Goedemorgen! Afgelopen week mij weer prima vermaakt met een platform expeditie met de Provincie Zuid Holland, een ochtend met de raad van bestuur van een verzekeraar over platformen, een bijdrage aan het event ‘Goed geregeld werk’ bij Pakhuis de Zwijger en een bezoek aan het Reshaping Work congres in Amsterdam. Om weer even tot rust te komen volgde ik zondag een workshop portretfotografie. Er zijn wel eens weken dat er minder gebeurt ;-).
In platformland was het afgelopen week wel wat rustiger, maar het is toch gelukt om 5 stukken bij elkaar te zoeken en te voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!
‘Flitsbezorger Getir is in gesprek met concurrent Gorillas over overname’
Je kunt veel zeggen over de flitsbezorgsector, maar je moet toegeven dat ze het woord ‘flits’ wel ontzettend consistent doorvoeren. Want hoewel iedereen weet dat er bij een dergelijke ontwikkeling uiteindelijk een consolidatieslag gaat plaatsvinden, laat een dergelijke gebeurtenis vaak best op zich wachten. Ik weet dat we over crowdfunding al minstens zes tot acht jaar een consolidatieslag aankondigden en dat deze eigenlijk pas onlangs (vooral gestuurd door nieuwe Europese wetgeving) echt van start is gegaan. Bij flitsbezorgers gaat dat allemaal dus een stuk sneller.
Is dat gek? Nee. Het is algemeen bekend dat het model voor flitsbezorgers lastig (en volgens sommigen onmogelijk) is én dat de kapitaalmarkt door de hoge rente en economische situatie aardig op zijn gat ligt. Dat is het recept voor een versnelling van een consolidatieslag.
Gorillas geeft in een reactie aan dat er nog niets concreet is afgesproken. Mocht het tot een overname komen, dan ben ik wel erg benieuwd wat er van de waardering van beide partijen overblijft. Getir timmert intussen rustig aan de weg in een nieuwe samenwerking met Veilig Verkeer Nederland aan:
“Om de veiligheid in het verkeer te verhogen, starten boodschappenbezorgdienst Getir en Veilig Verkeer Nederland (VVN) een driejarige samenwerking. Met de samenwerking willen de organisaties de verkeersrisico’s verlagen en zet Getir een nieuwe standaard voor verkeersveiligheid in de gehele bezorgsector. De samenwerking is daarnaast gericht op Getir’s veiligheidstraining voor bezorgers. Alle bezorgers volgen verplicht een verkeerstraining. Getir heeft deze training de laatste maanden doorontwikkeld.”
The Biden administration’s proposal could classify gig workers as employees
Zijn platformwerkers nu wel of geen werknemers? Uit de VS kwam afgelopen week nieuws over een mogelijk nieuwe wet die platformwerkers in de VS zou kunnen classificeren als werknemer. De aandelen van Uber en Lyft maakten direct een flinke val: 10 en 12 procent.
Deze stap is een nieuwe fase in een discussie en strijd die al flink wat jaren duurt. Waarbij de staat California met een AB5 wetgeving kwam, de sector met 200 miljoen dollar lobby geld een eigen wet regelde (Prop 22), die niet veel later door de rechter als ‘unconstitutional’ werd verklaard.
Ook in Nederland en Europa gaat de discussie voort. Tijdens het Reshaping Work congres dat ik afgelopen week bezocht was ook een goed panel over dit onderwerp. Er ligt immers een consultatie voor een richtlijn platformwerk in Brussel. Het panel bevestigde mijn gevoel dat ik al een tijdje heb n.a.v. enkele round table sessies in Brussel: de kans dat deze wet er gaat komen en gaat werken is klein. Heel erg klein. Of zoals ik op Twitter deelde:
“Conclusion: it is likely that the directive as proposed will not have the intended effect and will contribute to increase complexity, escape routes and negative side effects.”
