Goedemorgen! Ik merk dat ik de laatste tijd steeds vaker niet zozeer puur een artikel behandel, maar een artikel als aanleiding gebruik om iets aan je voor te leggen waar ik al langer mee rondloop. Ben benieuwd hoe jij dit ervaart. Reageren kan eenvoudig door een reply op deze mail.
Afgelopen week een toffe voorbespreking gehad over mijn bijdrage aan het Disruptive Innovation Festival: een online festival in November. Waar het gesprek begon met een sessie over platform coöperaties, zijn we uiteindelijk geëindigd met het ontwerp van een sessie waarin we gaan verkennen hoe platformen kunnen bijdragen aan een meer inclusieve arbeidsmarkt. Als de definitieve datum bekend is, dan laat ik dat uiteraard hier weten. Ook vandaag weer een bomvolle editie waarin ik wederom 5 artikelen bespreek en voorzie van mijn duiding en gedachten. Mooie week!
After Uber and Ola, these cab aggregators are gearing up for the online rental space race
Toen de Uber’s van deze wereld op de markt kwamen, was hun propositie uniek. Een gecentraliseerd techbedrijf dat een gefragmenteerde markt betrad die al jarenlang het belang van de klant uit het oog was verloren. Met de waanzinnige Uber app, branding en manieren om kwaliteit te sturen en beoordelen werd de markt flink opgeschud. Even de wat meer discutabele activiteiten en strategieën daargelaten.
Klaus Buettner, vice president BMW, zei een tijdje gelede: “Let someone else spent the money to educate the market and then we came in with a cool product. We will not be the largest, but we can be the coolest.” Nu is het maar de vraag in hoeverre BMW in staat is om met een cooler product te komen (wat is er cool aan een taxi?), maar in essentie heeft hij een punt: veel van de investeringen van platformen als Uber zijn gegaan in het opvoeden van de markt: het vertrouwen kweken van consumenten om hub mobiliteit via een app te organiseren.
Nu dit gedrag in veel gebieden is veranderd, is er ook ruimte gekomen voor andere initiatieven. Omdat de transactie (hyper) lokaal is, is het ook prima mogelijk om een lokaal ’taxi aggregatie’ platform te organiseren. Ik deed hier eerder al eens een onderzoek naar. In deze blog zie je een lijstje met lokale ‘cab aggregators’ in India die, ieder op hun eigen manier, met technologie de taxi markt willen organiseren. De professionaliteit van de initiatieven is nog behoorlijk wisselend. Daarnaast zijn het in veel gevallen externe ’tech’ bedrijven die intappen op bestaande taxi’s. Het is de vraag wanneer er een keer een taxi bedrijf komt met een succesvolle app case. Het gegeven dat iets op papier kan, zegt natuurlijk niets of het in de praktijk ook zal gebeuren. Bottom line is het interessant om dit soort initiatieven te gaan volgen en te kijken in hoeverre het in de praktijk gaat lukken om dit soort markten ook meer lokaal te bedienen. Of dat we uiteindelijk toch ‘beter’ af zijn met één centrale aanbieder….
This “Creepy” Time-Tracking Software Is Like Having Your Boss Watch You Every Second
Het mantra van bedrijven die via platformen werk aanbieden is dat zij de werkende vrijheid en flexibiliteit bieden. Vertrouw nooit een markteer op zijn of haar blauwe ogen: deze vrijheid is natuurlijk maar relatief. Werk je voor een food delivery platform? Dan zul je vooral goed kunnen verdienen tijdens de ‘hungry hours’. Daarnaast zal een platform altijd voor een goede balans tussen vraag een aanbod moeten zorgen, zodat er bijvoorbeeld niet te veel aanbieders zijn ten opzichte van de vraag. Want dan zakt de verdienste van de aanbieder als een baksteen omlaag. Aan de andere kant wil je de on demand klant ook niet teleurstellen. Het is voor een on demand platform waarbij zowel vraag als aanbod flexibel zijn een 24/7 balanceer oefening. Hoewel je natuurlijk met (historische) data wel een hoop kunt voorspellen.
Wanneer we het hebben over platformwerk (gig economy) dan zijn er grofweg twee soorten platformwerk: online en offline werk via een platform. Laten we dat vanaf nu crowdwork en kluseconomie noemen. In de media horen we eigenlijk alleen maar berichten over de kluseconomie: klussen die fysiek op locatie worden uitgevoerd bij de klant thuis (schoonmaak, oppas) of op een wisselende fysieke locatie (taxi). Deze vorm van platformwerk is ook het meest zichtbaar: denk maar aan de Deliveroo koeriers die door een stad heen crossen.
