individuele restaurants. Het is opmerkelijk dat hij niets zegt over het onlangs overgenomen Amerikaanse platform Grubhub. Deze werkt ook met ZZP’ers (en ziet zichzelf ook meer als verkoop dat bezorg platform).

Het is dus afwachten hoe dit zich zal ontwikkelen. Wordt Jitse echt de ‘redder’ van de ‘gig economy’, zoals het artikel in BBC suggereert, of is het een slimme manier om zich te onderscheiden van de concurrenten die als bezorg platforms onder een vergrootglas liggen wanneer het gaat om de manier waarop zij met hun ZZP aanbieders omgaan.

En die marktmacht? Die is inderdaad groot binnen het domein van het online verkopen van maaltijden. En daarin zit nog een heel belangrijk verschil met de maaltijd bezorg platformen: TakeAway zal zich vermoed ik altijd op dit ene domein blijven richten, terwijl alle ‘nieuwe’ platformen zich steeds breder zullen profileren. Van maaltijdbezorging naar bezorging, fintech en vele andere sectoren. Waardoor zij maaltijdbezorging zouden kunnen gebruiken als leerschool en manier om klanten binnen te halen. Wat dan ook de verliezen die zij nu lijden kan verklaren. Welke strategie wint? Niemand die het echt weet. Wat dat betreft is de strijd nog niet gestreden. Nog lang niet. En dat weet iemand als Jitse maar al te goed.

China, fietsen en platformen: een kijkje achter de schermen | Ed Sander 艾德 | ChinaTalk on Twitter

De platformeconomie in China is voor mij altijd een blinde vlek geweest. Natuurlijk heb ik de klok horen luiden en ben ik globaal op de hoogte, maar echt de diepte ingaan is er nog niet van gekomen. Toen ik afgelopen week tijdens een presentatie een foto van een afvalberg met Chinese deel/huurfietsen deelde en deze op Twitter werd gedeeld, kreeg ik van Ed Sander, expert op het gebied van digitale innovatie in China, de reactie dat het echte verhaal genuanceerder ligt. Uiteraard was mijn vraag hoe het dan wel zat. Hij schreef hier een kort stukje over en deelde deze als foto op Twitter. Hier onder heb ik een zijn verhaal gedeeld. Op Twitter lees je het hele verhaal. Voor de duidelijkheid: dit stuk is dus geschreven door Ed, niet door mij:

“In tegenstelling tot wat we misschien verwachten heeft de Chinese overheid een andere aanpak richting techbedrijven dan hier in het westen. Over het algemeen geeft ze bij nieuwe innovaties de start-ups veel vrije ruimte om hun dienst of product uit te rollen. In de praktijk versnelt dit de innovatie maar tevens concurrentie door binnenlandse copycats, wat veelal weer goed is voor de consument want het levert vaak lagere prijs en betere producten op. In veel gevallen resulteert dat erin dat de sterkste overblijft en de markt zichzelf uiteindelijk uitbalanceert.

Zodra de markt zich begint te stabiliseren, of zodra er excessen optreden grijpt de overheid in. En vaak kan ze dan heel snel nieuwe regelgeving doorvoeren waar de techbedrijven zich aan dienen te houden. In China kan de overheid in principe van de ene op de andere dag een hele bedrijfsvoering verbieden als ze dat nodig acht. Ze geeft dus eerst de innovatie de vrije loop om het vervolgens te reguleren. We hebben dit in China zien gebeuren bij mobiel betalen, de deeleconomie, live-streaming, e-commerce, etc. Het is naar mijn mening een van de factoren waardoor China zo veel
sneller innoveert dan het westen.

Soms gaat het gepaard met problemen, vooral wanneer het geen digitale diensten betreft en overaanbod zoals bij de fietsen in de fysieke omgeving voelbaar is. Bij de deelfietsen waren er op een gegeven moment, naast een hoop kleine partijen, drie grote partijen die allemaal concurreerden op (vergelijkbare lage) prijs. Beschikbaarheid van de fietsen was dan de manier waarop ze dachten te kunnen winnen en een aantal grote steden werd overspoeld door fietsen. Zodanig dat voetgangers soms geen plek meer hadden op het trottoir.

Maar de overheid is dat wel degelijk gaan reguleren, hoewel wellicht wat aan de late kant. Ze heeft kapotte fietsen en fietsen die op plekken stonden waar ze niet hoorden verwijderd naar ‘bike graveyards’ die we kennen van de foto’s en filmpjes. De bedrijven werd gevraagd om die fietsen op te halen maar omdat ze daarvoor een vergoeding voor opslag moesten betalen en de meeste fietsen kapot waren deden ze dat in de praktijk niet. De overheid heeft ook regels opgelegd over waar fietsen geplaatst mochten worden en heeft in veel steden razendsnel parkeervakken gecreëerd, waar veel techbedrijven d.m.v. geo-fencing en/of kleine boetes of beloningen in de app gehoor aan hebben gegeven. De techbedrijven kregen ook opdracht om geen nieuwe fietsen te plaatsen in de steden, maar sommigen omzeilden dat door de fietsen te besmeuren met modder of te bekrassen, zodat ze niet als nieuw te herkennen waren.

Van de drie grote partijen is Mobike opgekocht door Meituan, die het inmiddels heeft ge-rebrand naar haar eigen merk. BlueGoGo werd gekocht door Didi Chuxing. In Ofo werd geÔnvesteerd door Alibaba, maar doordat Ofo met haar eigenzinnigheid het management van Alibaba tegen de haren instreek wilde het e-com bedrijf niet langer investeren in Ofo. Dat, plus het feit dat Ofo’s fietsen van slechtere kwaliteit waren, resulteert erin dat Ofo nu op sterven na dood is. Hellobike is de derde huidige grote partij en ook hier heeft Alibaba in geÔnvesteerd. De markt is met deze drie partijen (en nog een aantal regionale kleinere) redelijk tot rust gekomen. Er is weer ruimte voor voetgangers en deelfietsen zijn een onderdeel geworden van mobility in de steden.

Er heeft dus wel degelijk beleid achter gezeten, hoewel niet altijd succesvol of snel genoeg. De fietsen die achterbleven op de bike graveyards zijn vooral het geld van investeerders die de zoveelste hype zagen en in de beginjaren geld in deze bedrijven zijn blijven pompen.”

Volgens mij is dit een mooi en uniek kijkje in de Chinese platformeconomie. En het heeft mij ook geïnspireerd om mij toch wat meer ook in dit land te verdiepen. Ed organiseert overigens regelmatig studiereizen naar China en het lijkt mij leuk om te verkennen wat de mogelijkheden zijn om samen, na corona, ook een editie te organiseren rondom de platformeconomie. Mocht je daar interesse hebben om deel te nemen, stuur dan een reply op deze editie, dan houdt ik je op de hoogte.

Coronacrisis: ondanks uitbraak van solidariteit ook flinke tekorten | NLvoorelkaar

Aan het begin van de coronacrisis heb ik enkele edities besteedt aan de analyse hoe platformen reageerden op deze pandemie. Een van de zaken waar ik naar keek was welke rol platformen in het bijeen brengen van vraag en aanbod van vrijwilligerswerk spelen. NLVoorelkaar was een van de platformen die hier regelmatig voorbij kwam.

NLVoorelkaar ervaarde dat 1/3 van de hulpbehoevenden een tekort aan hulp heeft ervaren. Gemotiveerd door de vraag hoe dit komt en, nog belangrijker, hoe het beter kan, hebben zij een onderzoek uitgevoerd onder 1.800 hulpbehoevenden, vrijwilligers, maatschappelijke organisaties en professionals in het veld. In het rapport worden alle tips gedeeld. Zij maakten ook een overzicht van de meest belangrijke bevindingen, die ik hieronder deel:

• 40% van de hulpbehoevenden vond het lastiger om hulp te vragen tijdens de lockdown. Belemmeringen waren o.a.: angst voor besmetting, de aanname dat het niet mag, familie en professionals die te druk of afwezig zijn, versnippering van hulp en inflexibele richtlijnen van de organisatie.
• Eenzaamheid is de grootste niet-ingevulde behoefte (38%), gevolgd door klus- en tuinhulp. Eenzaamheid is tegelijkertijd een sterk groeiende motivator voor vrijwilligerswerk.
• We zagen veel nieuwe gezichten: 12,5% van de helpers had voor corona nog nooit vrijwilligerswerk gedaan.
• Van het vrijwilligerspotentieel bleef nog 35% onbenut door versnippering, mismatch of gebrek aan vragen.
• Corona veranderde de redenen om te vrijwilligen flink: minder instrumenteel (wat je er zelf aan hebt) en meer vanuit plichtbesef. Er zijn wel verschillen tussen jong en ouder of noord en zuid Nederland.
• 30% wil zich na corona méér inzetten. O.a. zinvolheid, veiligheid en flexibiliteit zijn voorwaarden voor duurzame inzetbaarheid.
• Advies van prof. dr. Lucas Meijs: “Investeer in het ophalen van hulpvragen, daar zit het grootste verbeterpunt en de hoogste nood”.

Mooi werk!

Journalist Ron van Gelderen werd noodgedwongen schoonmaker via het platform Helpling: ‘Pats! Daar gaat de designlamp’ | De Volkskrant

“Journalist Ron van Gelderen kon om mentale redenen even geen stukken meer schrijven, maar wilde niet zijn hand ophouden. Dus werd hij schoonmaker via internetplatform Helpling. Voor gemiddeld 12 euro bruto per uur doet hij het huishouden van klanten die doorgaans minstens het dubbele verdienen en die met één vinger in de app zijn lot bepalen.”

Het artikel is een mooi en open verslag van journalist Ron van Gelder die vanwege persoonlijke gebeurtenissen even geen journalistiek werk kon doen, te trots was om een WW aan te vragen en uiteindelijk een flinke tijd (hij deed 800 klussen) via Helpling als thuisschoonmaker aan de slag ging.

Dit soort verhalen hebben altijd iets dubbels. Vaak blinken dit soort verhalen uit in een verhaal over verwondering van het moeten leven en werken in een omgeving die normaliter ver buiten de bubbel van de goed opgeleide witte man ligt. Voor vele tienduizenden vrouwen (ja, voornamelijk vrouwen) is onderbetaald zwart schoonmaken bij particulieren zonder enige rechten al jarenlang de enige mogelijkheid om een inkomen te vergaren. Iets waar we ons als maatschappij over het algemeen maar al te graag de ogen voor sluiten. Natuurlijk is er de Regeling Dienstverlening aan Huis, maar ik denk dat het gegeven dat deze groep die via deze regeling werkt in tijden van corona nul komma
nul hulp hebben gehad bewijst dat wij als samenleving liever de ogen sluiten dan de werkelijkheid onder ogen zien. En verantwoordelijkheid nemen.

