Deze week weer een flink aantal nieuwe expedities ingepland. Record staat straks op 4 landen in 4 dagen. Stilzitten is niet echt mijn ding 😉 Deze week ook weer flinke stappen met het Wavemakers boek, het boek ‘Crowdfunding voor Dummies‘, een artikel over de innovatiestrategie van platformen en mijn nieuwe onderzoek (daarover binnenkort eindelijk meer). En een presentatie gegeven voor een mooie coöperatie met 1.500 leden die de platformgedachte in de strategie gaat laten terugkomen. Tussen de bedrijven door ook nog 5 mooie artikelen bij elkaar gevonden (het was lastig kiezen!) en voorzien van mijn gedachten en duiding. Fijne week!
Platformeconomie top 5
Worden wij beter van Platforms?
Via Marco Derksen (die ook een foto van het stuk maakte) en Albert Boswijk werd ik op deze column gewezen. Een goede vraag waar niemand nu al antwoord op kan geven. Wat niet zegt dat we er niet alvast over na kunnen denken welke dynamieken de uitkomst naar het positieve of negatieve kunnen sturen. Een korte samenvatting en aanvulling:
- De ’traditionele’ wereld is een oligopoli, de digitale wereld een monopoli. Als je naar de digitale platform wereld van de Facebook en Google platformen van deze wereld kijkt klopt dat helemaal. Al deel ik niet de mening dat een oligopoli er voor zorgt dat er goed voor een consument wordt gezorgd: uiteindelijk gaat men in een oligopoli ook voor eigen gewin en heeft men er het belang bij om de consument te verleiden (voor te liegen) tot aankoop en andere stakeholders kort te houden om bijvoorbeeld de prijs te drukken of winstmarge te verhogen. Er is niet voor niets dat in de ’traditionele’ oligopoli markt zoveel toezichthouders en belangenverenigingen actief zijn om de consument te beschermen;
- Het is goed om in de platform wereld een onderscheid te maken tussen platformen die wel en die niet afhankelijk zijn van een groot netwerkeffect. Dat zegt namelijk iets over hun kwetsbaarheid voor (lokale) alternatieven. Voorbeeld: ik ben van Hyves naar Facebook overgestapt omdat ik ook buitenlandse vrienden wilde toevoegen aan mijn sociale netwerk. Omdat iedereen nu op Facebook zit en het nodig is dat het netwerk wereldwijd is, is er plaats voor een heel beperkt aantal spelers (of 1 die de verschillende spelers in bezit heeft zoals Facebook). Netwerkeffect is groot en cruciaal. Wanneer je kijkt naar platformen als Uber, Helpling, SnappCar, Peerby en eigenlijk bijna alle ‘deeleconomie’ platformen met uitzondering van Airbnb, dan zie je dat de transactie fysiek en lokaal is. Oftewel: de (internationale) netwerkeffecten van het platform zijn minder relevant omdat vraag en aanbod dicht bij elkaar in de buurt woont en er een fysieke transactie plaatsvindt. Voorbeeld: SnappCar mag de grootste van de wereld willen worden, maar ik ga nooit verder dan 5 minuten fietsen voor een auto. Natuurlijk heeft het bedrijf een concurrentie voordeel mbt investeringen in ontwikkeling platform, support, branding, etc. Maar het model blijft kwetsbaar. Zeker wanneer lokale initiatieven / alternatieven met elkaar gaan samenwerken, samen investeren in (open source) software en data standaarden afspreken. Zodat ik met de lokale SnappCar concurrent uit Houten ook een auto kan huren wanneer ik een keer in Groningen ben en een auto nodig heb;
- In de laatste 3 alinea’s (lees ze even voor het gemak) worden een paar variabelen vergeten. Het aanbod groeit, maar de concurrentie van aanbod binnen platformen vaak niet: het platform is geen transparante marktplaats en de prijs wordt veelal door de marktplaats zelf bepaald of gestuurd. Waarbij de machtspositie van een platform en dus de afhankelijkheid van de gebruikers (zowel vraag als aanbod, die eerste komt in dit stuk niet aan de orde) in het geval van monopoly natuurlijk een grote zorg is.
- Het stuk over prijs elasticiteit mist een paar variabelen. Er zijn namelijk meer variabelen dan alleen prijs en aanbod: het gaat hier niet om een homogeen product, maar om een dienst. Die vraag stijgt ook doordat de platformen drempels verlagen waardoor de dienst, bij zowel vraag als aanbod, toegankelijk wordt voor mensen en markten waar dit oorspronkelijk niet het geval is. De diensten spelen in op convenience: een taxi voor je deur met 3 klikken op je scherm en geen gedoe met cash betalen. Hierdoor gaat de vraag omhoog (drempels gaan omlaag), is de bezettingsgraad hoger en kan de prijs omlaag én kan de chauffeur (in theorie) onder de streep ook nog eens meer geld overhouden. Daarnaast zullen ook veel assets op de markt komen vanuit particulieren (daar draait de platform economie tot nu toe toch het meest op), die voorheen niet op de markt waren als aanbod en waarvan de kostprijs niet alleen hoeft te worden betaald uit de inkomsten van de transactie. Zo betaalde je je hypotheek al uit je salaris en zijn de extra inkomsten uit Airbnb, ook al zijn deze niet marktconform, alsnog een welkome aanvulling.
Al met al goed om onszelf dit soort vragen te blijven stellen en te beseffen dat er ook andere varianten mogelijk zijn dan een winners take all market. Het blijft mij opvallen dat echt niemand (nog) rept over de variabele dat het netwerkeffect bij veel platformen in wat wij de deel- of klusjeseconomie noemen van minder groot belang is. En ruimte geeft voor lokale alternatieven.