De andere kant van platformwerk bestaat uit het zogenaamde crowdwork. Klusjes die online, veelal bij de aanbieder thuis, worden uitgevoerd voor een klant die zich niet op dezelfde locatie bevindt. Waar in de kluseconomie de klus veelal een duidelijke kop en staart heeft (een taxi brengt je van A naar B, je hoeft niet tussentijds over te stappen of van chauffeur te wisselen), is dit bij crowdwork lang niet altijd het geval. Soms bestaat crowdwork letterlijk uit werkzaamheden waarvan degene die het werk uitvoert geen idee heeft waar de werkzaamheden aan bijdragen.
Je kent de discussies over de manier waarop platformen in de kluseconomie via algoritmes, gamification en reputatie systemen het gedrag van de gebruiker wil sturen en controleren. Hoewel de mogelijkheden divers (en natuurlijk ook soms discutabel) zijn, zijn er in de kluseconomie veel manieren om onder deze ‘surveillance’ van het platform uit te komen. De aanbieder en vrager ontmoeten elkaar namelijk fysiek. En dan kun je, zeker bij repeterende werkzaamheden, het relatief eenvoudig op een dealtje gooien. Bij crowdwork is dit anders. De klant is vaak anoniem, woont niet in de buurt (veelal op een ander continent) en de mogelijkheden om iemand die het werk op een computer uitvoert te controleren zijn legio. En dat het kan, betekent dat het ook gebeurt (wat overigens een aanname is die door te veel mensen wordt gemaakt).
Upwork is een van de grootste crowdwork platformen. Wat uniekheid van skills betreft zit het platform een beetje in de middenmoot. Upwork gebruikt veel tools om het gedrag van de aanbieders te monitoren. En dus ook te sturen.
“Upwork, which hosts millions of coding and design gigs, guarantees payment for freelancers, even if the clients who hired them refuse to pay. But in order to get the money, freelancers have to agree in advance to use Upwork’s digital Work Diary, which counts keystrokes to measure how “productive” they are and takes screenshots of their computer screens to determine whether they’re actually doing the work they say they’re doing.”
In dit stuk wordt duidelijk hoe de aanbieders deze vorm van surveillance ervaren. En hoewel Upwork aangeeft dat veel van deze opties optioneel zijn, is het toch duidelijk dat dit door de aanbieders niet zo wordt ervaren.
Waar ik vaak aangeef dat de huidige reputatie systemen nog te beperkt zijn, is het ook bij het tracken van aanbieders van crowdwork duidelijk het geval dat de technologische oplossingen die zijn bedacht verre van af zijn. Want hoewel het gegeven of iemand wel of niet aan het typen is en of iemand wel of niet het document open heeft op zijn of haar scherm, dat zegt natuurlijk nog beroerd weinig over de kwaliteit van het werk. Het wordt tijd dat, ook de platformen, hier volwassen(er) in worden….
Get an Exclusive Look at Uber’s New Brand Revamp – Adweek
Uber heeft zijn tweede rebranding ingezet. Ook in de branding wordt de ‘nieuwe’ weg duidelijk gemaakt: Uber wordt (of heeft in ieder geval de ambitie om) een ‘platform of mobility’ (te worden). De rebranding moet ook de transitie van een ‘San Francisco startup’ naar een ‘global company’ uitstralen. Fijn dat ook de marketeers doorhebben dat het nu serious business is 😉
De vraag bij platformen is natuurlijk altijd: welke rol speelt het merk in de propositie. Ik vermoed dat deze een steeds grotere rol gaat spelen: hoewel de transacties tussen 2 individuen is (bij taxi, etc.), zal men toch steeds meer het merk van het platform gaan vertrouwen dat ze hun zaken met betrekking tot screening, klantenservice, verzekeringen en meer op orde hebben. Voor Uber zal het merk in de toekomst zeker een belangrijkere rol gaan spelen. Wanneer je nu een taxi via Uber boekt, dan is de hele online experience duidelijk vanuit Uber, maar de taxi zelf heeft weinig Uber kenmerken. Dat is ook lastig, aangezien Uber met ‘partners’ samenwerkt. Op het moment dat Uber ook in de deelfietsen, scooters en stepjes stapt, dan worden deze uiteraard ook in de Uber huisstijl gestoken. En zal de klant meer en meer in contact komen met het merk.