Wat prettig is aan dit stuk, is dat van Gelderen specifiek ingaat hoe het voor hem voelt om via een app te werken en hoe hij ervaart hoe een derde van zijn klanten zich echt anders is gaan gedragen door de platformeconomie:

“Er is sinds de introductie van internet een verwende klasse ontstaan die eraan gewend is geraakt dat met enkele muisklikken of vingerbewegingen alles kan worden besteld: van Zalando-pakketten tot Thuisbezorgd-maaltijden en van Uber-chauffeurs tot Helpling-schoonmakers. De begrensde communicatie via app of website leidt ertoe dat deze verwende klasse mij behandelt als een robotstofzuiger die met een simpele handbeweging tot leven kan worden gewekt.” Ik moest denken aan een (video)interview dat ik in 2015 met de toenmalige directeur van Helpling Nederland Floyd had en vroeg naar de voordelen voor klanten voor het werken met de app. Hij antwoordde dat een van de voordelen was dat wanneer je niet tevreden was, je met een druk op de knop de schoonmaakster kon ‘ontslaan’. In zijn ogen bijzonder prettig, omdat zijn ervaring was dat mensen dit normaal moeilijk vonden om te doen en dus door gingen met een schoonmaakster waar zij niet tevreden over waren. Vanuit technisch perspectief een kekke feature, maar voor degenen waarover via een klik op een knop wordt geoordeeld zeker geen vooruitgang.

Van Gelderen legt ook de link tussen de groep van de platformeconomie en de groei van dit soort precaire ‘banen’, maar ik vraag mij af of dit in de praktijk echt zo is. Zijn het nieuwe banen, werkten deze mensen voorheen ook al in het zwarte circuit of trekken dit soort platformen een doelgroep aan die dit bijvoorbeeld voor erbij naast een studie doen en geen afhankelijkheid opbouwen. Ik verwacht een combinatie van deze drie. Zijn zorg over de groei in inkomensongelijkheid deel ik. En daar ligt ook een zorg rondom de platformeconomie waar, zonder goed beleid, degenen die unieke skills bezitten en waar we ons als samenleving toch al geen zorgen over hoeven te maken er beter van worden, terwijl degenen die ‘commodity’ skills hebben (voor jou tien anderen) kwetsbaarder worden. Een belangrijk aandachtspunt.

Ook gelezen

• What Can America Learn from Europe About Regulating Big Tech? – “When the Dutch politician Marietje Schaake arrived in Silicon Valley, she realized just how bizarre American thinking about the industry had become.” Een indrukwekkend portret.
• De nieuwste wapenwedloop gaat niet om bommen, maar om algoritmes (en hoe die te foppen)
• UberEats could be underpaying delivery drivers on 21% of trips, according to a programmer who reportedly built a tool that found the app was lowballing the miles that drivers traveled.
• Er gaat een hardnekkig gerucht dat er een boek over Booking in de maak is. Dat klopt!
• FNV sleept Deliveroo voor de rechter om contract voor twee bezorgers
• Laat meningsvorming niet over aan tech-monopolisten – Facebook floreert bij ophef: hoe meer reuring, hoe meer data. Maar ook door het tempo van de machinerie raakt het debat snel oververhit; er is amper tijd om op adem te komen, geen ruimte voor reflectie. Maar wat Hans Schnitzler vooral verbaast, is dat mensen vrijheid van meningsuiting claimen in een ruimte waar iedereen digitaal wordt uitgekleed.
• Kan YouTube zomaar video’s verwijderen?
• Infrastructuur voor IRMA-app klaar voor grootschalige inzet – Waarom de IRMA authenticatie-app veilig en betrouwbaar is.

In de media

Item ontslagronde Booking | NOS Journaal

Op de valreep voor mijn vakantie (ik had letterlijk mijn slippers al aan en moest daarna haasten om mijn auto bij de garage op te halen) mocht ik op het Mediapark in Hilversum duiding geven aan de ontslagronde die Booking die dag had aangekondigd.

Kritiek op Facebook: ’Vandaag Zwarte Piet, morgen een VVD-reclame?’ | Financieel | Telegraaf.nl

Een kort interview vanuit het zwembad in Frankrijk voor dit artikel in de Telegraaf over de manier waarop Facebook met de verantwoordelijkheid van het marktmeesterschap omgaat.

Wat moeten we aan met Airbnb? ‘Keer terug naar de kleinschaligheid’ | De Volkskrant

Nog een interview vanaf mijn vakantieadres gedaan voor de Volkskrant over Airbnb. ‘Wat moeten we aan met Airbnb? ‘Keer terug naar de kleinschaligheid.

Recensie

Platformrevolutie – ‘Een masterclass platformeconomie’ – Boekblog – Managementboek.nl

Een mooie boekrecensie en samenvatting tegelijk verscheen vorige week op Managementboek.nl.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Goedemorgen! Voor je ligt de laatste editie voor mijn ‘zomerstop’. Woensdag vertrek ik met mijn gezin naar een mini camping in Frankrijk om bij te komen van de afgelopen maanden en te genieten van elkaar. Maandag 31 augustus zal de eerstvolgende editie weer in je digitale deurmat ‘vallen’.

In deze editie naast weer een aantal mooie artikelen ook een nieuwtje over een nieuw onderzoek. Samen met Jeroen Meijerink van de Universiteit Twente ben ik een onderzoek gestart naar de verschillen tussen to-business platformen die de uitzend en de freelance constructie gebruiken. Een onderwerp waar veel over wordt gesproken, maar waar niemand nu echt het verschil snapt. In deze nieuwsbrief leg ik uit wat we gaan doen. Afgelopen week de eerste twee interviews met Youbahn en Maqqie gedaan en al veel nieuwe inzichten opgedaan. Eind 2020 zullen de resultaten worden gedeeld in een paper en een blog.

Fijne week en fijne zomer en tot eind augustus!

p.s. heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier!

Fair competition and transparency benefits us all – Newsroom | TikTok

Er gaan al langer geluiden op voor meer transparantie van de handelswijze van online platformen. In de editie van vorige week deelde ik er een groot stuk over dit vraagstuk. Het was lang stil vanuit de markt en waar iedereen naar de beleidsmakers keek kwam daar ineens afgelopen week een Chinees platform dat aankondigde vol voor transparantie te gaan:

“Even more, we believe our entire industry should be held to an exceptionally high standard. That’s why we believe all companies should disclose their algorithms, moderation policies, and data flows to regulators. We will not wait for regulation to come, but instead TikTok has taken the first step by launching a Transparency and Accountability Center for moderation and data practices. Experts can observe our moderation policies in real-time, as well as examine the actual code that drives our algorithms. This puts us a step ahead of the industry, and we encourage others to follow suit.”

Het was het platform TikTok dat met dit nieuws naar buiten kwam. De timing van het bericht is niet geheel toevallig uitgekozen: het bericht werd een dag voor de hoorzitting van Facebook, Amazon, Apple en Google voor het Congres in de Verenigde Staten (zie ook dit verslag in NRC en hier de vooraf gepubliceerde speeches van de tech CEO’s voor een lesje ultieme public policy). Iedereen wist dat hier veel vragen over marktmacht en (in)transparantie zouden komen. Een slimme zet van het Chinese platform. Want hoewel er in het Westen veel vraagtekens zijn over het vertrouwen van Chinese platformen: de Amerikaanse platformen staan er wat reputatie betreft momenteel niet al te best voor. Daarnaast kwam ook naar buiten dat Microsoft mogelijk interesse heeft om het platform over te nemen. Na een tweet waarin Trump bekend maakte te overwegen TikTok in de VS te verbieden  werden de overnamegesprekken abrupt afgebroken..,

Er natuurlijk zijn er nog genoeg vraagtekens bij dit bericht te zetten. In het stuk wordt gesproken dat ‘experts’ kunnen meekijken, maar wie zijn deze experts en hie selectief is het platform in het selecteren van deze experts? Daarnaast is het natuurlijk ook altijd de vraag in hoeverre de experts de juiste zaken te zien krijgen. Wat dat betreft zou een vertrouwde derde partij die toezicht kan houden geen gek idee zijn. Maar ondanks alle vraagtekens een slimme zet van TikTok om hiermee (mogelijk: we moeten natuurlijk zien hoe dit verder gaat lopen) een stap te zetten die veel Amerikaanse platformen tot dusver nog niet hebben durven zetten.

Google’s Top Search Result? Surprise! It’s Google – The Markup

Een van de belangrijke thema’s bij het verhoor van Big Tech gaat over marktmacht. Een niet onbekend onderwerp in dezes nieuwsbrief. Een van de aspecten van marktmacht gaat erover dat veel platformen als marktmeester de regels van het spel bepalen en bepalen wie wel en wie geen toegang heeft. Dat is vooral een onderwerp van debat wanneer de keuze beperkt is, zoals de discussies over de Apple App Store. Een ander onderwerp van marktmacht gaat over het vraagstuk van platformen die zowel marktmeester (beheerder van de marktplaats) als ook deelnemer op diezelfde marktplaats zijn. Amazon (maar ook bol.com) zijn hier bekende voorbeelden van, maar ook Google komt steeds meer in opspraak, omdat het platform in de zoekresultaten eigen diensten voortrekt ten opzichte van andere aanbieders.

In dit (uitgebreide) stuk een goede onderbouwing van waar we het dan over hebben: “The search engine dedicated almost half of the first page of results in our test to its own products, which dominated the coveted top of the page”. Het stuk komt met een aantal heel concrete voorbeelden waarin Google eigen producten voorrang geeft in zoekresultaten boven producten van anderen. Ongeacht of dit voor de consument de beste oplossing is.

Het onderzoek: “We examined more than 15,000 recent popular queries and found that Google devoted 41 percent of the first page of search results on mobile devices to its own properties and what it calls “direct answers,” which are populated with information copied from other sources, sometimes without their knowledge or consent. When we examined the top 15 percent of the page, the equivalent of the first screen on an iPhone X, that figure jumped to 63 percent. For one in five searches in our sample, links to external websites did not appear on the first screen at all.”

Dat het niet meer gaat om de beste zoekresultaten voor de gebruikers, maar om de hoogste vergoeding voor het platform komt naar voren in de volgende quote: “In queries for specific airlines that appeared in our sample, Google presented Google Flights at the top of the results page, before links to the airlines’ own websites. A search for “nonstop flight” also returned Google Flights in the top spot, above competitors.” En: “We found that the majority of links to and results for non-Google sites were pushed down to the bottom-middle of the page, where data shows users are less likely to click.”

Oftewel: Google trekt zijn eigen producten voor. En niet zonder verdiensten: “The effects of placing its own products on the search page can be stark: In the nine years since Google Flights and Google Hotels launched, those sites have become market leaders. They garnered almost twice as many U.S. site visits last year as each of their largest competitors, Expedia.com and Booking.com, even though we found Google Flights doesn’t always show users all the options.

Dit stuk lezende begrijp je de zorgen over de groeiende macht van dit soort online dienstverleners en de wens om via het mededingingsrecht een betere balans in macht te creëren.

De vraag is natuurlijk: waarom doet Google dit? Voor de korte termijn natuurlijk om meer geld te verdienen. Voor de lange termijn verstoort het de relatie met de aanbieders en adverteerders. De hierboven genoemde reisplatformen adverteren jaarlijks voor vele miljarden op het platform. Het is bijzonder om te zien dat Google zo met haar eigen klanten omgaat. Daarnaast heeft het ook een oneerlijk concurrentievoordeel: het heeft als marktmeester zich op alle data van alle aanbieders én betaalt geen kosten voor de eigen advertenties.

