Goedemorgen! Afgelopen week stond voornamelijk in het teken van het bijwonen van workshops: “The Disruptive Rise of Digital Labour Platforms: How Can and Should the Regulator React?” bij de Universiteit Utrecht, de lancering van het Reshaping Work Dialogue Report, een Policy Roundtable “Women in the Gig Economy” van GIZ (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit) en een presentatie van het boek “Taxis vs Uber: Courts, Markets, and Technology in Buenos Aires” bij de UvA. Daarnaast ook nog gewerkt aan een onderzoek dat is gestart voor een whitepaper over uitzendplatformen, de doorontwikkeling van de minor ‘bouw je eigen platform’ en de BTW aangifte moest ook nog verwerkt worden. Het was een enerverend weekje 😉
In deze editie weer een aantal stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Schrijf je van vooral in via deze link.
Fijne week!
Europees Parlement stemt in met richtlijn platformwerk. Maar lidstaten blijven verdeeld | ZiPconomy
Afgelopen week was het feest in mijn Twitter tijdlijn met berichten als: “The European Parliament votes to adopt the text on the Platform Work Directive. 376 in favour, 212 against, 15 abstentions. A defeat for Uber and the rest of the platform lobby. Big cheering in the chamber.” Het gaat hier over de Europese Platform Work Directive waarover ik in mijn nieuwsbrief vorige week ook al over schreef.
Hoewel het een interessante stap is, is er nog veel onduidelijkheid en is er nog een lange weg te gaan. In dit stuk op ZiPconomy een prettig overzicht van de situatie:
“Een deal in het Parlement is niet genoeg om de richtlijn in te voeren, ook de Europese Raad moet het ermee eens zijn. Maar onderhandelingen tussen de regeringen van de lidstaten zijn vastgelopen, schreef Europees nieuwsmedium Politico al eerder.
Ook de Raad heeft de richtlijn namelijk aangepast, maar op een andere manier dan het Parlement. De meer rechts georiënteerde Tsjechische voorzitter voegde juist een hoop uitzonderingen toe aan de criteria. Daardoor worden veel minder platformwerkers als werknemers gezien.
De voorzitter deed drie vergeefse pogingen om overeenstemming te bereiken met de andere lidstaten. Vooral België, Griekenland, Luxemburg, Malta, Portugal, Spanje en Nederland liggen dwars. Deze lidstaten vinden het huidige voorstel niet ambitieus genoeg en willen liever terug naar de oorspronkelijke tekst. Ondertussen heeft Zweden het voorzitterschap overgenomen. Volgens Politico maakt dat de kans op een deal nog kleiner, want Zweden is vanaf het begin überhaupt tegen een Europese richtlijn voor platformwerkers.”
Ik heb dubbele gevoelens bij dit hele proces. Mijn gedachten op een rijtje:
- Het is de vraag of platformeconomie/platformwerk/gig economy als een aparte categorie moet worden gezien. Ik denk het niet. De werkzaamheden die via platformen worden uitgevoerd, zijn niet nieuw. Ook voor platformen hadden we maaltijdbezorgers, taxichauffeurs, thuisschoonmakers, dagklussers in horeca en retail, etc. etc. Waarom zou de manier waarop de match tot stand is gekomen bepalend moeten zijn voor de juridische status van de werkende?
- Als platformwerk geen aparte categorie is, dan zou een aparte directive ook niet logisch zijn. Als je kijkt hoe de directive nu is vormgegeven, dan zie je twee duidelijke lijnen: het vraagstuk over de classificatie van de contractvorm en vraagstukken die te maken hebben met de impact van het aansturen (en: beoordelen, ontslaan, etc.) van werkenden middels technologie als algoritmes. Ik vond het vanaf het begin al dubieus waarom deze twee lijnen in één directive zouden moeten worden samengevoegd. Juist ook omdat de tweede (die over algoritmes) op veel meer werkenden dan alleen platformwerkers van toepassing is.
- Daarom zou ik zeggen: trek die twee lijnen weer uit elkaar. Een discussie over de juridische status van werkenden en een discussie over de impact van technologie op werk en hoe hier een meer gelijk speelveld te creëren.