Dan is het overigens maar goed dat er een fors charme offensief wordt gevoerd, anders dan lopen ze de kans dat de stepjes en fietsen zo in de gracht belanden 😉
Airbnb hits back at Paris ban threat – The Straits Times
Hoewel de platformeconomie meer is dan alleen Uber en Airbnb, blijven deze twee cases interessant om te volgen. Enerzijds vanwege de schaal en snelheid, maar ook omdat zij simpelweg al wat langer bestaan. Hierdoor is het interessant om hun strategie en toon van discussie te volgen. Waar bij Uber de strategie en toon vanuit het platform richting overheden negatief en respectloos was, zie je dat het bedrijf de laatste jaren hun strategie heeft omgedraaid. Van ‘move fast and break things’ naar… tja… de meer subtiele en collaboratieve aanpak. Airbnb lijkt, hoewel het nooit het Uber zoals het in het begin was zal worden, de andere kant op te gaan. In het begin een heel positief imago en samenwerkingen met overheden, maar de laatste tijd steeds meer op ramkoers met (lokale) overheden.
Hoe dit kan? Het verschil tussen Uber en Airbnb is dat Uber zich mengde in een bestaande (en turbulente) markt. De impact (en op wie) was direct zichtbaar en de ritjes die Uber deed werden direct door de bestaande aanbieders gevoeld. Bij Airbnb is dit eigenlijk andersom. Hoewel het bieden van een overnachtingsplaats voor een toerist een grote bestaande markt is, heeft Airbnb in het begin toch wel op een slimme manier een eigen markt geclaimed. Daarnaast zijn de andere aanbieders (hotels) vaak wat grotere bedrijven en omdat de toerisme markt groeit was de pijn ook niet echt direct zichtbaar. En duurde het even dat de plek waar de pijn wél voelbaar was, de leefbaarheid van de steden, werd ontdekt. En wist hoe hier mee om te gaan. Het was dan ook meer logisch dat Uber vanaf dag 1 tegenstand zou krijgen en dat Airbnb pas na een paar jaar echte tegenstand zou krijgen op het moment dat de schaal een vorm had aangenomen dat het ook echt impact op een stad kon maken.
Foot In Mouth: 42 Quotes From Big Corporate Execs Who Laughed Off Disruption When It Hit
Voor concurrentie hoef je vandaag de dag nauwelijks naar de eigen sector te kijken. De kans dat een innovatie (of gewoon een slimme en brutale speler, het woord innovatie is ook een beetje overhyped…) van buiten de sector komt is immers groot. Zo sprak ik in 2012 tijdens de voorbereidingen voor mijn Crowd Expedition met de marketing directeur van een grote Nederlandse bank over innovatie. Crowdfunding kende hij. Ik vroeg: “ken je ook het bedrijf Transferwise?”. Hij schudde nee. Toch bijzonder dat iemand op zijn positie nog nooit had gehoord van een startup die de ‘international money transfer market’ wilde opschudden door een slimme peer2peer oplossing. De toen nog startup beloofde de klanten voor een fractie van het tarief dat banken vragen hun geld internationaal over te kunnen laten maken. Het bedrijf was opgezet door twee mannen die ook aan de wieg van Skype en PayPal hadden gestaan. En Richard Branson had al 100 miljoen in het bedrijf gestopt. Hij had er nog nooit van gehoord. Toen ik een paar jaar later las dat Transferwise inmiddels 500 miljoen euro per maand over het platform verscheepte kon ik het niet laten om een printscreen naar hem te mailen. Ik heb nooit een reactie ontvangen…
Het herkennen van innovaties die jouw branche kunnen overnemen kan de beste overkomen. “With the iPhone as a glaring example, and stretching through Amazon and e-commerce and more recently blockchain and bitcoin, many innovations have initially been met with derision by big company CEOs. History often proved them wrong.”
In dit stuk lees je 42 leuke en pijnlijke quotes van CEO’s van grote bedrijven die een mogelijke concurrent wel al hadden gespot, maar enorm hebben onderschat. Ter lering en vermaak…
Humor….
De Speld: Uber gaat het spoor op | De Volkskrant
Ben je het ook zat om afhankelijk te zijn van de NS? Dan is er goed nieuws! Uber begint namelijk een eigen taxidienst op het spoor. “Toen ik hoorde dat Uber naar het spoor kwam, heb ik meteen mijn wagon losgekoppeld en ben ik voor mezelf begonnen. Ik verdien hier beter en kan helemaal mijn eigen dienstregeling bepalen.” Humor.
Events
When your boss is an Uber algorithm | Meetup
Op 4 oktober ben ik te gast bij de Jheronimus Academy of Data Science. Ik ben een van de twee sprekers op een tof event over platformen, data en algoritmes. Dit doe ik samen met Yingqian Zhang: “is as an Assistant Professor in the Information Systems group at Eindhoven University of Technology (TU/e). Yingqian is particularly interested in data-driven optimization (or prescriptive analytics), optimization and coordination in multi-agent system, using techniques from data mining and machine learning, algorithmic design, mathematical modelling, and applied game theory.”
Na een presentatie van ons beiden gaan we met elkaar en de zaal in discussie. Toegang is gratis.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