Als Google als zoekmachine verder zou gaan, dan zou deze strategie natuurlijk heel dom zijn: op korte termijn zakken vullen en daarmee voor de lange termijn belangrijke stakeholders schaden. Dan zijn er hardop denkend  twee scenario’s waar het bedrijf rekening mee houdt:

1. Het verwacht dat de monopolie positie zal worden uitgebouwd en stakeholders simpelweg geen keuze hebben;
2. Het niet de ambitie heeft om zoekmachine te blijven, maar de zoekresultaten als ‘long tail’ inzetten. Oftewel: Google zal langzaam maar zeker van zoekmachine transformeren naar een startpagina voor iedere zoekactie, waarbij het de voorkeur heeft om mensen zo lang als mogelijk binnen het ecosysteem te houden en deze aandacht te kapitaliseren. Alleen voor de antwoorden die het zelf niet kan geven (en zelf niet kan kapitaliseren) wordt doorverwezen naar de ‘long tail’ van de gefragmenteerde groep aanbieders.

Ik gok zelf op scenario 2. Daarmee zitten de bestaande aanbieders met een duivels dilemma: met alles dat ze Google nu voeren om business te genereren voor de eigen organisatie voeden ze Google met waardevolle data en inzichten, waarmee het platform op termijn heel eenvoudig de directe concurrentie aan kan gaan. En winnen. In veel opzichten een totaal ongewenst scenario en goed dat hier naar gekeken wordt.

The Failed Promise Of Freelance Consulting Talent Platforms | Boundless: Beyond The Default Path

Een interessante analyse van de opkomst van freelance platformen in de 2-business markt voor langer lopende klussen (dus geen gigs). De conclusie van het stuk: de belofte is niet ingelost. In het stuk worden problemen omschreven die ik herken, al zegt dat natuurlijk niet dat de belofte nooit ingelost kan worden.

De issues volgens dit stuk:

Issue #1: Talent platforms have “atomized” the talent staffing process and outsourced much of the work to an unpaid freelancer labor force.

Hier wordt omschreven dat de rol van het platform door de jaren heen is veranderd. Waar eerst het platform veel werk voor de klanten uit handen nam, is het platform steeds meer gaan automatiseren. Oftewel: van bemiddelaar ondersteund door technologie naar een 100% techbedrijf.

“This shift was not simply increasing the visibility of projects and letting freelancers directly compete for projects. It was a shift from the structure of the talent platform as a hands-on talent agency to a hands-off technology company.”

Issue #2: The lack of a “winner take all” platform means every additional platform created more work for the freelancer

In plaats van een consolidatie van de markt verschenen er steeds meer platformen. Als freelancer moet je op meerdere platformen actief zijn en de kans dat je een opdracht wint verkleint, terwijl de investering in tijd voor zoekkosten groeit. Oftewel: voor de aanbieder brengt deze ontwikkeling weinig goeds met zich mee.

Issue #3: VC incentives undermine the health of the overall ecosystem

Hierdoor komen platformen klem te zitten in het eigen model. Het VC model vraagt groei in marktaandeel, -omvang en marge. Dit in een markt (to business) die langzaam ontwikkelt en waar in veel gevallen de rek beperkt is.

De auteur van het stuk komt ook met 3 suggesties hoe het wél zou kunnen werken:

1. Focus on Niche Talent Pools & Problems
2. Find ways to create a “virtuous cycle” with freelancers
3. Embrace the generosity and human touch of talent-owned platforms

Uiteindelijk komt het erop neer dat het freelance marketplace model (dit stuk gaat over online en daarmee locatie onafhankelijk werk) nu vooral teveel is (door)ontwikkeld vanuit een teveel technisch perspectief, zonder echt te kijken naar de behoeften van beide zijden van de marktplaats. Ik zie nog veel mogelijkheden, maar dan moeten partijen hier wel echt serieus tijd (en geld) in stoppen en een stukje realiteitszin worden bijgebracht. Een freelance marketplace is nu eenmaal een stuk ingewikkelder en complexer dan een consumer-to-consumer platform voor dienstverlening…

Nieuw onderzoek!

Hoewel mijn agenda met mijn onderzoek naar portabiliteit reputatiedata en veel andere werkzaamheden als presentaties en advies goed gevuld is, zijn er altijd vraagstukken die zo belangrijk zijn dat ik er nog wat extra tijd voor vrijmaak. Samen met Universitair docent Jeroen Meijerink van de Universiteit Twente voer ik de komende maanden onderzoek uit naar het overeenkomsten en verschillen tussen freelance platformen en uitzendplatformen onderzoek naar de verschillen tussen to-business freelance- en uitzendplatforms en de wijze waarop zij hun relatie met de aanbieders van werk vormgeven.

De afgelopen jaren is
het aandeel van klusplatformen die bemiddelen tussen vraag en aanbod van werk gegroeid. Deze groei is het sterkst te zien in platformen die bemiddelen tussen een individuele aanbieder en een zakelijke afnemer. Het ING Economisch Bureau voorspelde in 2018 dat in 15 jaar 20 tot 70 procent van de uitzendmarkt zal verlopen via online platformen.

Een van de meest prangende discussies rondom platformwerk is die van de status van de aanbieder. Sommige platformen werken volgens een freelance constructie, anderen volgens een uitzendconstructie. Volgens velen is de flexibiliteit en autonomie van de aanbieder alleen mogelijk vanuit het freelancemodel. Anderen weerleggen dit en wijzen erop dat een platform prima via een uitzendconstructie kan werken. In debatten hierover ontbreekt veelal een diepgang in de verschillen tussen deze constructies en de manier waarop platformen individuele aanbieders het mogelijk maken om autonoom en flexibel te werken.

Universitair docent Jeroen Meijerink van de Universiteit Twente en en ondergetekende vinden dat de tijd rijp is om duidelijkheid in dit debat te brengen. Niet met de ambitie om een uitspraak te doen over de juridische status, maar om de verschillen en overeenkomsten in bemiddelingsactiviteiten van zowel freelance- als uitzendplatformen in kaart te brengen. Om hiermee het debat te voeden met relevante inzichten vanuit de praktijk.

Voor dit onderzoek interviewen wij in totaal 8-10 platformvertegenwoordigers van klusplatformen in een mooie mix tussen uitzend, freelance en hybride platformen. Daarnaast putten we uit de database van de website platformwerk.nl (in oprichting) om platformwerk op de Nederlandse markt in perspectief te kunnen plaatsen. Deze week vonden de eerste twee interviews plaats met platformen Maqqie en YouBahn. Deze twee interviews gaven ons al heel waardevolle inzichten in de verschillen en gelijkenissen, het was een mooie start!

Eind 2020 verwachten we de resultaten te kunnen delen en daarmee een bijdrage te leveren aan het debat over – en de ontwikkeling van – de platformeconomie in de to-business markt in Nederland.

Recensie

Platformrevolutie – ‘Een nuchtere en veelomvattende kijk vanuit de praktijk’ – Boekblog – Managementboek.nl

Afgelopen week verscheen er een mooie recensie van Platformrevolutie op Managementboek.nl. “Platformrevolutie is een must-read voor iedereen die zich bezig houdt met ondernemen, strategie, marketing en innovatie. Het is uiterst actueel en de auteur beschrijft met veel kennis van zaken de opkomst van platformbedrijven, de impact die platformen hebben op de maatschappij en de risico’s en kansen die platformoplossingen bieden voor consumenten, bedrijven, burgers en overheden.” Het hele verhaal lees je hier.

Blog

Deze rechtszaak moet het machtsverschil tussen online bemiddelaars en gebruikers verkleinen – ZiPconomy

Mijn bericht uit de vorige nieuwsbrief over de rechtszaak tussen de Uber chauffeurs uit de UK en het platform werd afgelopen week ook als blog doorgeplaatst op Zipconomy.

In de media

2020.07.29 | Nederland.WerktDoor.nl

Afgelopen week was ik te gast bij de uitzending van Nederland Werkt Door bij Seats2Meet Tilburg. Het thema van de uitzending was ‘overvloed’. Ik was uitgenodigd om te komen praten over mijn nieuwe boek. Vanaf 1:11:16 is mijn fragment terug te bekijken.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de voorlaatste editie voor mijn ‘zomerstop’.  Daarna laat ik je voor 3 weken met rust. In die periode kun je natuurlijk ook prima mijn nieuwe boek lezen, dan ben je weer helemaal bij. Over het boek gesproken: ik heb deze week gehoord dat dit najaar de luisterboek versie van het zal uitkomen. Intussen zijn ze ook begonnen met de productie van de tweede druk van het fysieke boek. En start een verkenning voor anderstalige publicaties.

Komende tijd zal ik mij ook bezighouden met het ontwikkelen van een blok ‘platformeconomie’ voor de Global School for Entrepreneurship. Direct na de vakantie zal ik, vergezeld met enkele platform ondernemers, in 5 weken tijd de studenten op weg helpen in de platformeconomie. Tof van deze internationale opleiding is dat alle studenten ook zelf echt al een aan een eigen bedrijf werken of bezig zijn met de validatie van hun concept.

Deze week heb ik weer wat artikelen voor je uitgezocht en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

Uber drivers to launch legal bid to uncover app’s algorithm | Uber | The Guardian

Platformen bepalen als marktmeester de regels van het ‘spel’. In het geval van platformen voor taxi’s en maaltijdberzorging is het het platform dat bepaalt wie welke klus krijgt, tegen welk tarief, wie mee mag doen en wie niet en ga zo nog maar even door. Het probleem hierbij is dat de informatiemacht volledig bij het platform ligt: voor de individuele gebruiker wordt de informatie asymmetrie misschien wel meer dan ooit in stand gehouden. Hiermee is het verschil in informatiemacht, en daarmee dus ook gewoon macht, groter dan bij traditionele bemiddelaars.

Om hier een betere balans in aan te brengen zou je kunnen bedenken dat de besluitvormingsprocessen, de algoritmes, inzichtelijk zouden moeten zijn voor een ’trusted 3rd party’, een algoritmeaccountant. Deze kan het algoritme controleren op bepaalde variabelen. In een workshop in de zomer van 2019 onderzocht ik deze mogelijkheid met een brede groep aan stakeholders.

Een andere optie, wat niets zegt dat de een beter of slechter is en of er een keuze tussen twee moet worden gemaakt, is om de gebruikers beter toegang te geven op de data die invloed heeft op de transacties van de individuele gebruiker. Juist voor platformen die de aanbieder als ondernemer classificeren zou dit een no-brainer moeten zijn. Immers: je kunt pas echt ondernemen als je toegang hebt tot de data die van invloed is op jouw business en transacties. Geen ondernemer bepaalt immers zijn strategie met de ogen dicht.