Hanneke Bennaars, Universitair hoofddocent, opleidingsdirecteur Master Arbeidsrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Arbeidsrecht aan de UvA en voormalig lid van de commissie Borstlap, kwam met een voorstel dat neerkomt op: maak een universeel fundament met zekerheden en verplichtingen voor werk, onafhankelijk van de contractvorm. Een boodschap die de laatste tijd steeds vaker voorbij komt. Gaat dit er komen? Ik acht de kans klein. Niet omdat het geen goede oplossing is, maar omdat iedereen vast blijft zitten bij het eigen verhaal en belang. Zonde en onverantwoord, want zo blijft het gedraai rondom juridische vakjes voortduren en schiet de werkende, degene waar het eigenlijk over zou moeten gaan, er geen fluit mee op.
Initiatief voor CAO voor fietskoeriers – ZiPconomy
“De tijd is rijp voor een last-mile-delivery CAO voor fietskoeriers. Bikeshift – die fietskoeriers levert voor verschillende bezorgdiensten – neemt initiatief voor een CAO voor de sector.”
Een interessante timing: een maand voor de uitslag van de Hoge Raad over de status van de Deliveroo koeriers stelt een ‘leverancier voor fietskoeriers’ voor om een eigen cao op te zetten. Je zou kunnen zeggen: de slager die zijn eigen vlees keurt. En dat is natuurlijk ook waar. Toch is het interessant om eens na te denken waarom deze cao een heel goed of waardeloos idee is.
Waarom dit een heel goed idee is.
Het is natuurlijk ook wel een beetje onhandig: fietsbezorgers doen allemaal hetzelfde werk en afhankelijk van de sector waar zij voor fietsen zitten zij in een andere cao. Ben je in dienst van een restaurant, dan val je onder de horeca cao. Fiets je via een platform? Dan val je volgens FNV onder de uitstekende cao van Transport en Logistiek Nederland. Fiets je voor een flitsbezorger? Dan val je vermoed ik onder de supermarkt cao. En breng je via Packaly pakketjes van bijvoorbeeld Decathlon op de fiets rond of fiets je op de bakfiets van Coolblue, dan val je onder de… tja… geen-idee-cao.
Dat klinkt als ontzettend onhandig en ook oneerlijk. Het zelfde werk wordt op verschillende manieren beloond. Daarom is het niet gek dat er een aparte cao komt die niet verticaal per sector, maar horizontaal naar het werk dat wordt uitgevoerd kijkt. Dan is wel de vraag: onder welke voorwaarden? Onder de voorwaarden van de waardeloze horeca cao of onder de voorwaarden van de (voor dit werk) goedbetaalde TLN cao?
Waarom dit een waardeloos idee is.
Fietsbezorgers zijn natuurlijk niets nieuws. Restaurants bezorgen al sinds jaar en dag volgens het concept ‘on demand delivery’, en de postbode (is dat nu ook opeens een fietsbezorger?) en de krantenjongen zijn ook al tientallen jaren lang onderdeel van ons straatbeeld. Voor deze specifieke beroepsgroep die in veel sectoren te vinden is, is er blijkbaar jarenlang geen aanleiding voor zorgen geweest. Waarom dan nu opeens wel?
Het ‘nieuwe’ in deze markt komt deels vanuit snel groeiende platformbedrijven die bezorgers, al dan niet in een freelance constructie, via een app aansturen en monitoren en van de flitsbezorgers die hun koeriers wel (via een uitzendconstructie) in dienst hebben, maar waar een app een stukje van hun manager is.
Je zou kunnen zeggen dat de roep voor deze cao komt vanuit de ‘nieuwe aanwas’ van bedrijven die technologie gebruiken om zowel hun klant als de bezorger te faciliteren. Is dat een reden om een aparte categorie te creëren?
Overweging.
Vanuit de (lobby van) de sector is de roep om een eigen cao niet zo heel verrassend. Hoewel de timing wat bijzonder is: het ministerie heeft nog geen maand geleden de door de sector zelf opgezette e-commerce cao van tafel geveegd.
Ik heb niet de behoefte om een eindoordeel van ‘goed’ of ‘waardeloos’ te vellen. Wat ik wel zie, en ook in dit stuk heb willen laten zien, is dat het steeds lastiger zal worden om werk in vakjes te vangen. Laat staan een loopbaan (met bijbehorende verplichtingen rondom pensioenfondsen en meer). Geen oplossing vanuit mijn kant dus deze keer, maar een observatie die je kunt gebruiken om het debat te duiden.