- Wat betreft de juridische status van de werkenden. Ik vroeg mij af toen ik vorige week de lancering van het Reshaping Work rapport online bijwoonde: het is eigenlijk van de zotte dat we voorheen blijkbaar geen interesse hadden in de condities waaronder werkenden die nu ook (!!) via platformen werk vinden zich in begaven. Wat dus positief is van de opkomst van platformen is dat dit voorheen een onzichtbare en gefragmenteerde markt was waar niemand iets om gaf en doordat hier nu grote bedrijven een ‘middleman’ rol pakken is er een zichtbare partij om iets van te vinden, mee samen te werken en tegen te ageren. Een goede zaak (aandacht voor betere arbeidsvoorwaarden is altijd goed), maar door alleen naar de werkenden in een sector te kijken waar een platform als bemiddelaar optreedt is redelijk zinloos. Dan houd je jezelf voor de gek. Kijk liever naar de hele sector: thuisschoonmaak, oppassen, maaltijdbezorging, taxi, etc. etc. En bepaal hiervoor wat de beste weg is.
- Wat betreft de impact van technologie op de werkende: dit kan prima in andere wetten die er aan komen, zoals de AI act, worden meegenomen. Deze wetten zijn eigenlijk veel te belangrijk om alleen op het platform domein te richten.
Ik wil iedereen die in dit debat deelneemt aanmoedigen om deze bredere blik mee te nemen. Het is tijd dat we elkaar niet meer voor de gek houden. Vakbonden: kijk niet alleen naar platformen maar naar een sector. Platformen (en dan zeker de hele grote): zet je standaard lobby verhaal aan de kant dat deze vorm van flexibiliteit alleen als freelancer kan, als je dat blijft herhalen dan neemt straks niemand je meer serieus. Beleidsmakers: erken de context van de ontwikkeling en de weeffouten die in het huidige systeem zitten. Ga niet selectief beleid maken, daar help je de werkende echt niet mee. En neem zelf de regie. Voor iedereen: kijk voorbij je eigen bubbel en belang, neem de context serieus en ga in gesprek met hen waar veel óver, maar amper mét wordt gepraat: de werkende. Ga weer op zoek naar de juiste balans tussen het individu en collectief en blijf niet verstrikt zitten in het proces. Zo moeilijk moet dat toch niet zijn?
The house always wins: the algorithmic gamblification of work | Veena Dubal
De impact van algoritmes en technologie op de werkende: het onderwerp van deel twee van de Platform Work Directive die ik in het vorige stuk heb besproken. Bij platformen die ‘on demand’ klussen aanbieden (taxi en bezorging) is de impact van het algoritme groot en wordt de werkende per klus betaald. Waarbij het vaak onduidelijk is wat de opbrengsten nu precies zijn.
In het begin van Uber was iedereen enthousiast over de ‘surge pricing’ die het bedrijf gebruikt. Wanneer er op een moment ergens meer vraag is dan aanbod dan stijgen de prijzen. Hiermee gaat de vraag omlaag en het aanbod omhoog. Velen zagen dit destijds als een volmaakt economisch model van flexibele prijsstelling. vaak werd het voorbeeld van de kapper hier bij gehaald: waarom betaal je voor een knipbeurt op dinsdag middag hetzelfde als op vrijdag avond, terwijl dan de vraag vele malen hoger is? Nu blijkt (en dat is niet van de een op de andere dag) dat deze ‘slimme’ (of: ‘uitgekookte’) technologie in staat zijn om de werkenden de wortel voor te houden en te verleiden meer te doen dan in eerste instantie de bedoeling was.
In het artikel “The house always wins: the algorithmic gamblification of work” geeft wetenschapper Veena Dubal een interessant (en schokkend) inkijkje in de algoritmes die Uber gebruikt om de werkende te sturen om zoveel als mogelijk te werken op het moment dat het platform het uitkomt. De reden hiervan is ook omdat het risico op geen werk voor rekening van de werkende is: iets dat naar mijn mening sowieso een heel slecht idee is.
In dit stuk:
In a new article, I draw on a multi-year, first-of-its-kind ethnographic study of organizing on-demand workers to examine these dramatic changes in wage calculation, coordination, and distribution: the use of granular data to produce unpredictable, variable, and personalized pay. Rooted in worker on-the-job experiences, I construct a novel framework to understand the ascent of digitalized variable pay practices, or the transferal of price discrimination from the consumer to the labor context, what I identify as algorithmic wage discrimination. As a wage-setting technique, algorithmic wage discrimination encompasses not only digitalized payment for work completed, but critically, digitalized decisions to allocate work and judge worker behavior, which are significant determinants of firm control.