Vervolgens is het interessant om te kijken hoe je deze data kunt bundelen (poolen) om op basis van de data van meerdere aanbieders analyses te maken en hiermee het machtsverschil tussen aanbieders en platform te verkleinen. De gedachte van het samenbrengen van de aanbieders is niet nieuw. Ruim een jaar geleden schreef ik de blog ‘de coöperatie als vakbond 2.0’. Deze begint als volgt: “In het FD van 19 februari pleitten arbeidsrechtadvocaten Jaap van Slooten en Jorinde Holscher voor de introductie van de werkerscoöperatie. Een vehikel dat, in lijn met eerdere berichtgeving van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zzp platformwerkers moet helpen collectieve (tarief)afspraken te maken met de platformen waar zij voor werken.” Het gehele paper is hier te downloaden. Het idee van de werkerscoöperatie is om het machtsverschil tussen aanbieders en platformen te verkleinen middels een coöperatie.

Deze week kwam er een interessant nieuwtje voorbij die te maken heeft met collectief data verzamelen en de toegang tot data voor platformwerkers. Een groep Uber chauffeurs klaagt het bedrijf aan, omdat zij vinden dat zij met AVG/GDPR verzoeken te weinig data krijgen om goede keuzes te maken en inzicht te krijgen in de manier waarop het bedrijf beslissingen maakt over de aanbieders.

De zaak wordt gevoerd door de Worker Info Exchange (WIE) waar ik eerder al over schreef. In het verzoekschrift (interessant leesvoer!) wordt het volgende over deze exchange gemeld: “WIE is een non-profit organisatie die zich onder meer ten doel stelt om werknemers en zelfstandigen in de informatie-economie toegang te geven tot (persoons)gegevens die tijdens het werk over hen worden verzameld. Een belangrijk doel is daarbij om de machtsverhouding tussen grote digitale platforms, zoals Uber, en de mensen die deze platforms succesvol maken – de werknemers – in balans te brengen.”

WIE wordt ondersteund door de App Drivers & Couriers Union (ADCU). Uit het verzoekschrift: “De ADCU is een vakbond die opkomt voor de belangen van alle private hire drivers & couriers in het Verenigd Koninkrijk, onder andere in de relatie met werkgevers en toezichthouders. De ADCU zet zich onder andere in voor meer transparantie over de gegevensverwerking door partijen als Uber. De ADCU is aangesloten bij de International Alliance of App Transport Workers (IAATW). Beide organisaties zetten zich in digitale rechten voor ‘platform workers’.”

“De ADCU en IAATW hebben gezamenlijk het initiatief genomen tot oprichting van een ‘data trust’. Binnen deze data trust, welke in stand wordt gehouden door Worker Info Exchange, worden de persoonsgegevens van chauffeurs bijeengebracht. De inzichten die zodoende worden verkregen, kunnen onder andere worden gebruikt in het kader van collectieve onderhandelingen.”

Deze rechtszaak levert een belangrijke bijdrage aan de verkenning in hoe een ongelijk (informatie) speelveld tussen platformen en gebruikers in de digitale wereld kan worden tegengegaan. Er zijn nog genoeg vragen en er zullen er vast nog meer bijkomen, maar de enige manier om dit te verkennen is door er iets aan en mee te doen. Daar kan een rechtszaak als deze prima in bijdragen. Of, zoals Anton Ekker, de Nederlandse advocaat die deze zaak voert treffend samenvat: “The app decides millions of times a day who is going to get what ride: who gets the nice rides; who gets the short rides. But this is not just about Uber. The problem is everywhere. Algorithms and data give a lot of control but the people who are subject to it are often no longer aware of it.”

Deliveroo Workers Benefit From Untied’s Latest Gig Economy Accounting Tool | The Fintech Times

Op het moment dat je via verschillende platformen aan het werk bent, kan het een probleem worden om de administratie en belastingaangiften op orde te hebben. In de UK is hier een oplossing voor:

“Currently, platform workers – those who work across multiple industries – represent the fastest-growing segment of those who need to submit tax returns and while filing is relatively straight forward, many are not familiar with the UK tax system and proportionate to income, the cost of using an accountant is high.

Working quickly, untied designed and deployed a totally new product – untied for gig workers. It had a specific onboarding process and built-in translation. Recognising that people tend to work for multiple platforms, it supported the key ones directly, and additional platforms were available to add if needed. It then promoted the service to riders directly via emails circulated by Deliveroo on untied’s behalf and on social media.

Within 28 minutes of the tool being available, a Deliveroo worker had filed their tax return and during its peak, a new user signed up every 27 seconds.”

Natuurlijk is het de vraag hoe wenselijke het is wanneer mensen via verschillende platformen hun inkomen bijeen moeten sprokkelen (de tegenvraag is natuurlijk ook: wat is het alternatief en is dit beter of slechter dan dit alternatief), maar het is een interessante ontwikkeling om te volgen. Veel banken volgen deze ontwikkeling, ook in Nederland, op de voet. Ik ben wel nog benieuwd wanneer er ook vanuit de overheid tools en koppelingen (API’s) worden ontwikkeld om de steeds meer decentrale economie te faciliteren. Vanuit het oogpunt van transactiekosten een heel relevante vraag wat mij betreft…

Uber acquires public transportation software company in latest transit expansion

De laatste weken zie ik veel berichten over Uber voorbij komen dat zij experimenteren met het faciliteren van openbaar vervoer binnen de app. Ik neem deze vaak niet mee in deze nieuwsbrief, maar vond het relevant om een keer te vermelden. Zeker ook met de combinatie van dit bericht dat het een ‘public transportation software company’ heeft overgenomen. Het moge duidelijk zijn waar de ambitie van Uber ligt: al het transport (binnen steden) via één app. Wat op zich ook geen nieuws is, enkele jaren geleden was dit ook de conclusie van mijn blog ‘Waarom de rit van Uber zomaar kan eindigen in de grootste startup-deceptie ooit”.

Background paper of the Working Group on New Forms of Work | European Network of Public Employment Services (PDF download!)

Steeds meer stakeholders verdiepen zich in het fenomeen platformwerk, wat een goede zaak is. Een paar weken geleden presenteerde het ‘European Network of Employment Services’, zeg maar alle UWV’s van Europa, een inleidend paper over platformwerk. Zonder diep op de inhoud in te gaan kan ik zeggen dat het een interessant en compleet stuk is geworden. Voor wie een inleiding platformwerk nodig heeft is dit zeker een aanrader.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Goedemorgen! Het gaat goed met mijn nieuwe boek: tijdens een signeersessie bij de uitgever werd mij tussen neus en lippen medegedeeld dat de eerste druk alweer bijna is uitverkocht. Super goed nieuws dus. Die tweede druk zit er dus aan te komen. En het boek is in de Managementboek Top 10 (op nummer 10) binnengekomen. Extra bijzonder, omdat er genoeg boeken zijn die een stuk breder publiek trekken.

Deze week weer een aantal mooie stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

p.s. heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier!

Grote stap voor Uber: chauffeurs hun eigen tarief laten bepalen | door Rens Lieman, schrijver en journalist

Taxichauffeurs die via een app werken hebben geen invloed op de prijs die zij voor een rit krijgen. Het algoritme bepaalt en kiest uit wie welke rit krijgt. En degenen die de algoritmes ontwerpen bepalen de variabelen waarop het algoritme deze keuze maakt.

Het niet kunnen bepalen van de prijs door de ‘ondernemende’ taxichauffeurs is al lang een heet hangijzer in het debat of een Uber chauffeur nu echt zelfstandig is, of toch gewoon een werknemer. Vanuit het oogpunt van het gebruiksgemak (de user experience) van de app is het te verklaren dat de chauffeur niets te zeggen heeft over het tarief. Hoe meer keuzemomenten, hoe minder de ervaring voor de klant.

In dit stuk meldt Rens Lieman, journalist en auteur van het boek ‘Uber voor alles’ , dat Uber een experiment doet waarbij chauffeurs zelf hun tarief mogen bepalen. Ze kunnen een eigen bandbreedte aangeven van -50% tot +500%. Ze kunnen dus boven, maar ook onder door het algoritme geadviseerde bedrag gaan zitten.

Is dit een goede ontwikkeling? Ik heb mijn twijfels. Je kunt als chauffeur alleen een hogere prijs vragen op het moment dat het aanbod in de omgeving laag is (schaarste) en andere chauffeurs niet onder de prijs duiken. Zeker in landen (als de VS) waar de drempel om voor Uber te gaan rijden laag is, verwacht ik dat in de meeste gevallen er een overschot is. Wat zou kunnen leiden tot zelfs lagere tarieven. Op het moment dat je als klant een favoriete chauffeur op kunt slaan (er liep een experiment, ik weet niet wat de status is), dan zou je voor je vaste klanten wel een hogere prijs kunnen bieden. Aan de andere kant: vaste klanten die bedien je natuurlijk veel liever buiten de app om, dat scheelt sowieso 20-25% commissie. Daarnaast is het lastig om je te onderscheiden als taxi aanbieder ten opzichte van concurrentie, zeker op het moment dat een klant jou nog niet kent. Een veel hogere prijs betaal je als klant alleen als de nood hoog is (en er schaarste is, waar nu ook het bestaande ‘surge pricing’ systeem op inspeelt) of als je langer in een taxi moet verblijven en je een goede ervaring hebt met een chauffeur.

De reden dat Uber deze stap heeft gezet is hoogstwaarschijnlijk om een argument voor de rechter in California van tafel te halen en de kans te verkleinen dat Uber de chauffeurs in dienst moet nemen. En zo zie je dat het kat-en-muis spel waar ik al langer over schrijf, waarbij beleidsmakers nieuwe regels bedenken en platformen relatief eenvoudig eenzijdig wijzigingen doorvoeren waardoor zij niet meer in strijd zijn met deze nieuwe regels, nog wel even voortduurt. De enige oplossing lijkt mij een grondig herontwerp van ons arbeidsstelsel, waarbij zekerheden en verplichtingen worden losgekoppeld van de vorm van contract. En dat is iets dat nog wel even zal duren. Dus wat dat betreft is het kat en muis spel prima voor de korte termijn, want wachten op een systeemverandering, daar heb je op de korte termijn weinig aan.

How Amazon Lures ‘Artisanal’ Sellers and Hangs Them Out to Dry | by Sarah Kessler | Jul, 2020 | OneZero

Retailplatformen trekken veel aanbieders doordat zij hen laagdrempelig toegang geven tot een groot publiek. De enige vraag daarna is: weten de klanten deze aanbieders vervolgens ook vinden? In dit artikel een aardige omschrijving van Amazon Handmade: een speciaal deel van de Amazon website waar makers van handgemaakte spullen hun waar kunnen aanprijzen.

Wat in dit stuk duidelijk naar voren komt is hoe weinig invloed als aanbieder je hebt op een dergelijke ‘commodity’ marktplaats. Er wordt beschreven dat de handgemaakte kettingen tussen de niet handgemaakte kettingen verschijnen en kopers vaak niet eens weten dat zij een handgemaakt item hebben gekocht. Daarnaast doet Amazon er alles aan om het klantcontact met de koper bij zich te houden. Soms kun je geluk hebben: dan zet Amazon je in de etalage en stijgt de verkoop:

“The San Diego-based carpenter had been selling his handmade cutting boards and coasters on Amazon since 2015. That’s when Amazon recruited him and other Etsy sellers for the launch of its Amazon Handmade business. Since then, a small number of orders had trickled in each month, usually fewer than 10. But suddenly, business was booming. Stencil says he made more sales in May alone than he did in the whole year prior.