Elon Musk’s Private Messages with Billionaire Pals – TheStreet
Afgelopen weken was Elon Musk weer veel in het nieuws. Nu is dat niet echt nieuws, maar deze keer werd ik werd getriggerd door een tweet van Nando Kasteleijn, techjournalist bij de NOS:
“Twitter heroverweegt het inzetten van permanente bans voor bepaalde overtredingen, zeggen bronnen tegen @FT. Zou niet opgaan voor oud-president Trump (al wil Musk hem wél laten terugkeren als-ie eigenaar wordt).”
Hoewel Musk ontzettend mooie dingen heeft gedaan en als ondernemer een indrukwekkend imperium heeft opgebouwd, is hij meer dan duidelijk het voorbeeld dat het scheiden van eigenaarschap en bestuur een ontzettend goed idee is. Zeker wanneer het gaat over kritieke (publieke) infrastructuur als het Twitter platform. Een wereldwijd platform als speelgoed van een onvoorspelbaar figuur met een duidelijke ego is geen goed idee. Laten we dan ook maar eens ophouden dit soort types als ondernemer te verheerlijken en eens echt het debat aangaan hoe we voor dit soort infrastructuur de waarden goed kunnen borgen.
Hoe? Dat kan op verschillende manieren. Om te beginnen in het design van de juridische structuur van een (platform) onderneming. In deze nieuwsbrief is het Steward Ownership Model al vaker langsgekomen: het model waarbij eigenaarschap en bestuur van elkaar zijn gescheiden en nooit samen kunnen spannen. Het Duitse Bosch past dit model al meer dan honderd jaar succesvol toe.
Amsterdammers leggen geld bij elkaar om eigen buurtruimte te kopen | Ronald Kleverlaan
Een mooi stuk in de nieuwsbrief van Ronald Kleverlaan over hoe bottom up mooie initiatieven kunnen groeien:
“Als de Amsterdamse buurtruimte De Eester dreigt te verdwijnen doordat het pand te koop wordt gezet wordt door omwonenden via crowdfunding financiering opgehaald op het pand aan te kopen. Zij willen het pand kopen om het succes van de plek in de wijk te kunnen continueren.
De buurtcoöperatie is in 2016 opgericht met als doel de kracht van de wijk te bundelen en onderling op zoek te gaan naar oplossingen voor kleine en grote problemen. Zo is er de Eestermobiel, een auto met vrijwillige chauffeur die minder mobiele buurtbewoners van A naar B brengt en er zijn meer initiatieven.”
Ronald pleit al langer voor mechanismen die individuen en groepen faciliteren om zich te organiseren en samen zaken op te starten en te financieren. In diezelfde editie van zijn nieuwsbrief deelde hij het stuk: “Toonaangevende partijen slaan de handen ineen om toegang tot vastgoed voor bewonersbedrijven te verbeteren“.
In dit stuk: “De tien partijen verbinden zich nu aan de ambitie om een nieuwe entiteit op te richten die (maatschappelijk) vastgoed aankoopt en dit verhuurt aan bewonersbedrijven en leningen verstrekt aan bewonersbedrijven die zelf het vastgoed willen aankopen.”. Mooie ontwikkelingen…
Terugkijken
Dialoog Meet-up : De toekomst van werk – Pakhuis de Zwijger
Afgelopen donderdag middag mocht ik een bijdrage leveren in het p
anel van het evenement ‘De toekomst van werk’ in Pakhuis de Zwijger. Het waren mooie discussies. De bijeenkomst is hier terug te bekijken en zal binnenkort ook op AT5 worden uitgezonden.
In de media
Crossroads Podcast – Aflevering 2 – Sharefunding en Crowdfunding – Startup Utrecht Region – Crossroads 2022 | Podcast on Spotify
Onlangs nam ik deel aan een mooie podcast serie over start-up financiering, welke afgelopen week is gepubliceerd:
“Deze 2e aflevering over Sharefunding en Crowdfunding nemen we op met Mark de Raaij van Blue Current, Madeline van Schothorst – Dalen Meurs van Eyevestor en Platformexpert Martijn Arets.”
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.