Though firms have relied upon performance-based variable pay for some time, my research in the on-demand ride hail industry suggests that algorithmic wage discrimination raises a new and distinctive set of concerns. In contrast to more traditional forms of variable pay like commissions, algorithmic wage discrimination arises from (and functions akin to) to the practice of consumer price discrimination, in which individual consumers are charged as much as a firm determines they are willing to pay.
As a labor management practice, algorithmic wage discrimination allows firms to personalize and differentiate wages for workers in ways unknown to them, paying them to behave in ways that the firm desires, perhaps for as little as the system determines that they may be willing to accept. Given the information asymmetry between workers and the firm, companies can calculate the exact wage rates necessary to incentivize desired behaviors, while workers can only guess as to why they make what they do.
Je hoeft geen activist te zijn om te begrijpen dat dit soort technieken verre van wenselijk zijn. In dit stuk ook de ervaringen van enkele chauffeurs:
Domingo, the longtime driver whose experience began this post, felt like over time, he was being tricked into working longer and longer, for less and less. As he saw it, Uber was not keeping its side of the bargain. He had worked hard to reach his quest and attain his $100 bonus, but he found that the algorithm was using that fact against him.
Wolt publishes a transperancy report
Terwijl er (o.a.) in Brussel wordt gesproken over beleid rondom algoritmes, besloot Wolt een tijd geleden om met een eigen transparantie rapport te komen:
“In the Wolt Algorithmic Transparency Report, we aim to dispel that concern by increasing the broader understanding of how algorithms are – or sometimes are not – used at Wolt.”
Wat Wolt hier doet, en dat is natuurlijk ook slim in de lobby, is hier pro-actief een transparantie rapport lanceren welke uitlegt op basis van welke variabelen de algoritmes in het platform ‘hun werk doen’. Op zich een prima stap om te werken aan uitlegbaarheid van algoritmes en een goed voorbeeld richting concullega’s in de sector.
Het is alleen wel de slager die zijn eigen vlees keurt. Ik denk dat het dan ook goed zal zijn om een dergelijk rapport aan te vullen met een verklaring van een externe partij én om wetenschappers toegang te geven tot het platform om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te doen. Met de nadruk op onafhankelijk: want dat is iets waarvan ik weet dat grote platformen dit nogal eens erg spannend vinden. En daarnaast moet hier op termijn beleid voor komen: je moet niet afhankelijk zijn van de goodwill van een bedrijf om dit al dan niet toe te passen.
In 2019 organiseerde ik een event over de algoritme accountant, hier staan nog een aantal interessante vragen in bij het uitdenken over een dergelijke verplichting. Waar onder: hoe zorg je ervoor dat je geen ongelijk speelveld tussen wel en niet digitale bemiddelaars creëert?
Video course: Build a successful marketplace | Sharetribe
Een eigen platform beginnen: hoe doe je dat? Dat is een vraag die je gerust aan het team van Sharetribe over kunt laten. Sharetribe biedt een eenvoudige en overzichtelijke tool om, zonder enige kennis van programmeren, je eigen ‘marketplace’ in elkaar te zetten. Ik ken het bedrijf zelf al een jaar of tien en ook met de minor ‘bouw je eigen platform’ hebben de studenten zonder voorkennis laagdrempelig hun eigen platform via Sharetribe gebouwd.
Sharetribe investeert veel in content om hun klanten te helpen om succesvol hun eigen platform te lanceren. Hier hebben zij ook een belang bij: zij verdienen pas geld wanneer hun gebruikers succesvol zijn. Dit heeft geresulteert in een indrukwekkende verzameling waardevolle content. Hier hebben zij afgelopen week iets nieuws aan toegevoegd: een online video cursus:
This ten-step video course takes you through your marketplace journey all the way from idea to scaling your business. Each step is packed with the latest marketplace facts, actionable advice, and relevant case studies.
In anderhalf uur leer je een mooie basis van de stappen die je moet doorgaan om een succesvol platform te lanceren.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event? Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.