It was Stencil’s wife who figured out why: Amid the global pandemic, with news about local businesses struggling to stay afloat prominent in headlines, Amazon created a new “local shopping” feature on its homepage. It highlighted Handmade sellers, grouping them by region and state — Stencil’s listings could be found under California.

The sudden boost in sales showed what Amazon could do for businesses it decides to put in the spotlight.”

Waarbij het de vraag is wat de intenties van Amazon waren voor deze promotie campagne. Zeker wanneer je het volgende fragment leest: “Amazon was, meanwhile, fighting its image as a destroyer of small local businesses, including a call from local booksellers to investigate Amazon for anti-competitive practices.”

Tot slot

Na het lezen van de blog blijf ik achter met een aantal vragen. Wanneer een retailplatform groeit, in hoeverre is het dan nog in staat om niche markten te bedienen? Ik denk dat dit voor dit soort platformen een serieus probleem is, omdat er een kans bestaat dat straks alleen aanbieders van ‘commodity’ goederen (waar prijs de belangrijkste drijfveer is) van het platform gebruik maken en niche aanbieders en sterke merken het platform verlaten om hun klanten via andere kanalen te bedienen.

Hier ligt natuurlijk ook een grote kans voor niche platformen, waarbij er ook een risico is dat deze bij groei weer te breed groeien, aangezien er in de niche op een gegeven moment gene groei meer mogelijk is.

Dat brengt mij bij de laatste vraag: is 1 platform voor retail de beste optie? Of is een ecosysteem aan verschillende niche platformen met ieder hun eigen stempel en cultuur, maar wel profiterend van de schaalvoordelen van het geheel, de beste oplossing. Dat is een vraag die Pieter Zwart van CoolBlue zich vast ook heeft gesteld toen hij 360 kleine shops in één merk samenvoegde. Ik ben benieuwd.

Africa’s platform business economies | Standard Bank

Interessant rapport van expert Sangeet Paul Chaudary over de kansen voor platformen in Afrika. Wat mij in het rapport opvalt, en ik kwam dit eerder tegen in andere onderzoeken, is dat het lijkt dat platformen in landen met minder ontwikkelde instituties op korte termijn enorm veel meerwaarde kunnen brengen (zoals bijvoorbeeld veiligere taxi’s in Brazilië), maar waarbij op de lange(re) termijn de samenleving in een soort van ‘lock-in’ zit van private partijen. Zie ook dit fragment uit de executive summary:

“Africa may well draw on the experiences of both India and China, whereby governments work to develop standards and create basic digital capabilities such as identity management, while private companies build out the necessary financial and logistics infrastructure.”

Het is natuurlijk de vraag of het wenselijk is dat al deze ‘logistics infrastructure’ wordt georganiseerd door private partijen. Aan de andere kant kun je ook zeggen: anders dan was het er niet gekomen. Een dilemma.

No one can seem to agree on how much Uber and Lyft drivers actually get paid

Hoeveel verdient een Uber chauffeur? Dat lijkt een eenvoudige vraag, maar niemand weet het exacte antwoord. Het inkomen van een chauffeur is afhankelijk van veel variabelen. Om te beginnen het aantal beschikbare ritjes en een bepaalde tijd en de vergoeding per ritje. De vergoeding is ook vaak niet al te transparant opgebouwd. Daarnaast als je een gemiddelde wilt berekenen moet je ook een aantal keuzes maken. Reken je wachttijd wel of niet mee in het terugrekenen naar een uurloon? En welk bedrag per kilometer of per uur reken je voor bedrijfskosten als afschrijving auto, verzekering en meer?

In deze blog een verkenning van twee studies die een zelfde vraag probeerden te beantwoorden. Studie 1 maakte gebruik van data van Uber en Lyft en werd ook door deze platformen gefinancierd. Studie 2 verzamelde zelf data. De verschillen hadden niet groter kunnen zijn: “In the Cornell study, drivers were determined to earn a median wage of $23.35 — in the other, $9.73.”

Hoewel er vanzelfsprekend de nodige discussie was over de onafhankelijkheid van studie 1, zijn er een aantal opvallende keuzes en variabelen die het verschil verklaren.

“The Cornell study (studie 1) found that for every $10 an Uber or Lyft driver grossed, they had an average of $1 in expenses. The Parrott and Reich study (studie 2) estimated those costs to be much higher — the study found that while gross driver pay is $21.53 per hour, the driver incurs $11.80 in expenses, meaning they end up earning less than minimum wage.”

10% versus 50% kosten, dat maakt nogal een verschil. Daarnaast rekende studie 1 de wachttijd niet mee als declarabele tijd, waardoor je sowieso op een hoger uurgemiddelde uitkomt.

Al met al kun je best concluderen dat de gemiddelde verdiensten niet al te best zijn. Al ben ik dan weer heel benieuwd wat de benchmark is met de niet-app-taxi’s.

Video

Afgelopen week tussen de bedrijven door heb ik de montage afgerond van de registratie van mijn boeklancering op 10 juli 2020 bij Seats2Meet. De gehele bijeenkomst is hier terug te zien.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Goedemorgen! Afgelopen vrijdag was het dan eindelijk zover: de lancering van mijn boek Platformrevolutie. De Morgen, Managementboek.nl en het AD gaven aandacht aan dit mooie moment, je leest er meer over onderaan deze editie. Het was een mooi event in Seats2Meet Utrecht met sprekers Marjolein Verkerk (bol.com), Hans van der Loo (Energyfinder) en Ronald van den Hoff (Seats2meet). De registratie en livestream werd verzorgd door Sebastiaan ter Burg en Stephan Verveen. Het was een mooi feestje en het boek staat intussen op nummer 14 van de Managementboek top 20.000. De video en fotos’s komen later deze week online.

In deze editie heb ik mijn tijd vooral gestoken in het uitwerken van één belangrijk artikel: de aankondiging van de platform to business verordening. Een belangrijke stap voor meer transparantie en verantwoordelijkheid voor platformen als intermediair. Fijne week!

Platform-to-Business verordening vragen en antwoorden | Rijksoverheid.nl

Er is de laatste tijd veel te doen over het gebrek aan verantwoordelijkheden van platformen voor de transacties die zij faciliteren. En dan vooral over de vraag waarom hier juridisch zo weinig aan te doen is. Voor de buitenwereld lijkt het net alsof platformen vogelvrij zijn en mogen doen wat zij willen. Voor een deel is dat ook een realiteit. Nog wel en gisteren is een belangrijke eerste stap gezet in brengen van transparantie in de marktmeesterrol die een platform heeft.

Gisteren is de ‘platform to business’ verordening ingegaan. In het Nederlands ook wel de ‘‘Verordening ter bevordering van eerlijkheid en transparantie voor zakelijke gebruikers van onlinetussenhandelsdiensten’ genoemd.

Voor wie?

Deze Europese verordening is bedoeld voor platformen die een business als aanbieder en een consument als klant hebben. Het is niet noodzakelijk dat de transactie ook daadwerkelijk via het platform verloopt.

In de kamerbrief van de Rijksoverheid worden de volgende voorbeelden gegeven van platformen die onder de regeling vallen:

• Reserveringsplatforms voor bijvoorbeeld restaurants of kappers;
• Vergelijkingssites voor bijvoorbeeld energiecontracten, vliegtickets of woningen;
• Online marktplaatsen waarop ondernemers producten of diensten aanbieden zoals maaltijden, hotelovernachtingen of kleding;
• Appstores.

En dus ook voor platformen als Uber, Booking, Fiverr, Thuisbezorgd, bol.com, Deliveroo, Amazon, Werkspot en vele, vele anderen.

Of het platform zelf al dan niet in Europa is gevestigd heeft overigens geen invloed op de verplichtingen: op het moment dat de ondernemers (dus ook freelancers!) die hun diensten aanbieden in Europa zijn gevestigd is de verordening van toepassing op het platform. Belangrijke en opmerkelijke uitzondering zijn platformen die een consumer-to-consumer of een business-to-business transactie faciliteren. Deze vallen niet onder deze verordening.

Wat gaat er veranderen?

Kort gezegd moet de verordening zorgen voor transparantie bij online platformen en een effectieve geschillenbeslechting.

Uit de kamerbrief: De belangrijkste punten van de verordening zijn:

• Regels omtrent de algemene voorwaarden;
• Geven van redenen voor opschorting en beëindiging levering van diensten;
• Regels omtrent rangschikking en verschillende behandeling;
• De toegang tot gegevens;
• Het verplichten van een intern klachtenafhandelingssysteem en externe bemiddeling.

De blog vanuit de Rijksoverheid zegt het volgende: “Digitale platforms moeten zorgen dat de algemene voorwaarden helder en makkelijk te raadplegen zijn. Daarnaast moeten platforms transparant zijn over de volgorde van de zoekresultaten, het besluit om een ondernemer van een platform te verwijderen en de behandeling van eigen producten ten opzichte van producten van derden die ook op het platform worden aangeboden.”

Een platform als Uber mag dus volgens deze verordening niet meer zomaar een aanbieder deactiveren. Iets dat, als ik de Facebook groepen van chauffeurs mag geloven, regelmatig tot grote frustratie leidt. En gaat de verordening sterk in op markten waar het platform zowel marktmeester als aanbieder is op het eigen platform.

Zoekmachines

Opvallend is punt 7 in de kamerbrief wanneer het gaat over zoekmachines: “Twee bepalingen in de verordening zijn van toepassing op zoekmachines. De eerste is de bepaling over transparantie van de belangrijkste parameters van de rangschikking van zoekresultaten. De tweede is de bepaling over de manier waarop eigen producten en diensten van de zoekmachine behandelt worden ten opzichte van die van derden. Zoekmachines zijn diensten waarop gebruikers een zoekactie (getypt of gesproken) uitvoeren en waarbij de gebruiker vervolgens alle websites te zien krijgt die een link hebben met de zoekopdracht.”

En dit is niet het enige

De nieuwe verordening klinkt als een goede stap voorwaarts. Het dwingt (bepaalde) platforms tot meer transparantie in hun processen en tot het nemen van meer verantwoordelijkheid.

Hoewel deze verordening dus puur gaat om het beschermen van aanbieders op platformen met een professionele (zakelijke) aanbieder en een consument als klant, staat deze verordening niet op zichzelf. Zo kondigde Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) in een Kamerbrief aan dat zij in Europees verband gaat inzetten op meer (wettelijke) verantwoordelijkheden voor de platforms richting consumenten. Iets dat volgens mij past binnen de ‘new deal consumers‘.

Een goede stap, maar…

In het gehele document van de verordening is bij artikel 5, lid 7, het volgende te lezen: “Om de naleving door onlinetussenhandelsdienstverleners en aanbieders van onlinezoekmachines van de vereisten van dit artikel te bevorderen en ervoor te zorgen dat ze deze ook toepassen, voorziet de Commissie in richtsnoeren voor de in dit artikel genoemde transparantievereisten”. Hoewel de verordening een jaar geleden is aangekondigd en op 12 juli 2020 van kracht is gegaan, zijn de richtsnoeren nog niet gepubliceerd. En weet dus nog geen enkel platform of zij nu wel of niet de juiste stappen hebben gezet om aan de verordening te voldoen. In een update op 12 Juni wordt hier het volgende over gemeld: “The Commission has had to review the original timetable that it proposed for the publication of the guidelines. The Commission is working to expedite their publication as soon as possible.”