Uber Starts Charging What It Thinks You’re Willing to Pay – Bloomberg
The ride-hailing giant is using data science to engineer a more sustainable business model, but it’s cutting drivers out from some gains.
Waar de ritprijs van een Uber ritje werd berekend op basis van een aantal heldere variabelen (starttarief, tijd en afstand), is het bedrijf nu aan het experimenteren adhv machine learning hoeveel een bepaalde klant bereid is te betalen voor een rit. Ik zag een aantal verwonderde reacties voorbij komen, alleen in de kern is dit natuurlijk helemaal niet nieuw. En je kunt je afvragen of je dit als negatief moet ontvangen. Walter Ploos van Amstel reageerde dan ook: “Why not? Airlines, hotels and many other industries use revenue management and price differentiation”
Wat wel nieuw is, is dat dit gebruikt wordt voor een platform dat ‘bemiddelt’ tussen 2 individuele partijen (chauffeur <> klant), waarbij de rechten van de chauffeur in het gedrag komen (en zijn) en er voor de aanbieders van de dienst (de chauffeurs) geen mogelijkheden zijn om met elkaar te vergelijken wat de inkoop en verkoop prijzen van van hun dienstverlening via het platform. En dat Uber, naar mijn idee veel meer dan de hotels en airliners waar Walter het over heeft, gebruik en manipulatie van datatot een kunst heeft verheven. (lees ook dit stuk)
Can A Global Alliance Of 22 Mayors Tame Airbnb, Uber, And The Gig Economy? | Fastcompany
Afgelopen week werd in New York de ‘Sharing City Summit’ gehouden. Vanuit Nederland waren hier o.a. een aantal ambtenaren vanuit de Gemeente Amsterdam en Harmen en Pieter van ShareNL bij (zij lanceerden daar ook de ‘sharing cities alliance‘). Mooi om te zien hoe verschillende steden van elkaar leren over hun aanpak en visie op de ontwikkelingen in de platform economie. Interessant uit dit stuk:
Alicia Glen, New York City’s deputy mayor for housing and economic development. “This is not about any one digital company,” she tells Fast Company. “When we started, it was a very company-by-company exercise. Now it’s clear to me that it’s more sector-by-sector.”
Dit zie ik in meerdere steden gebeuren. Waar het eerst ging op reactie en policy rondom een platform als bijvoorbeeld Airbnb, zie je nu dat de discussie breder gaat. Simpelweg omdat het bij 1 platform begon, maar er nu een hele markt aan het ontstaan is van verschillende platformen binnen 1 sector. En lang niet alle platformen open staan voor een gesprek. By far.
Lyft and Hyrecar are teaming up on rideshare rentals – Rideshare Central
De ‘gig economy’ meets ‘deeleconomie’. Het peer2peer auto deel platform HyreCar (een variant op SnappCar) is een samenwerking aangegaan met Lyft. Je hebt dus geen auto meer nodig om als ’taxichauffeur’ voor Uber concurrent Lyft aan de slag te gaan. Weer een slimme manier om drempels te verlagen om potentiële chauffeurs over de drempel te halen om voor Lyft te gaan rijden.
Driving with Lyft using HyreCar will let drivers who are thinking of buying or leasing a vehicle, experiment with a number of different options.
Ben je over de streep? Dan kun je of je eigen auto kopen of via Lyft een auto leasen.
Met deze ‘service’ heb je dus echt geen excuus meer om je niet aan te sluiten bij Lyft. Ik ben trouwens wel benieuwd wat de ervaring voor de ‘verhuurders’ van HyreCar gaat worden. Ik kan mij voorstellen dat een auto die voor taxi doeleinden wordt gebruikt meer risico heeft op schade (zowel auto als interieur) en dat de korte ritjes (veel remmen, optrekken, etc.) ook niet ideaal is voor de auto. De vermelding ‘Flexible renting options by day, week or month’ kan er ook op duiden dat er een categorie ‘professionele’ peer2peer car rental verhuurders (dan is business2peer) zal worden aangetrokken, wat ook weer positief is voor HyreCar.
Online jobs in gig economy growing fast, finds new index | The Guardian
“Jobs advertised on sites such as as Freelancer.com and PeoplePerHour leapt by 14% since May, says Online Labour index.”
Interessant om te zien hoe hard deze markt groeit. Ik ben om eerlijk te zijn nog benieuwder naar de groei van de gig economy in de fysieke wereld. Dit onderzoek gaat ‘alleen’ over de online werkzaamheden. Daarnaast zegt de stijging van het aantal advertenties niets over de hoeveelheid werk en uren.
Must read
‘Ik ben bezorgd over de impact van innovatie’ | Het Financieele Dagblad
Harvard-professor Sheila Jasanoff wil een groter en diepgravender internationaal debat over de ethische, juridische en politieke aspecten van innovatie en disruptie. Maar ze vindt meer steun in Europa dan in de VS. ‘Jonge wetenschappers leren hier niet meer om na te denken over de sociale gevolgen van wetenschap en techniek.’
Fijn dat na een periode van tech optimisme nu ook de juiste vragen steeds meer worden gesteld….
Events
The People’s Disruption: Platform Co-ops for Global Challenges
Op 10 en 11 November vindt in New York de 3e editie van het ‘Platform Coop’ congres plaats. Een samenkomst van een diverse groep mensen die allemaal bezig zijn met meer coöperatieve eigenaarschapsmodellen (en governance modellen) van online platformen. Met Iceland Air vlieg je al voor 390euro op-en-neer. Dat kan dus geen reden zijn om niet te gaan. Ik ben er sowieso weer bij.
Contact
Advies of duiding nodig of op zoek naar een spreker? Neem gerust contact op via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596)