Nu blijkt het na wat navraag in Brussel niet geheel ongewoon te zijn dat dit soort processen volgens het boekje gaan: bij het ingaan van de AVG/GDPR schijnt een zelfde situatie zich te hebben voorgedaan. Mij is verteld dat we nog iets geduld moeten hebben en het ingaan van een nieuwe wet altijd wat tijd nodig heeft.

Ik heb zelf ook een rondvraag gedaan bij enkele platformen over de acties die zij hebben ondernomen om compliant te zijn aan de nieuwe verordening. Wat mij opvalt is dat de (hele) grote platformen aangeven alles op tijd op orde te hebben, maar dat de meeste van de middelgrote en kleine platformen voor mijn mailtje of telefoontje nog nooit van de verordening hadden gehoord. Hier is dus nog zeker werk aan de winkel.

Conclusie

Al met al is deze verordening zo op het eerste gezicht een goede stap naar meer verantwoordelijkheid van platformen in hun rol als bemiddelaar tussen vraag en aanbod. De komende maanden en jaren zal moeten uitwijzen of deze stappen het gewenste effect opleveren en of naast het opzetten van de nieuwe wet ook de handhaving effectief kan worden ingezet.

Hier ligt trouwens ook een rol voor belangenorganisaties en vakbonden. In deze blog valt te lezen dat ondernemers, als een platform zich niet aan de regels houdt, de rechter kunnen inschakelen. “Dit kunnen ondernemersorganisaties of -verenigingen ook doen.”

Kabinet introduceert aparte rechtsvorm voor sociale ondernemers

Deze week aandacht in de media voor verantwoord eigenaarschap en ondernemerschap. In het FD het volgende bericht:

“Maatschappelijke ondernemingen krijgen in de toekomst een aparte juridische status. Zij kunnen zich dan in het Handelsregister inschrijven als een maatschappelijke bv, de bvm.”

En op de website van VPRO Tegenlicht aandacht voor het Steward Ownership Model. In dit stuk: “Alle aandelen van een Steward Owned bedrijf worden ondergebracht in een stichting, die daarmee officieel eigenaar wordt van de onderneming. Het bedrijf is als het ware van zichzelf, en kan volgens de statuten van de stichting niet meer worden gekocht of verkocht.

Zo worden alle persoonlijke financiële prikkels weggenomen bij het management, die nu zelf ook vaak opties en aandelen bezitten. Bij Steward Ownership zijn de directeuren slechts stewards die voor het bedrijf zorgen tot ze niet meer willen of kunnen.

Het bedrijf kan zich daardoor richten op z’n missie: het doel van de onderneming blijft gewaarborgd. Winst verdwijnt in een Steward Owned onderneming niet in private zakken, maar kan alleen worden geherinvesteerd in de missie van het bedrijf.”

Een goede ontwikkeling. Al zullen dit soort varianten ook in het onderwijs moeten worden meegenomen. Je kunt niet van een ondernemer verwachten dit soort modellen te overwegen als deze alleen het model van een ‘exit’ naar beurs of overname krijgt onderwezen.

In de media

Uber, Deliveroo en Airbnb groeien als kool. Maar de echte wereld groeit niet mee | De Morgen

Belgische krant De Morgen interviewde mij naar aanleiding van mijn nieuwe boek over de platformeconomie: “Platformen zijn marktmeesters. Ze zijn het alziend oog dat bepaalt wie toegang krijgt tot welke informatie. De vraag is of wij hen die machtspositie blind kunnen toevertrouwen.” en “Wie had ooit gedacht dat Europees commissaris voor Mededinging de meest rock-’n-roll functie binnen Europa zou zijn?”

Martijn Arets: ‘Ik kan geen business bedenken waarin platformtechnologie niet kan helpen’ – Boekblog – Managementboek.nl

Mooi stuk en fijn interview door Pierre Spanninks voor Managementboek.nl ter gelegenheid van de lancering van mijn boek

Het stuk in De Morgen werd afgelopen zaterdag ook in afgeslankte vorm gepubliceerd in het AD.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Goedemorgen! Komende vrijdag is de grote dag: de lancering van mijn boek Platformrevolutie. Jij kunt hier zowel fysiek als online bij zijn. Er is nog plek. Meer info vind je hier.

Daarnaast is deze week de laatste week van de actie dat je bij aanschaf van mijn boek direct gratis het e-boek Platformen in Crisistijd krijgt. Het boek is hier te bestellen.

Afgelopen week een uur lang mogen praten over de platformeconomie bij BNR ‘De Technoloog’. Altijd leuk om te doen en er was een goede dynamiek met de interviewers.

Los van alles rondom het boek ook deze week weer 5 stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week! (en tot vrijdag ;-))

Restaurants to use Deliveroo takeaway app for table service

Een van de conclusies in mijn e-boek ‘Platformen in crisistijd’ is dat platformen als Uber(Eats), Deliveroo en Amazon zich in tijden van crisis positioneren als onmisbaar en onderdeel van een publieke en vitale infrastructuur. En daarnaast nieuwe diensten lanceren op een manier dat het net moet lijken alsof zij het beste met de wereld voor hebben. Vanuit de marketingmachine van de platformen snap ik (als voormalig marketeer zijnde)  dat: een boodschap verkopen als ‘doing good’ is natuurlijk altijd slim. Alleen iedere ontvangende partij zou zo scherp moeten zijn om dit in twijfel te trekken.

Deze week weer een mooi voorbeeld. In dit stuk wordt een nieuwe service van Deliveroo in de UK aangekondigd: Table Service. De nieuwe dienst doet inderdaad wat je denkt als je de titel leest: je kunt nu via Deliveroo ook een tafeltje in een restaurant reserveren. En te betalen. Hoewel de dienst nu gratis is, loopt de betaling dus wel via het platform. Eerder (voor corona) kwam Deliveroo ook al met een waanzinnige uitvinding: bestellen via de app om de maaltijd vervolgens zelf op te halen bij het restaurant.

De boodschap naar buiten is flitsend: “This is an important safety feature to give consumers confidence they can return to restaurants safely, and for restaurant staff, who will be able to work while minimising in-person contact”. Ik verwacht dat deze nieuwe feature al even op de plank lang en sowieso op een dag zou worden ingevoerd en dat de corona crisis een goede aanleiding is geweest om de dienst versneld te lanceren. Ik ben trouwens heel benieuwd of het ook gaat werken: andere reserveringtools hebben niet voor niets als advertising als businessmodel.

Het risico’s dat restaurants lopen met een dergelijke ontwikkeling is dat het platform het gehele klantcontact overneemt: bestellen, bezorgen, ophalen en komen eten. En je klantcontact blind weggeven, iets dat veel hoteliers in het verleden met o.a. Booking hebben gedaan, is natuurlijk geen slimme zet.

Oproep aan wethouder Dijksma voor eerlijke taximarkt – FNV

Na de sommatie bij Temper twee weken geleden (waar ik dit over schreef) presenteerde de FNV vorige week een ‘witboek’ over de taximarkt en de rol die Uber speelt in het verslechteren van de voorwaarden.

Het is opvallend dat in deze casus FNV het platform niet sommeert de chauffeurs in dienst te nemen. Dit kan zijn omdat ze de kans klein achten dat dit gebeurt (hoewel de kans bij Temper ook 0,000001% is), of omdat er nog een rechtszaak aan zit te komen en de sommatie deze niet in de weg wil zitten.

Dan het rapport. Over de cijfers van het rapport kan ik weinig zeggen. Net als bij het Temper ‘witboek’ ben ik altijd benieuwd naar de (gecontroleerde!) cijfers die vanuit het platform worden gegeven. Ik zou eigenlijk een derde partij willen zien die bij alle stakeholders de cijfers controleert of een groot onderzoek onder chauffeurs met bijvoorbeeld een schaduwapp die gegevens registreert. Gezien de (niet objectieve) bewoordingen die in het rapport worden gebruikt neem ik de cijfers met een korreltje zout. Zo tast Uber volgens FNV het imago van taxichauffeurs aan. Volgens mij hebben taxichauffeurs dat in het verleden ook zelf prima zonder Uber voor elkaar gekregen. Wil je iets meer lezen over het sentiment rondom taxi’s en Uber, lees dan mijn verslag van een event rondom de premiere van de documentaire Taxibotsing in 2017.

In het rapport staan zeker een aantal relevante aandachtspunten voor beleidsmakers. Zo heeft een groeiend aanbod op de markt impact op de gemiddelde verdiensten van de chauffeurs. Voor een platform is het makkelijk om te veel taxi’s te laten rondrijden: de rekening komt niet bij het platform te liggen. Toen ik een aantal jaren geleden in San Francisco was en Uber chauffeurs sprak was dat dan ook een veel gehoorde klacht: Uber probeerde de markt te domineren en concurrentie kapot te maken door veel taxi’s op het platform toe te laten. In het geval van de Verenigde Staten, waar de drempel om Uber te rijden minimaal is, is de pijn misschien wat minder groot: chauffeurs doen geen hele grote investeringen in vergunningen om te mogen rijden. In Nederland is dat natuurlijk heel anders.

Een andere klacht is de onduidelijkheid in de opbouw van tarieven. Oftewel: wat verdient een chauffeur? Het lijkt mij een goed idee om hier eens goed naar te kijken en bedrijven die hun aanbieders per stuk of klus betalen te verplichten transparant te zijn in de opbouw van de vergoeding. Daarnaast heb ik regelmatig gehoord dat de klant een ander tarief te zien krijgt dan de chauffeur. Als Uber echt het prikbord is dat ze beweert te zijn, dan is dat natuurlijk ook een no-go.

Een laatste punt uit het FNV rapport waar ik het over wil hebben is de verschillen in regelgeving tussen straat taxi’s en de bel- en bestelmarkt. In mijn boek ga ik hier ook dieper op in. Kort gezegd zijn straattaxi’s lokaal gereguleerd en vallen onder een zwaarder regime mbt regelgeving dan de nationaal gereguleerde én gecontroleerde bel- en bestelmarkt. Vanuit historisch perspectief is dit vast prima te verklaren, maar het lijkt mij een heel goed idee om dit nog eens goed tegen get licht te houden of deze tweedeling vandaag de dag nog steeds relevant is, of misschien een ongewenst concurrentievoordeel oplevert. Het is tijd dat iemand eindelijk een keer dit hete hangijzer oppakt.

In 2018 deed het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) in opdracht van de Tweede Kamer eenonderzoek naar “mogelijkheden om regeldruk te verminderen in vier situaties waar de klus- & deeleconomie zijn intrede doet. De vraag van de Kamer is ingegeven door de gedachte dat de regels die de wetgever heeft bedacht voor de oude economie, soms niet meer nodig zijn door de komst van nieuwe verdienmodellen in de klus- en deeleconomie. De vraag daarbij is welke regels geschrapt zouden kunnen worden, onder de voorwaarde dat het publieke belang dat die regels dienen, geborgd blijft.” Dit onderzoek, waar ik als lid van de adviesraad aan mocht bijdragen, heeft in de kamer destijds weinig navolging gehad. Deels misschien ook wel omdat de gekozen cases redelijk veilig waren: het onderwerp arbeid is niet ter sprake gekomen, omdat hier al andere onderzoeken naar liepen. Ik denk dat de vraag over de regulering van de taximarkt een perfecte en zeer relevante casus is voor een nieuw ATR onderzoek. Om de feiten boven tafel te krijgen en een goed onderbouwde overweging te kunnen maken voor de toekomst van de regulering van de taximarkt. Ik daag beleidsmakers die dit lezen dan ook hierbij uit om deze vraag op de agenda te zetten.

Competition: The European Commission launches a process to address the issue of collective bargaining for the self-employed | European Commission

Ook deze editie weer een nieuwtje mbt mededingingsrecht en platformen. Margrethe Vestager deelde het volgende op Twitter: “Those who need to can do collective bargaining without fear of breaking EU competition rules. But the concept “worker” and “self-employed” is now blurred. We want to clarify to enable Platformworkers to negotiate collectively to improve working conditions”.

Fijn dat er dus bij mededingingsrecht niet naar de contractvorm wordt gekeken wanneer het gaat om rechten en zekerheden. Daar zouden degenen die zich met de toekomst van de arbeidsmarkt in Nederland bezig houden iets van kunnen leren 😉

In dit stuk:

“The Commission has committed to improving the working conditions of platform workers during this mandate. So today we are launching a process to ensure that those who need to can participate in collective bargaining without the fear of breaking EU competition rules. As already stressed on previous occasions the competition rules are not there to stop workers forming a union but in today’s labour market the concept “worker” and “self-employed” have become blurred. As a result, many individuals have no other choice than to accept a contract as self-employed. We therefore need to provide clarity to those who need to negotiate collectively in order to improve their working conditions.”

Een goede stap vooruit. Wat niet wegneemt dat de grote uitdaging ligt bij de vraag hoe je in een tijd dat het aantal leden van vakbonden blijft dalen en de gemiddelde leeftijd van de overgebleven leden blijft stijgen het concept vakbond weer relevant kunt maken. Oftewel: fijn dat zij zich mogen verenigen, maar gaan ze dat ook echt doen? Wat dat betreft zou het eens goed zijn om na te denken over het toekomstige businessmodel van het concept ‘vakbond’. Ruim een jaar geleden deed ik in de blog ‘de coöperatie als vakbond 2.0’ al een voorzet.

Uber’s “Academic Research” Program: How to Use Famous Economists to Spread Corporate Narratives – Pro Market

Het grote probleem voor de wetenschap wanneer het gaat over platform onderzoek is de beperkte toegang tot data. In dit stuk komt naar voren dat Uber daar slim van gebruik lijkt te hebben gemaakt om hun (marketing) statements op een slimme manier wetenschappelijk te laten valideren. In dit stuk:

“Uber’s employees co-authored academic papers with brand name scholars that were then used to back the company’s PR and lobbying strategy. Published in respected journals, those articles are based on proprietary data and non-replicable analysis. Moreover, they all don’t discuss the subsidies that make it possible for Uber to pursue market dominance despite its endless losses.”

Een interessant verhaal om te lezen.

Uber to leverage core software to generate new revenue stream – TechSpot

De komende jaren verwacht ik veel groei in de platformeconomie doordat ondernemingen platform software als SaaS (Software as a Service) gaan aanbieden aan klanten. Aanbieders kunnen geheel nieuwe bedrijven zijn, maar ook bestaande platformen kunnen geld verdienen door hun software als ‘white label’ oplossing aan anderen beschikbaar te stellen. Daarnaast kunnen ook anderen zo profiteren van de kennis en algoritmes van de platform organisatie. Hier een voorbeeld van Uber:

“As Bloomberg highlights, the ride-hailing company is starting small, partnering with public bus agency Marin Transit in Marin County, California. When the service, called Marin Connect, goes live on July 1, Uber’s software will serve as the backend for just four vehicles. The two-year, $80,000 deal, will also integrate public transit schedules within the Uber app for locals.”

Ik ben overigens wel erg benieuwd naar de vraag wat er met data gebeurt. Oftewel: is het puur gebruik van de software, of krijgt Uber ook toegang tot de data?

Boeklancering!

Aanstaande vrijdag 10 juli van 12:00 – 14:00 vindt de boeklancering plaats bij Seats2Meet in Utrecht. Vanwege corona restricties is er ruimte voor maximaal 40 gasten. En er is nog plek! Daarnaast is het evenement online te volgen, hier is de
capaciteit vanzelfsprekend onbeperkt.

Wil je op locatie aanwezig zijn bij het evenement? Stuur dan snel een mail naar [email protected]. De capaciteit is beperkt en wie het eerst komt… Ik stel het op prijs dat wanneer jij je aanmeldt je ook echt komt.

Wil je het event online volgen via de livestream? Registreer je dan via deze link. Je ontvangt dan de link en code om het event via de livestream te volgen. Tijdens het event kun je vragen stellen via de chat en meedoen met diverse online polls.

Meer info vind je hier.

In de media

Hoe houden we de ‘platforms’ in toom? | BNR Nieuwsradio

Afgelopen week was ik te gast bij BNR ‘De Technoloog’ om een uur lang te praten over de platformeconomie. Het was een tof gesprek. Wil je laagdrempelig weten waar ik allemaal mee bezig ben, dan is deze podcast zeker een aanrader.

Martijn Arets (De Platformrevolutie): “Opereer als sport vanuit je kracht” | Sportinnovatie.studio

Afgelopen week was ik te gast in de Sportinnovatie studio om te praten over de platformeconomie. Ook deelde ik hier wat gedachten wat sportclubs en -bonden kunnen met platformen.

De platformrevolutie spaart geen enkele sector

In Aanraders signaleert de redactie van weekendkatern Futures recent verschenen of binnenkort te verschijnen publicaties als boeken, blogs, films en podcasts. Afgelopen zaterdag werd mijn aankomende boek Platformrevolutie uitgelicht.

Boek!

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.

Vrijdag 10 juli verschijnt het boek Platformrevolutie. Dat moet natuurlijk gevierd worden. Daarnaast is de lancering een goed excuus om nog eens met elkaar in gesprek te gaan over de platformeconomie.

Bij ‘vriend van de expeditie’ Seats2Meet in Utrecht vonden ze dit ook een goed idee en het team in Utrecht heeft de grootste zaal voor deze gebeurtenis beschikbaar gesteld. En omdat iedereen nu ook zo gewend is aan online events hebben we besloten om naast een offline event ook een online livestream aan te bieden. Zo kun je vanuit de luie stoel het event meemaken en via polls, vragen of een live video chat een bijdrage leveren

Wat gaan we doen?

Het nieuwe boek telt 368 pagina’s: genoeg voer voor een hele lange monoloog. Maar dat is juist niet wat we gaan doen. Tijdens het event ga ik in op de verschillende delen van het boek, waarna een externe expert telkens de tijd krijgt om vanuit zijn of haar belevingswereld te reflecteren op het verhaal en de ontwikkelingen.

Zo zal Marjolein Verkerk, manager public affairs bol.com, ingaan op de ontwikkeling van de platformeconomie. Marjolein is in de afgelopen zes jaar betrokken geweest bij de transformatie van bol.com van webwinkel naar platform. Ook Ronald van den Hoff, oprichter van Seats2Meet en auteur van o.a. Society 3.0 en Hans van der Loo, bestsellerauteur en oprichter van Energyfinder, zullen hun reflectie op het boek en de ontwikkelingen delen.

Praktische zaken

Het evenement vindt plaats op vrijdag 10 juli tussen 12:00uur en 14:00uur bij Seats2Meet in Utrecht. Vanwege corona restricties is er ruimte voor maximaal 40 gasten. Daarnaast is het evenement online te volgen, hier is de capaciteit vanzelfsprekend onbeperkt.

Wil je op locatie aanwezig zijn bij het evenement? Stuur dan snel een mail naar [email protected]. De capaciteit is beperkt en wie het eerst komt… Ik stel het op prijs dat wanneer jij je aanmeldt je ook echt komt.

Wil je het event online volgen via de livestream? Registreer je dan via deze link. Je ontvangt dan de link en code om het event via de livestream te volgen. Tijdens het event kun je vragen stellen via de chat en meedoen met diverse online polls.

Voorinschrijf actie

Wil je als een van de eerste het nieuwe boek ontvangen? Iedereen die voor 10 juli het boek via deze link bestelt, ontvangt direct gratis het e-boek ‘Platformen in crisistijd’.

Goedemorgen! Afgelopen week steeg mijn aankomende boek van plek 20.000 naar plek 31 in de Managementboek ranking. Dat was een mooie start. Als je tot 10 juli het boek voorbesteld, dan ontvang je direct het gratis e-boek ‘Platformen in crisistijd’. En helpt je het boek weer een plekje hoger in de lijst.

Na het NOS Journaal drie weken geleden, mocht ik afgelopen week bij MAX Vakantieman reactie geven op een platform case. Weer een leerzame ervaring.

Op 10 juli zal overigens ook een boekpresentatie plaatsvinden, later deze week ontvang je een uitnodiging.

Fijne week!

Vakbonden tegen Temper: neem alle zzp’ers in dienst of we stappen naar de rechter | De Volkskrant

Vorige week stonden FNV en CNV gebroederlijk bij freelanceplatform Temper op de stoep om het bedrijf een witboek en een sommatie aan te bieden waarin de bonden Temper sommeren de aanbieders op het platform als werknemer in dienst te nemen. Doet Temper dit niet, dan stappen beide bonden gezamenlijk naar de rechter. Interessant detail: in de sommatie is ook terug te lezen dat de bonden een vergoeding van 100.000euro elk van Temper eisen, aangezien het platform de CAO’s van de bonden schendt en zij hierdoor ‘schade leiden door verlies van prestige en werfkracht’.

Naast de sommatie presenteerden de bonden een ‘witboek’ met een eigen onderzoek waarin de bonden claimen dat de maatschappij 18 miljoen euro misloopt door Temper. Temper heeft 2 weken om met de bonden om tafel te gaan.

Het is niet de eerste keer dat FNV een platform aanklaagt: zo klaagde de bond eerder Deliveroo en Helpling aan. Bij Deliveroo waren de uitspraken wisselend, maar het beoogde resultaat van de bond werd niet behaald: de maaltijdkoeriers zijn nog niet in dienst bij het platform. Bij Helpling eenzelfde scenario, al kwam er (naar mijn mening) wel een heel interessante uitkomst uit deze zaak. De rechter besloot dat Helping geen werkgever is, maar wel een bemiddelaar. Toevallig kwam vorige week Koolmees met een zelfde voorstel voor platformwerkers. Door zzp-bemiddeling (let op: dus geen thuisschoonmaak wat de rechter in de Helpling zaak heeft besloten, wat natuurlijk opmerkelijk is) onder de Waadi (Wet Allocatie Arbeidskrachten Door Intermediairs) onder te brengen krijgen platformen meer verantwoordelijkheden, zonder dat er iets over de status van de aanbieder hoeft te worden gezegd. Een op het eerste gezicht slimme snelle zet: een stap vooruit zonder iets te hoeven zeggen of vinden over de arbeidsrelatie. Maar ook een zet met wat praktische haken en ogen. Je leest er hier meer over. Maar het idee dat een platform als een bemiddelaar wordt aangemerkt is volgens mij meer dan redelijk. CNV heeft zich tot nu toe niet uitgesproken over platformwerk, behalve een artikel in De Telegraaf een jaar geleden waar ik deze reactie op schreef.

Nu terug naar FNV en CNV. Ik heb het rapport gescand en de cijfers zijn duidelijk. Al ben ik natuurlijk ook erg benieuwd naar de reactie vanuit Temper op deze cijfers. Het scrapen van cijfers van websites geeft altijd een beperkt beeld (zie ook de Airbnb discussie), waardoor er altijd aannames (lees: keuzes die door de intentie van de afzender kunnen worden beïnvloed) moeten worden gemaakt. Het zou mooi zijn om de bronbestanden van FNV/CNV en Temper eens naast elkaar te leggen, ik ben erg benieuwd wat daar uitkomt. Dat een Temper freelancer voor de klant in veel gevallen goedkoper is dan via een uitzendbureau heb ik regelmatig teruggekregen van de uitzendbureaus, maar zeker ook aan de kant van de werkende ben ik benieuwd naar meer cijfers in detail. Op zich ben ik niet tegen rechtszaken: als dat de manier is om duidelijkheid te krijgen dan is dat een optie. Al is het natuurlijk voor degenen waar de zaak over gaat altijd vervelend om proefkonijn te dienen en te moeten betalen voor het duidelijk maken van onduidelijk beleid.

Waarom nu?

Het is niet vreemd dat de twee bonden samenwerken in deze casus: het is voor beide bonden een redelijk ‘veilige’ case en daarom prima om samen te werken. Daarnaast is dit voor CNV de eerste keer dat het iets met platformwerk doet en dan is de eis van in dienst nemen, een bekende in vakbondsland, eentje waar intern weinig gedoe over kan ontstaan. De timing voor Temper is natuurlijk op zijn zachtst gezegd beroerd: de sommatie komt op een moment dat zowel het bedrijf als de sector waarin het opereert aan het infuus ligt. Dan heb je waarschijnlijk weinig zin in een delegatie vanuit de vakbonden met een spandoek en een confettikanon.

Voor de bonden is de timing prima: met de vakantie voor de deur hebben de bonden een bommetje gegooid waar ze na de vakantie weer mee verder kunnen. Aan de andere kant is de timing ook opmerkelijk: beide bonden zitten bij de SER in de commissie voor een rapport over ‘platformeconomie en werk‘ dat binnenkort met een rapport komt. Je zou zeggen dat het handig zou zijn om hier even op te wachten om de zaak beter te kunnen onderbouwen.

Een verklaring voor het ‘waarom nu’ kan natuurlijk zijn dat de bonden vinden dat juist in een crisis als deze de kwetsbaarheid van de ZZP aanbieder op het platform extra zichtbaar en daardoor relevant is. Er zullen genoeg freelancers zijn die niet kunnen terugvallen op de regelingen vanuit de overheid. Als zij in dienst waren geweest via een uitzendconstructie was dit mogelijk een ander verhaal geweest. Ik zeg bewust ‘mogelijk’, omdat ook hier het nodige om te doen is. Hier en hier lees je er meer over. Daarnaast ben ik benieuwd hoe het is geregeld voor de uitzendkrachten die via Mice en Place werkten. Dit iconische uitzendbureau voor horecapersoneel ging in de eerste maand van de crisis failliet.

Daarnaast was het natuurlijk wachten totdat er (mogelijk) weer een rechtszaak zou beginnen. Het rapport van FNV is grondig en er zit maanden werk in. Dit is dus niet iets van ‘over één nacht ijs’.

Wat nu?

Dan de wat nu? Wat mij opviel na het persbericht over de sommatie is dat het stil bleef. Heel erg stil. Naast een stuk in de Volkskrant, dat een uur na het livegaan van het bericht op de FNV website werd gepubliceerd, en een stuk in het FD waren het op Twitter vooral vakbondsmensen die iets over de sommatie deelden. Op zich ook niet zo heel erg vreemd: een sommatie an sich is niet zo spannend en een vakbond die iets tegen freelancers of platformen heeft is ook geen nieuws. Ik had meer commotie verwacht rondom het rapport van de 18 miljoen, maar blijkbaar maakte dit geen indruk op journalisten.

Hoewel ik niet weet hoe dit verder af zal lopen, verwacht ik dat Temper ontspannen zal reageren. Het platform is al sinds de start van het bedrijf in gesprek met FNV Horeca en werkt daar ook mee samen, dus ik verwacht dat dat gesprek er wel komt. Temper en de bonden weten elkaar immers al lang te vinden, daar was een sommatie niet voor nodig: een telefoontje was voldoende geweest. Wat ik niet verwacht is dat Temper zich zal transformeren naar een uitzendbureau. Daar durf ik wel een goede weddenschap op af te sluiten. Dat gaat niet gebeuren. En dat weten de bonden ook.

Dus dan ook de vraag: waarom deze sommatie? De bonden weten dat Temper niet op de sommatie in zal gaan en dat de enige manier voor duidelijkheid de gang naar de rechter is. Deze stap hadden ze dus ook over kunnen slaan, hoewel een intern feestje natuurlijk altijd goed is voor het moraal.

De kort samengevat op de vraag ‘wat nu’: aan tafel, misschien een rechtszaak, heel misschien duidelijkheid, maar het blijft toch een beetje symptoombestrijding en het negeren van de vragen en verantwoordelijkheden die aan de basis liggen.

Conclusie

Zoals eerder gemeld ben ik niet voor of tegen een rechtszaak. Als dat duidelijkheid biedt: prima. Waar ik wel tegen ben dat is dat er nog steeds grote rondjes rondom essentiële arbeidsmarktvraagstukken wordt gelopen en iedereen nog steeds erg vanuit de eigen vertical opereert. De bonden, maar ook Koolmees, gooien voor de zomer een balletje op, wetend dat er na de zomer nog een aantal flinke vraagstukken op de agenda staan. Je kunt dit slim noemen. Of gewoon makkelijk.

Het Borstlap rapport meldde de ambitie om flex minder flex te maken en vast minder vast. De strijd om flex minder flex te maken gaat door, maar wat met vast minder vast? Daarnaast gaat het debat nog steeds puur over de vorm van contract in plaats van de onderliggende waarden. Wat mij betreft aangeeft dat iedereen nog steeds naar de (extreem) korte termijn en naar het eigenbelang kijkt en en niet (of in ieder geval onvoldoende) naar de lange termijn en het bredere belang. Op zich ook niet heel verrassend: de lange termijn vraagt een systeemverandering en dat is spannend en risicovol. Maar misschien had ik er gewoon te veel van verwacht. Net als dat ik, misschien achteraf gedacht wat naïef, hoopte dat de crisis een systeemverandering zou versnellen, terwijl ik nu zie dat de crisis vooral bestaande ongelijkheid en weeffouten versterkt.

Mijn conclusie kan dan niets anders zijn dat het debat over de arbeidsmarkt nog op hetzelfde niveau zit als voor Borstlap en ik zie dan ook weinig tekenen dat dit snel zal veranderen. Niet iets om trots op – of tevreden over – te zijn.

What an antitrust case against Google could mean for travel | PhocusWire

Zo, en dan nu tijd voor een luchtig onderwerp: mededinging 😉

Het zal je niet verbazen dat er flink wat (zeer terechte) discussie is over de groeiende macht van o.a. Google. Dit stuk gaat over de travel industrie en geeft een interessant inzicht in hoe Google invloed heeft op een geheel ecosysteem:

“Google’s seemingly unstoppable rise to domination of the online travel ecosystem in the last decade or so has not only profoundly shaped the travel industry, but it also has been routinely used by many industry players to justify – rightly or not – a string of negative financial results.

Meanwhile, the search giant’s control over the back-end infrastructure of the ad tech industry has been less of a headline across the industry’s chatter.

Anticompetitive authorities seem to think differently. More than 80% of online display advertising is traded real-time on electronic trading venues, also called programmatic advertising.

A number of sequential actions happen at lightning speed between the moment an advertiser places a new ad and that ad being displayed to the user. It turns out that Google controls a significant share of each of those steps as the chart below illustrates.”

Airbnb’s new plan to measure discrimination on its service – Axios

Hoewel de drempels om zaken te doen via een platform extreem laag zijn en aan de deur iedereen mee kan doen, vindt er ook binnen platformen discriminatie plaats. Zo ook bij Airbnb. Dit stuk geeft een inkijkje hoe Airbnb onderzoekt hoe het discriminatie via het platform kan verminderen.

Het is aannemelijk dat bij een platform als Airbnb meer wordt gediscrimineerd dan bij bijvoorbeeld Booking. Immers: de host kan zien wie de aanvraag doet en maakt op basis van eigen inzicht de keuze om iemand wel of niet toe te laten. Het zou wat mij betreft niet eens zo gek zijn om te kijken wat de effecten zouden zijn op het vertrouwen in het platform wanneer profielen worden geanonimiseerd richting de gebruikers of in ieder geval richting de meest kwetsbare zijde van de marktplaats. Zo sprak ik een keer een beheerder van een platform voor thuisschoonmaak die aangaf dat er discriminatie plaatsvond wanneer een klant mocht kiezen uit een aantal kandidaten. De oplossing was simpel: keer het proces om: de aanvraag van de klant werd de groep beschikbare kandidaten ingeschoten en de eerste die reageerde kreeg de klus.

Boek!

15 Experts lazen het manuscript voor publicatie en delen hun reactie en aanbeveling in het boek. De komende weken zal ik er hier een aantal uitlichten, zoals deze.

In de media

MAX Vakantieman

Na het 6 en 8 uur journaal twee weken geleden mocht ik afgelopen week bij Omroep MAX bij het programma De MAX Vakantieman duiding geven over online platformen in een casus waarbij mensen zijn opgelicht toen zij dachten een vakantiehuis te boeken via HomeAway.

Hoewel de entourage van het programma wat anders is dan ik ben gewend is het natuurlijk ontzettend goed dat dit soort programma’s consumenten duidelijk maken wat hun rechten zijn in situaties waar ze doorgaans tegen een muur aan praten.

Kan zzp-bemiddeling via platformen zomaar onder de Waadi vallen? – ZiPconomy

“Om uitbuiting van platformwerkers tegen te gaan, wil minister Wouter Koolmees onderzoeken of voor zzp-bemiddeling via platformen de Wet Allocatie Arbeidskrachten Door Intermediairs (Waadi) kan gelden. Experts vrezen dat dit lastiger is, dan het klinkt. “Het ene platform is het andere niet.”

Voor dit artikel leverde ik een bijdrage.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.